Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mụn nội tiết: Nguyên nhân và cách điều trị

Mụn trứng cá nội tiết chính xác như tên gọi của nó - mụn trứng cá gắn liền với sự biến động của nội tiết tố của bạn.

Nổi mụn do nội tiết tố có nghĩa là gì?

Mặc dù nó thường liên quan đến sự biến động hormone ở tuổi dậy thì, mụn trứng cá do nội tiết tố có thể ảnh hưởng đến người lớn ở mọi lứa tuổi. Nó đặc biệt phổ biến ở phụ nữ. Một số yếu tố có thể góp phần vào việc này, bao gồm kinh nguyệt và mãn kinh. Người ta ước tính rằng 50% phụ nữ từ 20 đến 29 tuổi bị mụn trứng cá. Nó ảnh hưởng đến khoảng 25 phần trăm phụ nữ từ 40 đến 49 tuổi. Các ý kiến ​​chuyên gia còn trái chiều khi nói đến mụn trứng cá do nội tiết tố. Mặc dù các chuyên gia cho biết nội tiết tố nói chung không phải là yếu tố gây ra mụn trứng cá ở người trưởng thành, nhưng sự mất cân bằng nội tiết tố có thể góp phần gây ra mụn trứng cá ở người lớn có các bệnh lý tiềm ẩn. Trong các trường hợp khác, người lớn bị mụn trứng cá có thể không có bất kỳ vấn đề nào về hormone “có thể đo lường được”. Điều này có thể làm cho việc chẩn đoán và điều trị trở nên khó khăn. Hãy tiếp tục đọc để tìm hiểu mụn nội tiết tố trông như thế nào, nguyên nhân gây ra nó và cách loại bỏ mụn.

Đặc điểm của mụn nội tiết tố là gì?

Ở tuổi dậy thì, mụn do nội tiết tố thường xuất hiện ở vùng chữ T. Bao gồm trán, mũi và cằm của bạn. Mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành do nội tiết tố thường hình thành ở phần dưới của khuôn mặt. Điều này bao gồm phần dưới má và xung quanh đường viền hàm của bạn. Đối với một số người, mụn do nội tiết tố có dạng mụn đầu đen, mụn đầu trắng và mụn nhỏ mọc thành đầu hoặc mụn nang. U nang hình thành sâu dưới da và không có đầu trên bề mặt. Những vết sưng này thường mềm khi chạm vào. Mụn trứng cá do nội tiết tố có thể được gây ra bởi các bệnh lý sau:

  • hành kinh
  • hội chứng buồng trứng đa nang
  • thời kỳ mãn kinh
  • tăng mức androgen

Cụ thể, những biến động hormone này có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về mụn bằng cách gia tăng:

  • viêm da tổng thể
  • sản xuất dầu (bã nhờn) trong lỗ chân lông
  • tắc nghẽn tế bào da trong nang lông
  • sản xuất vi khuẩn gây mụn gọi là Propionibacterium acnes

Mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh có phải là một dạng của mụn nội tiết tố?

Nhiều phụ nữ bắt đầu trải qua thời kỳ mãn kinh ở độ tuổi 40 và 50. Điều này gây ra sự suy giảm tự nhiên của các hormone sinh sản của bạn, dẫn đến việc kết thúc kinh nguyệt. Một số phụ nữ bị mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh. Điều này có thể là do sự sụt giảm nồng độ estrogen hoặc sự gia tăng các hormone androgen như testosterone. Bạn vẫn có thể gặp phải mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh ngay cả khi bạn đang sử dụng các liệu pháp thay thế hormone (HRT) để giảm bớt các triệu chứng mãn kinh của mình. Điều này là do một số phương pháp thay thế hormone sẽ sử dụng dòng hormone progestin để thay thế estrogen và progesterone mà cơ thể bạn mất đi. Việc đưa hormone này vào cơ thể có thể khiến da bạn nổi mụn. Trong hầu hết các trường hợp, thuốc kê đơn có thể làm hết mụn trứng cá trong thời kỳ mãn kinh. Một số phụ nữ có thể thành công khi sử dụng các phương pháp điều trị tự nhiên. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về những lựa chọn có thể phù hợp với bạn.

Phương pháp điều trị truyền thống cho mụn nội tiết tố

Trừ khi mụn trứng cá do nội tiết tố của bạn nhẹ, các sản phẩm không kê đơn (OTC) thường không thành công. Điều này là do mụn nội tiết tố thường có dạng mụn nang. Những vết sưng này hình thành sâu dưới da, ngoài tầm với của hầu hết các loại thuốc bôi ngoài da. Thuốc uống có thể tác động từ trong ra ngoài để cân bằng nội tiết tố và làm sáng da. Các lựa chọn phổ biến bao gồm thuốc tránh thai và thuốc kháng androgen.

  • Thuốc uống tránh thai

Thuốc tránh thai đường uống được sử dụng đặc biệt để điều trị mụn trứng cá có chứa ethinylestradiol. Thuốc tránh thai nhắm vào các hormone có thể gây ra mụn trứng cá. Điều này có thể đặc biệt hữu ích trong thời kỳ cao điểm của hormone, chẳng hạn như trong thời kỳ rụng trứng. Thuốc tránh thai đường uống có thể không phải là lựa chọn cho bạn nếu bạn có tiền sử bị đông máu, cao huyết áp hoặc ung thư vú. Bạn cũng không nên uống những thứ này nếu bạn hút thuốc.

  • Thuốc kháng androgen

Thuốc kháng androgen hoạt động bằng cách giảm nội tiết tố nam androgen. Cả nam giới và phụ nữ đều có mức hormone này tự nhiên. Tuy nhiên, quá nhiều androgen có thể góp phần gây ra các vấn đề về mụn trứng cá bằng cách can thiệp vào các nang lông điều tiết tế bào da và tăng sản xuất dầu. Mặc dù spironolactone (Aldactone) chủ yếu được sử dụng để điều trị huyết áp cao, nhưng nó có tác dụng kháng androgen. Nói cách khác, nó có thể ngăn cơ thể bạn sản xuất nhiều androgen hơn và cho phép mức độ hormone của bạn ổn định.

  • Retinoids

Nếu mụn trứng cá do nội tiết tố của bạn nhẹ, bạn có thể sử dụng retinoids tại chỗ. Retinoids có nguồn gốc từ vitamin A. Nhiều loại kem, gel và lotion chứa retinoid không kê đơn. Một sản phẩm được kê đơn thường là cách hiệu quả nhất để giữ cho làn da của bạn luôn thông thoáng. Nếu bạn thêm retinoid tại chỗ vào chế độ điều trị của mình, điều quan trọng là phải thoa kem chống nắng hàng ngày. Retinoids có thể làm tăng nguy cơ bị cháy nắng.

Cách điều trị mụn nội tiết tố một cách tự nhiên

Trong một số trường hợp, các phương pháp điều trị dựa trên thực vật có thể được sử dụng để làm sạch mụn nội tiết nhẹ. Các phương pháp điều trị tự nhiên thường không có tác dụng phụ. Nhưng chúng có thể không hiệu quả. Nghiên cứu về các lựa chọn tự nhiên còn thiếu và tại thời điểm này chưa có gì được chứng minh là tạo ra kết quả. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về những rủi ro tiềm ẩn và để đảm bảo việc điều trị sẽ không tương tác với bất kỳ loại thuốc nào bạn đang dùng.

  • Axit alpha hydroxy

Axit alpha hydroxy (AHA) là axit thực vật có nguồn gốc chủ yếu từ trái cây họ cam quýt. AHA có thể giúp loại bỏ các tế bào da chết dư thừa làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Ngoài ra, AHA có thể giúp giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo mụn. AHA có thể được tìm thấy trong nhiều loại mặt nạ và kem không kê đơn. Cũng như retinoids, AHA có thể làm tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời của da. Bạn nên luôn thoa kem chống nắng khi sử dụng các sản phẩm có AHA.

  • Trà xanh

Trà xanh được biết đến với tác dụng giảm viêm trong cơ thể. Để có một cách tiếp cận toàn diện hơn, hãy cân nhắc uống một vài cốc mỗi ngày bên cạnh việc thực hành chế độ chăm sóc da tại chỗ của bạn. Bạn có thể tìm thấy trà xanh trong rất nhiều loại sản phẩm chăm sóc da. Sữa tắm và gel có chứa ít nhất 2% chiết xuất trà xanh có thể có lợi.

Mụn do nội tiết tố: Nên và không nên ăn gì?

Vai trò chính xác giữa chế độ ăn uống và mụn nội tiết tố vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Một số thực phẩm có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá - đặc biệt là thực phẩm chống viêm. Thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật chứa nhiều chất chống oxy hóa có thể giúp giảm viêm và giúp da sáng mịn hơn. Axit béo omega-3 cũng có thể làm giảm viêm da. Trái với suy nghĩ của nhiều người, chỉ riêng đồ ăn không gây ra mụn. Nhưng lạm dụng nó vào một số loại thực phẩm có thể dẫn đến tăng viêm. Bạn có thể cân nhắc hạn chế những thực phẩm sau:

  • đường
  • các sản phẩm từ sữa
  • carbs tinh chế, chẳng hạn như bánh mì trắng và mì ống
  • thịt đỏ

Mặc dù thời gian chính xác để điều trị mụn trứng cá do nội tiết tố thay đổi ở mỗi người, nhưng việc chủ động có thể giúp ngăn ngừa mụn liên quan. Thông thường, mất khoảng 8 đến 10 tuần để kế hoạch điều trị mụn trứng cá. Nếu mụn trứng cá của bạn vẫn tiếp tục, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc bác sĩ da liễu của bạn về một kế hoạch điều trị lâu dài. Họ có thể sửa đổi chế độ hiện tại của bạn và kết hợp các phương pháp điều trị khác nhau để tối đa hóa kết quả trị mụn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Vị trí mọc mụn trứng cá nói lên điều gì về sức khỏe của bạn

 

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Theo Healthline)
Bình luận
Tin mới
  • 21/11/2024

    Trị bệnh Parkinson bằng Đông y có hiệu quả không?

    Do các loại thuốc Tây y điều trị bệnh Parkinson thường đi kèm với tác dụng phụ và nguy cơ “nhờn thuốc” khi dùng lâu dài, nhiều người tìm tới các phương pháp Đông y với hy vọng các loại thảo dược tự nhiên sẽ an toàn hơn với cơ thể.

  • 21/11/2024

    Tăng cường sức khỏe xương khớp cho người cao tuổi trong mùa đông

    Khi bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể con người trải qua nhiều thay đổi sinh lý, suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp và dễ mắc phải các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là trong mùa đông lạnh

  • 21/11/2024

    Tức giận - Kẻ thù thầm lặng của sức khỏe

    Tức giận là một cảm xúc bình thường mà ai cũng sẽ trải qua, bởi hiếm ai có thể giữ được bình tĩnh khi bị tấn công, xúc phạm, phản bội hay thất bại... Tuy nhiên, tức giận quá thường xuyên hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe.

  • 21/11/2024

    Bệnh hô hấp và cách bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh

    Mùa đông đến đi kèm với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, không khí hanh khô và độ ẩm giảm. Những yếu tố này gây nên các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Các bệnh lý đường hô hấp không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

  • 20/11/2024

    9 cách chữa đau chân tại nhà hiệu quả

    Đau chân là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Cùng tìm hiểu 9 phương pháp đơn giản, hiệu quả để chữa đau chân tại nhà. Áp dụng đúng cách, bạn có thể giảm đau, cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức khỏe cho đôi chân của mình.

  • 19/11/2024

    Các phương pháp điều trị bênh tiêu chảy tự nhiên khi bạn đang cho con bú

    Thật khó khăn khi bạn phải đối mặt với bệnh tiêu chảy, nhất là khi bạn đang phải cho con bú. Trong bài viết này, Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ một số biện pháp khắc phục tự nhiên để điều trị bệnh tiêu chảy cho các bà mẹ vẫn đang trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ.

  • 18/11/2024

    Tại sao người đái tháo đường nên ăn rau đầu tiên?

    Ăn rau đầu tiên trong bữa ăn có tác dụng thế nào với người bệnh đái tháo đường? Thứ tự các ăn các món trong bữa ăn của người bệnh đái tháo đường có gì đặc biệt? Nhân Ngày thế giới phòng chống đái tháo đường 14/11, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

  • 18/11/2024

    Ngày Trẻ em Thế giới: Bồi dưỡng sức khỏe thể chất và tinh thần cho trẻ

    Ngày Trẻ em Thế giới là dịp để chúng ta cùng nhau tôn vinh và bảo vệ thế hệ tương lai của đất nước. Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với nhiều thay đổi, việc chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ em càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Xem thêm