Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nhận biết và xử trí cấp cứu chấn thương Mắt

Chấn thương mắt thường gặp trong cuộc sống hàng ngày đến từ những sự việc rất tình cờ như chơi cầu lông, tenis bị trái banh vô tình đập vào mắt hay té ngã hoặc đánh nhau, tai nạn trong lao động…., trong giao thông gây tổn hại mắt hoặc do bị bỏng mắt hóa chất, bỏng do nhiệt thường để lại hậu quả nặng nề có khi mù lòa nếu không xử trí đúng và kịp thời.

Làm sao nhận biết chấn thương mắt, bỏng mắt

Có 3 mức độ chấn thương mắt:

  • Chấn thương phần phụ (phần bảo vệ bên ngoài của mắt) như mi mắt , lệ đạo..
  • Chấn thương trong mắt : giác mạc (lòng đen), kết mạc (lòng trắng)
  • Chấn thương cả mi mắt lẫn trong mắt (cả phần chính lẫn phần phụ)

Và 2 loại chấn thương mắt:

  • Chấn thương đụng dập: thường không chảy máu ra ngoài nhưng gây dập bên trong  do những vật tù đập vào mắt như: nắm tay, quả bóng, trái banh tenis … gây ra các tổn thương cho mắt và các bộ phận quanh mắt như: tụ máu, bầm mi mắt, hốc mắt; Chảy máu trong mắt: xuất huyết kết mạc, xuất huyết tiền phòng, pha lê thể, võng mạc…; Tổn thương các tổ chức của mắt như: thể thủy tinh, võng mạc, thần kinh thị…; Gây vỡ các thành xương bảo vệ mắt.
    • Bỏng mắt cũng thuộc về chấn thương đụng dập thường gặp các dạng sau: Bỏng mắt do hóa chất, nhiệt, keo dán sắt. Trong các nguyên nhân gây bỏng, bỏng do hoá chất thường gây ra những tổn thương rất nặng nề ở cả mi mắt, lòng trắng, lòng đen. Nhẹ thì giảm thị lực, nặng đưa đến mù mắt, teo nhãn, có khi phải bỏ mắt…
  • Chấn thương xuyên thủng: thường gây rách tổ chức và chảy máu ra bên ngoài  thường do các vật sắc  nhọn đâm vào mắt như mảnh ly vỡ, dao kéo,  đất đá, bazớ… gây ra các tôn thương như: rách, vỡ các thành phần trong và ngoài mắt như  rách da mi, đứt đường dẫn nước mắt, rách  lòng trắng, lòng đen, đục vỡ thể thuỷ tinh … và làm thoát các chất bên trong mắt  ra ngoài hoặc để lại những vật lạ bên trong mắt: di vật nội nhãn, dị vật hốc mắt…

Xử trí chấn thương mắt tại nhà như thế nào ?

Xử trí chấn thương mắt ban đầu đúng cách sẽ tránh làm tổn thương mắt nghiêm trọng hơn và giúp phần xử lý tiếp theo được thuận lợi và góp phần phục hồi mắt về sau tốt hơn.

1. Đối với chấn thương phần phụ của mắt: mi mắt, hốc mắt, lệ đạo

  • Nếu là chấn thương đụng dập như bầm máu mi mắt, sưng phù,  tụ máu quanh  hốc mắt nên xử dụng băng che  mắt lại rồi đến cơ sở chuyên khoa mắt gần nhất xin được khám và điều trị.
  • Nếu là chấn thương xuyên thủng có gây rách và chảy máu nên phải cầm máu ngay có thể sử dụng kháng sinh nhỏ mắt thông dụng như chloramphenicol,,,. Tra pomade kháng sinh và băng mắt lại sau đó đến ngay cơ sở chuyên khoa mắt dể được khâu vết thương.

2. Đối với chấn thương trong mắt  (giác mạc (lòng đen) và kết mạc (lòng trắng)

- Đối với dị vật kết giác mạc (bụi, mạt sắt): tránh dụi mắt vì có thể làm dị vật ghim sâu hơn hay làm trầy lòng đen. Hãy chớp mắt vào ly nước sạch giúp dị vật trôi ra ngoài. Nếu không được hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa mắt để được lấy ra.

- Đối với các trường hợp bỏng mắt: Dù do bất cứ nguyên nhân gì đều phải rửa mắt ngay tại chỗ bằng các loại nước sạch có sẵn, rửa càng nhiểu càng tốt (có thể để mắt dưới vòi nước máy để rửa hoặc vục măt vào thau nước lớn để rửa từ 5 đến 10 phút).

Trừ trường hợp bỏng vôi sống phải lấy hết vôi ra trước khi tiến hành rửa mắt vì vôi sống gặp nước mắt sẽ sôi lên gây thêm bỏng nhiệt. Sau đó băng mắt và chuyển đến bệnh viện chuyên khoa mắt không được chậm trễ vì bất cứ lý do gì.

- Đối với các trường hợp có vết thương xuyên thủng trong mắt kèm dịch nhầy nhớt, lẫn máu: băng mắt ngay và chuyển đến cơ sở có chuyên khoa mắt gần nhất, không rửa mắt bằng nước, và tuyệt đối không được tự ý lấy những vật lạ như đất, đá, cây… cắm trong mắt ra.

Chú ý: băng mắt nhẹ nhàng không nên ép chặt vì các tổ chức nội nhãn sẽ phòi ra hết. Nên băng che hoặc dùng khiên che bảo vệ mắt có lỗ sẽ tiện lợi hơn.

Trong cả 2 trường hợp chấn thương trong và ngoài mắt đều nên uống thuốc giảm đau và kháng sinh phổ rộng…

Bỏng mắt cháy lòng đen (màu trắng)
Rửa ngay  mắt dưới vòi nước máy    
Rửa mắt cấp cứu bỏng mắt
BS.CKII.Vũ Anh Lê - Theo benhvienmat.com
Bình luận
Tin mới
  • 08/11/2025

    Thời điểm ăn cá hồi tốt nhất để tăng lợi ích của omega-3

    Cá hồi là nguồn cung cấp dồi dào acid béo omega-3, một chất dinh dưỡng đặc biệt có lợi cho sức khỏe con người. Nên ăn cá hồi như thế nào và ăn vào thời điểm nào để tận dụng tối đa lợi ích của omega-3?

  • 08/11/2025

    6 dấu hiệu của bệnh tự kỷ ở trẻ sơ sinh

    Cha mẹ và người chăm sóc thường muốn nhận biết các dấu hiệu của chứng tự kỷ để có thể nhận ra khi cần. Chứng tự kỷ không ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ, do đó việc chẩn đoán phụ thuộc vào việc xác định những thay đổi trong hành vi hoặc các mốc phát triển của trẻ, chẳng hạn như chậm phát triển ngôn ngữ và thoái triển các mốc phát triển.

  • 07/11/2025

    Cách ăn cá để bổ sung omega-3 tốt nhất cho tim và não

    Cá là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là omega-3 rất tốt cho tim và chức năng não. Vậy nên ăn cá thế nào để nhận được nguồn omega-3 tốt nhất?

  • 07/11/2025

    Những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy

    Tiêu chảy thường được hiểu là tình trạng đi ngoài phân lỏng, nhiều nước và số lần nhiều hơn bình thường.

  • 06/11/2025

    6 lợi ích sức khỏe của thịt lợn ít người biết

    Thịt lợn là một trong những loại thịt phổ biến nhất nhưng ít người chú ý tới giá trị dinh dưỡng của nó. Không chỉ là nguồn cung cấp protein dồi dào cho cơ bắp, thịt lợn còn chứa một lượng lớn vitamin, khoáng chất thiết yếu mà cơ thể cần để duy trì năng lượng và các chức năng quan trọng.

  • 06/11/2025

    Cong vẹo cột sống ảnh hưởng tới trẻ em như thế nào?

    Cong vẹo cột sống ở trẻ em là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên (thường là chữ C hoặc S), có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu về tình trạng này ở trẻ!

  • 05/11/2025

    4 nhóm người không phù hợp ăn gạo lứt

    Gạo lứt có nhiều lợi ích cho sức khỏe vì hàm lượng chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, với một số nhóm người, gạo lứt có thể không phù hợp hoặc cần thận trọng khi ăn.

  • 05/11/2025

    Những loại vaccine không nên bỏ qua cho trẻ

    Tiêm chủng là một trong những biện pháp y tế công cộng hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ em khỏi những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm