Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Ngâm, tắm thảo dược nằm trong phép chữa ngoài của đông y. Đây là phương pháp thường dùng các thuốc có tinh dầu tác dụng khu phong, tán hàn, trừ thấp, hoạt huyết, tiêu viêm, lưu thông kinh lạc... tác động lên bộ phận phía ngoài cơ thể như: da, gân cơ để chữa bệnh.

Ngâm, tắm thảo dược có tác dụng kích thích hệ tuần hoàn, tiêu hóa, thần kinh, tăng cường hệ thống miễn dịch, tăng chuyển hóa, chống viêm, chống stress và điều hòa cơ thể; đặc biệt giải phóng cho cơ thể khỏi những cơn đau do co gân cơ, cứng khớp.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Chỉ định chung trong ngâm tắm thảo dược

- Bong gân, cứng khớp, teo cơ, hạn chế vận động.

- Chấn thương chi giai đoạn cấp, mãn, sẹo co cứng.

- Đau dây thần kinh.

- Viêm khớp: Viêm đa khớp dạng thấp, bệnh gút...

- Một số bệnh rối loạn vận mạch.

- Tăng huyết áp, mất ngủ…

Chống chỉ định:

Chống chỉ định tuyệt đối:

- Viêm cấp và các chấn thương cấp tính.

- Vết thương nhiễm khuẩn, vết thương hở.

- Tắc động mạch hay tĩnh mạch ở bệnh nhân đái tháo đường.

- Các khối u ác tính, lao tiến triển.

- Bệnh nhân say rượu, tâm thần.

Chống chỉ định tương đối:

- Các trường hợp giảm cảm giác nóng, lạnh.

- Trẻ em, bệnh nhân tâm thần.

- Các bệnh tim mạch, hô hấp, thận (không điều trị toàn thân).

Quy trình ngâm, tắm thảo dược

Bệnh nhân phải được khám và chẩn đoán đúng bệnh có chỉ định điều trị bằng ngâm, tắm, xông thảo dược.

Bệnh nhân trước một đợt điều trị phải được kiểm tra mạch, huyết áp, cân nặng. Được hướng dẫn hiểu cách điều trị.

Trước khi điều trị bệnh nhân phải vệ sinh cơ thể hoặc vùng cơ thể được điều trị, tuân thủ tuyệt đối thời gian và cách thức điều trị.

- Chuẩn bị chậu ngâm, tắm thảo dược: nhiệt độ chậu ngâm tắm từ 40 - 500C tùy từng thể trạng bệnh nhân và chỉ định điều trị. Thảo dược phải được nấu trước và hòa tan đều với nước trước khi tiếp xúc với bệnh nhân. Kiểm tra nhiệt độ của nước ngâm tắm xem nóng quá hoặc chưa đủ nóng đề điều chỉnh.

Chuẩn bị cho bệnh nhân: bệnh nhân phải được vệ sinh sạch sẽ phần cơ thể được điều trị và bộc lộ phần cần được điều trị bằng ngâm tắm thảo dược.

Kỹ thuật viên/điều dưỡng hướng dẫn, giải thích, giúp đỡ bệnh nhân bắt đầu quy trình điều trị với nhiệt độ, thuốc, thời gian điều trị thích hợp.

- Ngâm tắm vào nước thảo dược nóng 15 - 20 phút.

Các công thức thảo dược được  sử dụng

Công thức thuốc ngâm, tắm, rửa chân tay các bệnh về khớp và dây thần kinh (75g):

Muối hột 6g, cốt toái bổ 10g, dây đau xương 10g, lá lốt 15g, đại hồi 5g, quế chi 7g, thiên niên kiện 10g, phụ tử 2g, ngải cứu10g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Quế chi

Công thức thuốc ngâm, tắm, rửa tay chân cho các bệnh nhân mất ngủ (75g):

Muối hột 6g, đại hồi 7g, quế chi 7g, thiên niên kiện 10g, ngải cứu 15g, trinh nữ 15g, lá vông 15g.

Công thức thuốc ngâm, tắm toàn thân (250g):

Quế chi 25g, địa liền 20g, đinh hương 15g, ngải cứu 50g, xương bồ 15g, cúc tần 15g, đại bi 15g, màng tang 15g, thủy xương bồ 15g, ngũ trảo 15g, tang diệp 50g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Đinh hương

Thảo dược tắm này có thể dùng để xông giải cảm.

Công thức thuốc ngâm, tắm trị bệnh ngoài da (250g):

Thương nhĩ tử 20g, liên kiều 20g, sài đất 20g, kim ngân hoa 20g, nhân trần 20g, xuyên tâm liên 20g, cúc hoa 20g, lá muồng trâu 25g, kinh giới 20g, phòng phong 20g, bồ công anh 20g, hương nhu tía 25g.

Ngâm, tắm thảo dược và sức khỏe

Xương bồ

Công thức thuốc gội đầu trị gàu, mượt tóc, mọc tóc; chữa các bệnh về đầu, mặt, cổ và chăm sóc da (90g):

Bồ kết 10g, vỏ bưởi 10g, hương nhu 10g, hoắc hương 10g, mần trầu 10g, ngải cứu 10g, mạn kinh tử 5g, sả 5g, cúc hoa 5g, bồ công anh 5g, bạch chỉ 5g, bạc hà 5g.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thảo dược và gia vị cho bệnh viêm khớp dạng thấp

 
BS.CKII. HUỲNH TẤN VŨ - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

Xem thêm