Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hiểu thêm về cấy ghép gan

Cấy ghép gan là biện pháp điều trị cuối cùng. Cấy ghép gan có thể cứu sống bạn khi gan của bạn không còn hoạt động nữa. Cấy ghép gan bao gồm việc phẫu thuật loại bỏ toàn bộ gan và sau đó thay thế bằng một lá gan khỏe mạnh được hiến tặng.

Có một lá gan khỏe mạnh là rất cần thiết để sống lâu bởi gan chịu trách nhiệm phân phối dinh dưỡng và loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể.

Điều kiện có thể cấy ghép gan

Xơ gan hoặc tổn thương gan nghiêm trọng không hồi phục là những lý do phổ biến cho việc tại sao một người trưởng thành cần phải cấy ghép gan. Những bệnh nhân bị tổn thương gan nghiêm trọng do nghiện rượu, viêm gan mãn tính và ung thư có thể cần thay một lá gan mới. Trẻ em gặp các vấn đề về túi mật hoặc tiêu hóa cũng có thể tiến hành phẫu thuật.

Nhân viên y tế sẽ cân nhắc về các yếu tố sau để quyết định bạn có đủ điều kiện phẫu thuật hay không:

  • Mức độ nghiêm trọng của bệnh
  • Tiền sử viêm phổi và các nhiễm trùng khác
  • Các tình trạng thể chất nói chung
  • Tình trạng về tâm lý
  • Mức độ ủng hộ của gia đình và bạn bè

Quá trình chờ cấy ghép

 Khi Trung tâm chịu trách nhiệm về việc điều phối nguồn hiến tạng, ghép tạng và cấy ghép tạng xác định được rằng bạn đủ điều kiện để cấy ghép gan, bạn sẽ được có tên trong danh sách chờ ghép. Quá trình này được xác định bằng điểm số của mô hình bệnh gan giai đoạn cuối (MELD), và dựa chủ yếu và kết quả xét nghiệm máu và mô hình điều phối ghép tạng tại quốc gia bạn đang sinh sống. Những người có điểm cao nhất sẽ được ưu tiên hơn trong danh sách chờ.

Vì phẫu thuật có thành công hay không phụ thuộc rất nhiều vào sự tương thích với lá gan được hiến, nên thời gian chờ đợi của mỗi người sẽ khác nhau, phụ thuộc và kích thước cơ thể và nhóm máu. Bạn có thể thường xuyên phải xét nghiệm máu để cập nhật số điểm MELD và cập nhật vị trí trong danh sách chờ. Tại Mỹ, theo thống kê có khoảng hơn 16.000 bệnh nhân trong danh sách chờ tính đến năm 2012.

Tại Việt Nam, Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người của Bộ Y tế là đơn vị chịu trách nhiệm phối hợp với các bệnh viện có đủ điều kiện ghép tạng để xây dựng danh sách chờ ghép, điều phối nguồn tạng hiến tặng và chờ ghép.

Khi tìm được lá gan thích hợp

Chờ đợi để được cấy ghép gan là một quá trình dài, nhưng việc phẫu thuật sẽ diễn ra rất nhanh một khi tìm thấy lá gan tương thích. Lá gan tương thích có thể đến từ

  • Người hiến tặng đã chết não và có một lá gan khỏe mạnh
  • Người hiến tặng còn sống (phía bên phải của cơ quan hiến tặng sẽ được cấy ghép cho người nhận là người lớn, trong khí phía bên trái sẽ được dùng cho người nhận là trẻ em)

Quá trình cấy ghép thông thường diễn ra trong khoảng từ 8-10 tiếng.

Quá trình hồi phục

Nhận cấy ghép chỉ là một phần của quá trình có một lá gan mới. Sau khi cấy ghép, bạn sẽ phải ở lại trong bệnh viện trung bình là 3 tuần. Trong khoảng thời gian này, bác sỹ sẽ lượng giá sự thành công của phẫu thuật cũng như xác định xem bạn có thể được chăm sóc tại nhà hay không.

Có thể sẽ mất đến 1 năm để bạn có thể quay trở về cuộc sống bình thường. Hãy để bác sỹ biến nếu bạn có các vấn đề về tâm lý hoặc cảm xúc trước khi xuất viện.

Nguy cơ và biến chứng có thể xảy ra

Nguy cơ lớn nhất của việc cấy ghép gan chính là việc lá gan mới bị suy. Trong những trường hợp này, cơ thể bạn từ chối tiếp nhận lá gan mới, thường là do các lý do không thể xác định được.

Cấy ghép gan cũng có thể có nguy cơ nhiễm trùng rất cao, do đó, bạn nên tránh tiếp xúc với các yếu tố gây bệnh hoặc tiếp xúc với người bệnh sau khi về nhà.

Các biến chứng khác có thể xảy ra bao gồm:

  • Tăng cân
  • Tăng huyết áp
  • Tiểu đường
  • Loãng xương
  • Ung thư da (và các loại ung thư khác)

Các thống kê về tuổi thọ

Cấy ghép gan cũng có thể giúp bạn tăng tuổi thọ. Tuy nhiên, nên nhớ rằng bạn cũng có thể sẽ không ở trong tình trạng khỏe mạnh mãi mãi, kể cả khi phẫu thuật thành công. Tại Mỹ, thống kê cho thấy có khoảng 75% bệnh nhân cấy ghép gan sống thêm ít nhất 5 năm sau phẫu thuật. Đôi khi, gan mới cấy ghép cũng có thể bị suy và tình trạng bệnh ban đầu của bạn có thể sẽ quay trở lại.

Việc để bác sỹ theo dõi một khoảng thời gian dài sau phẫu thuật là rất quan trọng để phát hiện ra những vấn đề tiềm ẩn có thể xảy ra. Thường xuyên xét nghiệm máu và dùng thuốc chống thải ghép cũng là những cách làm phổ biến.

Mẹo để có lá gan khỏe mạnh

Sau khi cấy ghép gan, bác sỹ sẽ khuyên bạn nên có những thay đổi về lối sống, bao gồm việc thường xuyên luyện tập thể dục thể thao và duy trì bữa ăn lành mạnh.  Bạn cũng có thể áp dụng những thói quen này trong bất cứ giai đoạn nào để tăng cường sức khỏe.

Bạn cũng có thể hạn chế các yếu tố dẫn đến các bệnh về gan như:

  • Lạm dụng rượu bia
  • Hút thuốc lá
  • Dùng quá liều paracetamol
  • Cholesterol tăng cao
Bình luận
Tin mới
  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

Xem thêm