Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mụn nội tiết: Nguyên nhân và cách điều trị

Mụn trứng cá nội tiết chính xác như tên gọi của nó - mụn trứng cá gắn liền với sự biến động của nội tiết tố của bạn.

Nổi mụn do nội tiết tố có nghĩa là gì?

Mặc dù nó thường liên quan đến sự biến động hormone ở tuổi dậy thì, mụn trứng cá do nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến người lớn ở mọi lứa tuổi. Nó đặc biệt phổ biến ở phụ nữ. Một số yếu tố có thể góp phần vào việc này, bao gồm kinh nguyệt và mãn kinh. Người ta ước tính rằng 50% phụ nữ từ 20 đến 29 tuổi bị mụn trứng cá. Nó ảnh hưởng đến khoảng 25 phần trăm phụ nữ từ 40 đến 49 tuổi. Các ý kiến ​​chuyên gia còn trái chiều khi nói đến mụn trứng cá do nội tiết tố. Mặc dù các chuyên gia cho biết nội tiết tố nói chung không phải là yếu tố gây ra mụn trứng cá ở người trưởng thành, nhưng sự mất cân bằng nội tiết tố có thể góp phần gây ra mụn trứng cá ở người lớn có các bệnh lý tiềm ẩn. Trong các trường hợp khác, người lớn bị mụn trứng cá có thể không có bất kỳ vấn đề nào về hormone “có thể đo lường được”. Điều này có thể làm cho việc chẩn đoán và điều trị trở nên khó khăn. Hãy tiếp tục đọc để tìm hiểu mụn nội tiết tố trông như thế nào, nguyên nhân gây ra nó và cách loại bỏ mụn.

Đặc điểm của mụn nội tiết tố là gì?

Ở tuổi dậy thì, mụn do nội tiết tố thường xuất hiện ở vùng chữ T. Bao gồm trán, mũi và cằm của bạn. Mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành do nội tiết tố thường hình thành ở phần dưới của khuôn mặt. Điều này bao gồm phần dưới má và xung quanh đường viền hàm của bạn. Đối với một số người, mụn do nội tiết tố có dạng mụn đầu đen, mụn đầu trắng và mụn nhỏ mọc thành đầu hoặc mụn nang. U nang hình thành sâu dưới da và không có đầu trên bề mặt. Những vết sưng này thường mềm khi chạm vào. Mụn trứng cá do nội tiết tố có thể được gây ra bởi các bệnh lý sau:

  • hành kinh
  • hội chứng buồng trứng đa nang
  • thời kỳ mãn kinh
  • tăng mức androgen

Cụ thể, những biến động hormone này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về mụn bằng cách gia tăng:

  • viêm da tổng thể
  • sản xuất dầu (bã nhờn) trong lỗ chân lông
  • tắc nghẽn tế bào da trong nang lông
  • sản xuất vi khuẩn gây mụn gọi là Propionibacterium acnes

Mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh có phải là một dạng của mụn nội tiết tố?

Nhiều phụ nữ bắt đầu trải qua thời kỳ mãn kinh ở độ tuổi 40 và 50. Điều này gây ra sự suy giảm tự nhiên của các hormone sinh sản của bạn, dẫn đến việc kết thúc kinh nguyệt. Một số phụ nữ bị mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh. Điều này có thể là do sự sụt giảm nồng độ estrogen hoặc sự gia tăng các hormone androgen như testosterone. Bạn vẫn có thể gặp phải mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh ngay cả khi bạn đang sử dụng các liệu pháp thay thế hormone (HRT) để giảm bớt các triệu chứng mãn kinh của mình. Điều này là do một số phương pháp thay thế hormone sẽ sử dụng dòng hormone progestin để thay thế estrogen và progesterone mà cơ thể bạn mất đi. Việc đưa hormone này vào cơ thể có thể khiến da bạn nổi mụn. Trong hầu hết các trường hợp, thuốc kê đơn có thể làm hết mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh. Một số phụ nữ có thể thành công khi sử dụng các phương pháp điều trị tự nhiên. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về những lựa chọn có thể phù hợp với bạn.

Phương pháp điều trị truyền thống cho mụn nội tiết tố

Trừ khi mụn trứng cá do nội tiết tố của bạn nhẹ, các sản phẩm không kê đơn (OTC) thường không thành công. Điều này là do mụn nội tiết tố thường có dạng mụn nang. Những vết sưng này hình thành sâu dưới da, ngoài tầm với của hầu hết các loại thuốc bôi ngoài da. Thuốc uống có thể tác động từ trong ra ngoài để cân bằng nội tiết tố và làm sáng da. Các lựa chọn phổ biến bao gồm thuốc tránh thai và thuốc kháng androgen.

  • Thuốc uống tránh thai

Thuốc tránh thai đường uống được sử dụng đặc biệt để điều trị mụn trứng cá có chứa ethinylestradiol. Thuốc tránh thai nhắm vào các hormone có thể gây ra mụn trứng cá. Điều này có thể đặc biệt hữu ích trong thời kỳ cao điểm của hormone, chẳng hạn như trong thời kỳ rụng trứng. Thuốc tránh thai đường uống có thể không phải là lựa chọn cho bạn nếu bạn có tiền sử bị đông máu, cao huyết áp hoặc ung thư vú. Bạn cũng không nên uống những thứ này nếu bạn hút thuốc.

  • Thuốc kháng androgen

Thuốc kháng androgen hoạt động bằng cách giảm nội tiết tố nam androgen. Cả nam giới và phụ nữ đều có mức hormone này tự nhiên. Tuy nhiên, quá nhiều androgen có thể góp phần gây ra các vấn đề về mụn trứng cá bằng cách can thiệp vào các nang lông điều tiết tế bào da và tăng sản xuất dầu. Mặc dù spironolactone (Aldactone) chủ yếu được sử dụng để điều trị huyết áp cao, nhưng nó có tác dụng kháng androgen. Nói cách khác, nó có thể ngăn cơ thể bạn sản xuất nhiều androgen hơn và cho phép mức độ hormone của bạn ổn định.

  • Retinoids

Nếu mụn trứng cá do nội tiết tố của bạn nhẹ, bạn có thể sử dụng retinoids tại chỗ. Retinoids có nguồn gốc từ vitamin A. Nhiều loại kem, gel và lotion chứa retinoid không kê đơn. Một sản phẩm được kê đơn thường là cách hiệu quả nhất để giữ cho làn da của bạn luôn thông thoáng. Nếu bạn thêm retinoid tại chỗ vào chế độ điều trị của mình, điều quan trọng là phải thoa kem chống nắng hàng ngày. Retinoids có thể làm tăng nguy cơ bị cháy nắng.

Cách điều trị mụn nội tiết tố một cách tự nhiên

Trong một số trường hợp, các phương pháp điều trị dựa trên thực vật có thể được sử dụng để làm sạch mụn nội tiết nhẹ. Các phương pháp điều trị tự nhiên thường không có tác dụng phụ. Nhưng chúng có thể không hiệu quả. Nghiên cứu về các lựa chọn tự nhiên còn thiếu và tại thời điểm này chưa có gì được chứng minh là tạo ra kết quả. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về những rủi ro tiềm ẩn và để đảm bảo việc điều trị sẽ không tương tác với bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng.

  • Axit alpha hydroxy

Axit alpha hydroxy (AHA) là axit thực vật có nguồn gốc chủ yếu từ trái cây họ cam quýt. AHA có thể giúp loại bỏ các tế bào da chết dư thừa làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Ngoài ra, AHA có thể giúp giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo mụn. AHA có thể được tìm thấy trong nhiều loại mặt nạ và kem không kê đơn. Cũng như retinoids, AHA có thể làm tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời của da. Bạn nên luôn thoa kem chống nắng khi sử dụng các sản phẩm có AHA.

  • Trà xanh

Trà xanh được biết đến với tác dụng giảm viêm trong cơ thể. Để có một cách tiếp cận toàn diện hơn, hãy cân nhắc uống một vài cốc mỗi ngày bên cạnh việc thực hành chế độ chăm sóc da tại chỗ của bạn. Bạn có thể tìm thấy trà xanh trong rất nhiều loại sản phẩm chăm sóc da. Sữa tắm và gel có chứa ít nhất 2% chiết xuất trà xanh có thể có lợi.

Mụn do nội tiết tố: Nên và không nên ăn gì?

Vai trò chính xác giữa chế độ ăn uống và mụn nội tiết tố vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Một số thực phẩm có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá - đặc biệt là thực phẩm chống viêm. Thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật chứa nhiều chất chống oxy hóa có thể giúp giảm viêm và giúp da sáng mịn hơn. Axit béo omega-3 cũng có thể làm giảm viêm da. Trái với suy nghĩ của nhiều người, chỉ riêng đồ ăn không gây ra mụn. Nhưng lạm dụng nó vào một số loại thực phẩm có thể dẫn đến tăng viêm. Bạn có thể cân nhắc hạn chế những thực phẩm sau:

  • đường
  • các sản phẩm từ sữa
  • carbs tinh chế, chẳng hạn như bánh mì trắng và mì ống
  • thịt đỏ

Mặc dù thời gian chính xác để điều trị mụn trứng cá do nội tiết tố thay đổi ở mỗi người, nhưng việc chủ động có thể giúp ngăn ngừa mụn liên quan. Thông thường, mất khoảng 8 đến 10 tuần để kế hoạch điều trị mụn trứng cá. Nếu mụn trứng cá của bạn vẫn tiếp tục, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc bác sĩ da liễu của bạn về một kế hoạch điều trị lâu dài. Họ có thể sửa đổi chế độ hiện tại của bạn và kết hợp các phương pháp điều trị khác nhau để tối đa hóa kết quả trị mụn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Vị trí mọc mụn trứng cá nói lên điều gì về sức khỏe của bạn

 

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Theo Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm