Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dạy trẻ xử lý các tình huống ngộ độc

Chất độc vào người qua mắt, mũi, miệng hay da và có thể gây tổn thương cơ quan mức độ khác nhau, thậm chí gây tử vong. Cha mẹ, thầy cô nên dạy trẻ cách xử lý các tình huống ngộ độc thường gặp để tránh các hậu quả đáng tiếc.

Sau đây là một số hướng dẫn của Trung tâm chống độc Florida (Mỹ) dành cho phụ huynh và giáo viên. 
1. Chất độc vào người qua mũi  
  • Xảy ra khi một người hít phải khói hay khí ga.  
  • Cách  sơ cứu tốt nhất là tìm đến nơi thoáng khí, rồi gọi điện cho trung tâm chống độc để tư vấn. 
Tình huống 1: Chị gái đang cọ rửa phòng tắm và làm đổ thuốc tẩy ra sàn nhà. Chị ho sặc sụa và liên tục dụi mắt. Ngồi ở phòng khách, con cũng ngửi thấy mùi hóa chất nồng nặc. Con phải làm gì? Chạy vào phòng tắm, dùng khăn lau chùi chỗ hóa chất đổ ra nhà ?
KHÔNG. Con có thể ngất xỉu vì mùi hóa chất đậm đặc.
Việc cần làm
  • Đưa ngay chị ra khỏi phòng tắm, tìm cho chị và mình nơi thoáng khí để thở.
  • Khi không còn ho nữa,  có thể chạy nhanh vào phòng tắm, mở rộng cửa sổ cho khí độc bay bớt ra ngoài.
  • Đừng bao giờ ở lại nơi có khí hay khói gây ho, làm xót mắt hay gây khó thở.
2. Chất độc vào người qua mắt
  • Xảy ra khi chất độc bị bắn vào mặt và lọt vào mắt hoặc nhỏ nhầm dung dịch không phải thuốc nhỏ mắt.
  • Cách sơ cứu tốt nhất là rửa mắt với nước sạch trong vài phút rồi gọi điện cho trung tâm chống độc để tư vấn.
Tình huống 2:  Anh trai để tuýp thuốc chống mụn trứng cá ở bồn rửa tay trong buồng tắm. Em gái tò mò muốn biết có gì trong đó, bé kéo tuýp thuốc xuống và chẳng may bị chất lỏng bên trong tuýp thuốc bắn vào mắt. Con phải làm gì? Bảo em bé chớp mắt và dụi mắt? Tìm lọ thuốc nhỏ mắt để nhỏ cho em?
KHÔNG. Dụi mắt sẽ khiến tổn thương trong mắt trầm trọng hơn. Thuốc nhỏ mắt cũng là một hóa chất và có thể gây hại nhiều hơn lợi.
Việc cần làm
  • Rửa dung dịch trị mụn trứng cá ra khỏi mắt em, để nó không nằm lại bên trong mi mắt và tiếp tục gây tổn thương.
  • Chỉ nên dùng nước sạch để rửa mắt cho em.    
3. Chất độc vào người qua da  
  • Xảy ra khi chất độc rơi vào vùng da bị trầy xước, đổ tràn trên người, bị côn trùng đốt.  
  • Cách sơ cứu tốt nhất là rửa vết thương bằng nước sạch rồi gọi điện cho trung tâm chống độc để tư vấn.
Tình huống 3: Bố đang cầm chai thuốc tẩy chứa axit và chẳng may đánh đổ thuốc ra cánh tay, khiến tay rát bỏng. Cả nhà mỗi người một ý: bà nội đề nghị bôi dầu ăn vào vết thương, dì Lan nói cần trung hòa bằng dung dịch soda, chú Huy bảo phải bôi thuốc trị bỏng, còn mẹ thì nói cần dùng nước sạch để rửa. Ai đúng ai sai?
  • KHÔNG bôi dầu ăn hay thuốc trị bỏng lên vết bỏng do hóa chất, vì làm vậy sẽ khiến hóa chất còn nằm trên da bị kẹt lại và tiếp tục gây bỏng. 
  • KHÔNG dùng chất kiềm để trung hòa axit vì phản ứng trung hòa tạo nhiệt và sẽ gây bỏng nặng hơn.
Việc cần làm
  • Rửa vết thương bằng nước để làm sạch và mát vết thương.
4. Chất độc vào người qua miệng
  • Xảy ra khi chất độc bị bắn tóe vào miệng hoặc bị nuốt vào trong.
  • Nếu một người uống phải thuốc độc mà vẫn tỉnh táo và muốn uống một chút, cách sơ cứu tốt nhất là cho họ uống chút nước rồi gọi điện cho trung tâm chống độc để tư vấn.  
Dạy trẻ hỏi trước khi dùng đồ lạ
Một trong những biện pháp đặc biệt hiệu quả để phòng ngừa ngộ độc ở trẻ nhỏ là dạy bé thói quen luôn luôn hỏi người lớn trước khi dùng bất kỳ thứ gì lạ. Cha mẹ hoặc cô giáo có thể dạy con kỹ năng này thông qua Câu chuyện của bé Nam. 
Cô sẽ kể các con nghe câu chuyện của bé Nam. Nam đang chơi ngoài sân và thấy khát nước. Bạn chạy vào nhà và nhìn thấy trên bàn có chiếc cốc nhỏ trong đựng thứ nước màu nâu. Nam nghĩ chắc là coka cola và chìa tay với cốc, uống một ngụm. Đúng lúc này mẹ bước vào phòng, nhìn thấy vậy mẹ hốt hoảng kêu lên ‘Con đừng uống, thuốc diệt mối đấy’. Nhưng đã muộn mất rồi, bé Nam đã nuốt một ngụm. Mẹ gọi điện đến trung tâm chống độc và được khuyên phải đưa bé tới bệnh viện cấp cứu. Bé Nam bị ốm khá nặng và phải nằm viện một thời gian dài. Theo các con, Nam đã có thể làm gì để không bị ốm? Trước khi với tay lấy cốc nước trên bàn, lẽ ra Nam nên làm gì nhỉ? Bạn ấy cần hỏi ý kiến ai nhỉ?
Dành cho trẻ 3-5 tuổi:
  • Giải thích cho trẻ rằng chất độc có thể là bất cứ thứ gì gây tổn thương khi lọt vào mắt, mũi, miệng hay da.
  • Dạy trẻ rằng rất nhiều chất độc trông giống đồ ăn thức uống bình thường và bé cần hỏi ý kiến bố mẹ trước khi nếm bất kỳ thứ gì lạ. 
  • Cho trẻ làm quen với các đồ vật có thể gây ngộ độc, từ những chất gây độc hiển nhiên (như hóa chất, chất tẩy rửa, thuốc diệt côn trùng) , tới những sản phẩm có thể dùng trên người (như nước gội đầu, xà phòng tắm, thuốc đánh móng tay, các loại thuốc mỡ), hay các sản phẩm mà bé vẫn đùng hàng ngày (vitamin, thuốc chữa bệnh).
  • Giải thích với bé rằng sản phẩm sử dụng sai mục đích có thể gây ngộ độc (chẳng hạn nước gội đầu không thể dùng để uống, thuốc chữa bệnh không thể ăn thoải mái như kẹo...). 
BS Trần Thu Thủy - Theo Bv Nhi TW
Bình luận
Tin mới
  • 09/12/2025

    10 rủi ro có thể xảy ra với người ăn kiêng quá ít calo

    Ăn kiêng cắt giảm calo giúp giảm cân nhưng ăn quá ít calo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy điều gì xảy ra khi bạn ăn kiêng quá ít calo?

  • 09/12/2025

    Những điều cần biết về sức khỏe răng miệng khi chuyển mùa

    Mùa đông đến tiềm ẩn nhiều thách thức đối với sức khỏe răng miệng. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm giảm và thói quen sinh hoạt thay đổi có thể ảnh hưởng đến răng và nướu, gây ra các vấn đề như ê buốt răng, tăng nhạy cảm răng miệng. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp duy trì nụ cười tự tin mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các vấn đề răng miệng thường gặp trong mùa đông và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

  • 08/12/2025

    4 nhóm người nên hạn chế ăn rau cải cúc

    Rau cải cúc được biết có nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, bất kỳ loại thực phẩm nào, dù tốt đến mấy, cũng có những điều cần lưu ý.

  • 08/12/2025

    Dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt – Tuyệt đối không được bỏ qua!

    Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Bạn không thể cảm nhận được khối u đang phát triển, vì vậy không có cơn đau.

  • 08/12/2025

    Chế độ ăn để giữ xương chắc khỏe suốt đời

    Khung xương nâng đỡ giúp cơ thể vững chắc, linh hoạt và bảo vệ các cơ quan quan trọng. Tuy nhiên, theo thời gian, khối lượng và mật độ xương dần suy giảm đặc biệt sau tuổi 30, khi quá trình tạo xương mới chậm lại. Đây chính là nguyên nhân khiến nguy cơ loãng xương, gãy xương tăng cao ở tuổi trung niên và người lớn tuổi. Điều thú vị là, việc xây dựng và duy trì hệ xương khỏe mạnh xảy ra trò suốt cuộc đời, các giai đoạn có liên quan chặt chẽ với nhau, cần được chăm sóc từ sớm thông qua chế độ ăn uống và lối sống phù hợp.

  • 07/12/2025

    9 nhóm thực phẩm lành mạnh giúp ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ

    Ăn uống lành mạnh là biện pháp hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch hiệu quả. Việc ưu tiên thực phẩm toàn phần giàu chất xơ, chất béo tốt là 'nhiên liệu' cho một trái tim khỏe mạnh, giảm thiểu đáng kể mối đe dọa từ bệnh tim và đột quỵ.

  • 07/12/2025

    5 lợi ích sức khỏe khi chơi quần vợt thường xuyên

    Quần vợt là một môn thể thao thú vị, nhịp độ nhanh, mang lại nhiều lợi ích về thể chất, nhận thức và xã hội. Đây cũng là môn thể thao mà bạn có thể tiếp tục chơi khi về già. Dưới đây là năm lợi ích sức khỏe của việc chơi quần vợt thường xuyên.

Xem thêm