Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Ngâm, tắm thảo dược nằm trong phép chữa ngoài của đông y. Đây là phương pháp thường dùng các thuốc có tinh dầu tác dụng khu phong, tán hàn, trừ thấp, hoạt huyết, tiêu viêm, lưu thông kinh lạc... tác động lên bộ phận phía ngoài cơ thể như: da, gân cơ để chữa bệnh.

Ngâm, tắm thảo dược có tác dụng kích thích hệ tuần hoàn, tiêu hóa, thần kinh, tăng cường hệ thống miễn dịch, tăng chuyển hóa, chống viêm, chống stress và điều hòa cơ thể; đặc biệt giải phóng cho cơ thể khỏi những cơn đau do co gân cơ, cứng khớp.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Chỉ định chung trong ngâm tắm thảo dược

- Bong gân, cứng khớp, teo cơ, hạn chế vận động.

- Chấn thương chi giai đoạn cấp, mãn, sẹo co cứng.

- Đau dây thần kinh.

- Viêm khớp: Viêm đa khớp dạng thấp, bệnh gút...

- Một số bệnh rối loạn vận mạch.

- Tăng huyết áp, mất ngủ…

Chống chỉ định:

Chống chỉ định tuyệt đối:

- Viêm cấp và các chấn thương cấp tính.

- Vết thương nhiễm khuẩn, vết thương hở.

- Tắc động mạch hay tĩnh mạch ở bệnh nhân đái tháo đường.

- Các khối u ác tính, lao tiến triển.

- Bệnh nhân say rượu, tâm thần.

Chống chỉ định tương đối:

- Các trường hợp giảm cảm giác nóng, lạnh.

- Trẻ em, bệnh nhân tâm thần.

- Các bệnh tim mạch, hô hấp, thận (không điều trị toàn thân).

Quy trình ngâm, tắm thảo dược

Bệnh nhân phải được khám và chẩn đoán đúng bệnh có chỉ định điều trị bằng ngâm, tắm, xông thảo dược.

Bệnh nhân trước một đợt điều trị phải được kiểm tra mạch, huyết áp, cân nặng. Được hướng dẫn hiểu cách điều trị.

Trước khi điều trị bệnh nhân phải vệ sinh cơ thể hoặc vùng cơ thể được điều trị, tuân thủ tuyệt đối thời gian và cách thức điều trị.

- Chuẩn bị chậu ngâm, tắm thảo dược: nhiệt độ chậu ngâm tắm từ 40 - 500C tùy từng thể trạng bệnh nhân và chỉ định điều trị. Thảo dược phải được nấu trước và hòa tan đều với nước trước khi tiếp xúc với bệnh nhân. Kiểm tra nhiệt độ của nước ngâm tắm xem nóng quá hoặc chưa đủ nóng đề điều chỉnh.

Chuẩn bị cho bệnh nhân: bệnh nhân phải được vệ sinh sạch sẽ phần cơ thể được điều trị và bộc lộ phần cần được điều trị bằng ngâm tắm thảo dược.

Kỹ thuật viên/điều dưỡng hướng dẫn, giải thích, giúp đỡ bệnh nhân bắt đầu quy trình điều trị với nhiệt độ, thuốc, thời gian điều trị thích hợp.

- Ngâm tắm vào nước thảo dược nóng 15 - 20 phút.

Các công thức thảo dược được  sử dụng

Công thức thuốc ngâm, tắm, rửa chân tay các bệnh về khớp và dây thần kinh (75g):

Muối hột 6g, cốt toái bổ 10g, dây đau xương 10g, lá lốt 15g, đại hồi 5g, quế chi 7g, thiên niên kiện 10g, phụ tử 2g, ngải cứu10g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Quế chi

Công thức thuốc ngâm, tắm, rửa tay chân cho các bệnh nhân mất ngủ (75g):

Muối hột 6g, đại hồi 7g, quế chi 7g, thiên niên kiện 10g, ngải cứu 15g, trinh nữ 15g, lá vông 15g.

Công thức thuốc ngâm, tắm toàn thân (250g):

Quế chi 25g, địa liền 20g, đinh hương 15g, ngải cứu 50g, xương bồ 15g, cúc tần 15g, đại bi 15g, màng tang 15g, thủy xương bồ 15g, ngũ trảo 15g, tang diệp 50g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Đinh hương

Thảo dược tắm này có thể dùng để xông giải cảm.

Công thức thuốc ngâm, tắm trị bệnh ngoài da (250g):

Thương nhĩ tử 20g, liên kiều 20g, sài đất 20g, kim ngân hoa 20g, nhân trần 20g, xuyên tâm liên 20g, cúc hoa 20g, lá muồng trâu 25g, kinh giới 20g, phòng phong 20g, bồ công anh 20g, hương nhu tía 25g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Xương bồ

Công thức thuốc gội đầu trị gàu, mượt tóc, mọc tóc; chữa các bệnh về đầu, mặt, cổ và chăm sóc da (90g):

Bồ kết 10g, vỏ bưởi 10g, hương nhu 10g, hoắc hương 10g, mần trầu 10g, ngải cứu 10g, mạn kinh tử 5g, sả 5g, cúc hoa 5g, bồ công anh 5g, bạch chỉ 5g, bạc hà 5g.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thảo dược và gia vị cho bệnh viêm khớp dạng thấp

 
BS.CKII. HUỲNH TẤN VŨ - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 20/11/2025

    Mùa đông ăn gì giúp da mặt sáng mịn?

    Mùa đông không chỉ khiến không khí lạnh giá mà còn làm làn da trở nên khô ráp, xỉn màu và thiếu sức sống. Gió lạnh cùng độ ẩm thấp khiến da mất nước nhanh, trong khi thói quen ăn đồ chiên rán hoặc thức ăn nhanh lại làm tăng nguy cơ nổi mụn và viêm da...

  • 20/11/2025

    Vì sao bạn thèm đồ ăn mặn?

    Cơ thể con người cần muối (dưới dạng natri ) để tồn tại. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều nạp đủ muối trong chế độ ăn hàng ngày. Nếu bạn không mắc bệnh lý tiềm ẩn gây ra cảm giác thèm muối, hãy cân nhắc giải quyết các yếu tố lối sống để đảm bảo bạn không nạp quá nhiều khoáng chất này.

  • 19/11/2025

    Nên uống nước ép bưởi hay ăn bưởi nguyên múi?

    Nên thưởng thức bưởi nguyên múi hay chế biến thành nước ép để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe là câu hỏi khiến không ít người băn khoăn.

  • 19/11/2025

    11 lời khuyên "Nên - Không nên" khi bạn bị đau đầu gối

    Đau gối là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những ai thường xuyên vận động mạnh.

  • 18/11/2025

    Cách uống hạt chia có lợi cho sức khỏe

    Hạt chia rất nhỏ nhưng chứa nhiều dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng hạt chia để mang lại những giá trị vượt trội.

  • 18/11/2025

    6 dấu hiệu cảnh báo loãng xương dễ bị bỏ qua

    Loãng xương được mệnh danh là “kẻ thù thầm lặng”, bởi bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là gãy xương và biến dạng cột sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo Loãng xương là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

  • 18/11/2025

    Ngủ ngon hơn trong đêm thu: Bí quyết cho giấc ngủ sâu và trọn vẹn

    Mùa thu với không khí se lạnh và những ngày ngắn hơn có thể mang lại cảm giác dễ chịu, nhưng cũng dễ làm gián đoạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Một giấc ngủ ngon không chỉ giúp bạn sảng khoái mà còn hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ việc điều chỉnh môi trường ngủ đến xây dựng thói quen lành mạnh, để mỗi đêm đều là một trải nghiệm nghỉ ngơi trọn vẹn.

  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

Xem thêm