Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Amyloidosis và ảnh hưởng lên thận

Thuật ngữ amyloid liên quan đến một loại protein bất thường, với đặc điểm và hình thái đặc biệt. Hình thái của nó chỉ được đánh giá đúng thông qua kính hiển vi và những lắng đọng bất thường của amyloid được gọi là bệnh Amyloidosis.

Loại protein này có thể có những đặc tính hóa học khác nhau, cấu trúc đặc hiệu và khá đồng nhất về hình dạng khi nhìn dưới kính hiển vi.

Sự lắng đọng bất thường của protein này làm tổn thương tới các cơ quan, trong đó thận là một trong những cơ quan hay bị nặng nhất, mặc dù các cơ quan khác như tim, gan, và dây thần kinh cũng bị ảnh hưởng. Do đó, amylodosis thể hiện trên lâm sàng như thế nào phụ thuộc vào cơ quan bị ảnh hưởng và mức độ nghiêm trọng của sự lắng đọng.

Những điều kiện dẫn đến amyloidosis ở thận

Như đã đề cập ở trên, thuật ngữ amylodosis liên quan đến sự lắng đọng bất thường của một loại protein (có hình thái đặc thù) gây tổn thương chức năng thận. Điều kiện gây bệnh có thể bao gồm:

  • Amyloidosis nguyên phát: là tình trạng thường gặp đi cùng với quá sản kháng thể do một dòng tế bào miễn dịch đặc hiệu là "tương bào" sản xuất. Một tình trạng phổ biến xảy ra  với bệnh u tủy, một loại ung thư máu, mặc dù amylodosis nguyên phát có thể xảy ra khi không có mặt của u tủy. Kháng thể có thể lắng đọng ở màng lọc thận (cầu thận) và gây giảm khả năng lọc của thận. Tương tự việc vỡ đường ống nước trong bồn rửa nhà bếp do đường ống bị nút tắc dần theo thời gian. Lâu dần cầu thận bị giảm chức năng lọc và tiến tới dừng hoạt động hoàn toàn. Ngoài thận bị ảnh hưởng, tình trạng bệnh lý có thể xảy ra tại ruột như kém hấp thu cá chất dinh dưỡng ở ruột, hoặc dẫn đến suy tim hoàn toàn, thậm chí xuất hiện hội chứng ống cổ tay.
  • Amyloidosis thứ phát: Như tên gọi, sự bất thường sản xuất protein amyloid do hậu quả của nhiều bệnh tật khác gây nên. Ví dụ là triệu chứng thực thể của bệnh viêm nhiễm mạn tính như viêm khớp dạng thấp, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, lao, lupus ban đỏ hệ thống,… Những triệu chứng khác có thể tương tự như amyloidosis nguyên phát. Protein bất thường nhìn giống như trong amyloidosis nguyên phát, và chỉ có thể nhìn qua sinh thiết có thể hoặc không hỗ trợ trong phân biệt giữa amyloidosis nguyên phát và thứ phát.
  • Lọc thận liên quan đến amylodosis là một hình ảnh đặc hiệu thường thấy ở bệnh nhân lọc thận. Một loại protein đặc hiệu được gọi là microglobulin -beta có nồng độ cao tích tụ lại trong máu màng lọc không loại bỏ được. Một khi lắng đọng, sẽ gây tình trnạg bệnh tương tự như amylodosis nguyên phát hoặc thứ phát.

Triệu chứng

Lắng đọng amyloid có thể xảy ra ở nhiều cơ quan và gây nên các triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, trong bài viết này chỉ đề cập đến triệu chứng tại thận.

Triệu chứng/dấu hiệu của sự lắng đọng bất thường của amyloid, đặc biệt là thận bao gồm:

  • Sự mất một lượng cao protein trong nước tiểu. Điều này được gọi protein niệu, và xảy ra do tổn thương màng lọc cầu thận. Trong trường hợp tệ nhất, điều này có thể biểu hiện thành hội chứng cầu thận.
  • Suy thận
  • Phù, hoặc sưng chân, thậm chí xung quanh mắt
  • Lượng cholesterol cao
  • Lượng albumin máu thấp
  • Đau khớp. Nếu sự lắng đọng xảy ra ở cổ tay, nó có thể gây hội chứng ống cổ tay

Điều trị

Khi những biến chứng từ việc suy các cơ quan cần được điều trị, phương pháp điều trị đặc hiệu có mục đích làm giảm sự sản xuất  protein bất thường-amyloid. Điều này có thể là hóa trị sử dụng thuốc như melphalan, cấy ghép tế bào lành cho cơ quan tổn thương.

Bạn cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa thận tiết niệu và bác sĩ ung bướu về phòng và điều trị bệnh.

Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

Xem thêm