Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cô đơn làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường?

Những tác hại tiềm ẩn của sự cô đơn và cô lập với xã hội lên sức khỏe đã được biết từ rất lâu. Thế nhưng, liệu cô đơn có liên quan gì đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường không?

Nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường gấp đôi khi mọi người thường xuyên cô đơn.

(Ảnh: Hindustan Times)

Trong một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Diabetologia (Tạp chí của Hiệp hội Nghiên cứu Bệnh đái tháo đường Châu Âu - EASD) đã chỉ ra rằng, cảm giác cô đơn có liên quan đến nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường type 2 (tiểu đường type 2) cao hơn đáng kể.

Ngày càng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa căng thẳng tâm lý và nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2. Cô đơn tạo ra trạng thái đau khổ mạn tính và kéo dài, có thể kích hoạt phản ứng căng thẳng sinh lý của cơ thể. Mặc dù các cơ chế chính xác vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng phản ứng này được cho là đóng vai trò trung tâm trong sự phát triển của bệnh đái tháo đường type 2 thông qua các cơ chế như kháng insulin tạm thời do nồng độ hormone cortisol tăng cao.

Quá trình này cũng liên quan đến những thay đổi trong việc điều chỉnh hành vi ăn uống của não bộ, gây ra sự thèm ăn carbohydrate nhiều hơn, kết quả là lượng đường trong máu tăng cao. Các nghiên cứu trước đây cũng đã phát hiện ra mối liên quan giữa sự cô đơn và việc ăn uống không lành mạnh, bao gồm ăn nhiều thực phẩm chứa đường và chất béo.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ nghiên cứu HUNT (The Trøndelag Health Study - nghiên cứu về sức khỏe dân số được thực hiện tại quận Trøndelag của Na Uy. Đây là một cơ sở dữ liệu duy nhất gồm dữ liệu bảng câu hỏi, các phép đo lâm sàng và mẫu từ cư dân của quận từ năm 1984 đến năm 2019).

Cơ sở dữ liệu này chứa thông tin sức khỏe (bao gồm bảng câu hỏi tự báo cáo về sức khỏe và mẫu máu) của hơn 230.000 người và được thu thập qua 4 cuộc khảo sát dân số: HUNT1 (1984-1986), HUNT2 (1995-1997), HUNT3 (2006-2008) và HUNT4 (2017-2019).

Thông tin cơ bản của 24.024 người tham gia nghiên cứu được lấy từ HUNT2 sau khi loại trừ những người bị rối loạn chuyển hóa, đái tháo đường type 1 và type 2 và những người không có dữ liệu xét nghiệm máu.

Tình trạng đái tháo đường type 2 là kết quả được đo dựa trên HbA1c (glycated hemoglobin - thước đo kiểm soát đường huyết lâu dài) lớn hơn 48mmol/mol khi đo trong khảo sát HUNT4.

Trong tổng số người tham gia, có 1.179 người (4,9%) tiếp tục phát triển bệnh đái tháo đường type 2 trong suốt quá trình nghiên cứu (1995-2019). Những người này đa phần là nam giới và có độ tuổi trung bình cao hơn so với người không bị đái tháo đường type 2. Trong đó, 13% số người tham gia báo cáo về cảm giác cô đơn.

Nghiên cứu cho thấy, mức độ cô đơn cao ở thời điểm ban đầu có liên quan chặt chẽ đến nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 cao hơn khi đo vào 20 năm sau đó. Sau khi điều chỉnh về độ tuổi, giới tính và trình độ học vấn, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người tham gia thường xuyên cảm thấy cô đơn có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường cao gấp đôi so với những người không cảm thấy cô đơn.

Mặc dù nghiên cứu không xem xét các cơ chế chính xác liên quan, nhưng các nhà nghiên cứu lưu ý rằng sự hỗ trợ, ảnh hưởng và sự tham gia của xã hội có thể tác động tích cực đến các hành vi nâng cao sức khỏe. Ví dụ, lời khuyên và hỗ trợ từ một người bạn có thể ảnh hưởng đến các lựa chọn liên quan đến sức khỏe của một cá nhân và ảnh hưởng tích cực đến chế độ ăn uống, mức độ hoạt động thể chất và cảm giác căng thẳng tổng thể của họ. Ít mối quan hệ xã hội hơn và thiếu những ảnh hưởng tích cực này có thể khiến những người cô đơn dễ bị tổn thương hơn và  làm tăng nguy cơ phát triển đái tháo đường type 2.

Các nhà nghiên cứu khuyên rằng, tình trạng cô đơn nên được xếp vào các hướng dẫn lâm sàng liên quan đến đái tháo đường type 2. Họ nói: “Điều quan trọng là các bác sỹ cần phải cởi mở nói chuyện với người bệnh trong quá trình thăm khám lâm sàng, bao gồm cả cảm giác cô đơn và giao tiếp xã hội”.

Theo các nhà nghiên cứu, vẫn cần thêm các nghiên cứu sâu hơn được thực hiện về cơ chế có liên quan giữa sự cô đơn và đái tháo đường type 2. Các câu hỏi cần được tiếp tục trả lời là: Mức độ mà sự cô đơn dẫn đến việc kích hoạt các phản ứng với căng thẳng; Mức độ mà sự cô đơn ảnh hưởng đến hành vi liên quan đến sức khỏe và quan trọng là cách hai yếu tố này tương tác với nhau để làm tăng nguy cơ đái tháo đường type 2./

Tham khảo thông tin tại bài viết: Đái tháo đường, tăng huyết áp làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ.

Lê Tuyết (Lược dịch theo Hindustan times) - Theo Suc khoe cong
Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm