Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hình ảnh đầu tiên của virus Zika, triển vọng mới cho vaccine và thuốc đặc trị

Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học có thể quan sát chi tiết cấu trúc bên ngoài của virus Zika dưới cấp độ phân tử, giúp họ dễ dàng hơn trong việc phát triển nên những loại thuốc kháng virus và vaccine ngăn chặn dịch bệnh nguy hiểm đang đe dọa trên phạm vi toàn cầu.

Còn nhớ Zika được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1947 nhưng khi đó nó không được cho là nguy hiểm và từng có thể, đây chỉ là một căn bệnh nhiệt đới dễ chìm vào quên lãng. Nhưng mọi chuyện đã thay đổi khi mà vào tháng 10 năm ngoái, một đợt bùng phát dữ dội của loại virus này đã xảy ra ở Brazil và nhanh chóng lan sang nhiều nhiều nơi khác.

Được lan truyền bởi loài muỗi vằn và gây ra tật đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh, các nhà khoa học đã nhìn nhận Zika như một mối đe dọa toàn cầu và đòi hỏi đẩy nhanh quá trình nghiên cứu để ngăn chặn trước khi mọi chuyện vượt qua tầm kiểm soát. Sau nhiều tháng nghiên cứu vừa qua, một nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi Đại học Purdue đã lần đầu tiên ghi lại được hình ảnh cấu trúc bên ngoài của virus Zika dưới cấp độ phân tử.

Mitch Daniels, chủ tịch của Đại học Purdue cho biết: "Đây là một bước đi cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng trong quá trình tìm hiểu virus Zika, đồng thời đáp lại mong mỏi của toàn cầu trong cuộc chiến chống lại những căn bệnh nguy hiểm mà nó gây ra.
Trong thời gian ngăn nhưng đội ngũ các nhà khoa học đã giải quyết được một bài toán rất khó khăn và cung cấp cho nhiều nhà nghiên cứu khác căn cứ để phát triển ra vaccine và thuốc ngăn chặn loại virus này."

Được biết ký thuật mà các nhà nghiên cứu tại Purdue dùng để tạo ra hình ảnh của Zika gọi là kính hiển vi điện tử nghiệm lạnh (cryo-electron microscopy).

Sau khi đóng băng các phân tử virus, họ bắn một chùm electron năng lượng cao vào mẫu vật để tạo nên hàng chục ngàn hình ảnh dưới kính hiển vi điện tử. Kết hợp tất cả lại với nhau, các nhà khoa học đã tạo nên một hình ảnh virus Zika duy nhất với độ phân giải cao về cấu trúc 3 chiều của nó. Thường thì các nhà nghiên cứu hay dùng kỹ thuật tinh thể học tia X để ghi lại hình ảnh virus nhưng cách làm mới lần này cho kết quả nhanh và chính xác hơn.

So sánh Zika và các loại virus khác lây qua muỗi​


Dựa trên hình ảnh thu được, các nhà khoa học nhận thấy nhiều điểm tương đồng của Zika so với các loại virus họ Flavivirus khác được lây truyền qua muỗi như sốt xuất huyết dengue, sốt vàng da,...

Tương tự như các loài virus này, ZIka cũng có một bộ ARN được bao bọc bởi một màng béo bên trong một lớp vỏ protein 20 mặt. Đây là một tín hiệu đầy khả quan, hứa hẹn các loại vaccine ngừa sốt xuất huyết hoặc sốt sông Nile có thể được áp dụng cho Zika.

Tuy nhiên, có sự khác biệt đáng chú ý của virus Zika so với các loại virus khác chính là trên bề mặt của nó có một loại protein gọi là E glycoprotein. Có khoảng 180 các chởm này nhô ra khỏi bề mặt của nó (các hạt màu đỏ trong ảnh) để virus có thể gắn vào các tế bào vật chủ, bao gồm các kháng thể và thụ thể của vật chủ.

Và dựa trên loại protein này, các nhà khoa học đã hiểu được vì sao Zika có khả năng tấn công vào các tế bào thần kinh, từ đó ngăn chặn sự phát triển bình thường của não bộ thai nhi.

Và cũng từ đây, các nhà khoa học có thể tạo nên những loại thuốc hoặc vaccine nhắm tới E glycoprotein, ngăn chặn nó tiếp cận và tàn phá các tế bào não của người bị nhiễm bệnh. Tiến xa hơn, họ sẽ khai thác nhiều điểm yếu khác của loại virus này để bảo vệ con người. Thật là một tín hiệu đáng mừng.

Theo Tinh tế
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

  • 28/06/2025

    Thói quen sử dụng dầu mỡ trong chế độ ăn hiện nay của người Việt Nam

    Nhịp sống hiện đại cũng dần làm thay đổi chế độ ăn uống của con người, khi thời gian đôi lúc được coi là ưu tiên số 1. Việt Nam cũng không ngoại lệ trong tiến trình này. Từ những bữa ăn truyền thống giản dị vừa phải, ngày nay, các món ăn nhanh, nhiều dầu mỡ dường như đã trở thành một phần không thể thiếu, hiện diện đậm nét trong hầu hết các bữa cơm gia đình đến các bữa tiệc bên ngoài. Không nằm ngoài quy luật đó, sự dịch chuyển của xu hướng tiêu thụ dầu mỡ trong chế độ ăn cũng thể hiện rõ nét, bao gồm sự tăng vọt về số lượng và sự ưu tiên thiên lệch ngày càng rõ rệt đối với một số loại chất béo nhất định.

Xem thêm