Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mụn nội tiết: Nguyên nhân và cách điều trị

Mụn trứng cá nội tiết chính xác như tên gọi của nó - mụn trứng cá gắn liền với sự biến động của nội tiết tố của bạn.

Nổi mụn do nội tiết tố có nghĩa là gì?

Mặc dù nó thường liên quan đến sự biến động hormone ở tuổi dậy thì, mụn trứng cá do nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến người lớn ở mọi lứa tuổi. Nó đặc biệt phổ biến ở phụ nữ. Một số yếu tố có thể góp phần vào việc này, bao gồm kinh nguyệt và mãn kinh. Người ta ước tính rằng 50% phụ nữ từ 20 đến 29 tuổi bị mụn trứng cá. Nó ảnh hưởng đến khoảng 25 phần trăm phụ nữ từ 40 đến 49 tuổi. Các ý kiến ​​chuyên gia còn trái chiều khi nói đến mụn trứng cá do nội tiết tố. Mặc dù các chuyên gia cho biết nội tiết tố nói chung không phải là yếu tố gây ra mụn trứng cá ở người trưởng thành, nhưng sự mất cân bằng nội tiết tố có thể góp phần gây ra mụn trứng cá ở người lớn có các bệnh lý tiềm ẩn. Trong các trường hợp khác, người lớn bị mụn trứng cá có thể không có bất kỳ vấn đề nào về hormone “có thể đo lường được”. Điều này có thể làm cho việc chẩn đoán và điều trị trở nên khó khăn. Hãy tiếp tục đọc để tìm hiểu mụn nội tiết tố trông như thế nào, nguyên nhân gây ra nó và cách loại bỏ mụn.

Đặc điểm của mụn nội tiết tố là gì?

Ở tuổi dậy thì, mụn do nội tiết tố thường xuất hiện ở vùng chữ T. Bao gồm trán, mũi và cằm của bạn. Mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành do nội tiết tố thường hình thành ở phần dưới của khuôn mặt. Điều này bao gồm phần dưới má và xung quanh đường viền hàm của bạn. Đối với một số người, mụn do nội tiết tố có dạng mụn đầu đen, mụn đầu trắng và mụn nhỏ mọc thành đầu hoặc mụn nang. U nang hình thành sâu dưới da và không có đầu trên bề mặt. Những vết sưng này thường mềm khi chạm vào. Mụn trứng cá do nội tiết tố có thể được gây ra bởi các bệnh lý sau:

  • hành kinh
  • hội chứng buồng trứng đa nang
  • thời kỳ mãn kinh
  • tăng mức androgen

Cụ thể, những biến động hormone này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về mụn bằng cách gia tăng:

  • viêm da tổng thể
  • sản xuất dầu (bã nhờn) trong lỗ chân lông
  • tắc nghẽn tế bào da trong nang lông
  • sản xuất vi khuẩn gây mụn gọi là Propionibacterium acnes

Mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh có phải là một dạng của mụn nội tiết tố?

Nhiều phụ nữ bắt đầu trải qua thời kỳ mãn kinh ở độ tuổi 40 và 50. Điều này gây ra sự suy giảm tự nhiên của các hormone sinh sản của bạn, dẫn đến việc kết thúc kinh nguyệt. Một số phụ nữ bị mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh. Điều này có thể là do sự sụt giảm nồng độ estrogen hoặc sự gia tăng các hormone androgen như testosterone. Bạn vẫn có thể gặp phải mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh ngay cả khi bạn đang sử dụng các liệu pháp thay thế hormone (HRT) để giảm bớt các triệu chứng mãn kinh của mình. Điều này là do một số phương pháp thay thế hormone sẽ sử dụng dòng hormone progestin để thay thế estrogen và progesterone mà cơ thể bạn mất đi. Việc đưa hormone này vào cơ thể có thể khiến da bạn nổi mụn. Trong hầu hết các trường hợp, thuốc kê đơn có thể làm hết mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh. Một số phụ nữ có thể thành công khi sử dụng các phương pháp điều trị tự nhiên. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về những lựa chọn có thể phù hợp với bạn.

Phương pháp điều trị truyền thống cho mụn nội tiết tố

Trừ khi mụn trứng cá do nội tiết tố của bạn nhẹ, các sản phẩm không kê đơn (OTC) thường không thành công. Điều này là do mụn nội tiết tố thường có dạng mụn nang. Những vết sưng này hình thành sâu dưới da, ngoài tầm với của hầu hết các loại thuốc bôi ngoài da. Thuốc uống có thể tác động từ trong ra ngoài để cân bằng nội tiết tố và làm sáng da. Các lựa chọn phổ biến bao gồm thuốc tránh thai và thuốc kháng androgen.

  • Thuốc uống tránh thai

Thuốc tránh thai đường uống được sử dụng đặc biệt để điều trị mụn trứng cá có chứa ethinylestradiol. Thuốc tránh thai nhắm vào các hormone có thể gây ra mụn trứng cá. Điều này có thể đặc biệt hữu ích trong thời kỳ cao điểm của hormone, chẳng hạn như trong thời kỳ rụng trứng. Thuốc tránh thai đường uống có thể không phải là lựa chọn cho bạn nếu bạn có tiền sử bị đông máu, cao huyết áp hoặc ung thư vú. Bạn cũng không nên uống những thứ này nếu bạn hút thuốc.

  • Thuốc kháng androgen

Thuốc kháng androgen hoạt động bằng cách giảm nội tiết tố nam androgen. Cả nam giới và phụ nữ đều có mức hormone này tự nhiên. Tuy nhiên, quá nhiều androgen có thể góp phần gây ra các vấn đề về mụn trứng cá bằng cách can thiệp vào các nang lông điều tiết tế bào da và tăng sản xuất dầu. Mặc dù spironolactone (Aldactone) chủ yếu được sử dụng để điều trị huyết áp cao, nhưng nó có tác dụng kháng androgen. Nói cách khác, nó có thể ngăn cơ thể bạn sản xuất nhiều androgen hơn và cho phép mức độ hormone của bạn ổn định.

  • Retinoids

Nếu mụn trứng cá do nội tiết tố của bạn nhẹ, bạn có thể sử dụng retinoids tại chỗ. Retinoids có nguồn gốc từ vitamin A. Nhiều loại kem, gel và lotion chứa retinoid không kê đơn. Một sản phẩm được kê đơn thường là cách hiệu quả nhất để giữ cho làn da của bạn luôn thông thoáng. Nếu bạn thêm retinoid tại chỗ vào chế độ điều trị của mình, điều quan trọng là phải thoa kem chống nắng hàng ngày. Retinoids có thể làm tăng nguy cơ bị cháy nắng.

Cách điều trị mụn nội tiết tố một cách tự nhiên

Trong một số trường hợp, các phương pháp điều trị dựa trên thực vật có thể được sử dụng để làm sạch mụn nội tiết nhẹ. Các phương pháp điều trị tự nhiên thường không có tác dụng phụ. Nhưng chúng có thể không hiệu quả. Nghiên cứu về các lựa chọn tự nhiên còn thiếu và tại thời điểm này chưa có gì được chứng minh là tạo ra kết quả. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về những rủi ro tiềm ẩn và để đảm bảo việc điều trị sẽ không tương tác với bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng.

  • Axit alpha hydroxy

Axit alpha hydroxy (AHA) là axit thực vật có nguồn gốc chủ yếu từ trái cây họ cam quýt. AHA có thể giúp loại bỏ các tế bào da chết dư thừa làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Ngoài ra, AHA có thể giúp giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo mụn. AHA có thể được tìm thấy trong nhiều loại mặt nạ và kem không kê đơn. Cũng như retinoids, AHA có thể làm tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời của da. Bạn nên luôn thoa kem chống nắng khi sử dụng các sản phẩm có AHA.

  • Trà xanh

Trà xanh được biết đến với tác dụng giảm viêm trong cơ thể. Để có một cách tiếp cận toàn diện hơn, hãy cân nhắc uống một vài cốc mỗi ngày bên cạnh việc thực hành chế độ chăm sóc da tại chỗ của bạn. Bạn có thể tìm thấy trà xanh trong rất nhiều loại sản phẩm chăm sóc da. Sữa tắm và gel có chứa ít nhất 2% chiết xuất trà xanh có thể có lợi.

Mụn do nội tiết tố: Nên và không nên ăn gì?

Vai trò chính xác giữa chế độ ăn uống và mụn nội tiết tố vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Một số thực phẩm có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá - đặc biệt là thực phẩm chống viêm. Thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật chứa nhiều chất chống oxy hóa có thể giúp giảm viêm và giúp da sáng mịn hơn. Axit béo omega-3 cũng có thể làm giảm viêm da. Trái với suy nghĩ của nhiều người, chỉ riêng đồ ăn không gây ra mụn. Nhưng lạm dụng nó vào một số loại thực phẩm có thể dẫn đến tăng viêm. Bạn có thể cân nhắc hạn chế những thực phẩm sau:

  • đường
  • các sản phẩm từ sữa
  • carbs tinh chế, chẳng hạn như bánh mì trắng và mì ống
  • thịt đỏ

Mặc dù thời gian chính xác để điều trị mụn trứng cá do nội tiết tố thay đổi ở mỗi người, nhưng việc chủ động có thể giúp ngăn ngừa mụn liên quan. Thông thường, mất khoảng 8 đến 10 tuần để kế hoạch điều trị mụn trứng cá. Nếu mụn trứng cá của bạn vẫn tiếp tục, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc bác sĩ da liễu của bạn về một kế hoạch điều trị lâu dài. Họ có thể sửa đổi chế độ hiện tại của bạn và kết hợp các phương pháp điều trị khác nhau để tối đa hóa kết quả trị mụn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Vị trí mọc mụn trứng cá nói lên điều gì về sức khỏe của bạn

 

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Theo Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 08/10/2024

    Các nhóm thực phẩm giúp mái tóc khỏe đẹp

    Mái tóc khỏe đẹp, mượt mà phản ánh tình trạng sức khỏe. Khi cơ thể thiếu một số chất sẽ khiến mái tóc yếu rụng... Dưới đây là một số nhóm thực phẩm giúp mái tóc mượt.

  • 08/10/2024

    Hội chứng Apert

    Hội chứng Apert là một rối loạn di truyền hiếm gặp gây ra sự phát triển bất thường của sọ. Trẻ em mắc hội chứng Apert được sinh ra với hình dáng sọ và khuôn mặt biến dạng, đi cùng nhiều khuyết tật khác. Phẫu thuật tạo hình có thể giúp sửa một số bất thường xương mặt.

  • 07/10/2024

    Những thực phẩm giàu vitamin D bậc nhất

    Bạn có biết Vitamin D rất quan trọng với sức khoẻ nhưng nhiều người lại thiếu hụt? Hãy cùng tìm hiểu những loại thực phẩm chứa hàm lượng vitamin D cao nhất, giúp bạn dễ dàng bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày.

  • 06/10/2024

    Quản lý bệnh viêm loét đại tràng

    Viêm loét đại tràng là một căn bệnh mạn tính, nhưng bạn có thể kiểm soát được và chung sống với căn bệnh này. Bác sĩ sẽ làm việc với bạn để tìm ra phương pháp điều trị giúp kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa chúng tái phát.

  • 05/10/2024

    Vitamin K1 và K2: trẻ sơ sinh nên bổ sung loại nào?

    Vitamin K rất cần thiết cho trẻ sơ sinh, và tình trạng thiếu hụt vitamin K ở trẻ sơ sinh xảy ra phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam. Vậy trong giai đoạn này, nên bổ sung vitamin K dưới dạng K1 hay K2 cho trẻ? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

  • 04/10/2024

    Tắm khoáng nóng có giúp giảm cân không?

    Việc ngâm mình trong một vùng nước tự nhiên ấm áp, với tiếng chim hót xung quanh và không khí trong lành bên ngoài có thể giúp bạn cảm thấy thư giãn. Đôi khi một số người còn tin rằng tắm khoáng nóng giúp giảm cân. Vậy điều đó có đúng không? Cùng tìm hiểu câu trả lời và khám phá các lợi ích sức khỏe có thể có khi tắm khoáng nóng cùng Bác sĩ Dinh dưỡng VIAM nhé.

  • 03/10/2024

    Tại sao trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần bổ sung vitamin D3?

    Vitamin D có những vai trò rất quan trọng trọng việc hấp thu canxi, tham gia vào nhiều chức năng khác như tạo xương, miễn dịch, tăng trưởng. Việc thiếu hay thừa vitamin D đều để lại những ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh. Bổ sung vitamin D là điều được nhiều chuyên gia y tế khuyến cáo, tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ - trong đó vitamin D3 là dạng bổ sung được khuyến nghị tốt nhất.

  • 02/10/2024

    Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm sau mưa lũ

    Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, khi trời mưa nhiều, độ ẩm tăng cao sẽ tạo môi trường thuận lợi cho các vi khuẩn sinh sôi, do đó thức ăn dễ bị ôi, thiu, mốc và sinh ra độc tố gây ngộ độc thực phẩm.

Xem thêm