Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bong gân và vết bầm tím: khi nào nên chườm nóng hoặc lạnh?

Nếu bạn ngã hoặc trật mắt cá chân thì có thể dẫn đến bong gân hay bầm tím. Mặc dù chúng thường không nghiêm trọng và có thể điều trị tại nhà nhưng lại gây sưng đau và có thể khiến bạn mất vận động tạm thời .

Bong gân là gì?

Bong gân xảy ra khi có tổn thương dây chằng, thường là do rách hoặc bị kéo giãn. Trật mắt cá là nguyên nhân phổ biến nhất của bong gân.

Trong quá trình bong gân, các mạch máu và các sợi cơ vỡ ra khiến máu đi vào các mô xung quanh dẫn đến sưng và bầm tím tại chỗ.

Cách điều trị bong gân

Khi dây chằng bị tổn thương, có một số biện pháp giúp bạn dễ chịu hơn và giảm biến chứng:

Đầu tiên là tuân theo nguyên tắc PRICE (Protect, Rest, Ice, Compress, Elevate): Bo v, Ngh ngơi, Chườm lnh, Băng ép, Nâng cao chân

Tiếp theo là nguyên tắc METH (Movement, Elevation, Traction, Heat): vận động, xoa bóp, kéo giãn, chườm nóng.

Phương pháp PRICE để điều trị bong gân:

Bảo vệ

Điều quan trọng là  bảo vệ khu vực khỏi bị tổn thương thêm. Đừng tiếp tục tập thể dục khi bong gân. Tránh mang vật nặng và sử dụng dây nịt để bảo vệ chấn thương cổ tay.

Nghỉ ngơi

Gác chân lên cao sau khi bị bong gân để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra nhanh nhất có thể. Tốt nhất bạn nên nghỉ ngơi ít nhất 1 đến 2 ngày vì chảy máu trong có thể tiếp tục đến 24 giờ. Nếu có thể, khu vực bong gân phải được giữ thẳng. Cố gắng giữ cho khu vực bị thương cố định một vị trí trong khi bạn đang ngủ, bằng cách đặt một vài chiếc gối dưới vị trí bong gân của bạn.

Chườm lạnh

Làm mát vùng tổn thương là một cách tốt để giảm sưng và hạn chế chảy máu. Sau đây là những cách làm mát tốt:

  • Đá lạnh đặt trong một túi nhựa
  • Một túi đậu Hà Lan đông lạnh
  • Túi chườm đa năng

Trong mỗi trường hợp, bọc túi lạnh trong khăn trước khi đặt nó vào vị trí bong gân (luôn đảm bảo có một mảnh vải giữa da và chất làm mát, nếu không da bạn có thể bị tổn thương do lạnh) sau đó chườm trong 15 phút rồi nghỉ 15 phút, cứ như vậy lặp lại…Hãy cẩn thận nếu bạn bị tiểu đường, vì tuần hoàn có thể giảm và cảm giác da bị tê. Do đó, bạn có thể không nhận thức được việc da đang bị lạnh quá mức.

Băng ép

Băng ép vùng bị tổn thường bằng băng. Nếu bạn đang đeo băng, hãy chú ý khu vực được băng ép. Nếu khu vực chảy máu hoặc sưng đau bất thường hãy thông báo cho bác sĩ.

Nâng cao

Khu vực bị thương không nên hướng xuống dưới, nếu không có thể tích tụ dịch lỏng. Điều này kéo dài quá trình phục hồi và gây đau đớn hơn.

Phương pháp METH để điều trị bong gân

Sau khi hoàn thành điều trị với nguyên tắc PRICE hãy chuyển sang METH. Nguyên tắc này tăng cường lưu lượng tuần hoàn lại khu vực tổn thương để tăng tốc độ hồi phục.

Vận động

Khởi đầu với một số bài tập uốn cong và kéo dãn nhẹ nhàng.

Nâng cao

Điều quan trọng là tiếp tục nâng cao vùng tồn thương khi nghỉ ngơi, để tránh sưng. Ví dụ, nếu bạn bị bong gân mắt cá chân, khi ngồi ở bàn làm việc hoặc trên ghế sofa, hãy chống chân lên ghế đẩu. 

Kéo giãn

Kéo giãn liên quan đến thao tác của khớp được thực hiện theo nguyên tắc vật lý trị liệu.

Nhiệt

Chườm nóng cho khu vực có thể giúp khuyến khích lưu lượng máu đến khu vực, do đó tăng cường hồi phục.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Giảm đau bằng chườm nóng và chườm lạnh

 

 

 

BS. Nguyễn Hà Nhi - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

  • 16/12/2025

    7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

    Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.

  • 15/12/2025

    Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?

    Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?

  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân - Làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

Xem thêm