Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cơn khóc lặng ở trẻ em

Một tháng gần đây, cứ mỗi lần khóc là bé Mon 14 tháng tuổi lại nín thở, tím tái rồi ngất xỉu khiến bố mẹ hết sức lo lắng. Chứng kiến cơn khóc lặng lần đầu của con có thể là trải nghiệm hãi hùng với nhiều bậc phụ huynh, nhất là nếu cha mẹ chưa từng nghe nói về tình trạng này.

Cơn khóc lặng có thể xuất hiện ở trẻ 6 tháng tới 6 tuổi và hay gặp nhất ở trẻ 1-3 tuổi. Khoảng 5% trẻ em có thể rơi vào tình trạng này. Cơn thường xảy ra khi bé khóc lóc, giận dữ, sợ hãi hoặc bị chấn thương nhẹ. Bé hít vào rồi nín lặng, không thở ra, miệng há rộng như muốn khóc nhưng không phát ra tiếng. Hệ thần kinh khiến nhịp tim và nhịp thở chậm lại trong một khoảng thời gian ngắn, bé trở nên xanh tím hay nhợt nhạt.
Rất may cơn khóc lặng không nguy hiểm và không gây tổn thương lâu dài. Cơn khóc thường kết thúc trong vòng 30-60 giây, bé thở lại và bắt đầu khóc, da cũng hồng hào trở lại. Đây là phản xạ của cơ thể khi có kích thích quá mức chứ không phải hành vi phản kháng có ý thức của trẻ.  
Trong một số trường hợp, sau khi khóc lặng và nín thở, bé ngất đi. Lúc này, cơ thể tự kích hoạt để hô hấp trở lại bình thường. Một số trẻ có giật nhẹ đầu chi hay co giật nhưng những ca này rất hiếm gặp. Bé có thể hồi phục nhanh chóng hoặc không đáp ứng với kích thích trong một thời gian ngắn. 
Các cơn khóc lặng có thể rất khác nhau về mức độ nặng nhẹ và tần suất xuất hiện. Chúng có thể xảy ra thường xuyên, vài lần mỗi ngày hay thưa thớt hơn, chỉ vài lần mỗi năm. Cơn thường xuất hiện khi trẻ mệt mỏi quá mức, bực bội hay khóc lóc. Thông thường, cha mẹ đã chứng kiến các cơn khóc lặng sẽ dự báo được khi nào trẻ sẽ rơi vào cơn khóc lặng mới. 
Có hai dạng cơn khóc lặng: 
  • Cơn xanh tím: do thay đổi kiểu thở, thường xuất hiện khi trẻ bực bội hay cáu giận. Đây là dạng hay gặp nhất. Khi đang khóc lóc hoặc bực tức, bé hít vào một hơi rồi nín thở, liền sau đó bé trở nên xanh tím, nhất là vùng quanh miệng.
  • Cơn nhợt nhạt: ít phổ biến hơn, do nhịp tim chậm và thường xuất hiện khi trẻ bị đau đớn. Các biểu hiện bao gồm bé hít vào rồi nín thở, nhịp tim chậm lại, da trở nên nhợt nhạt, mồ hôi ra nhiều và bé cảm thấy mệt sau khi dứt cơn. Các bé từng có cơn nhợt nhạt có thể bị ngất khi ở tuổi thành niên hay trưởng thành.
Phần lớn trẻ sẽ tự thoát khỏi các cơn khóc lặng khi được 4-8 tuổi. Trẻ bị co giật trong thời gian cơn khóc lặng không có nguy cơ bị bệnh co giật nhiều hơn các trẻ khác. 
Nguyên nhân 

Các nguyên nhân đích thực của cơn khóc lặng vẫn chưa được làm sáng tỏ. Tuy nhên, có một vài yếu tố dưới đây có thể ảnh hưởng đến cơn khóc lặng:

  • Khoảng 1/3 trẻ em khóc lặng có tiền sử gia đình có thành viên với các cơn tương tự.
  • Ở một số trẻ, cơn khóc lặng có thể liên quan tới thiếu máu thiếu sắt, khi cơ thể không sản xuất đủ hồng cầu. 
  • Phần lớn các bé trải qua tình trạng khóc lặng không có bệnh lý nghiêm trọng tiềm ẩn.
Chẩn đoán 
Bác sĩ thăm khám và làm xét nghiệm máu kiểm tra tình trạng thiếu máu thiếu sắt, làm điện não đồ để loại trừ cơn động kinh và làm điện tâm đồ để loại trừ cơn ngất tím do tim đập chậm.
Cơn khóc lặng có thể bị nhầm với cơn động kinh vì trong một số trường hợp hai tình trạng này khá giống nhau. Sau đây là một số gợi ý giúp cha mẹ phân biệt hai trạng thái này:   
  • Trong co giật do động kinh, trẻ có thể xanh tím nhưng chỉ xanh tím trong và sau cơn co giật, không xanh tím trước khi co giật như trong cơn khóc lặng. 
  • Đại tiểu tiện không tự chủ thường gặp trong co giật do động kinh, nhưng rất hiếm gặp ở trẻ khóc lặng. 
  • Co giật do động kinh có thể xuất hiện khi trẻ thức cũng như ngủ, cơn khóc lặng chỉ xuất hiện khi trẻ tỉnh táo. 
Điều trị
Không có điều trị đặc hiệu. Thuốc chống động kinh không có tác dụng và hiếm khi được khuyên dùng.
Bổ sung sắt có thể làm giảm tần suất và mức độ nặng của cơn khóc lặng, nhất là nếu có thiếu máu thiếu sắt, nhưng việc sử dụng rộng rãi thuốc này vẫn chưa được khuyến cáo.
Phòng ngừa
Cha mẹ không thể ngăn ngừa cơn khóc lặng nhưng có thể phòng ngừa sự kiện dẫn tới cơn khóc này bằng cách:
  • Cho bé nghỉ ngơi đầy đủ. 
  • Tránh các tình huống khiến bé cáu giận, đánh lạc hướng nếu thấy bé có vẻ bực bội.
  • Giúp bé cảm thấy an toàn, trấn an nếu thấy bé hoảng sợ.
  • Giải thích cặn kẽ cho bé trước khi thay đổi một hoạt động hay tình huống nào đó để bé không quá sợ hãi khi rơi vào hoàn cảnh mới. 
  • Học cách xử lý các cơn nóng giận của con thay vì nhượng bộ chỉ vì sợ bé lên cơn khóc lặng. Khi nhượng bộ không hơp lý, bạn đang góp phần khuyến khích bé nổi nóng thường xuyên hơn. 
Làm gì khi bé có cơn khóc lặng?
  • Đừng hoảng loạn, hãy nhớ rằng cơn khóc lặng thường sẽ kết thúc trong vòng 1 phút.
  • Đặt trẻ nằm nghiêng và theo dõi cho tới khi cơn kết thúc.
  • Không đưa bất kỳ vật gì vào miệng trẻ, kể cả ngón tay để làm thông thoáng đường thở. Nếu bé bắt đầu có các cử động co giật, bạn có thể giữ đầu, tay và chân của trẻ, không cho chạm vào vật cứng hay sắc nhọn để tránh bị chấn thương. 
  • Không lay gọi, rung lắc trẻ, hay hắt nước vào con vì điều này không giúp làm ngưng cơn khóc lặng. Hãy để cơn này tự kết thúc. 
  • Trấn an trẻ em và người lớn có mặt tại hiện trường rằng cơn khóc này không có gì nguy hiểm và sẽ sớm kết thúc.
  • Đôi khi, trẻ có thể ngã và bị chấn thương trong cơn khóc lặng. Nếu nghi ngờ bé bị chấn thương, bạn cần đưa con đi khám bác sĩ.

Nhiệm vụ của cha mẹ là không củng cố hành vi khóc lặng. Hãy đối xử với trẻ bình thường sau sự kiện này, tránh để ý quá nhiều tới con, không trừng phạt hay khen thưởng vì điều này có thể củng cố hành vi dẫn tới cơn khóc lặng. Học cách bỏ qua những cơn khóc lặng không gây ngất của con, hãy bỏ qua cơn khóc lặng như cách bạn bỏ qua cơn cáu giận của bé.  

Khi nào cần đi khám bác sĩ?
  • Cần đưa bé đi khám bác sĩ sau cơn khóc lặng đầu tiên để kiểm tra loại trừ các bệnh lý tim mạch hoặc thần kinh tiềm ẩn.
  • Trẻ dưới 6 tháng cần được kiểm tra tìm các nguyên nhân tiềm tàng. Cơn khóc lặng có thể xảy ra ở tuổi này nhưng hiếm gặp. 
  • Các cơn xảy ra rất thường xuyên (vài lần mỗi ngày) có thể nằm trong khuôn khổ của cơn khóc lặng nhưng vẫn cần kiểm tra kỹ lưỡng.
  • Các cơn xảy ra hơn 1 lần/tuần cần được kiểm tra phát hiện thiếu máu thiếu sắt. 
  • Trẻ co giật, người cứng đơ kéo dài hơn 1 phút và phải mất một lúc lâu mới hồi tỉnh cần được kiểm tra kỹ, đây có thể không chỉ là cơn khóc lặng đơn thuần.

Thông tin thêm tham khảo tại bài viết: Làm gì khi trẻ giận dữ?

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

  • 16/12/2025

    7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

    Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.

  • 15/12/2025

    Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?

    Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?

  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân - Làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

Xem thêm