Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sơ cứu đuối nước đúng cách, ai cũng cần biết

Hàng năm nhất là mùa hè có nhiều người bị đuối nước khi đi tắm biển, tắm hồ hoặc do nghề nghiệp tiếp xúc với sông biển.

Trong các trường hợp đuối nước, nếu bệnh nhân được sơ cứu kịp thời, tích cực và đúng phương pháp sẽ có khả năng được cứu sống, nếu ngược lại thì khả năng tử vong rất cao hoặc để lại di chứng tổn thương não rất nặng nề. Vì vậy, biết cách xử trí cấp cứu cho nạn nhân bị đuối nước là điều vô cùng quan trọng

Để cứu sống nạn nhân ngạt nước phải ngăn chặn kịp thời các tiến trình trên tốt nhất là ngay từ khi có cơn ngừng thở đầu tiên tức là trong vòng 1 - 4 phút đầu tiên khi bị chìm trong nước, đồng thời xử lý tốt các chấn thương kèm theo (đặc biệt là chấn thương đầu cổ và cột sống).

Cách sơ cứu đúng khi bị đuối nước.

Cần sơ cứu đúng

Nguyên tắc này cần khẩn trương, đúng phương pháp với mục đích cấp cứu là giải phóng đường thở và cung cấp ô-xy cho nạn nhân. Do vậy việc làm đầu tiên cần đưa nạn nhân ra khỏi nước:

Nếu nạn nhân còn tỉnh giãy giụa dưới nước, ném cho nạn nhân một cái phao, một khúc gỗ, hoặc một sợi dây để giúp họ lên bờ. Không nên nhảy xuống nước nếu không biết bơi và không được huấn luyện cách đưa người đuối nước còn tỉnh lên bờ. Vì nạn nhân lúc này trong tình trạng hoảng loạn, dễ níu chặt lấy bất cứ thứ gì với được, kể cả người cứu nạn. Khi cấp cứu nạn nhân ngay ở dưới nước cần phải nâng đầu nạn nhân nhô lên khỏi mặt nước, có động tác để giúp cho nạn nhân trấn tĩnh nếu cần thiết và thở.

Nếu nạn nhân bất tỉnh dưới nước, chỉ xuống cứu khi người cứu biết bơi. Nếu không thì gọi người hỗ trợ hoặc dùng thuyền nếu có để ra cứu.

Ngay sau khi đưa được nạn nhân vào bờ, cần tiến hành cấp cứu tại chỗ. Đặt nạn nhân ở tư thế nằm ngửa trên mặt phẳng cứng. Nếu bệnh nhân tím tái, không thể tự thở, tim ngừng đập (sờ mạch không có) và không có bất cứ phản xạ nào thì phải ấn tim ngoài lồng ngực. Dùng hai tay chồng lên nhau đặt ngay vào vị trí một nửa dưới xương ức và ấn tim với tần số ép khoảng 100 lần/1 phút, đồng thời phải khai thông đường thở bằng cách dùng gạc hay khăn vải móc đờm dãi, dị vật khỏi miệng nạn nhân và hà hơi thổi ngạt, hô hấp nhân tạo với phương pháp miệng thổi miệng cho nạn nhân.

Nếu chỉ có một người tiến hành sơ cấp cứu, thì ấn tim ngoài lồng ngực 15 - 30 nhịp, sau đó hà hơi thổi ngạt 2 lần và tiếp tục lặp lại việc ấn tim ngoài lồng ngực với chu kỳ 15 - 30 lần ấn tim, 2 lần hà hơi thổi ngạt. Nếu có hai người cấp cứu thì một người ấn tim ngoài lồng ngực, một người hà hơi thổi ngạt, kiên trì thực hiện cho đến khi nạn nhân hồi tỉnh trở lại hoặc cho đến khi nạn nhân được đưa đến cơ sở y tế gần nhất.

Những việc làm không đúng cần tránh

Sau sơ cứu ban đầu người bị đuối nước đã tỉnh lại, cần được đưa đến cơ sở y tế để kiểm tra, mục đích xem nạn nhân có bị phù phổi cấp sau khi đuối nước, hay còn được gọi là “chết đuối trên cạn” hay không.

Một người đã hít phải nước thì có thể có các dấu hiệu  của phù phổi cấp như: Khó thở, đau ngực hoặc ho; thay đổi đột ngột hành vi, người mệt mỏi,... những dấu hiệu này không dễ dàng phát hiện, đặc biệt ở trẻ nhỏ mà bình thường chúng có thể khó chịu.  Nếu để lâu, nguy cơ tử vong sẽ cao nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời.

Nhiều người thường có thói quen dốc ngược nạn nhân, vác lên vai rồi chạy, đây là hành động hoàn toàn sai vì thứ nhất, nó làm mất thời gian quý giá để hô hấp nhân tạo cứu sống bệnh nhân. Thứ 2 là khi ngạt nước thực ra nước ở trong phổi không nhiều như mọi người nghĩ, nó sẽ được tống ra ngoài khi ta hô hấp nhân tạo, ép tim ngoài lồng ngực và khi bệnh nhân thở trở lại.

Không hô hấp nhân tạo và ép tim ngoài lồng ngực khi vận chuyển tới bệnh viện sẽ làm mất thời gian cứu nạn nhân, gây ra di chứng não sau này nếu bệnh nhân còn sống. Điều này là do thiếu oxy ở các tổ chức trong một thời gian dài, đặc biệt là não.

Lời khuyên của bác sĩ

Thân nhiệt của chúng ta trung bình là 370C. Nếu bạn đột ngột nhảy xuống dòng nước lạnh, thân nhiệt bị thay đổi bất ngờ, sẽ rất dễ bị chuột rút, đặc biệt là trong tiết trời nắng nóng mùa hè. Khi đã bị chuột rút thì nguy cơ đuối nước rất cao. Do vậy, sau khi chạy ngoài đường nắng vào, bạn cần ngồi trong bóng mát khoảng vài phút, sau đó tắm trên bờ rồi mới nhảy xuống hồ bơi. Vận động trước khi bơi hoặc bạn cũng có thể cho cơ thể quen dần với nhiệt độ nước bằng cách nhúng tay, chân trước rồi đến thân mình, không đột ngột nhảy xuống hồ để tránh cơ thể bị sốc nhiệt.

Đối với trẻ lớn và người lớn không nên nhảy xuống vùng nước mà không biết nơi đó nông hay sâu, có lối thoát khi gặp nguy hiểm hay không. Không ăn no, không uống rượu trước khi xuống nước.

Đối với trẻ nhỏ, khi bơi phải được người lớn giám sát thường xuyên và không được rời mắt để làm công việc khác. Ở nhà có trẻ nhỏ tốt nhất không nên để những lu nước, thùng nước, nếu bắt buộc phải có (như vùng phải tích trữ nước ngọt để dùng) nên đậy thật chặt để trẻ em không mở nắp được.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: 9 kỹ năng cấp cứu cơ bản ai cũng nên biết.

BS. Nguyễn Đức Thường - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 09/09/2025

    Quản lý căng thẳng: Bước vào năm học mới một cách tự tin

    Mỗi năm học mới mang đến cơ hội phát triển nhưng cũng đi kèm áp lực không nhỏ đối với thanh thiếu niên. Từ việc thích nghi với lịch học dày đặc đến những kỳ vọng từ gia đình và xã hội, học sinh thường đối mặt với căng thẳng học đường, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và sự tự tin. Việc quản lý căng thẳng không chỉ giúp các em vượt qua khó khăn mà còn xây dựng nền tảng cho sự phát triển toàn diện. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học để học sinh bước vào năm học mới với tâm thế tự tin và khỏe mạnh.

  • 08/09/2025

    Người cao tuổi Việt Nam đang phải đối mặt với những căn bệnh nào?

    Người cao tuổi (NCT) là nhóm dân số có nguy cơ cao về sức khỏe do sự suy giảm chức năng sinh lý cùng gánh nặng bệnh mạn tính tích lũy theo thời gian.

  • 08/09/2025

    Ảnh hưởng của stress đến sức khỏe tinh thần và cách giải tỏa

    Stress là một phần không thể tránh khỏi trong cuộc sống hiện đại, từ áp lực công việc, gia đình đến những thay đổi bất ngờ trong cuộc sống. Khi không được kiểm soát, stress không chỉ ảnh hưởng đến cơ thể mà còn tác động sâu sắc đến sức khỏe tinh thần, gây ra lo âu, trầm cảm và nhiều vấn đề tâm lý khác.

  • 07/09/2025

    10 bài tập đốt cháy calo để thử trong tuần này

    Không phải tất cả các bài tập đều đốt cháy cùng một lượng calo các hoạt động như chạy hoặc tập luyện cường độ cao sẽ khiến cơ thể bạn hoạt động nhiều hơn và sử dụng nhiều năng lượng hơn. Ngoài ra, lượng calo đốt cháy phụ thuộc vào các yếu tố như tuổi tác, cân nặng và mức độ tập luyện chăm chỉ của bạn.

  • 06/09/2025

    Mối lo về dịch bùng phát sau mỗi mùa mưa và cách phòng chống

    Miền Bắc Việt Nam hay chịu ảnh hưởng nặng nề từ những trận mưa bão, trong đó mối nguy cơ bùng phát dịch sau mỗi trận mưa bão gia tăng đáng kể. Do đó việc chủ động và thực hiện các biện phòng chống an toàn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe của bạn và những xung quanh bạn.

  • 05/09/2025

    Giúp con hào hứng trở lại trường: mẹo vượt qua nỗi sợ

    Sau kỳ nghỉ hè dài ngày nhiều trẻ em thường cảm thấy lo lắng hoặc sợ hãi khi quay lại trường học. Nỗi sợ đi học không chỉ xuất phát từ việc thay đổi môi trường mà còn từ áp lực thích nghi với bạn bè, thầy cô và lịch trình mới. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ đúng cách từ cha mẹ, trẻ có thể vượt qua những cảm xúc tiêu cực này và hào hứng bước vào năm học mới. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những phương pháp thực tế, dựa trên cơ sở khoa học, để giúp phụ huynh chuẩn bị tâm lý cho con, tạo động lực để trẻ tự tin đến trường.

  • 04/09/2025

    Lợi ích lớn khi ăn 60 gam hạnh nhân mỗi ngày

    Bổ sung chất chống oxy hóa từ thực phẩm là một cách an toàn giúp cơ thể chống lại tác hại của quá trình oxy hóa. Trong số các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, hạnh nhân được đánh giá cao do thành phần dinh dưỡng độc đáo.

  • 04/09/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị dị ứng thời tiết

    Dị ứng thời tiết là tình trạng phổ biến, đặc biệt trong những giai đoạn chuyển mùa hoặc khi nhiệt độ và độ ẩm thay đổi đột ngột. Những triệu chứng như mẩn đỏ, ngứa da, hắt hơi, hay thậm chí là khó thở có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện, và cách xử lý dị ứng thời tiết không chỉ giúp giảm thiểu khó chịu mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin khoa học và thực tiễn về cách phòng ngừa và điều trị dị ứng thời tiết, giúp bạn bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả.

Xem thêm