Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

7 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đã bị sỏi mật

Các vấn đề về túi mật, đặc biệt là sỏi mật vô cùng phổ biến. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến cho thấy có thể bạn đã bị sỏi mật.

7 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đã bị sỏi mật

Có khoảng 20 - 25 triệu người Mỹ gặp phải các vấn đề về túi mật. Túi mật là cơ quan nhỏ, hình trái lê, nằm ngay dưới gan và là nơi dựng dịch mật – một loại dịch tiêu hóa giúp tiêu hóa chất béo.

Vấn đề về túi mật phổ biến nhất là sỏi mật. Sỏi mật là dạng kết tinh của dịch mật, có thể tan trong cholesterol, hình thành trong túi mật hoặc ống dẫn mật (là ống dẫn dịch mật đi tới ruột non). Sỏi mật có thể gây ra tình trạng viêm và đau. Rất nhiều người bị sỏi mật: hơn 20% nữ giới và 10% nam giới tại Mỹ đã từng bị sỏi mật khi ở độ tuổi 60, và đây có thể chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Nữ giới dễ bị sỏi mật hơn và sự thay đổi của các hormone sinh dục nữ như estrogen và progesterone có thể làm tăng nhẹ việc sản xuất ra sỏi mật.  Estrogen sẽ làm tăng lượng cholesterol trong dịch mật, và progesterone làm chậm quá trình làm rỗng túi mật. Nguy cơ hình thành sỏi mật sẽ tăng cao hơn khi nữ giới đang mang thai hoặc đang sử dụng thuốc tránh thai bởi đây là những yếu tố có thể ảnh hưởng đến lượng hormone trong cơ thể.

Đa số mọi người sẽ bị sỏi mật mà không xuất hiện bất cứ triệu chứng nào (còn được gọi là sỏi mật thầm lặng) và những người này sẽ không cần phải điều trị. Nhưng với những người bị sỏi mật có triệu chứng hoặc bị viêm túi mật mức độ nhẹ, phẫu thuật loại bỏ túi mật là phương pháp điều trị phổ biến nhất.

Cũng giống như ruột thừa, túi mật có thể được cắt bỏ mà không gây hại đến các chức năng thông thường của cơ thể. Tuy vậy, cơ thể sẽ phải điều chỉnh để có mật tiết ra trực tiếp từ đường tiêu hóa, thay vì tiết ra từ túi mật. Việc tiêu hóa những bữa ăn giàu chất béo có thể sẽ khó khăn hơn sau khi phẫu thuật.

Sỏi mật thường được phát hiện một cách rất tình cờ khi người bệnh đi khám sức khỏe – theo Hiệp hội Tiêu hóa Hoa Kỳ. Nhưng nếu bạn xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng sau, bạn nên đến gặp bác sỹ.

Đau bụng

Thỉnh thoảng có những cơn đau bụng âm ỉ tại gan là triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng sỏi mật. Cơn đau thường xảy ra sau khi ăn và có thể kéo dài trong một vài giờ trước khi biến mất. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng bụng trên bên phải, gần lồng ngực và có thể lan sang phần lưng ở trên và giữa bụng.

Đau sau cơn đau có thể thỉnh thoảng mới xuất hiện hoặc xuất hiện sau tất cả các bữa ăn. Còn gọi là cơn đau túi mật, cơn đau dạng này có thể kéo dài từ 1 giờ cho tới vài giờ và thường sẽ xuất hiện sau những bữa ăn lớn, nhiều chất béo. Cơn đau dạng này sẽ tự xuất hiện rồi tự biến mất rất nhiều lần. Cơn đau mãn tính kéo dài hơn vài tiếng cũng có thể xảy ra và điều này gợi ý rằng bạn đã mắc phải một vấn đề nghiêm trọng hơn về túi mật.

Thời gian cơn đau diễn ra là vô cùng quan trọng. Cơn đau thông thường sẽ xuất hiện trong vòng một vài giờ sau bữa ăn, do vậy, nếu cơn đau của bạn xuất hiện sớm hơn, từ khi bạn đang ăn hoặc ngay sau khi ăn thì đó có thể không phải là do bệnh tại túi mật.

Thuốc giảm đau không có tác dụng

Nếu cơn đau của bạn không giảm đi sau khi bạn uống thuốc giảm đau không cần kê đơn, thì đó có thể là một gợi ý cho thấy bạn đang gặp vấn đề về túi mật. Nếu bạn cảm thấy cơn đau giảm đi sau khi bạn thay đổi tư thế, sau khi đi đại tiện hoặc sau khi bạn “xì hơi” thì đó cũng có thể là dấu hiệu cho thấy bạn gặp vấn đề với túi mật.

Vàng da

Vàng da là một triệu chứng khi bạn mắc phải các vấn đề gan. Vàng da ngoài biểu hiện tại da còn biểu hiện ở phần lòng trắng của mắt, đi kèm với các triệu chứng như nước tiểu tối màu và phân nhạt màu. Vàng da là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh, nhưng cũng là một dấu hiệu của bệnh về túi mật ở người trưởng thành. Túi mật sẽ giải phóng dịch mật vào trong ruột non thông qua ống dẫn mật. Tình trạng vàng da sẽ xảy ra khi ống dãn mật bị tắc bởi sỏi mật. Từ đó, dịch mật sẽ bị tắc lại, tích tụ trong túi mật và làm tăng mức độ tập trung của bilirubin trong túi mật.

Buồn nôn

Rất nhiều người nhầm lẫn các vấn đề về túi mật với tình trạng đau bụng, ợ nóng hoặc trào ngược axit. Một số người còn nhầm lẫn cơn đau do túi mật gây ra với cơn đau cơ do luyện tập. Nhưng nếu bạn buồn nôn hoặc nôn mửa, xảy ra cùng với những cơn đau lặp lại sau khi ăn thì đó có thể là dấu hiệu cho thấy bệnh về túi mật. Vì buồn nôn không phải là triệu chứng phổ biến như đau bụng nên khi bạn cảm thấy mình buồn nôn hoặc nôn mửa dữ dội, thì đó là dấu hiệu cho thấy bạn nên đến gặp bác sỹ hoặc đi cấp cứu.

Viêm tụy

Nếu bạn bị viêm tụy, bạn nên được kiểm tra tình trạng sỏi mật. Tụy nằm ngay cạnh gan và cũng tiết ra enzym tiêu hóa vào ống tiêu hóa giống như dịch mật. Vì ống tụy và ống mật gặp nhau ở ruột non nên sỏi hình thành ở bất cứ ống nào cũng có thể sẽ ảnh hưởng đến ống còn lại. Nếu sỏi mật tồn tại tại túi mật và bị tắc lại trong ống tụy, thì nó có thể gây viêm và đau bụng. Nếu tình trạng này xảy ra, bác sỹ thường sẽ gợi ý bạn nên loại bỏ túi mật. Các triệu chứng viêm tụy bao gồm đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, mạch nhanh và sốt.

Béo phì hoặc sụt cân bất ngờ

Đây là những vấn đề đi kèm với tình trạng sỏi mật và thực ra không được coi là một triệu chứng. Thông thường, tình trạng tăng/sụt cân sẽ xảy ra trước và sau đó các vấn đề về túi mật mới bắt đầu phát triển. Vì sao? Những người béo phì sẽ có nguy cơ bị sỏi mật cao hơn. Và mặc dù việc giảm cân có thể giúp làm giảm nguy cơ sỏi mật, nhưng giảm cân quá nhanh có thể sẽ khiến bạn dễ hình thành sỏi mật hơn. Những người đã từng trải quả phẫu thuật bắc cầu dạ dày hoặc ghim dạ dày (là những loại phẫu thuật khiến người bệnh giảm cân rất nhanh) cũng có liên quan với tình trạng hình thành sỏi mật.

Bất thường trong kết quả siêu âm, chụp cộng hưởng từ hoặc chụp HIDA

Túi mật là một cơ quan rỗng và sỏi mật có thể sẽ xuất hiện hình ảnh là một khối cứng trong túi mật hoặc trong ống mật khi siêu âm. Những loại chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn này thường là bước đầu tiên khi chẩn đoán các vấn đề về túi mật. Bác sỹ có thể sẽ ghi lại kích thước túi mật và nếu nhận thấy túi mật bị sưng hoặc niêm mạc dày hơn, thì đó có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm. Các loại chẩn đoán hình ảnh khác bao gồm chụp cộng hưởng từ,  và chụp HIDA (chụp gan mật) cũng có thể cho thấy tình trạng tại ống mật và túi mật. Hai loại chụp này sẽ giúp ích nếu hình ảnh siêu âm túi mật không rõ ràng.

Mặc dù đau ở vùng bụng bên phải là triệu chứng cơ bản của bệnh ở túi mật, nhưng đôi khi cơn đau bụng mà bạn cảm thấy thực ra lại là triệu chứng tại tim hoặc phổi. Đặc biệt là phụ nữ thường sẽ bị đau bụng (thay vì đau ngực) khi mắc phải các bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim.

Viêm phổi, đặc biệt là viêm ở phần dưới của phổi phải cũng có thể đem lại cảm giác giống như đau ở vùng bụng trên bên phải. Nếu bạn xuất hiện triệu chứng này đi kèm với tình trạng sốt và ớn lạnh, thì đó có thể là tình trạng viêm cấp tính của túi mật do nhiễm trùng, chứ không phải do sỏi mật. Những triệu chứng này có thể cho thấy vi khuẩn đường ruột đã xâm nhập vào trong túi mật. Tình trạng này cần được chăm sóc y tế ngay, và có thể sẽ cần phẫu thuật.

Nhìn chung, nếu bất cứ triệu chứng nào trên đây xảy ra hoặc kéo dài, bạn nên đến khám bác sỹ.

Thông tin thêm trong bài viết: Các phương pháp điều trị sỏi mật 

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Health
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

Xem thêm