Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Amyloidosis và ảnh hưởng lên thận

Thuật ngữ amyloid liên quan đến một loại protein bất thường, với đặc điểm và hình thái đặc biệt. Hình thái của nó chỉ được đánh giá đúng thông qua kính hiển vi và những lắng đọng bất thường của amyloid được gọi là bệnh Amyloidosis.

Loại protein này có thể có những đặc tính hóa học khác nhau, cấu trúc đặc hiệu và khá đồng nhất về hình dạng khi nhìn dưới kính hiển vi.

Sự lắng đọng bất thường của protein này làm tổn thương tới các cơ quan, trong đó thận là một trong những cơ quan hay bị nặng nhất, mặc dù các cơ quan khác như tim, gan, và dây thần kinh cũng bị ảnh hưởng. Do đó, amylodosis thể hiện trên lâm sàng như thế nào phụ thuộc vào cơ quan bị ảnh hưởng và mức độ nghiêm trọng của sự lắng đọng.

Những điều kiện dẫn đến amyloidosis ở thận

Như đã đề cập ở trên, thuật ngữ amylodosis liên quan đến sự lắng đọng bất thường của một loại protein (có hình thái đặc thù) gây tổn thương chức năng thận. Điều kiện gây bệnh có thể bao gồm:

  • Amyloidosis nguyên phát: là tình trạng thường gặp đi cùng với quá sản kháng thể do một dòng tế bào miễn dịch đặc hiệu là "tương bào" sản xuất. Một tình trạng phổ biến xảy ra  với bệnh u tủy, một loại ung thư máu, mặc dù amylodosis nguyên phát có thể xảy ra khi không có mặt của u tủy. Kháng thể có thể lắng đọng ở màng lọc thận (cầu thận) và gây giảm khả năng lọc của thận. Tương tự việc vỡ đường ống nước trong bồn rửa nhà bếp do đường ống bị nút tắc dần theo thời gian. Lâu dần cầu thận bị giảm chức năng lọc và tiến tới dừng hoạt động hoàn toàn. Ngoài thận bị ảnh hưởng, tình trạng bệnh lý có thể xảy ra tại ruột như kém hấp thu cá chất dinh dưỡng ở ruột, hoặc dẫn đến suy tim hoàn toàn, thậm chí xuất hiện hội chứng ống cổ tay.
  • Amyloidosis thứ phát: Như tên gọi, sự bất thường sản xuất protein amyloid do hậu quả của nhiều bệnh tật khác gây nên. Ví dụ là triệu chứng thực thể của bệnh viêm nhiễm mạn tính như viêm khớp dạng thấp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, lao, lupus ban đỏ hệ thống,… Những triệu chứng khác có thể tương tự như amyloidosis nguyên phát. Protein bất thường nhìn giống như trong amyloidosis nguyên phát, và chỉ có thể nhìn qua sinh thiết có thể hoặc không hỗ trợ trong phân biệt giữa amyloidosis nguyên phát và thứ phát.
  • Lọc thận liên quan đến amylodosis là một hình ảnh đặc hiệu thường thấy ở bệnh nhân lọc thận. Một loại protein đặc hiệu được gọi là microglobulin -beta có nồng độ cao tích tụ lại trong máu màng lọc không loại bỏ được. Một khi lắng đọng, sẽ gây tình trnạg bệnh tương tự như amylodosis nguyên phát hoặc thứ phát.

Triệu chứng

Lắng đọng amyloid có thể xảy ra ở nhiều cơ quan và gây nên các triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, trong bài viết này chỉ đề cập đến triệu chứng tại thận.

Triệu chứng/dấu hiệu của sự lắng đọng bất thường của amyloid, đặc biệt là thận bao gồm:

  • Sự mất một lượng cao protein trong nước tiểu. Điều này được gọi protein niệu, và xảy ra do tổn thương màng lọc cầu thận. Trong trường hợp tệ nhất, điều này có thể biểu hiện thành hội chứng cầu thận.
  • Suy thận
  • Phù, hoặc sưng chân, thậm chí xung quanh mắt
  • Lượng cholesterol cao
  • Lượng albumin máu thấp
  • Đau khớp. Nếu sự lắng đọng xảy ra ở cổ tay, nó có thể gây hội chứng ống cổ tay

Điều trị

Khi những biến chứng từ việc suy các cơ quan cần được điều trị, phương pháp điều trị đặc hiệu có mục đích làm giảm sự sản xuất  protein bất thường-amyloid. Điều này có thể là hóa trị sử dụng thuốc như melphalan, cấy ghép tế bào lành cho cơ quan tổn thương.

Bạn cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa thận tiết niệu và bác sĩ ung bướu về phòng và điều trị bệnh.

Bình luận
Tin mới
  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm