Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguyên nhân của suy tụy ngoại tiết

Tụy đóng một vai trò rất quan trọng trong hệ tiêu hóa. Nhiệm vụ của tụy là tạo ra enzym và giải phóng enzym giúp cho hệ tiêu hóa có thể tiêu hóa và hấp thụ được các chất dinh dưỡng. Suy tụy ngoại tiết là khi tụy không thể sản xuất ra enzym hoặc không thể cung cấp đủ enzym. Sự thiếu hụt enzym làm cho cơ thể khó chuyển hóa thức ăn thành những dạng mà hệ tiêu hóa có thể hấp thu được.

Triệu chứng của suy tụy ngoại tiết sẽ trở nên dễ nhận thấy khi lượng enzym sản xuất ra để tiêu hóa chất béo giảm xuống 5-10% so với thông thường. Khi đó, bạn sẽ bị sụt cân, tiêu chảy, phân có lẫn mỡ và các triệu chứng liên quan đến suy dinh dưỡng.

Nguyên nhân của suy tụy ngoại tiết

Suy tụy ngoại tiết xảy ra khi tụy ngừng việc giải phóng enzym để hỗ trợ cho hệ tiêu hóa.

Rất nhiều tình trạng sẽ có thể làm tổn thương tụy và dẫn đến suy tụy ngoại tiết. Trong số đó, viêm tụy có thể dẫn đến suy tụy ngoại tiết bằng việc phá hủy trực tiếp các tế bào tụy chịu trách nhiệm sản xuất ra enzym tiêu hóa. Các bệnh di truyền như hội chứng Shwachman – Diamond và xơ nang hay việc phẫu thuật tụy, dạ dày cũng có thể dẫn đến suy tụy ngoại tiết.

Viêm tụy mãn tính

Viêm tụy mãn tính là tình trạng viêm tụy mà sẽ không biến mất theo thời gian. Loại viêm tụy này là nguyên nhân phổ biến của suy tụy ngoại tiết ở người trưởng thành. Tình trạng viêm mãn tính của tụy có thể làm tổn thương các tế bào sản xuất ra enzym tiêu hóa. Đó là lý do vì sao đa số bệnh nhân bị viêm tụy mãn tính cũng sẽ bị suy ngoại tiết.

Viêm tụy cấp

So với viêm tụy mãn tĩnh, suy tụy ngoại tiết thường không phổ biến ở bệnh nhân bị viêm tụy cấp. Viêm tụy cấp không được điều trị sẽ phát triển thành viêm tụy mãn và do đó làm tăng nguy cơ suy tụy ngoại tiết.

Viêm tụy tự miễn

Đây là một loại viêm tụy tiến triển xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công tụy. Điều trị bằng steroid có thể giúp bệnh nhân bị viêm tụy tự miễn cải thiện tình trạng sản xuất enzym.

Tiểu đường

Suy tụy ngoại tiết là một biến chứng không mong muốn của phẫu thuật tụy hoặc phẫu thuật đường tiêu hóa. Theo một số nghiên cứu về phẫu thuật đường tiêu hóa, khoảng hơn 80% số bệnh nhân đã từng phẫu thuật tụy, dạ dày hoặc phần trên tá tràng sẽ bị suy tụy ngoại tiết.

Khi bác sỹ loại bỏ toàn bộ tụy của bạn, tụy sẽ sản xuất ra ít enzym hơn.  Phẫu thuật dạ dày, tá tràng và tụy dẫn đến suy tụy ngoại tiết do việc thay đổi cách các phần của hệ tiêu hóa phối hợp với nhau. Ví dụ, cắt bỏ một phần dạ dày có thể ảnh hưởng đến các phản xạ ruột cần thiết để có thể trộn các chất dinh dưỡng với enzym tiết ra từ tụy.

Các bệnh liên quan đến gen

Xơ nang là một bệnh di truyền làm cơ thể tạo ra một lớp chất nhầy dày. Lớp chất nhầy này bám vào phổi, hệ tiêu hóa và các cơ quan khác. Khoảng 90% bệnh nhân bị xơ nang sẽ bị suy tụy ngoại tiết.

Hội chứng Shwachman – Diamond là một bệnh di truyền rất hiếm gặp ảnh hưởng đến xương, mật độ xương và tụy. Người mắc hội chứng này thường sẽ bị suy tụy ngoại tiết từ khi còn rất nhỏ. Chức năng tụy sẽ được cải thiện một nửa khi họ lớn lên.

Bệnh Celiac

Bệnh Celiac là một bệnh có liên quan đến việc không thể tiêu hóa gluten. Bệnh ảnh hưởng đến khoảng 1% người trưởng thành ở Mỹ. Đôi khi, kể cả khi người bệnh đã ăn một bữa ăn không có gluten cũng vẫn có thể có các triệu chứng bệnh, như việc thường xuyên bị tiêu chảy. Trong trường hợp này, các triệu chứng cũng có thể gây ra suy tụy ngoại tiết liên quan đến bệnh Celiac.

Ung thư tụy

Suy tụy ngoại tiết là một biến chứng của ung thư tụy. Quá trình ung thư tế bào tụy sẽ thay thế các tế bào tụy mới, và có thể dẫn đến suy tụy ngoại tiết. Một khối u cũng có thể làm tắc nghẽn đường đi của enzym vào hệ tiêu hóa. Suy tụy ngoại tiết cũng có thể là một biến chứng sau phẫu thuật điều trị ung thư tụy.

Các bệnh viêm ruột

Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng là hai bệnh viêm ruột có thể dẫn đến việc hệ miễn dịch tấn công và làm viêm ống tiêu hóa. Rất nhiều người bị bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng cũng sẽ bị suy tụy ngoại tiết. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết được chính xác nguyên nhân của mối liên hệ giữa các bệnh này.

Hội chứng Zollinger – Ellison

Đây là một bệnh hiếm khi các khối u ở tụy hoặc ở những vị trí khác trên đường ruột tạo ra một khối lượng lớn hoocmôn và dẫn đến quá nhiều axit dạ dày. Lượng axit dạ dày này làm cho các enzym tiêu hóa hoạt động không bình thường, dẫn đến suy tụy ngoại tiết.

Suy tụy ngoại tiết có thể ngăn chặn được không?

Rất nhiều tình trạng liên quan đến suy tụy ngoại tiết, bao gồm ung thư tụy, xơ nang, tiểu đường mà không thể kiểm soát được.

Nhưng có rất nhiều yếu tố bạn có thể kiểm soát được. Uống quá nhiều rượu trong một thời gian dài là nguyên nhân phổ biến nhất của viêm tụy tiến triển. Uống rượu cùng với chế độ ăn nhiều chất béo và hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ viêm tụy. Những người bị viêm tụy do uống nhiều rượu có thể sẽ bị đau bụng dữ dội hơn và phát triển bệnh suy tụy ngoại tiết nhanh hơn.

Xơ nang hoặc viêm tụy di truyền trong gia đình cũng có thể làm tăng nguy cơ bị suy tụy ngoại tiết của bạn.

Bình luận
Tin mới
  • 28/04/2025

    Nguyên tắc vàng khi chọn sữa cho trẻ Suy dinh dưỡng

    Suy dinh dưỡng (SDD) ở trẻ em là một tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng kéo dài hoặc cấp tính, ảnh hưởng đến tăng trưởng thể chất và phát triển trí tuệ. Trẻ có cân nặng quá thấp (<-2SD) so với chuẩn là SDD nhẹ cân, trẻ có chiều cao thấp (<-2SD) so với chuẩn là được gọi là SDD thấp còi.

  • 28/04/2025

    Du lịch mùa lễ: Bí quyết bảo vệ sức khỏe khi đi xa

    Mùa lễ 30/4 – 1/5 là thời điểm lý tưởng để mọi người rời xa nhịp sống thường nhật, tận hưởng những chuyến đi đầy thú vị bên gia đình và bạn bè. Tuy nhiên, sự thay đổi đột ngột về môi trường, khí hậu, cùng với những hoạt động di chuyển liên tục có thể tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.

  • 27/04/2025

    Nguyên nhân nào có thể gây ra rối loạn cương dương?

    Nếu thỉnh thoảng bạn gặp vấn đề về cương dương thì bạn không cần phải điều trị, tuy nhiên nếu các vấn đề xảy ra thường xuyên hơn, bạn có thể bị rối loạn cương dương. Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu về các nguyên nhân của tình trạng này.

  • 26/04/2025

    Cách xác định và điều trị hành vi chống đối xã hội ở trẻ em

    Các hành vi tiêu cực và chống đối xã hội có thể được quản lý, nhưng nếu không được can thiệp kịp thời, nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn ở tuổi trưởng thành.

  • 25/04/2025

    Quà vặt bủa vây cổng trường không thể xem là…chuyện vặt

    “Xiên bẩn”- món quà vặt không còn xa lạ với nhiều người, nhất là trẻ em. Với mức giá chỉ từ 2.000 đồng/xiên nhưng tiềm ẩn đầy nguy cơ có hại cho sức khỏe. Từ lâu, câu chuyện quà vặt ở cổng trường không thể xem là… chuyện nhỏ.

  • 25/04/2025

    Tại sao ngộ độc thức ăn nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng lại nguy hiểm tính mạng?

    Ngộ độc thực phẩm do nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng là một trong những ngộ độc có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được bù dịch đúng cách và điều trị kịp thời.

  • 25/04/2025

    Giảm áp lực, vượt qua căng thẳng mùa thi

    Sức khỏe tinh thần của trẻ em trong mùa thi là một vấn đề đáng quan tâm hàng đầu, đặc biệt khi căng thẳng và áp lực học tập ngày càng gia tăng. Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu nguyên nhân gây căng thẳng cho trẻ, biểu hiện của stress và các phương pháp giúp trẻ giảm căng thẳng, thư giãn tinh thần để đạt kết quả tốt nhất trong mùa thi.

  • 24/04/2025

    Các bước dưỡng da giảm nếp nhăn từ tuổi 30

    Một làn da căng mịn, ít nếp nhăn hoàn toàn có thể đạt được nếu bạn chăm sóc đúng cách và kiên trì...

Xem thêm