Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sơ cấp cứu các vấn đề ở người cao tuổi

Trong nhiều trường hợp cấp cứu, bạn không cần phải biết quá nhiều kỹ thuật cấp cứu phức tạp. Đôi khi bạn chỉ cần biết những kỹ thuật sơ cấp cứu cơ bản và kỹ thuật hồi sinh tim phổi CPR là đủ để chăm sóc người thân yêu trên 65 tuổi.

Sơ cấp cứu các vấn đề ở người cao tuổi

Người cao tuổi thường sẽ dễ gặp phải các tai nạnchấn thương hơn, do vậy sẽ cần được hỗ trợ cấp cứu ngay lập tức. Hiểu rõ một số trường hợp cấp cứu thường gặp ở người cao tuổi sẽ giúp bạn có những chuẩn bị cần thiết nếu chẳng may chúng có xảy ra.

Những trường hợp cần yêu cầu cấp cứu thường gặp ở người cao tuổi bao gồm:

  • Té ngã
  • Vết cắt và vết thương hở
  • Các vấn đề về sức khỏe tim mạch
  • Các bệnh liên quan đến sự thay đổi nhiệt độ nóng – lạnh

Té ngã

Theo thống kê của Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ, CDC, tại Mỹ, cứ 3 người cao tuổi thì sẽ có 1 người bị té ngã mỗi năm. Té ngã có thể dẫn đến các hậu quả như:

  • Chấn thương đầu
  • Gãy xương
  • Gây ra những vết thương hở ngoài da.

Các yếu tố nguy cơ khiến người cao tuổi bị té ngã bao gồm:

  • Thị lực kém
  • Yếu ở nửa dưới cơ thể
  • Thiếu hoạt động thể chất
  • Các bệnh hoặc một số loại thuốc gây chóng mặt
  • Các vấn đề về thăng bằng

Nếu người thân yêu của bạn bị té ngã, và họ có vẻ trông không đau đớn lắm, thì bạn hãy giúp nâng họ dậy, đặt nạn nhân ở tư thế thoải mái. Sau đó, bạn có thể hỗ trợ điều trị các vết bầm tím và va đạp nhỏ bằng cách nâng cao vùng bị ảnh hưởng và chườm đá trong khoảng 10 phút. Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu chảy nhiều máu hoặc sưng phù, hãy giúp đỡ và đưa họ tới cơ sở y tế gần nhất.

Nếu bạn nghi ngờ một người vừa té ngã và bị tổn thương đầu, cổ, lưng, hông, đùi nghiêm trọng, hãy yêu cầu nạn nhân bất động và gọi cấp cứu ngay lập tức. Hãy động viên giúp nạn nhân bình tĩnh và giữ cơ thể nạn nhân ấm cho tới khi nhân viên cấp cứu đến. Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy tiến hành kỹ thuật hồi sinh tim phổi CPR.

Vết trầy xước, vết cắt và các vết thương hở

Khi có tuổi, da của bạn sẽ trở nên mỏng hơn. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ bị trầy xước hoặc rách da ở người cao tuổi. Trong một số trường hợp, những vết thương dạng này có thể sẽ bị nhiễm trùng. Mặc dù bản thân việc già hóa không gây ra nhiễm trùng, nhưng một số tình trạng bệnh mạn tính mà người cao tuổi hay mắc phải (ví dụ như tiểu đường, bệnh tim mạch) có thể làm suy giảm hàng rào miễn dịch và khiến cho người cao tuổi dễ bị nhiễm trùng hơn.

Những vết trầy xước và vết rách da nhỏ

Hãy loại bỏ bụi bẩn hoặc các mảnh vỡ tại vị trí vết thương. Rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy, nếu được. Nếu vết thương chảy máu, hãy dùng băng gạc hoặc khăn sạch để cầm máu. Ấn chặt băng gạc vào vết thương hoặc tạo ra áp lực lên vết htương bằng cách quấn băng dính ngoài miếng gạc. Nâng cao vị trí bị tổn thương, sao cho vùng bị tổn thương ở vị trí cao hơn tim. Nếu máu thấm qua cả lớp băng gạc, thì không nên tháo lớp băng gạc đã băng ra, mà hãy đặt thêm một lớp băng gạc nữa lên trên lớp gạc cũ.

Những vết cắt hoặc trầy xước chảy máu nghiêm trọng

Nếu nạn nhân có vết cắt sâu hoặc chảy máu không ngừng, hãy giúp đỡ để đưa họ đến phòng cấp cứu. Nếu nạn nhân chỉ bị những vết thương nhỏ, hãy đợi đến khi vết thương được cầm máu và sau đó dùng xà phòng và nước sạch để rửa vết thương. Động viên nạn nhân giữ vết thương sạch và đợi xem có xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng hay không (sưng, nóng, đỏ, chảy mủ từ vết thương).

Đến gặp bác sỹ nếu vết thương bị nhiễm trùng. Bạn có thể thoa các loại kem kháng sinh hoặc mỡ có chứa kháng sinh để giúp vết thương hồi phục nhanh hơn.

Các vấn đề về sức khỏe liên quan đến nhiệt độ

Khi bạn lớn tuổi, bạn sẽ dễ mắc phải các bệnh mạn tính, ảnh hưởng đến khả năng tự điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể. Người cao tuổi cũng có thể sẽ phải uống một số loại thuốc làm thay đổi cân bằng nhiệt độ của cơ thể. Đó là lý do tại sao việc sử dụng kem chống nắng và mặc quần áo bảo vệ thích hợp khi ra ngoài trời là điều đặc biệt quan trọng với người cao tuổi. Người cao tuổi nên mặc nhiều lớp để chống lại điều kiện thời tiết lạnh hoặc ấm. Uống đủ nước cũng là một điều vô cùng quan trọng để giúp người cao tuổi chống lại các vấn đề về sức khỏe liên quan đến nhiệt độ.

Sốc nhiệt

Triệu chứng sốc nhiệt bao gồm:

  • Thân nhiệt tăng cao trên 40 độ C
  • Thở nhanh hơn
  • Buồn nôn
  • Nôn mửa
  • Đau đầu

Nếu bạn nghi ngờ ai đó bị sốc nhiệt, hãy gọi cấp cứu ngay. Trong khi chờ xe cấp cứu đến, hay đưa nạn nhân ra khỏi môi trường nóng và tìm cách làm mát nạn nhân. Ví dụ, cho nạn nhân uống nước mát hoặc bọc nạn nhân bằng vải hoặc khăn mát. Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy thực hiện kỹ thuật hồi sinh tim phổi CPR.

Hạ thân nhiệt

Triệu chứng của tình trạng hạ thân nhiệt nhẹ bao gồm:

  • Đói
  • Rét run
  • Chóng mặt
  • Lú lẫn nhẹ
  • Tăng nhịp tim
  • Tăng nhịp thở

Triệu chứng của tình trạng hạ thân nhiệt ở mức độ vừa và nặng bao gồm:

  • Rét run
  • Chóng mặt
  • Lú lẫn
  • Mạch đập yếu
  • Thở chậm

Nếu bạn nghĩ ai đó bị hạ thân nhiệt, hãy gọi cấp cứu ngay. Trong thời gian chờ xe cấp cứu, hãy giúp nạn nhân tăng thân nhiệt bằng các cách như: đem nạn nhân vào nhà nếu họ đang ở ngoài trời lạnh, cởi bỏ quần áo ướt trên người nạn nhân, cho nạn nhân đắp chăn ấm và khô. Hãy làm ấm nạn nhân một cách từ từ và tập trung làm ấp vùng ngực và bụng trước, sau đó mới tới làm ấm các chi. Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy tiến hành hồi sinh tim phổi.

Các vấn đề liên quan đến tuần hoàn mạch máu

Những thay đổi ở tim mạch liên quan tới tuổi tác sẽ khiến người cao tuổi có nguy cơ bị nhồi máu  cơ tim, suy tim và đột quỵ cao hơn.

Theo Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ, triệu chứng đột quỵ bao gồm méo mặt, yếu cánh tay và khó nói.

Triệu chứng của cơn nhồi máu cơ tim bao gồm đau ngực, khó thở, thở gấp và khó chịu ở nửa trên của cơ thể.

Nếu bạn nghĩ ai đó bị nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, hãy gọi cấp cứu ngay. Giữ nạn nhân bình tĩnh, và giúp họ giữ ấm cơ thể cho tới khi xe cứu thương tới. Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy thực hiện hồi sức tim phổi CPR.

Kết luận

Tai nạn có thể sẽ xảy ra bất cứ lúc nào. Người cao tuổi sẽ có nguy cơ đặc biệt cao hơn với một số loại tai nạn và chấn thương, ví dụ như té ngã và nhồi máu cơ tim. Bạn nên cân nhắc tới việc tham gia một khóa học cấp cứu và hồi sinh tim phổi CPR cơ bản để chuẩn bị cho các trường hợp ngoài ý muốn. Bạn sẽ không bao giờ đoán trước được khi nào một người cần được tiến hành cấp cứu. Với người cao tuổi, cấp cứu ngay lập tức đôi khi có thể sẽ giúp cứu sống tính mạng của họ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hô hấp nhân tạo – Kỹ năng cấp cứu sống còn

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 15/06/2025

    5 thói quen gây cao răng

    Cao răng không hình thành ngay lập tức mà là kết quả của những thói quen tưởng chừng vô hại trong sinh hoạt hàng ngày. Nhận biết và điều chỉnh kịp thời những thói quen này sẽ giúp ngăn ngừa sự tích tụ cao răng hiệu quả hơn...

  • 15/06/2025

    BMI: Liệu có còn là thước đo sức khỏe đáng tin cậy?

    Trong những thập kỷ gần đây, việc sử dụng BMI đã bị giám sát chặt chẽ vì phân loại sai những người có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến béo phì mà không tính đến các yếu tố quan trọng khác, chẳng hạn như bao nhiêu phần trăm trọng lượng của họ đến từ cơ và mỡ của họ nằm ở đâu.

  • 14/06/2025

    Uống quá nhiều nước có hại không?

    Tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta đều cần nước để hoạt động tốt. Mất nước gây ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều nước dẫn đến dư thừa nước cũng gây hậu quả nghiêm trọng.

  • 14/06/2025

    Hiến máu cứu người: Hành động ý nghĩa và nhân văn

    Máu là nguồn sống quý giá, là món quà vô giá mà con người có thể trao tặng lẫn nhau để duy trì sự sống. Trong những tình huống khẩn cấp như tai nạn, phẫu thuật hay điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, việc tiếp cận nguồn máu an toàn là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết.

  • 13/06/2025

    6 cách ăn cam giúp giảm cân nên thử

    Nhiều người thích ăn cam nhưng e ngại lượng đường trong cam ảnh hưởng đến quá trình giảm cân. Tìm hiểu cách ăn cam giúp no lâu và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

  • 13/06/2025

    Những điều cần biết về nhóm máu và truyền máu: Kiến thức quan trọng cho sức khỏe cộng đồng

    Máu là nguồn sống quý giá, đóng vai trò không thể thay thế trong việc duy trì sự sống và điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Từ những phát hiện mang tính cách mạng của Karl Landsteiner vào đầu thế kỷ 20 về nhóm máu cho đến các tiến bộ y học hiện đại trong lĩnh vực truyền máu, con người đã không ngừng khám phá và hoàn thiện kiến thức về lĩnh vực này.

  • 12/06/2025

    Phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ em trong mùa hè

    Mùa hè là thời điểm các em nhỏ được nghỉ ngơi, vui chơi sau một năm học tập căng thẳng. Đây cũng là dịp để các gia đình tổ chức những chuyến đi chơi, hoạt động ngoại khóa, hay đơn giản là để trẻ tự do khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, cùng với niềm vui ấy là nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh về tai nạn trẻ em mùa hè, một vấn đề có xu hướng gia tăng đáng kể trong giai đoạn này.

  • 12/06/2025

    Uống nước có giúp giảm cân không?

    Khi muốn giảm cân, mọi người thường tập trung vào tập luyện và ăn ít thực phẩm giàu calo, tăng lượng rau. Tuy nhiên, việc uống đủ nước cũng có thể giúp bạn giảm cân...

Xem thêm