Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tìm hiểu các nguyên nhân gây đau bụng kinh

Đau bụng kinh là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến ở phụ nữ. Theo thống kê, khoảng 50% phụ nữ trải qua tình trạng đau bụng trong những ngày hành kinh. Nguyên nhân gây ra đau bụng kinh rất đa dạng, có thể do rối loạn nội tiết, các bệnh lý phụ khoa hay do stress.

Với chứng đau bụng kinh, các cơn đau bụng dữ dội đến nhẹ bắt đầu trong vòng 24 giờ kể từ khi kinh nguyệt bắt đầu và kéo dài trong nhiều ngày. Các triệu chứng của đau bụng kinh bao gồm:

  • Đau âm ỉ, liên tục ở bụng
  • Cơn đau lan xuống lưng dưới và đùi
  • Đau nhức hoặc co thắt ở tử cung trong thời kỳ kinh nguyệt

Một số người cũng gặp các triệu chứng khác như chóng mặt, nhức đầu, tiêu chảy, buồn nôn,...

Đau bụng kinh là một vấn đề phổ biến ở phụ nữ. Nguyên nhân chủ yếu là do sự gia tăng tiết hormone prostaglandin, khiến tử cung co bóp mạnh và cắt giảm nguồn cung cấp máu. Một số yếu tố khác có thể làm tăng cơn đau như stress, thiếu máu, u xơ tử cung, hoặc các bệnh lý khác liên quan đến tử cung. Để giảm đau, chúng ta có thể dùng thuốc giảm đau, tập thể dục nhẹ nhàng, massage, đặt chai nước nóng lên bụng, hoặc thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh. Nếu đau nhiều và ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, bạn nên đi khám phụ khoa để được chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp. Việc hiểu rõ nguyên nhân đau bụng kinh sẽ giúp chúng ta đối phó tốt hơn.

1. Lạc nội mạc tử cung: nguyên nhân phổ biến gây đau bụng kinh nghiêm trọng

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng mô giống nội mạc tử cung được tìm thấy bên ngoài tử cung, trên các cơ quan khác khắp vùng chậu. Nó có thể bao gồm buồng trứng, ống dẫn trứng, bàng quang, sàn chậu và trong những trường hợp nghiêm trọng hơn là ruột, cơ hoành, gan, phổi và thậm chí cả não.

Lạc nội mạc tử cung không được điều trị có thể dẫn đến dính, viêm mạn tính, u nang  (u nang chứa đầy máu) và chảy máu trong - tất cả đều có thể gây đau vùng chậu dữ dội. Cơn đau do lạc nội mạc tử cung không chỉ giới hạn ở vùng bụng mà còn có thể lan đến lưng và đường ruột.

2. Lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý ở phụ nữ, trong đó lớp nội mạc tử cung mọc sâu vào bên trong cơ tử cung. Bệnh thường xuất hiện ở phụ nữ trung niên, trong độ tuổi 40-50. Các triệu chứng chính của bệnh bao gồm đau bụng dữ dội, chu kỳ kinh nguyệt kéo dài và ra nhiều máu, đôi khi còn gây khó thụ thai. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do sự tăng sinh quá mức của lớp nội mạc tử cung. Chẩn đoán lạc nội mạc tử cung dựa trên các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp, chụp cộng hưởng từ. Bác sĩ có thể kê đơn với thuốc giảm đau, thuốc ngừa thai, phẫu thuật cắt bỏ tử cung nếu cần thiết.

3. U xơ tử cung

Có đến 3/4 phụ nữ sẽ phát triển u xơ tử cung, nhưng hầu hết sẽ không gặp bất kỳ triệu chứng nào. U xơ tử cung có kích thước từ cực nhỏ đến đủ lớn để làm biến dạng hình dạng của tử cung.

U xơ tử cung có thể biến kỳ kinh nguyệt hàng tháng thành cơn ác mộng bằng cách làm tăng không chỉ lượng máu chảy mà còn làm tăng mức độ nghiêm trọng của cơn đau bụng kinh. Lý do của cơn đau là tử cung trong kỳ kinh nguyệt phải co bóp mạnh để tống các cục máu đông lớn thường do chảy máu nhiều. May mắn thay, u xơ tử cung không làm tăng nguy cơ ung thư tử cung ở phụ nữ và rất hiếm khi trở thành ung thư.

4. Đặt vòng tránh thai bằng đồng

Vòng tránh thai bằng đồng là một hình thức ngừa thai không vĩnh viễn, không chứa nội tiết tố, có thể ngừa thai tới 10 năm. Thiết bị này hoạt động bằng cách liên tục giải phóng đồng, làm tinh trùng bất động và ngăn trứng làm tổ. Vòng tránh thai bằng đồng, trái ngược với vòng tránh thai chứa progestin, có thể làm cho kinh nguyệt nặng hơn và đau đớn hơn, đặc biệt là trong vài chu kỳ đầu tiên sau khi đặt vòng.

5. Bệnh viêm vùng chậu

Viêm vùng chậu là tình trạng nhiễm trùng các cơ quan sinh dục của phụ nữ trong vùng chậu, bao gồm tử cung, vòi trứng, buồng trứng. Bệnh thường do các vi khuẩn lây qua đường tình dục gây ra. Các triệu chứng điển hình là đau bụng dưới, sốt, ra nhiều dịch âm đạo có mùi hôi, đau khi quan hệ. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh viêm vùng chậu có thể dẫn đến vô sinh, thai ngoài tử cung, đau vùng chậu mãn tính. Chẩn đoán dựa trên thăm khám lâm sàng, xét nghiệm cấy dịch tử cung. Cần điều trị bằng kháng sinh phổ rộng để diệt vi khuẩn gây bệnh.

6. Dị tật tử cung

Khi còn là thai nhi, tử cung của trẻ gái sẽ phát triển từ hai cấu trúc được gọi là ống Müllerian. Trong một số trường hợp, tử cung không hình thành đúng cách có thể gây vô sinh, đau bụng kinh và đau khi giao hợp. Đối với những phụ nữ có cấu trúc bất thường - chẳng hạn như tử cung hai sừng (hai tử cung dẫn đến một cổ tử cung), tử cung có vách ngăn (tử cung bình thường có một dải mô xơ cắt đôi), tử cung một sừng (tử cung chỉ phát triển từ một ống Müllerian), tử cung đôi (hai tử cung, hai cổ tử cung và một vách ngăn, hoặc màng, phân chia ống âm đạo) - đau bụng kinh xuất phát từ tắc nghẽn và màng phân chia tử cung và âm đạo.

7. Đau bụng kinh ảnh hưởng đến 50% phụ nữ trên thế giới

Đau bụng kinh không thể giải thích được do khiếm khuyết về cấu trúc hoặc tình trạng sinh sản, còn được gọi là đau bụng kinh nguyên phát, xảy ra ở một thời điểm nào đó ở gần một nửa số phụ nữ đang có kinh nguyệt. Những cơn đau thắt này là do nồng độ prostaglandin tăng lên hoặc mất cân bằng - các axit béo giống hormone kích thích tử cung co bóp trong kỳ kinh nguyệt. Sự thay đổi nồng độ prostaglandin có thể gây ra các cơn co tử cung dữ dội và thường xuyên hơn, chèn ép các mạch máu gần đó và cắt oxy đến tử cung, do đó gây ra quặn thắt bụng đau đớn và khó chịu.

Như vậy, đau bụng kinh là một triệu chứng phổ biến ở phụ nữ trong những ngày hành kinh. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này có thể do sản xuất quá mức chất prostaglandin làm co thắt tử cung, lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, u nang buồng trứng, viêm vùng chậu,... Một số nguyên nhân khác có thể kể đến như rối loạn nội tiết, stress, thiếu máu,... Để điều trị đau bụng kinh, cần xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, từ đó có cách điều trị phù hợp nhằm giảm thiểu các cơn đau cho người bệnh.

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everyday Health
Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm