Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nhận biết và xử trí cấp cứu chấn thương Mắt

Chấn thương mắt thường gặp trong cuộc sống hàng ngày đến từ những sự việc rất tình cờ như chơi cầu lông, tenis bị trái banh vô tình đập vào mắt hay té ngã hoặc đánh nhau, tai nạn trong lao động…., trong giao thông gây tổn hại mắt hoặc do bị bỏng mắt hóa chất, bỏng do nhiệt thường để lại hậu quả nặng nề có khi mù lòa nếu không xử trí đúng và kịp thời.

Làm sao nhận biết chấn thương mắt, bỏng mắt

Có 3 mức độ chấn thương mắt:

  • Chấn thương phần phụ (phần bảo vệ bên ngoài của mắt) như mi mắt , lệ đạo..
  • Chấn thương trong mắt : giác mạc (lòng đen), kết mạc (lòng trắng)
  • Chấn thương cả mi mắt lẫn trong mắt (cả phần chính lẫn phần phụ)

Và 2 loại chấn thương mắt:

  • Chấn thương đụng dập: thường không chảy máu ra ngoài nhưng gây dập bên trong  do những vật tù đập vào mắt như: nắm tay, quả bóng, trái banh tenis … gây ra các tổn thương cho mắt và các bộ phận quanh mắt như: tụ máu, bầm mi mắt, hốc mắt; Chảy máu trong mắt: xuất huyết kết mạc, xuất huyết tiền phòng, pha lê thể, võng mạc…; Tổn thương các tổ chức của mắt như: thể thủy tinh, võng mạc, thần kinh thị…; Gây vỡ các thành xương bảo vệ mắt.
    • Bỏng mắt cũng thuộc về chấn thương đụng dập thường gặp các dạng sau: Bỏng mắt do hóa chất, nhiệt, keo dán sắt. Trong các nguyên nhân gây bỏng, bỏng do hoá chất thường gây ra những tổn thương rất nặng nề ở cả mi mắt, lòng trắng, lòng đen. Nhẹ thì giảm thị lực, nặng đưa đến mù mắt, teo nhãn, có khi phải bỏ mắt…
  • Chấn thương xuyên thủng: thường gây rách tổ chức và chảy máu ra bên ngoài  thường do các vật sắc  nhọn đâm vào mắt như mảnh ly vỡ, dao kéo,  đất đá, bazớ… gây ra các tôn thương như: rách, vỡ các thành phần trong và ngoài mắt như  rách da mi, đứt đường dẫn nước mắt, rách  lòng trắng, lòng đen, đục vỡ thể thuỷ tinh … và làm thoát các chất bên trong mắt  ra ngoài hoặc để lại những vật lạ bên trong mắt: di vật nội nhãn, dị vật hốc mắt…

Xử trí chấn thương mắt tại nhà như thế nào ?

Xử trí chấn thương mắt ban đầu đúng cách sẽ tránh làm tổn thương mắt nghiêm trọng hơn và giúp phần xử lý tiếp theo được thuận lợi và góp phần phục hồi mắt về sau tốt hơn.

1. Đối với chấn thương phần phụ của mắt: mi mắt, hốc mắt, lệ đạo

  • Nếu là chấn thương đụng dập như bầm máu mi mắt, sưng phù,  tụ máu quanh  hốc mắt nên xử dụng băng che  mắt lại rồi đến cơ sở chuyên khoa mắt gần nhất xin được khám và điều trị.
  • Nếu là chấn thương xuyên thủng có gây rách và chảy máu nên phải cầm máu ngay có thể sử dụng kháng sinh nhỏ mắt thông dụng như chloramphenicol,,,. Tra pomade kháng sinh và băng mắt lại sau đó đến ngay cơ sở chuyên khoa mắt dể được khâu vết thương.

2. Đối với chấn thương trong mắt  (giác mạc (lòng đen) và kết mạc (lòng trắng)

- Đối với dị vật kết giác mạc (bụi, mạt sắt): tránh dụi mắt vì có thể làm dị vật ghim sâu hơn hay làm trầy lòng đen. Hãy chớp mắt vào ly nước sạch giúp dị vật trôi ra ngoài. Nếu không được hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa mắt để được lấy ra.

- Đối với các trường hợp bỏng mắt: Dù do bất cứ nguyên nhân gì đều phải rửa mắt ngay tại chỗ bằng các loại nước sạch có sẵn, rửa càng nhiểu càng tốt (có thể để mắt dưới vòi nước máy để rửa hoặc vục măt vào thau nước lớn để rửa từ 5 đến 10 phút).

Trừ trường hợp bỏng vôi sống phải lấy hết vôi ra trước khi tiến hành rửa mắt vì vôi sống gặp nước mắt sẽ sôi lên gây thêm bỏng nhiệt. Sau đó băng mắt và chuyển đến bệnh viện chuyên khoa mắt không được chậm trễ vì bất cứ lý do gì.

- Đối với các trường hợp có vết thương xuyên thủng trong mắt kèm dịch nhầy nhớt, lẫn máu: băng mắt ngay và chuyển đến cơ sở có chuyên khoa mắt gần nhất, không rửa mắt bằng nước, và tuyệt đối không được tự ý lấy những vật lạ như đất, đá, cây… cắm trong mắt ra.

Chú ý: băng mắt nhẹ nhàng không nên ép chặt vì các tổ chức nội nhãn sẽ phòi ra hết. Nên băng che hoặc dùng khiên che bảo vệ mắt có lỗ sẽ tiện lợi hơn.

Trong cả 2 trường hợp chấn thương trong và ngoài mắt đều nên uống thuốc giảm đau và kháng sinh phổ rộng…

Bỏng mắt cháy lòng đen (màu trắng)
Rửa ngay  mắt dưới vòi nước máy    
Rửa mắt cấp cứu bỏng mắt
BS.CKII.Vũ Anh Lê - Theo benhvienmat.com
Bình luận
Tin mới
  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

  • 12/12/2025

    Lối sống lành mạnh cho người cao tuổi trong tiết trời se lạnh

    Khi mùa thu đến, không khí se lạnh và sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm tạo nên những thách thức cho sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi. Với hệ miễn dịch suy giảm và nguy cơ cao mắc các bệnh lý mạn tính, người cao tuổi cần một lối sống lành mạnh để duy trì thể chất và tinh thần. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách xây dựng chế độ dinh dưỡng, tập luyện phù hợp và các biện pháp phòng bệnh hiệu quả để đảm bảo sức khỏe người cao tuổi mùa thu.

  • 11/12/2025

    5 loại rau củ có hàm lượng protein cao bất ngờ, vượt cả trứng

    Ít ai ngờ rằng, nguồn protein không chỉ đến từ thịt hay trứng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, một số loại rau củ có khả năng 'vượt mặt' trứng về hàm lượng protein trên mỗi khẩu phần ăn.

  • 11/12/2025

    3 cách đơn giản để loại bỏ chứng ợ nóng

    Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc cổ họng, thường kèm theo vị chua, và là triệu chứng của trào ngược axit. Một số biện pháp tự nhiên tại nhà và thuốc không kê đơn có thể giúp giảm ợ nóng, và một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm tình trạng ợ nóng.

  • 10/12/2025

    Điều gì xảy ra khi ăn chuối lúc bụng đói?

    Nếu đang thắc mắc ăn chuối khi bụng đói có lợi ích gì cho cơ thể, hãy tìm hiểu 5 lợi ích bất ngờ khi ăn chuối lúc bụng đói.

  • 10/12/2025

    Tập thể dục như một liệu pháp điều trị ung thư phổi

    Nghiên cứu cho thấy các chương trình tập thể dục cho bệnh nhân ung thư phổi không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích, bao gồm cải thiện chất lượng cuộc sống, ít biến chứng sau phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn hơn, ít triệu chứng bệnh và tác dụng phụ của điều trị hơn, và có thể có cơ hội sống lâu hơn.

  • 09/12/2025

    Tại sao uống nước đậu đen rang lại tốt hơn nước đậu đen chưa rang?

    Nước đậu đen được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản (với tên gọi Kuromamecha) và Việt Nam nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân, thanh nhiệt và cung cấp chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nên dùng đậu rang hay đậu thô để tối ưu hiệu quả sức khỏe?

Xem thêm