Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, các tổn thương tiền ung thư bằng phiến đồ Pap

Ung thư cổ tử cung là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với cuộc sống của phụ nữ. Theo ước tính của WHO trong năm 2012, có 528.000 trường hợp được chẩn đoán ung thư cổ tử cung, và 266.000 phụ nữ chết vì căn bệnh này, gần 90% trong số họ có thu nhập thấp ở các nước thu nhập trung bình. Nếu không có sự quan tâm kịp thời, trường hợp tử vong do ung thư cổ tử cung (UTCTC) được dự kiến​​ sẽ tăng gần 25% trong 10 năm tiếp theo.

Những nghiên cứu gần đây cho thấy viêm nhiễm đường sinh dục và UTCTC là bệnh thường gặp trên thế giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hơn 1 triệu người nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) mỗi ngày trên toàn thế giới, một dạng chủ yếu của nhiễm khuẩn đường sinh sản dưới.

Ngày nay, phiến đồ Pap đã được giới y học trên thế giới công nhận là một biện pháp hữu hiệu để phát hiện sớm ung thư đường sinh dục nữ, chủ yếu là ung thư cổ tử cung. Ðứng về phương diện ung thư học, đây là vấn đề rất cơ bản vì nếu phát hiện được giai đoạn ung thư sớm như dị sản cổ tử cung hay ung thư tại chỗ thì tỷ lệ khỏi bệnh đạt gần 100%, điều đó nói lên ý nghĩa của công tác phòng chống một bệnh lý ung thư đứng hàng đầu trong phụ khoa.

Hàng ngày, bề mặt của lớp tế bào các tạng rỗng trong cơ thể như lớp niêm mạc miệng, bàng quang, tử cung sẽ bong ra tự nhiên, lợi dụng đặc điểm này các nhà tế bào học đã chú ý tìm cách đánh giá bệnh học của lớp tổ chức bên dưới, chẳng hạn như ung thư cổ tử cung.

Phiến đồ Pap là một phương pháp đơn giản, an toàn, không xâm nhập và có hiệu quả kinh tế cao để phát hiện các thay đổi không phải ung thư, tiền ung thư và ung thư ở cổ tử cung (CTC) và âm đạo. Phiến đồ CTC đã được chấp nhận như một xét nghiệm nhạy và sàng lọc phát hiện sớm tổn thương CTC. Hệ thống phân loại được sử dụng rộng rãi nhất để mô tả kết quả phiến đồ Pap là hệ thống Bethesda.

Sự sàng lọc tế bào cũng như các thay đổi trong phúc lợi kinh tế xã hội đã làm giảm tỷ lệ mắc và tỷ lệ chết do UTCTC trên thế giới. Nhờ sự phát hiện UTCTC và các tổn thương tiền ung thư bằng phiến đồ Pap, tỷ lệ tử vong do UTCTC ở các nước phát triển đã giảm 2/3 đến 3/4 trong hơn 40 năm qua.

Ở nước ta, nhiều chương trình khám sàng lọc UTCTC và ung thư vú cho phụ nữ trong cộng đồng đã được thực hiện. Tuy nhiên, hiệu quả thực sự của nó chưa cao. Một trong những lý do ảnh hưởng đến hiệu quả khám sàng lọc là phương pháp dùng để nhuộm phiến đồ tế bào thường là dùng giemsa.

 Tổn thương ASC là loại tổn thương gây ra nhiều băn khoăn nhất để đi đến quyết định chẩn đoán xác định cho bệnh nhân. Những trường hợp này thường được theo dõi chặt chẽ bằng phiến đồ Pap.

Để đánh giá tổn thương do HPV trên phiến đồ khi chúng ta phát hiện thấy các tế bào biểu mô có quầng sáng quanh nhân và có sự không điển hình về nhân.

Đôi khi các tế bào biểu mô vảy chứa glycogen trong bào tương hoặc các tế bào bị teo ở phụ nữ không có kinh nguyệt như người cho con bú hoặc mãn kinh có thể gây nhầm lẫn là tổn thương do HPV, khó khăn hơn so với nhuộm giemsa, đặc biệt trong xác định trichomonas. Việc chẩn đoán HPV trên phiến đồ cổ tử cung-âm đạo có vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và phòng ngừa ung thư cổ tử cung.

Tại Việt Nam, qua số liệu ghi nhận gần đây ở Hà Nội, UTCTC đứng hàng thứ hai ở phụ nữ sau ung thư vú, trong khi đó, tỷ lệ này đứng hàng đầu và ung thư vú chiếm vị trí thứ hai ở Thành phố Hồ Chí Minh và ở các tỉnh phía Nam. Các nghiên cứu đã chỉ ra nguyên nhân chính gây ra UTCTC là do nhiễm HPV.

Vì vậy, phòng lây nhiễm HPV để dự phòng UTCTC chiếm vị trí rất quan trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Ngành y tế cần tăng cường giáo dục cho phụ nữ kiến thức thông thường về vệ sinh và phòng chống các bệnh phụ nữ, phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục nói chung và chương trình khám sàng lọc UTCTC, truyền thông phòng lây nhiễm HPV nói riêng cho phụ nữ Việt Nam;  gắn công tác phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản với công tác KHHGĐ nhằm không ngừng nâng cao chất lượng sức khỏe sinh sản, góp phần nâng cao chất lượng dân số; thường xuyên triển khai công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Theo Y học thực hành
Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm