Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

10 yếu tố làm bạn lão hóa nhanh hơn

Khi chúng ta già đi quá trình lão hóa cũng xảy ra, đó cũng là điều hết sức bình thường. Tuy nhiên quá trình già hóa có thể diễn ra nhanh hơn bình thường khi chúng ta tiếp xúc với các yếu tố có hại từ môi trường sống.

Cơ thể con người là một sự kết hợp hoàn hảo giữa các cơ quan bộ phận, trong đó các hoạt động diễn ra dưới sự cân bằng giữa 2 quá trình: sản sinh tế bào mới và đào thải tế bào già cỗi. Những người bắt cơ thể của mình hoạt động quá mức khiến các tế bào phải hoạt động nhiều hơn so với bình thường, do vậy, thường cảm thấy mệt mỏi nhiều hơn, và nói chung, tuổi thọ của họ sẽ ngắn hơn so với những người chăm sóc các cơ quan của họ tốt hơn.

Để hạn chế quá trình lão hóa, mọi người cần lưu ý các yếu tố và hoạt động có khả năng gây lão hóa:

1. Thuốc lá: Những người hút thuốc da dần dần sẽ trở nên nhăn, khô và chảy xệ. Điều này là do da tiếp xúc với các hóa chất độc hại từ khói thuốc lá (ví dụ: benzen, formaldehyde, ammonia, acetone, carbon monoxide, asen, hydrogen cyanide, chì, carbon monoxide …). Những yếu tố này không chỉ tiêu diệt tế bào, chúng còn có thể gây ung thư.

2. Bệnh tật.  Có những bệnh không phòng được nhưng nhiều bệnh có thể phòng tránh hoặc giảm cơ hội mắc, đặc biệt là các bệnh truyền nhiễm, bệnh lây truyền qua đường tình dục (giang mai, herpes, lậu, Chlamydia…). Những bệnh này có thể tránh được bằng cách quan hệ tình dục an toàn.

Ngoài ra, vệ sinh cá nhân có thể bảo vệ con người chống lại các bệnh như lao, viêm gan, viêm màng não….Một khi bệnh tật đã phát triển, nó có thể gây tổn thương những cơ quan rất quan trọng của cơ thể.

3. Trầm cảm. Trầm cảm không phải là việc đôi khi bạn cảm thấy buồn hoặc vì lý do thông thường như: mất việc, mất người thân, mắc bệnh nan y…. Những cảm xúc này là bình thường và sẽ không có khả năng làm cho bạn già đi nhanh hơn.

Tuy nhiên, trầm cảm lâm sàng đã được chứng minh là ảnh hưởng đến cơ thể bằng nhiều cách tiêu cực. Trong thực tế, nó thường gắn liền với sự phát triển hay những đợt cấp của bệnh tim, tiểu đường, béo phì, bệnh mất trí nhớ và ung thư. Nó cũng có thể làm cho cơ thể con người ít có khả năng đối phó với sự căng thẳng hoặc có hệ miễn dịch yếu.

4. Căng thẳng. Nhiều thứ có thể làm cho con người bị căng thẳng. Căng thẳng làm cơ thể sản xuất quá nhiều hormone và các chất sinh hóa ví dụ như adrenalin, chất có liên quan đến bệnh tim mạch, tiểu đường, thậm chí ung thư và quá trình già hóa.

5. Tiếp xúc quá mức với ánh nắng mặt trời và những căng thẳng về da khác. Nếu không có tầng ozone, bức xạ vũ trụ từ không gian và tia cực tím từ mặt trời có lẽ đã quét sạch mọi sự sống trên hành tinh này, bằng cách liên tục gây tổn hại các tế bào da. Tuy nhiên, kể cả khi có tần ozone bảo vệ, nếu tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng và yếu tố gây stress da khác ( đèn mặt trời, hóa chất, bức xạ…) cũng có nguy cơ bị ung thư da hay già hóa sớm.

6. Rượu và chất kích thích: Rượu có tác động lão hóa giống như khói thuốc lá. Chúng được ví như là "ma túy hợp pháp’’. Tất cả các loại thuốc này làm cho người ta già đi nhanh hơn bằng cách phá hủy hệ thống tế bào khỏe mạnh của cơ thể.  Tế bào không có khả năng tái tạo đồng nghĩa với thoái hóa. Câu hỏi đặt ra là "Tại sao chính chúng ta muốn làm trầm trọng thêm một cơ chế sinh học đã đang giảm một cách tự nhiên?"

7. Thiếu ngủ và ngủ kém. Giấc ngủ sâu đóng vai trò rất quan trọng. Trong lúc ngủ, cơ thể có một cơ hội để xây dựng lại các tế bào, cho phép các cơ quan nghỉ ngơi và chuẩn bị cho căng thẳng và thách thức của ngày hôm sau.

8. Thiếu dinh dưỡng hợp lý. Cơ thể chúng ta cần một số vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng hàng ngày. Những dinh dưỡng tốt nhất từ ​​tự nhiên như trái cây, rau quả, ngũ cốc, các loại hạt, các sản phẩm từ sữa, và các loại thịt. Vitamin và khoáng chất bổ sung có thể đóng một vai trò nhất định. Nếu không đủ năng lượng các tế bào của cơ thể không thể tái tạo đúng cách, các cơ quan không hoạt động tốt, và các bộ phận khác của cơ thể teo hoặc kém chức năng,  là biểu hiện quá trình lão hóa sớm.

9. Tiếp xúc với chất gây ô nhiễm. Ô nhiễm môi trường là khó kiểm soát nhất trong danh sách này. Dù muốn hay không, có rất nhiều chất gây ô nhiễm trong không khí, nước và thực phẩm mà chúng ta tiêu thụ hàng ngày. Thực phẩm chế biến sẵn chứa các chất bảo quản, chất nhũ hoá, hương vị, các chất tăng cường sự thèm ăn, và điều đặc biệt là chất làm ngọt nhân tạo (sản phẩm có độc tính cao), có khả năng gây tổn hại tế bào.

Tất cả những điều này làm cho cơ thể chúng ta làm việc nhiều hơn, do đó làm giảm hiệu quả sinh học tự nhiên và tuổi thọ. Trong khi một số chất gây ô nhiễm trong môi trường khó thay đổi, có nhiều yếu tố có thể thay đổi được.Bất cứ khi nào có thể, dùng các loại thực phẩm nguồn gốc tự nhiên; giảm việc tiêu thụ lượng thực phẩm chế biến; các bữa ăn cân đối; và tham gia giảm thiểu ô nhiễm và quản lý tốt hơn các nguồn ô nhiễm.

10. Thiếu tập thể dục. Các chuyên gia đồng ý rằng tập thể dục có lẽ là một trong những cách đơn giản nhất và hiệu quả nhất để giúp cơ thể con người luôn khỏe mạnh và trẻ trung.  Tập thể dục, tuy không thể quay ngược thời gian, và cũng không thể ngăn chặn quá trình lão hóa, nhưng nó có thể giúp cho cơ thể của bạn làm việc hiệu quả hơn, do đó làm tăng tái tạo tế bào và giúp các cơ quan chức năng hoạt động tốt.

Như vậy, lão hóa là một quá trình tự nhiên chúng ta không thể tránh được. Nhưng chúng ta có thể thay đổi thói quen giúp làm chậm quá trình này, điều đó không chỉ cải thiện tuổi thọ trung bình, mà còn phòng tránh được nhiều bệnh (hoặc ít nhất là giảm thiểu nguy cơ) có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống.
CTV Bích Liên (Theo wellness.com)
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm