Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Acid citric có an toàn không?

Axit citric là một hợp chất hữu cơ được tìm thấy với số lượng lớn trong trái cây họ cam quýt và giúp cho các loại quả này có vị chua đặc biệt. Nhiều nhà sản xuất đã thêm axit citric vào thực phẩm và đồ uống đóng gói để giữ cho giữ được hương vị tươi ngon. Bài viết này sẽ thảo luận về lợi ích, tính an toàn và khả năng sử dụng tiềm năng của axit citric.

Axit Citric là gì?

Ở dạng nguyên chất, axit citric không màu, không mùi nhưng có vị axit mạnh. Lịch sử của axit citric bắt đầu từ năm 1784 khi nhà hóa học Thụy Điển Carl Wilhelm Scheele kết tinh nó từ nước cốt chanh. Năm 1917, nhà hóa học thực phẩm James Currie phát hiện ra rằng ông có thể sản xuất axit citric bằng cách sử dụng chủng nấm mốc đen Aspergillus niger. Cho đến ngày nay, phương pháp này vẫn được sử dụng.

Axit Citric thường được sử dụng trong sản xuất thực phẩm như một chất tăng cường hương vị và chất bảo quản. Do tính chất chống oxy hóa, axit citric cũng là một thành phần trong thuốc để cải thiện sự ổn định và hoạt động như một chất bảo quản.

Axit citric có phải là vitamin C?

Mặc dù axit citric và vitamin C đều là chất chống oxy hóa trong trái cây họ cam quýt và đều có đặc tính tương tự nhưng chúng không giống nhau. Điều quan trọng cần lưu ý là axit citric không chứa vitamin C, mà vitamin C còn được gọi là axit ascorbic.

Nguồn tự nhiên

Nguồn axit citric tự nhiên phong phú nhất được tìm thấy ở trái cây họ cam quýt và nước ép của chúng. Các nguồn axit citric tự nhiên bao gồm:

  • Chanh
  • Cam
  • Quýt
  • Bưởi
 
Các loại trái cây và rau quả sau đây chứa lượng axit citric nhỏ hơn:
  • Sung
  • Dâu tây
  • Dứa
  • Rau xà lách
  • Khoai tây
  • Lựu

Nguồn nhân tạo

Mặc dù axit citric có thể được sản xuất từ ​​trái cây có múi, nhưng quá trình này không hiệu quả về chi phí và không còn được thực hiện ở cấp độ công nghiệp. Axit citric sản xuất là một chất phụ gia phổ biến trong:

  • Thực phẩm và đồ uống
  • Mỹ phẩm
  • Sản phẩm tẩy rửa

Đọc thêm bài viết: Thực phẩm giàu sắt hơn thịt bò

Công dụng của Axit Citric

Đặc tính độc đáo của axit citric làm cho nó hữu ích trong nhiều ứng dụng. Ước tính 70% sản lượng axit citric toàn cầu được sử dụng trong ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống, với 20% được sử dụng bởi các ngành công nghiệp mỹ phẩm và dược phẩm. 10% còn lại là các sản phẩm tẩy rửa và chất tẩy rửa.

Thực phẩm và Đồ uống

Axit citric là chất phụ gia phổ biến nhất trong ngành công nghiệp thực phẩm. Ngoài việc giữ màu sắc, kết cấu và mùi vị, axit citric còn có thể làm tăng độ axit của thực phẩm. Điều này có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của nấm mốc, vi khuẩn. Nhiều loại thực phẩm đóng hộp và lọ có chứa axit citric để ngăn chặn sự phát triển của Clostridium botulinum - một loại vi khuẩn nguy hiểm có thể gây ngộ độc thịt và đe dọa tính mạng.

Axit citric sản xuất được sử dụng trong bảo quản va tăng hương vị của các loại thực phẩm:

  • Trái cây đông lạnh
  • Nước ép rau củ
  • Nước ngọt
  • Nước tăng lực
  • Siro
  • Món tráng miệng
  • Mứt và thạch
  • Rượu vang
  • Kẹo

Mỹ phẩm và thuốc

Axit citric được thêm vào nhiều sản phẩm chăm sóc da và cơ thể, bao gồm: dầu gội đầu, keo xịt tóc và mỹ phẩm. Axit citric cũng có mặt trong nhiều sản phẩm chăm sóc da để giúp tăng độ đàn hồi và săn chắc. Trong ngành công nghiệp dược phẩm, axit citric là chất điều chỉnh độ pH được sử dụng làm chất chống oxy hóa để bảo quản vitamin và khoáng chất. Axit citric có thể cải thiện vị của thuốc bằng cách che đi vị đắng của các hoạt chất.

Sản phẩm tẩy rửa

Axit citric có thể có một số đặc tính khử trùng. Nghiên cứu cho thấy axit citric bảo vệ hiệu quả khỏi nhiều loại virus, bao gồm cả norovirus ở người. Chất tẩy rửa chứa axit citric có thể loại bỏ hiệu quả các vết nước cứng, cặn canxi, vết rỉ sét và cặn xà phòng.

Những lợi ích về sức khoẻ

Ngoài những công dụng truyền thống, axit citric còn có một số lợi ích sức khỏe thú vị khác.

Cải thiện sức khỏe làn da

Axit citric là một axit alpha-hydroxy (AHA). AHA là chất tẩy tế bào chết hóa học thường được thêm vào các sản phẩm chăm sóc da để giúp loại bỏ các tế bào da chết, góp phần tạo ra làn da tươi mới. Nồng độ axit citric thấp có thể giúp cải thiện màu da và kết cấu, đồng thời làm thông thoáng lỗ chân lông bằng cách thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào. Tuy nhiên, liều cao có thể có tác dụng phụ và gây kích ứng da.

Đọc thêm bài viết: Uống vitamin và khoáng chất lúc nào tốt nhất?

Ngăn ngừa chống sỏi thận

Axit citric có tác dụng như kali citrate, thường có thể điều trị hoặc ngăn ngừa sỏi thận mãn tính. Axit citric giúp tăng citrate trong nước tiểu để loại bỏ sỏi canxi và giảm độ axit trong nước tiểu, ngăn ngừa sỏi axit uric và cystine. Bạn cũng có thể tiêu thụ trái cây họ cam quýt hoặc nước cốt chanh pha loãng như một phương thuốc tự nhiên để ngăn ngừa sỏi thận.

Tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng

Axit citric thường được thêm vào khoáng chất để giúp cải thiện quá trình hấp thụ các chất dinh dưỡng. Magiê citrate được tạo ra bằng cách kết hợp axit citric với oxit magiê. Một nghiên cứu lưu ý rằng magie citrate được hấp thụ tốt hơn magie chelate và magie oxit. Một nghiên cứu khác lại cho thấy rằng, canxi citrate là chất bổ sung canxi dễ hấp thụ nhất. Bạn cũng có thể uống nó khi bụng đói vì sự hấp thụ của nó không cần axit dạ dày.

Bảo vệ chống viêm

Axit citric tự nhiên là một chất chống oxy hóa, có thể giúp bảo vệ các tế bào của bạn khỏi bị hư hại do các gốc tự do gây ra. Chất chống oxy hóa cũng giúp chống viêm và giảm các dấu hiệu lão hóa.

Nguy cơ

  • Axit citric là một chất phụ gia thực phẩm thường được công nhận là an toàn. Mặc dù nghiên cứu chưa xác định được mối liên hệ giữa axit citric được tạo ra từ nấm mốc đen. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại rằng nó có thể gây dị ứng, các vấn đề về hô hấp và các bệnh mãn tính.
  • Một số người đã gặp các triệu chứng viêm gia tăng sau khi tiêu thụ thực phẩm hoặc thuốc có axit citric. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn để xác định chính xác những tác động này.
  • Bạn có thể phản ứng với thực phẩm có chứa axit citric nếu bạn bị dị ứng nấm mốc do axit citric được điều chế từ nấm mốc đen. Đường được sử dụng để sản xuất axit citric thường được lấy từ ngô, vì vậy bạn cũng có thể phản ứng với axit citric nếu bị dị ứng ngô. Hàm lượng axit cao trong axit citric có thể làm mòn men răng theo thời gian, nhất là khi bạn không vệ sinh răng miệng tốt.
  • Các sản phẩm dành cho da có axit citric có thể gây kích ứng cho một số người, đặc biệt là những người có làn da nhạy cảm.

Chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý cùng một lối sống lành mạnh, tích cực luyện tập phù hợp với thể trạng là chìa khóa giúp bạn cải thiện tình trạng sức khỏe của bản thân và gia đình. Trung tâm Điều trị Béo phì và Hội chứng chuyển hóa VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam là cơ sở tư vấn dinh dưỡng điều trị bệnh mạn tính hàng đầu nước ta. Liên hệ đặt lịch TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935 18 3939 hoặc 024 3633 5678 để được khám, tư vấn dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành. 

BS Hoài Thu - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell Health
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

Xem thêm