Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sơ cấp cứu các vấn đề ở người cao tuổi

Trong nhiều trường hợp cấp cứu, bạn không cần phải biết quá nhiều kỹ thuật cấp cứu phức tạp. Đôi khi bạn chỉ cần biết những kỹ thuật sơ cấp cứu cơ bản và kỹ thuật hồi sinh tim phổi CPR là đủ để chăm sóc người thân yêu trên 65 tuổi.

Sơ cấp cứu các vấn đề ở người cao tuổi

Người cao tuổi thường sẽ dễ gặp phải các tai nạnchấn thương hơn, do vậy sẽ cần được hỗ trợ cấp cứu ngay lập tức. Hiểu rõ một số trường hợp cấp cứu thường gặp ở người cao tuổi sẽ giúp bạn có những chuẩn bị cần thiết nếu chẳng may chúng có xảy ra.

Những trường hợp cần yêu cầu cấp cứu thường gặp ở người cao tuổi bao gồm:

  • Té ngã
  • Vết cắt và vết thương hở
  • Các vấn đề về sức khỏe tim mạch
  • Các bệnh liên quan đến sự thay đổi nhiệt độ nóng – lạnh

Té ngã

Theo thống kê của Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ, CDC, tại Mỹ, cứ 3 người cao tuổi thì sẽ có 1 người bị té ngã mỗi năm. Té ngã có thể dẫn đến các hậu quả như:

  • Chấn thương đầu
  • Gãy xương
  • Gây ra những vết thương hở ngoài da.

Các yếu tố nguy cơ khiến người cao tuổi bị té ngã bao gồm:

  • Thị lực kém
  • Yếu ở nửa dưới cơ thể
  • Thiếu hoạt động thể chất
  • Các bệnh hoặc một số loại thuốc gây chóng mặt
  • Các vấn đề về thăng bằng

Nếu người thân yêu của bạn bị té ngã, và họ có vẻ trông không đau đớn lắm, thì bạn hãy giúp nâng họ dậy, đặt nạn nhân ở tư thế thoải mái. Sau đó, bạn có thể hỗ trợ điều trị các vết bầm tím và va đạp nhỏ bằng cách nâng cao vùng bị ảnh hưởng và chườm đá trong khoảng 10 phút. Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu chảy nhiều máu hoặc sưng phù, hãy giúp đỡ và đưa họ tới cơ sở y tế gần nhất.

Nếu bạn nghi ngờ một người vừa té ngã và bị tổn thương đầu, cổ, lưng, hông, đùi nghiêm trọng, hãy yêu cầu nạn nhân bất động và gọi cấp cứu ngay lập tức. Hãy động viên giúp nạn nhân bình tĩnh và giữ cơ thể nạn nhân ấm cho tới khi nhân viên cấp cứu đến. Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy tiến hành kỹ thuật hồi sinh tim phổi CPR.

Vết trầy xước, vết cắt và các vết thương hở

Khi có tuổi, da của bạn sẽ trở nên mỏng hơn. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ bị trầy xước hoặc rách da ở người cao tuổi. Trong một số trường hợp, những vết thương dạng này có thể sẽ bị nhiễm trùng. Mặc dù bản thân việc già hóa không gây ra nhiễm trùng, nhưng một số tình trạng bệnh mạn tính mà người cao tuổi hay mắc phải (ví dụ như tiểu đường, bệnh tim mạch) có thể làm suy giảm hàng rào miễn dịch và khiến cho người cao tuổi dễ bị nhiễm trùng hơn.

Những vết trầy xước và vết rách da nhỏ

Hãy loại bỏ bụi bẩn hoặc các mảnh vỡ tại vị trí vết thương. Rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy, nếu được. Nếu vết thương chảy máu, hãy dùng băng gạc hoặc khăn sạch để cầm máu. Ấn chặt băng gạc vào vết thương hoặc tạo ra áp lực lên vết htương bằng cách quấn băng dính ngoài miếng gạc. Nâng cao vị trí bị tổn thương, sao cho vùng bị tổn thương ở vị trí cao hơn tim. Nếu máu thấm qua cả lớp băng gạc, thì không nên tháo lớp băng gạc đã băng ra, mà hãy đặt thêm một lớp băng gạc nữa lên trên lớp gạc cũ.

Những vết cắt hoặc trầy xước chảy máu nghiêm trọng

Nếu nạn nhân có vết cắt sâu hoặc chảy máu không ngừng, hãy giúp đỡ để đưa họ đến phòng cấp cứu. Nếu nạn nhân chỉ bị những vết thương nhỏ, hãy đợi đến khi vết thương được cầm máu và sau đó dùng xà phòng và nước sạch để rửa vết thương. Động viên nạn nhân giữ vết thương sạch và đợi xem có xuất hiện các dấu hiệu nhiễm trùng hay không (sưng, nóng, đỏ, chảy mủ từ vết thương).

Đến gặp bác sỹ nếu vết thương bị nhiễm trùng. Bạn có thể thoa các loại kem kháng sinh hoặc mỡ có chứa kháng sinh để giúp vết thương hồi phục nhanh hơn.

Các vấn đề về sức khỏe liên quan đến nhiệt độ

Khi bạn lớn tuổi, bạn sẽ dễ mắc phải các bệnh mạn tính, ảnh hưởng đến khả năng tự điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể. Người cao tuổi cũng có thể sẽ phải uống một số loại thuốc làm thay đổi cân bằng nhiệt độ của cơ thể. Đó là lý do tại sao việc sử dụng kem chống nắng và mặc quần áo bảo vệ thích hợp khi ra ngoài trời là điều đặc biệt quan trọng với người cao tuổi. Người cao tuổi nên mặc nhiều lớp để chống lại điều kiện thời tiết lạnh hoặc ấm. Uống đủ nước cũng là một điều vô cùng quan trọng để giúp người cao tuổi chống lại các vấn đề về sức khỏe liên quan đến nhiệt độ.

Sốc nhiệt

Triệu chứng sốc nhiệt bao gồm:

  • Thân nhiệt tăng cao trên 40 độ C
  • Thở nhanh hơn
  • Buồn nôn
  • Nôn mửa
  • Đau đầu

Nếu bạn nghi ngờ ai đó bị sốc nhiệt, hãy gọi cấp cứu ngay. Trong khi chờ xe cấp cứu đến, hay đưa nạn nhân ra khỏi môi trường nóng và tìm cách làm mát nạn nhân. Ví dụ, cho nạn nhân uống nước mát hoặc bọc nạn nhân bằng vải hoặc khăn mát. Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy thực hiện kỹ thuật hồi sinh tim phổi CPR.

Hạ thân nhiệt

Triệu chứng của tình trạng hạ thân nhiệt nhẹ bao gồm:

  • Đói
  • Rét run
  • Chóng mặt
  • Lú lẫn nhẹ
  • Tăng nhịp tim
  • Tăng nhịp thở

Triệu chứng của tình trạng hạ thân nhiệt ở mức độ vừa và nặng bao gồm:

  • Rét run
  • Chóng mặt
  • Lú lẫn
  • Mạch đập yếu
  • Thở chậm

Nếu bạn nghĩ ai đó bị hạ thân nhiệt, hãy gọi cấp cứu ngay. Trong thời gian chờ xe cấp cứu, hãy giúp nạn nhân tăng thân nhiệt bằng các cách như: đem nạn nhân vào nhà nếu họ đang ở ngoài trời lạnh, cởi bỏ quần áo ướt trên người nạn nhân, cho nạn nhân đắp chăn ấm và khô. Hãy làm ấm nạn nhân một cách từ từ và tập trung làm ấp vùng ngực và bụng trước, sau đó mới tới làm ấm các chi. Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy tiến hành hồi sinh tim phổi.

Các vấn đề liên quan đến tuần hoàn mạch máu

Những thay đổi ở tim mạch liên quan tới tuổi tác sẽ khiến người cao tuổi có nguy cơ bị nhồi máu  cơ tim, suy tim và đột quỵ cao hơn.

Theo Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ, triệu chứng đột quỵ bao gồm méo mặt, yếu cánh tay và khó nói.

Triệu chứng của cơn nhồi máu cơ tim bao gồm đau ngực, khó thở, thở gấp và khó chịu ở nửa trên của cơ thể.

Nếu bạn nghĩ ai đó bị nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, hãy gọi cấp cứu ngay. Giữ nạn nhân bình tĩnh, và giúp họ giữ ấm cơ thể cho tới khi xe cứu thương tới. Nếu nạn nhân ngừng thở, hãy thực hiện hồi sức tim phổi CPR.

Kết luận

Tai nạn có thể sẽ xảy ra bất cứ lúc nào. Người cao tuổi sẽ có nguy cơ đặc biệt cao hơn với một số loại tai nạn và chấn thương, ví dụ như té ngã và nhồi máu cơ tim. Bạn nên cân nhắc tới việc tham gia một khóa học cấp cứu và hồi sinh tim phổi CPR cơ bản để chuẩn bị cho các trường hợp ngoài ý muốn. Bạn sẽ không bao giờ đoán trước được khi nào một người cần được tiến hành cấp cứu. Với người cao tuổi, cấp cứu ngay lập tức đôi khi có thể sẽ giúp cứu sống tính mạng của họ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hô hấp nhân tạo – Kỹ năng cấp cứu sống còn

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

  • 12/11/2025

    Tại sao nách bạn lại đau?

    Buổi sáng ngủ, dậy tự nhiên thấy nách bị đau, là một dấu hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Nguyên nhân cũng có thể đơn giản là do bị căng cơ, chỉ cần chườm đá và nghỉ ngơi là sẽ hết đau, cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc nặng hơn như một số bệnh ung thư.

  • 11/11/2025

    Workshop Dinh dưỡng: Ăn dặm khoa học, bé khỏe mẹ nhàn

    Làm cha mẹ, ai cũng mong con ăn ngoan, lớn khỏe. Nhưng hành trình ăn dặm của trẻ lại chưa bao giờ “dễ như hướng dẫn trên mạng”. Bé biếng ăn, mẹ lo lắng; bé tăng cân chậm, cả nhà sốt ruột. Vậy đâu là cách ăn dặm đúng – đủ – khoa học để con thật sự phát triển khỏe mạnh?

  • 11/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt nhất cho làn da sáng mịn

    7 thực phẩm tốt nhất cho làn da dưới đây là những loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng hỗ trợ sản xuất collagen và sức khỏe làn da.

  • 11/11/2025

    Các biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục

    Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến sức khỏe toàn cầu, với hơn 1 triệu ca mắc mới mỗi ngày theo thống kê của WHO. Các bệnh như chlamydia, lậu, giang mai, và HPV không chỉ gây tổn hại sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng tâm lý và quan hệ xã hội. Do đó, phòng ngừa bệnh jlây truyền qua đường tình dục là cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Bài viết này sẽ tập trung vào các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm duy trì một lối sống lành mạnh và an toàn.

  • 10/11/2025

    Dinh dưỡng và lối sống lành mạnh cho nhà giáo: Giữ gìn sức khỏe cho sự nghiệp trồng người

    Nghề giáo là một trong những nghề cao quý, đòi hỏi sự tận tâm và năng lượng lớn. Tuy nhiên, với áp lực công việc, lịch trình bận rộn và yêu cầu không ngừng đổi mới, giáo viên thường đối mặt với nguy cơ kiệt sức về cả thể chất lẫn tinh thần.

Xem thêm