Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nhiễm khuẩn huyết ở trẻ em

Nhiễm khuẩn huyết là một trong những bệnh lý nguy hiểm ở trẻ em, đa số các trường hợp nhiễm bệnh phải điều trị tích cực, nguy hiểm nhất là sốc nhiễm khuẩn.

Nhiễm khuẩn huyết là gì

Nhiễm khuẩn huyết là bệnh do vi khuẩn đi vào trong máu và gây ra nhiễm trùng nghiêm trọng tại các cơ quan như thận, phổi hay xương…Nhiễm trùng huyết có thể được điều trị bằng kháng sinh, đặc biệt khi được phát hiện sớm, song đây là căn bệnh có khả năng gây tử vong cao. Hiện nay nhờ có 2 loại vaccin – một trong hai loại mới ra đời – căn bệnh nhiễm trùng này ngày càng trở nên hiếm gặp hơn.

Tại sao trẻ dễ bị nhiễm khuẩn huyết

Mặc dù hiếm gặp nhưng đôi khi một chủng vi khuẩn nguy hiểm có thể xâm nhập dễ dàng vào máu trẻ. Những chủng vi khuẩn dễ gây nhiễm khuẩn huyết nhất bao gồm Haemophilus influenzaStreptococcus pneumonia (cũng gọi là pneumococcus). Tuy nhiên với những trẻ đã được tiêm vaccine phòng bệnh thì các vi khuẩn này sẽ ít có cơ hội gây bệnh hơn. Vaccin Hib gần đây được tiêm trong chương trình tiêm chủng mở rộng đã giải quyết các dịch bệnh ở trẻ em do vi khuẩn H. influenza gây ra. Ngoài ra một vaccine phòng viêm phổi mới là Prevnar đã được chứng minh trong một số nghiên cứu là có thể làm giảm nguy cơ nhiễm trùng do pneumococcus tới hơn 90%.

Những trẻ chưa được tiêm vaccine là những đối tượng có nguy cơ mắc nhiễm trùng máu cao nhất, đặc biệt là đối tượng từ 2 đến 36 tháng tuổi khi hệ miễn dịch vẫn chưa hoàn thiện. Ngoài ra một số trẻ em mắc các bệnh như thiếu máu hồng cầu hình lưỡi liềm hay nhiễm HIV cũng thuộc nhóm có nguy cơ cao.

Trẻ em dưới 2 tháng tuổi được bảo vệ khỏi những bệnh này nhờ kháng thể nhận từ người mẹ (Khi trẻ mới đẻ bị nhiễm trùng máu do vi khuẩn – thường là strep B – chúng bị nhiễm từ người mẹ khi sinh ra). Theo giáo sư Gary Overtus thuộc khoa nhi tại đại học New Mexico ở Albuquerque (Mỹ): “Nguy cơ này sẽ giảm dần khi trẻ lên 2 tuổi và gần như không còn khi trẻ được 3 tuổi do lúc này hệ miễn dịch của trẻ đã đủ mạnh để đối phó với các chứng bệnh nhiễm trùng.”

Trong một số trường hợp hiếm, trẻ có thể bị nhiễm khuẩn huyết do tụ cầu vàng Staphylococcus aureusstreptococcus nhóm A gây ra thường là xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở trên da, hay Neisseria meningitides xâm nhập qua đường hô hấp, hay salmonella qua đường ruột.

Làm sao để biết được nếu trẻ bị nhiễm khuẩn huyết

Rất khó để chẩn đoán liệu trẻ có bị nhiễm trùng huyết hay không. Một số trẻ trở nên quấy khóc nhiều hơn bình thường hay bị hôn mê, đôi khi trẻ chỉ xuất hiện triệu chứng duy nhất là sốt. Do vậy, hãy đưa trẻ đi bác sỹ ngay nếu con bạn dưới 3 tháng tuổi và có nhiệt độ trực tràng cao hơn 380C, hay cả khi trẻ không có bất kỳ triệu chứng nào khác. Nếu con bạn từ 3 – 12 tháng tuổi thì nên đưa trẻ đi khám nếu thân nhiệt cao hơn 38,90C. Trong trường hợp trẻ không bị sốt quá cao nhưng có dấu hiệu mệt mỏi lờ đờ thì vẫn phải đưa trẻ tới bác sỹ.

Nhiễm trùng máu qua những vết cắt, nhọt hay những tổn thương trên da khác thường xuất hiện các triệu chứng báo hiệu như sốt, đau và tấy đỏ nghiêm trọng quanh vết thương. Nếu bạn lưu ý thấy bất cứ dấu hiệu nào hay đưa trẻ tới bệnh viện ngay. Loại nhiễm khuẩn huyết này có thể dẫn đến các biến chứng nặng trên xương và khớp.

Chẩn đoán và điều trị nhiễm khuẩn huyết

Khi trẻ bị sốt các bác sỹ sẽ kiểm tra để tìm ra nguyên nhân. Trẻ có thể bị những nhiễm trùng tại phổi, họng và tai mà bạn không hề nhận ra. Nếu bác sỹ không thấy bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, họ sẽ nghiêng nhiều về khả năng trẻ bị nhiễm trùng huyết.

Mặc dù hầu hết trẻ bị sốt là do virus, trẻ có thể sẽ phải tiến hành thủ thuật chọc tủy sống thắt lưng (để chẩn đoán bệnh viêm màng não mủ), lấy mẫu máu (để chẩn đoán nhiễm trùng huyết) và lấy mẫu nước tiểu qua ống thông  vô khuẩn (để chẩn đoán nhiễm trùng tiết niệu). Tất cả những thủ thuật trên đều có tính chất xâm lấn và có thể gây đau, tuy nhiên do nhiễm trùng huyết là căn bệnh rất nguy hiểm cho trẻ em nên các bác sỹ sẽ vẫn chỉ định làm những xét nghiệm này. Theo giáo sư Overturs, chỉ 2 – 3% trẻ em bị sốt đơn thuần là thực sự bị mắc nhiễm trùng huyết. Tuy nhiên trong trường hợp trẻ còn quá nhỏ thì việc tìm ra nguyên nhân sớm là điều hết sức cần thiết.

Kết quả xét nghiệm máu thường có trong vòng 24 giờ. Khi chờ đợi kết quả, con bạn sẽ được kê đơn kháng sinh. Bác sỹ sẽ quyết định xem liệu trẻ phải ở lại bệnh viện để truyền kháng sinh qua tĩnh mạch, tiêm kháng sinh hay dùng kháng sinh đường uống tại nhà và quay lại bệnh viện khám lại. Theo Overturs, khoảng một nửa trẻ bị nghi ngờ nhiễm khuẩn huyết sẽ phải nhập viện. Khi các bác sỹ xác nhận chẩn đoán của mình là đúng thì trẻ sẽ tiếp tục được cho sử dụng kháng sinh. Điều đặc biệt quan trọng là trẻ cần phải được sử dụng đủ liều kháng sinh để phòng tránh vi khuẩn kháng thuốc và tái phát bệnh.

Cách phòng bệnh nhiễm khuẩn huyết cho trẻ

Nên cho trẻ đi tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch, nhất là tiêm phòng Hib trong mũi tiêm 5 trong 1 hặc 6 trong 1.

Nếu trẻ bị các vết thương hở ngoài da thì nên giữ sạch vùng da đó, không cho trẻ dùng tay chạm vào vết thương và theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng ở trẻ.

Phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm trùng để điều trị là biện pháp tốt nhất đối với căn bệnh này. 

Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

  • 28/06/2025

    Thói quen sử dụng dầu mỡ trong chế độ ăn hiện nay của người Việt Nam

    Nhịp sống hiện đại cũng dần làm thay đổi chế độ ăn uống của con người, khi thời gian đôi lúc được coi là ưu tiên số 1. Việt Nam cũng không ngoại lệ trong tiến trình này. Từ những bữa ăn truyền thống giản dị vừa phải, ngày nay, các món ăn nhanh, nhiều dầu mỡ dường như đã trở thành một phần không thể thiếu, hiện diện đậm nét trong hầu hết các bữa cơm gia đình đến các bữa tiệc bên ngoài. Không nằm ngoài quy luật đó, sự dịch chuyển của xu hướng tiêu thụ dầu mỡ trong chế độ ăn cũng thể hiện rõ nét, bao gồm sự tăng vọt về số lượng và sự ưu tiên thiên lệch ngày càng rõ rệt đối với một số loại chất béo nhất định.

Xem thêm