Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thuốc và hội chứng serotonin

Hội chứng serotonin, hay nhiễm độc serotonin được coi là một tình trạng bệnh hiếm nhưng rất nguy hiểm đe dọa đến tính mạng của con người

Thuốc và hội chứng serotonin

Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, nguy cơ mắc hội chứng serotonin tăng lên do kết hợp các chất ức chế tái hấp thu serotonin chọn lọc (SSRIs) và các chất ức chế tái hấp thu serotonin norepinephrine có chọn lọc SSNRIs với các thuốc điều trị đau nửa đầu thuộc nhóm triptans.

Hội chứng serotonin

Hội chứng serotonin, hay nhiễm độc serotonin là một tình trạng bệnh hiếm nhưng rất nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng. Các triệu chứng của hội chứng serotonin là nhầm lẫn, mất sự phối hợp trong các động tác, bồn chồn, ảo giác, nôn, buồn nôn, tiêu chảy, sốt, tăng nhịp tim, ….

Hội chứng này  gây ra do việc phối hợp các thuốc làm ảnh hưởng đến nồng độ serotonin trong não để điều trị các bệnh khác nhau. Dưới đây là một số thuốc điển hình:

Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs)

Người ta tin rằng não bộ có chứa hàng trăm loại chất hoá học khác nhau (các chất dẫn truyền thần kinh) hoạt động như là chất truyền tin giữa các tế bào não với nhau.

Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong việc điều chỉnh nhiều chức năng cơ thể cũng như cảm xúc. Mức serotonin thấp có liên quan đến trầm cảm và lo lắng.

SSRIs ức chế tái hấp thu serotonin trong não. Tái hấp thu là một quá trình mà các chất dẫn truyền thần kinh trong não được hấp thu lại và khử hoạt tính hoặc tái chế để sử dụng trong tương lai. Việc này làm tăng nồng độ serotonin giúp cải thiện tâm trạng, giảm lo lắng và ức chế hoảng loạn. SSRIs được coi là điều trị đầu tay cho rối loạn lo âu và bao gồm các thuốc sau:

  • Celexa (citalopram)
  • Luvox (fluvoxamine)
  • Prozac (fluoxetine)
  • Paxil (paroxetine)
  • Zoloft (sertraline)

Thuốc ức chế tái hấp thu Serotonin và norepinephrine chọn lọc (SSNRIs)

SSNRIs ức chế sự hấp thu lại serotonin và norepinephrine trong não. Norepinephrine là chất hoá học trong não có ảnh hưởng đến giấc ngủ và sự tỉnh táo, được cho là có liên quan đến phản ứng căng thẳng – hiếu chiến hay phiêu.

SSNRIs bao gồm:

  • Cymbalta (duloxetine)
  • Effexor, Effexor XR (venlafaxine)

Triptans

Triptans là một loại thuốc được sử dụng để điều trị đau nửa đầu hoặc đau đầu từng cơn. Chúng tác động lên thụ thể serotonin trong não, do đó ảnh hưởng đến mức độ serotonin.

Ví dụ về triptans bao gồm:

  • Amerge (naratriptan)
  • Axert (almotriptan)
  • Frova (frovatriptan)
  • Imitrex (sumatriptan)
  • Maxalt và Maxalt-MLT (rizatriptan)
  • Relpax (eletriptan)
  • Zomig và Zomig ZMT (zolmitriptan)

Ngoài ra, có một số loại  thuốc khác có liên quan đến sự thay đổi nồng độ serotonin trong não đều có nguy cơ làm tăng hội chứng serotonin.

Thuốc chống trầm cảm ba vòng

Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) được đặt tên theo cấu trúc phân tử "ba vòng" của thuốc. Trước khi đưa SSRI vào cuối những năm 1980, TCAs là thuốc được lựa chọn để điều trị rối loạn trầm cảm chủ yếu, rối loạn hoảng loạn và các chứng rối loạn lo âu khác. TCAs cũng được sử dụng để điều trị hội chứng đau nhất định và tiểu đêm. Người ta tin rằng TCAs có chức năng tăng norepinephrine và serotonin trong não. Các thuốc TCA bao gồm:

  • Elavil (amitriptyline)
  • Tofranil (imipramine)
  • Sinequan (doxepin)
  • Anafranil (clomipramine)

Thuốc ức chế Oxidase Monoamine (IMAOs)

IMAOs là một loại thuốc chống trầm cảm được cho là làm tăng norepinephrine, serotonin và dopamine trong não. Chúng có hiệu quả trong điều trị rối loạn trầm cảm chủ yếu, rối loạn hoảng loạn và các rối loạn lo âu khác. Do những tương tác nguy hiểm tiềm ẩn với một số thực phẩm nhất định, đồ uống và các loại thuốc khác, IMAOs thường được coi là phương pháp cuối cùng. Ví dụ về IMAOs bao gồm:

  • Nardil (phenelzine)
  • Parnate (tranylcypromin)
  • Marplan (isocarboxazid)
  • Emsam (selegiline)

Thuốc chống trầm cảm khác

Ví dụ về các thuốc chống trầm cảm khác bao gồm:

  • Wellbutrin (bupropion)
  • Desyrel (trazadone)

Các loại thuốc Tâm thần khác

  • BuSpar (buspiron)
  • Eskalith (lithium)

Thuốc giảm đau (Thuốc giảm đau)

  • Codeine
  • Fentanyl
  • Tramadol

Thuốc kháng sinh / kháng retrovirus

  • Zyvox (linezolid)
  • Norvir (ritonavir)

Dược thảo / Thực phẩm chức năng

  • Hypericum Perforatum (Trầm hương của St. John)
  • Nhân sâm / Panax

Thuốc  kích thích

  • Amphetamines
  • Cocaine
  • LSD (axit lysergic diethylamide)

Danh sách này không có nghĩa là tất cả. Để tránh tăng nguy cơ bị hội chứng serotonin, hãy nói với bác sĩ về tất cả các loại thuốc và các chất bổ sung chế độ ăn uống mà bạn đang dùng.

Nếu bạn phát triển các triệu chứng của hội chứng serotonin, hãy tìm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những thực phẩm làm tăng hàm lượng vui vẻ cho não bộ

Bình luận
Tin mới
  • 20/06/2025

    5 loại thực phẩm nên ăn để hỗ trợ giải độc thận

    Để giải độc thận, một chế độ ăn uống thông minh là chìa khóa. Ưu tiên thực phẩm tươi, giảm đồ ăn chế biến sẵn và nước ngọt để bảo vệ 'bộ lọc' quan trọng của cơ thể.

  • 20/06/2025

    Trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu ảnh hưởng đến trẻ khi trưởng thành như thế nào?

    Trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu là những sự kiện tiêu cực xảy ra trong độ tuổi từ 1 đến 17 tuổi. Những trải nghiệm tiêu cực này ảnh hưởng đến não bộ và sức khỏe của trẻ khi chúng lớn lên thành người trưởng thành và gây nên các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc các bệnh lý mãn tính. Đọc bài viết sau để hiểu thêm về các vấn đề mà trẻ có thể gặp phải lúc trưởng thành khi có các trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu!

  • 19/06/2025

    Cập nhật nghiên cứu về mối liên quan giữa vitamin K2 và nguy cơ thấp còi

    Nói đến phát triển chiều cao, chắc chắc phải nói đến canxi và vitamin D – những thành phần cốt lõi cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương. Các bằng chứng khoa học gần đây chứng minh rằng, cùng với canxi và vitamin D còn có vai trò vô cùng quan trọng của vitamin K2. Một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy vitamin K2 có thể tác động trực tiếp đến sự tăng trưởng chiều cao của trẻ, đặt ra vấn đề cấp thiết cần cung cấp đủ K2 trong những giai đoạn vàng của sự phát triển ở trẻ nhỏ.

  • 19/06/2025

    Sử dụng D3K2 hiệu quả: Vai trò của công nghệ tiên tiến

    Vitamin D3 và K2 là hai vi chất thiết yếu giúp trẻ phát triển hệ xương chắc khỏe và tăng trưởng chiều cao tối ưu. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung là cơ thể sẽ hấp thu hiệu quả. Thực tế, cả vitamin D3 và K2 đều là vitamin tan trong dầu, và đặc tính này khiến chúng rất khó hấp thu qua đường tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Việc bổ sung mà không có sự hỗ trợ của công nghệ có thể dẫn đến hấp thu kém, giảm hiệu quả và gây lãng phí.

  • 19/06/2025

    5 loại rau đặc biệt tốt cho gan

    Các bệnh về gan ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn cầu. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của gan.

  • 19/06/2025

    Làm thế nào để trung hòa tác dụng của Caffeine?

    Có thể bạn uống quá liều cà phê hay uống một ly nước tăng lực, bạn gặp dấu hiệu run rẩy, nhịp tim không đều, đau bụng và các tác dụng phụ khác của caffeine. Từ việc uống nước đến ăn chuối, hãy tìm hiểu cách thực sự hiệu quả để trung hòa tác dụng của quá nhiều caffeine.

  • 19/06/2025

    Lựa chọn vitamin D3 K2: Đừng chỉ nhìn vào nhãn, hãy xem kỹ chất lượng nguyên liệu

    Vitamin D3 (cholecalciferol) và vitamin K2 (menaquinone) là hai vi chất dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển hóa canxi và phát triển hệ xương. Trong bối cảnh trẻ em có xu hướng giảm đáng kể tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên (nguồn tổng hợp chính của vitamin D3) và chế độ ăn uống của trẻ không đảm bảo đủ lượng vitamin K2, việc bổ sung phối hợp hai vi chất này thông qua các sản phẩm bổ sung ngày càng được quan tâm của các chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa cũng như các bậc cha mẹ.

  • 18/06/2025

    6 cách ăn uống để hạn chế suy thận ở người trẻ

    Suy thận thường được coi là bệnh của người lớn tuổi nhưng thực tế, các yếu tố nguy cơ và thói quen ăn uống không lành mạnh ở một bộ phận người trẻ có thể âm thầm dẫn đến suy thận.

Xem thêm