Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Ngâm, tắm thảo dược nằm trong phép chữa ngoài của đông y. Đây là phương pháp thường dùng các thuốc có tinh dầu tác dụng khu phong, tán hàn, trừ thấp, hoạt huyết, tiêu viêm, lưu thông kinh lạc... tác động lên bộ phận phía ngoài cơ thể như: da, gân cơ để chữa bệnh.

Ngâm, tắm thảo dược có tác dụng kích thích hệ tuần hoàn, tiêu hóa, thần kinh, tăng cường hệ thống miễn dịch, tăng chuyển hóa, chống viêm, chống stress và điều hòa cơ thể; đặc biệt giải phóng cho cơ thể khỏi những cơn đau do co gân cơ, cứng khớp.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Chỉ định chung trong ngâm tắm thảo dược

- Bong gân, cứng khớp, teo cơ, hạn chế vận động.

- Chấn thương chi giai đoạn cấp, mãn, sẹo co cứng.

- Đau dây thần kinh.

- Viêm khớp: Viêm đa khớp dạng thấp, bệnh gút...

- Một số bệnh rối loạn vận mạch.

- Tăng huyết áp, mất ngủ…

Chống chỉ định:

Chống chỉ định tuyệt đối:

- Viêm cấp và các chấn thương cấp tính.

- Vết thương nhiễm khuẩn, vết thương hở.

- Tắc động mạch hay tĩnh mạch ở bệnh nhân đái tháo đường.

- Các khối u ác tính, lao tiến triển.

- Bệnh nhân say rượu, tâm thần.

Chống chỉ định tương đối:

- Các trường hợp giảm cảm giác nóng, lạnh.

- Trẻ em, bệnh nhân tâm thần.

- Các bệnh tim mạch, hô hấp, thận (không điều trị toàn thân).

Quy trình ngâm, tắm thảo dược

Bệnh nhân phải được khám và chẩn đoán đúng bệnh có chỉ định điều trị bằng ngâm, tắm, xông thảo dược.

Bệnh nhân trước một đợt điều trị phải được kiểm tra mạch, huyết áp, cân nặng. Được hướng dẫn hiểu cách điều trị.

Trước khi điều trị bệnh nhân phải vệ sinh cơ thể hoặc vùng cơ thể được điều trị, tuân thủ tuyệt đối thời gian và cách thức điều trị.

- Chuẩn bị chậu ngâm, tắm thảo dược: nhiệt độ chậu ngâm tắm từ 40 - 500C tùy từng thể trạng bệnh nhân và chỉ định điều trị. Thảo dược phải được nấu trước và hòa tan đều với nước trước khi tiếp xúc với bệnh nhân. Kiểm tra nhiệt độ của nước ngâm tắm xem nóng quá hoặc chưa đủ nóng đề điều chỉnh.

Chuẩn bị cho bệnh nhân: bệnh nhân phải được vệ sinh sạch sẽ phần cơ thể được điều trị và bộc lộ phần cần được điều trị bằng ngâm tắm thảo dược.

Kỹ thuật viên/điều dưỡng hướng dẫn, giải thích, giúp đỡ bệnh nhân bắt đầu quy trình điều trị với nhiệt độ, thuốc, thời gian điều trị thích hợp.

- Ngâm tắm vào nước thảo dược nóng 15 - 20 phút.

Các công thức thảo dược được  sử dụng

Công thức thuốc ngâm, tắm, rửa chân tay các bệnh về khớp và dây thần kinh (75g):

Muối hột 6g, cốt toái bổ 10g, dây đau xương 10g, lá lốt 15g, đại hồi 5g, quế chi 7g, thiên niên kiện 10g, phụ tử 2g, ngải cứu10g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Quế chi

Công thức thuốc ngâm, tắm, rửa tay chân cho các bệnh nhân mất ngủ (75g):

Muối hột 6g, đại hồi 7g, quế chi 7g, thiên niên kiện 10g, ngải cứu 15g, trinh nữ 15g, lá vông 15g.

Công thức thuốc ngâm, tắm toàn thân (250g):

Quế chi 25g, địa liền 20g, đinh hương 15g, ngải cứu 50g, xương bồ 15g, cúc tần 15g, đại bi 15g, màng tang 15g, thủy xương bồ 15g, ngũ trảo 15g, tang diệp 50g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Đinh hương

Thảo dược tắm này có thể dùng để xông giải cảm.

Công thức thuốc ngâm, tắm trị bệnh ngoài da (250g):

Thương nhĩ tử 20g, liên kiều 20g, sài đất 20g, kim ngân hoa 20g, nhân trần 20g, xuyên tâm liên 20g, cúc hoa 20g, lá muồng trâu 25g, kinh giới 20g, phòng phong 20g, bồ công anh 20g, hương nhu tía 25g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Xương bồ

Công thức thuốc gội đầu trị gàu, mượt tóc, mọc tóc; chữa các bệnh về đầu, mặt, cổ và chăm sóc da (90g):

Bồ kết 10g, vỏ bưởi 10g, hương nhu 10g, hoắc hương 10g, mần trầu 10g, ngải cứu 10g, mạn kinh tử 5g, sả 5g, cúc hoa 5g, bồ công anh 5g, bạch chỉ 5g, bạc hà 5g.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thảo dược và gia vị cho bệnh viêm khớp dạng thấp

 
BS.CKII. HUỲNH TẤN VŨ - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 27/10/2025

    Đã đến lúc từ bỏ đa nhiệm: Bộ não của bạn muốn làm một việc duy nhất

    Chúng ta đang sống trong một thế giới nơi mà đa nhiệm (multitasking) được khuyến khích, đôi khi còn là điều cần thiết. Tuy nhiên, việc tập trung vào một việc duy nhất tại một thời điểm lại mang đến nhiều lợi ích, bao gồm tăng sự tập trung và giảm căng thẳng.

  • 26/10/2025

    Uống cà phê có giúp bảo vệ gan khỏi nguy cơ ung thư không?

    Cà phê ngày càng được chứng minh có nhiều lợi ích sức khỏe nếu sử dụng đúng cách. Nghiên cứu cho thấy uống cà phê mỗi ngày có thể hỗ trợ bảo vệ gan và các con đường dẫn đến tình trạng viêm, xơ gan và ung thư.

  • 26/10/2025

    Phương pháp giảm đau đầu không dùng thuốc

    Đau đầu là tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, với nhiều dạng khác nhau. Mặc dù thuốc giảm đau được sử dụng rộng rãi, nhưng việc lạm dụng thuốc giảm đau có thể gây ra tác dụng phụ. May mắn thay, có nhiều phương pháp giảm đau đầu tự nhiên an toàn và hiệu quả. Bài viết này sẽ giới thiệu và hướng dẫn cách áp dụng các phương pháp đó tại nhà.

  • 25/10/2025

    5 lợi ích không ngờ của vỏ táo

    Vỏ táo chứa nhiều chất chống oxy hóa hơn phần thịt, chất chống oxy hóa mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, bảo vệ sức khỏe não bộ…

  • 25/10/2025

    Tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh cá nhân

    Vệ sinh cá nhân không chỉ là thói quen hàng ngày mà còn là yếu tố cốt lõi để duy trì sức khỏe. Trong bối cảnh môi trường ngày càng nhiều chất ô nhiễm, nguy cơ lây bệnh truyền nhiễm và nhiễm độc càng lớn, vệ sinh cá nhân đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ hiệu quả. Bài viết sẽ đi sâu vào các khía cạnh của vệ sinh cá nhân và các biện pháp xây dựng thói quen vệ sinh cá nhân.

  • 24/10/2025

    7 lợi ích sức khỏe vàng từ bí đỏ không nên bỏ qua

    Bí đỏ giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, xứng đáng được gọi là 'siêu thực phẩm'. Tìm hiểu 7 lợi ích sức khỏe tuyệt vời mà bí đỏ mang lại, giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị của loại quả này.

  • 24/10/2025

    Norovirus – Virus tiêu hóa đường ruột đáng lo ngại vào mùa đông

    Tiêu chảy là một bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và xảy ra quanh năm. Tuy nhiên, vào mùa đông, nhiều bậc phụ huynh lại càng lo lắng hơn bởi tình trạng này có thể do một loại virus đặc biệt gây ra. Đó chính là Norovirus. Khác với tiêu chảy do vi khuẩn, Norovirus gây ra các triệu chứng khá nặng như tiêu chảy, buồn nôn và nôn mửa dữ dội. Đặc biệt, nếu trẻ có hệ miễn dịch yếu, các triệu chứng này có thể trở nên nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Vì vậy, việc hiểu rõ về Norovirus sẽ giúp các bậc cha mẹ chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe cho con mình.

  • 23/10/2025

    Cách làm đẹp từ rau càng cua

    Rau càng cua - một loại rau mọc dại nhưng lại chứa nhiều chất dinh dưỡng quý. Ngoài tác dụng đối với các vấn đề về sức khỏe, rau càng cua còn mang lại lợi ích lớn trong làm đẹp.

Xem thêm