Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Một số điều cần biết về amip ăn não

Nhiễm khuẩn amip ăn não tuy không phổ biến nhưng lại đặc biệt nguy hiểm với tỉ lệ tử vong cao.

Amip ăn não là gì?

Amip ăn não (Naegleria fowleri) là một loại amip phổ biến trên khắp thế giới, sống ở đất và nước ngọt. Khi điều kiện thích hợp, thường là mùa hè, chúng sinh sôi rất nhanh.

Amip ăn não gây nhiễm khuẩn khi nước chứa amip tràn vào mũi, xảy ra khi thực hiện các hoạt động với nước như bơi lội, nhảy, lặn hoặc các môn thế thao như lướt ván trên nước. Rửa mũi, sục mũi bằng nước chưa qua đun sôi cũng có thể mắc bệnh. Nuốt phải nước nhiễm khuẩn thì không mắc bệnh.

Amip khi vào cơ thể sẽ hoạt đọng tại não, gây ra viêm não-màng não do amip (VNMNA). Vì vậy chúng được gọi là Amip ăn não.

Viêm não-màng não do amip (VNMNA)

VNMNA ít gặp nhưng tỉ lệ tử vong là 99% và thường tác động đến người trẻ, khỏe mạnh, năng động. Tính đến tháng 8 năm 2016, 40 ca được báo cáo ở Mỹ, tính trung bình 8 người mắc mỗi năm. Với xu hướng nóng lên toàn cầu, môi trường sống của amip ăn não người được mở rộng, nhiều ca bệnh đã xảy ra ở những nơi không ngờ đến.  

Người mắc VNMNA có triệu chứng bệnh rầm rộ như sốt, đau đầu, cứng cổ, cuối cùng hôn mê và chết.

VNMNA có triệu chứng không khác viêm màng não do vi khuẩn hay virus. Vì viêm màng não do vi khuẩn thì phổ biến, xét nghiệm và điều trị thường tập trung vào vi khuẩn. VNMNA dễ bị chẩn đoán là viêm màng não vi khuẩn nhưng không tìm thấy vi khuẩn, trong khi kháng sinh không có tác dụng. 

Chẩn đoán amip ăn não cũng dễ bị bỏ sót ngay cả khi bác sĩ chủ đích tìm bằng chứng cho bệnh này. Giống viêm màng não vi khuẩn, chuẩn đoán đòi hỏi chọc dò dịch tủy ở thắt lưng. Dịch tủy sẽ được xét nghiệm amip đặc hiệu, tuy nhiên sẽ khó phát hiện nếu không có test có tính đặc hiệu cao, vốn không có sẵn ở hầu hết các bệnh viện.  

Chẩm đoán VNMNA phải dựa trên các yếu tố dịch tễ, đầu mối quan trọng nhất là phơi nhiễm với vùng nước ngọt và ấm trong vòng 2 tuần trước. Những người có yếu tố phơi nhiễm này và có triệu chứng của viêm naõ, màng não nên đến cơ sở y tế ngay lập tức và nói cho nhân viên y tế biết.

Điều trị: một trong những lựa chọn điều trị là amphotericin B truyền tĩnh mạch, là hỗn hợp các loại kháng sinh. Miltefosine (Impavido) là thuốc có nhiều hứa hẹn, hiện có sẵn và được khuyến cáo trong phác đồ. Việc điều trị phải được tiens hành ngay lập tức, không được trì hoãn. 

Phòng tránh VNMNA khá đơn giản. Nên tránh để mũi tiếp xúc với nước ngọt chưa được xử lý từ bất kì đâu, đặc biệt trong những tháng nhiệt độ nóng, hay suối nước nóng. Tránh tiếp xúc vùng nước vào những giai đoạn này. Khi bơi hoặc tắm, nên giữ đầu khô ráo ở trên mặt nước, hoặc sử dụng kẹp mũi.

Bình luận
Tin mới
  • 30/10/2024

    Làm thế nào để giữ cho gan của bạn khỏe mạnh?

    Gan là cơ quan lớn thứ hai trong cơ thể và thực hiện nhiều chức năng quan trọng như loại bỏ độc tố, chống nhiễm trùng, kiểm soát mức cholesterol và hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, sức khỏe của gan thường bị xem nhẹ vì những vấn đề bệnh của gan ở giai đoạn đầu thường không rõ và dễ bị bỏ qua. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ gợi ý để chăm sóc gan và tìm hiểu những bước cần thiết để giữ cho gan của bạn luôn khỏe mạnh.

  • 29/10/2024

    Giảm cortisol bằng loại thức uống quen thuộc

    Trà xanh không chỉ là thức uống thơm ngon, thanh mát mà còn là “liều thuốc” tự nhiên giúp bạn giảm nồng độ hormone cortisol hiệu quả, cải thiện tâm trạng và tăng cường sức đề kháng.

  • 29/10/2024

    Có bao nhiêu calo trong quả bơ?

    Quả bơ là một trong những loại trái cây hiếm hoi có thành phần dinh dưỡng phong phú và vượt trội. Loại quả này mang lại nhiều lợi ích sức khoẻ, đặc biệt là để giảm cân. Vậy trong chúng có chứa bao nhiêu calo? Liệu chất béo trong quả bơ có tốt cho sức khoẻ hay không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

  • 29/10/2024

    Chuyên gia cảnh báo: tác động nghiêm trọng đến sức khỏe do biến đổi khí hậu đối với phụ nữ mang thai, trẻ em và người già

    Những đối tượng như phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, trẻ em, thanh thiếu niên và người già đang phải đối mặt với các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng do biến đổi khí hậu. Mặc dù nhận thức về biến đổi khí hậu của con người đã tăng lên, nhưng các hành động bảo vệ mạng sống của những đối tượng có nguy cơ cao vẫn còn hạn chế và cần được chú ý nhiều hơn.

  • 29/10/2024

    Chăm sóc giảm nhẹ rất cần thiết cho người cao tuổi

    Chăm sóc giảm nhẹ khác với điều trị chữa bệnh. Chăm sóc giảm nhẹ giúp người bệnh giảm bớt những tình trạng đau và các tác dụng không mong muốn trong liệu trình điều trị. Điều này đặc biệt cần thiết với người cao tuổi.

  • 28/10/2024

    Dấu hiệu khi ngủ cảnh báo nguy cơ đột quỵ

    Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm, nhưng nếu phát hiện sớm và có biện pháp phòng ngừa hợp lý, chúng ta có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ mắc bệnh.

  • 28/10/2024

    Áp dụng quy tắc 3-2-1 để ngủ ngon

    Một nhà tâm lý học về giấc ngủ khuyên bạn nên áp dụng quy tắc 3-2-1 để có được giấc ngủ ngon. Nếu bị mất ngủ, bạn có thể áp dụng quy tắc thở 4-7-8 để ngủ lại.

  • 28/10/2024

    Cách chống say tàu xe hiệu quả

    Say tàu xe xảy ra khi chuyển động bạn nhìn thấy khác với những gì tai trong của bạn cảm nhận. Điều này có thể gây chóng mặt, buồn nôn và nôn. Bạn có thể bị say tàu xe khi đi ô tô, tàu hỏa, máy bay, thuyền hoặc công viên giải trí. Say tàu xe có thể khiến việc đi lại trở nên khó chịu, nhưng có những chiến lược để ngăn ngừa và điều trị.

Xem thêm