Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bong gân và vết bầm tím: khi nào nên chườm nóng hoặc lạnh?

Nếu bạn ngã hoặc trật mắt cá chân thì có thể dẫn đến bong gân hay bầm tím. Mặc dù chúng thường không nghiêm trọng và có thể điều trị tại nhà nhưng lại gây sưng đau và có thể khiến bạn mất vận động tạm thời .

Bong gân là gì?

Bong gân xảy ra khi có tổn thương dây chằng, thường là do rách hoặc bị kéo giãn. Trật mắt cá là nguyên nhân phổ biến nhất của bong gân.

Trong quá trình bong gân, các mạch máu và các sợi cơ vỡ ra khiến máu đi vào các mô xung quanh dẫn đến sưng và bầm tím tại chỗ.

Cách điều trị bong gân

Khi dây chằng bị tổn thương, có một số biện pháp giúp bạn dễ chịu hơn và giảm biến chứng:

Đầu tiên là tuân theo nguyên tắc PRICE (Protect, Rest, Ice, Compress, Elevate): Bo v, Ngh ngơi, Chườm lnh, Băng ép, Nâng cao chân

Tiếp theo là nguyên tắc METH (Movement, Elevation, Traction, Heat): vận động, xoa bóp, kéo giãn, chườm nóng.

Phương pháp PRICE để điều trị bong gân:

Bảo vệ

Điều quan trọng là  bảo vệ khu vực khỏi bị tổn thương thêm. Đừng tiếp tục tập thể dục khi bong gân. Tránh mang vật nặng và sử dụng dây nịt để bảo vệ chấn thương cổ tay.

Nghỉ ngơi

Gác chân lên cao sau khi bị bong gân để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra nhanh nhất có thể. Tốt nhất bạn nên nghỉ ngơi ít nhất 1 đến 2 ngày vì chảy máu trong có thể tiếp tục đến 24 giờ. Nếu có thể, khu vực bong gân phải được giữ thẳng. Cố gắng giữ cho khu vực bị thương cố định một vị trí trong khi bạn đang ngủ, bằng cách đặt một vài chiếc gối dưới vị trí bong gân của bạn.

Chườm lạnh

Làm mát vùng tổn thương là một cách tốt để giảm sưng và hạn chế chảy máu. Sau đây là những cách làm mát tốt:

  • Đá lạnh đặt trong một túi nhựa
  • Một túi đậu Hà Lan đông lạnh
  • Túi chườm đa năng

Trong mỗi trường hợp, bọc túi lạnh trong khăn trước khi đặt nó vào vị trí bong gân (luôn đảm bảo có một mảnh vải giữa da và chất làm mát, nếu không da bạn có thể bị tổn thương do lạnh) sau đó chườm trong 15 phút rồi nghỉ 15 phút, cứ như vậy lặp lại…Hãy cẩn thận nếu bạn bị tiểu đường, vì tuần hoàn có thể giảm và cảm giác da bị tê. Do đó, bạn có thể không nhận thức được việc da đang bị lạnh quá mức.

Băng ép

Băng ép vùng bị tổn thường bằng băng. Nếu bạn đang đeo băng, hãy chú ý khu vực được băng ép. Nếu khu vực chảy máu hoặc sưng đau bất thường hãy thông báo cho bác sĩ.

Nâng cao

Khu vực bị thương không nên hướng xuống dưới, nếu không có thể tích tụ dịch lỏng. Điều này kéo dài quá trình phục hồi và gây đau đớn hơn.

Phương pháp METH để điều trị bong gân

Sau khi hoàn thành điều trị với nguyên tắc PRICE hãy chuyển sang METH. Nguyên tắc này tăng cường lưu lượng tuần hoàn lại khu vực tổn thương để tăng tốc độ hồi phục.

Vận động

Khởi đầu với một số bài tập uốn cong và kéo dãn nhẹ nhàng.

Nâng cao

Điều quan trọng là tiếp tục nâng cao vùng tồn thương khi nghỉ ngơi, để tránh sưng. Ví dụ, nếu bạn bị bong gân mắt cá chân, khi ngồi ở bàn làm việc hoặc trên ghế sofa, hãy chống chân lên ghế đẩu. 

Kéo giãn

Kéo giãn liên quan đến thao tác của khớp được thực hiện theo nguyên tắc vật lý trị liệu.

Nhiệt

Chườm nóng cho khu vực có thể giúp khuyến khích lưu lượng máu đến khu vực, do đó tăng cường hồi phục.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Giảm đau bằng chườm nóng và chườm lạnh

 

 

 

BS. Nguyễn Hà Nhi - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm