Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chứng đầu nhỏ và virus Zika

Tháng 10 năm 2015, Brazil chứng kiến sự gia tăng đột biến các ca trẻ sơ sinh bị chứng đầu nhỏ có liên quan đến virus Zika. Các nhà chức trách ước tính có hơn 1000 ca như vậy xuất hiện ở phía Đông bắc Brazil năm 2016 nhưng chỉ khoảng 80 ca được thông báo. Các nhà nghiên cứu cho rằng có thể virus Zika không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra hội chứng đầu nhỏ.

Chứng đầu nhỏ và virus Zika

Tháng 10 năm 2015, Brazil chứng kiến sự gia tăng bất thường của các ca chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh - một chứng bệnh với biểu hiện kích thước đầu của trẻ nhỏ hơn rất nhiều so với bình thường.

Sự gia tăng của các ca bệnh này có liên quan đến virus Zika được truyền qua muỗi với những triệu chứng nhiễm virus nhẹ hoặc cứ 1 trong 4 người nhiễm virus không xuất hiện bất cứ triệu chứng nào.

Trung tâm Kiểm soát  và phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cho biết, trong 250 phụ nữ mang thai được xác nhận là nhiễm virus Zika năm 2016 chỉ có 24 trường hợp ghi nhận có con bị dị tật bẩm sinh liên quan đến virus Zika.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã  ghi nhận việc này vào năm 2016, nhưng Brazil lại báo cáo rằng mối liên quan giữa nhiễm virus Zika và chứng chứng đầu nhỏ cũng như hội chứng Guillain-Barré vẫn chưa được chứng minh một cách rõ ràng.

Hơn thế nữa, trên thực tế,  nếu như virus Zika gây ra chứng chứng đầu nhỏ ở Brazil thì năm 2016 sẽ chính là năm bùng phát của dịch này đặc biệt là trong mùa muỗi phát triển như tháng 12, 1 và tháng 2. Tuy nhiên một chuyên gia của WHO cho biết: họ đã ghi nhận được nhiều ca nhiễm virus Zika năm 2016 nhưng không có trường hợp nào được báo cáo là bị chứng chứng đầu nhỏ.

Trước khi virus Zika lan rộng ra khắp Brazil, tỷ lệ các ca chứng đầu nhỏ không hề cao, do đó chúng ta cần phải nghĩ  rằng chưa chắc là chỉ có mỗi virus Zika mới gây ra  chứng đầu nhỏ.

Các nhà chức trách ước tính rằng năm 2016  sẽ có 1.000 ca chứng đầu nhỏ xảy ra ở đông bắc Brazil nhưng chỉ có 80 ca được  báo cáo. Điều này có thể được giải thích bằng 3 giả thuyết sau:
  1. Có thể năm 2016 chúng ta nhiễm một loại virus khác

Các nhà khoa học cho rằng, việc bùng phát dịch virus Zika năm 2015 khiến con người xuất hiện quá trình miễn dịch năm 2016. Như vậy có khả năng sự gia tăng các ca bệnh Guillan-Barre không hoàn toàn do virus Zika mà là do một loại arbovirus được truyền qua muỗi Aedes aegypti, ví dụ như virus chikungunya được biết đến như là nguyên nhân gây ra bệnh Guillan-Barre. Theo giả thuyết này, cả virus Zika và chikungunya có thể dẫn đến bệnh Guillan-Barre, nhưng chỉ có Zika mới được cho là có liên quan đến chứng đầu nhỏ. Nếu đúng như vậy thì điều gì đã xảy ra với virus Zika vào năm 2016.

Có thể những trường hợp đó đã bị chẩn đoán sai, nghĩa là không có nhiều trường hợp nhiễm Zika vào năm 2016. Tuy nhiên nhiều chuyên gia không đồng tình với giả thuyết này.

Bác sỹ Albert Ko- một chuyên gia dịch tễ học của Trường Y tế công cộng thuộc Đại học Yale cho biết chẩn đoán sai có thểxảy ra nhưng nó không phải là lời giải thích thỏa đáng cho toàn bộ câu chuyện diễn ra ở đây.

  1. Có thể virus Zika không phải là nguyên nhân duy nhất gây ra chứng đầu nhỏ

Nhiều nhà khoa học cho rằng nhiễm virus Zika trong suốt quá trình mang bầu là điều kiện cần cho việc phát triển chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh. Nói cách khác sự hiện diện của những yếu tố khác còn chưa được biết đến mới là điều kiện đủ cho bệnh Guillain-Barre. Vậy những nguyên nhân chưa được biết đến ở đây có thể là gì? một câu hỏi đã được đưa ra trước đó, bởi khi những ca chứng đầu nhỏ đầu tiên xuất hiện và chúng được thông báo là có liên quan đến virus Zika, các chuyên gia y tế cho rằng có thể sẽ xuất hiện làn sóng dị tật não bẩm sinh ở Brazil, nhưng điều đó lại không hề xảy ra.

Thay vào đó gần 90% các ca chứng đầu nhỏ năm 2015 ở brazil đều xảy ra ở phía đông bắc. Đa số các phụ nữ sinh con ở đây đều nghèo và sống trong những thành phố nhỏ hoặc sống trong những khu ở chuột ở những thành phố lớn.

Theo các nhà khoa học, họ đã loại trừ khả năng thuốc trừ sâu cũng là một yếu tố tham gia vào việc phát triển chứng chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh. Nhưng vẫn còn rất nhiều yếu tố ảnh hưởng như việc thiếu vệ sinh, thiếu Vitamin A, thiếu kẽm trên diện rộng dẫn đến tình trạng sức khỏe kém ở trẻ sơ sinh trong khu vực này

Tuy nhiên những người khác lại cho rằng sốt dengue (sốt xuất huyết)cũng do muỗi Aedes lây truyền có thể liên quan.

  1. Nỗi sợ virus Zika gây bệnh khiến các phụ nữ muốn sinh con ít hơn

Đây cũng có thể là một giả thuyết có thể xảy ra, do những lo ngại về virus Zikanên nhiều phụ nữ không muốn mang thaihoặc đi phá thai. Nhưng việc này chỉ có thể làm giảm một số lượng rất nhỏ chứ không nhiều như những gì người ta thống kê được.

Một nghiên cứu trên chuột  cho thấy 80% những  con chuột tiếp xúc với kháng thể chống virus dengue trước sau đó lại tiếp xúc với virus Zika  sẽ tử vong trong khi nếu không tiếp xúc thì chỉ là 10%.  Nghĩa là nhiễm virus dengue trước khi nhiễm virus Zika sẽ khiến tình trạng bệnh trở lên nghiêm trọng hơn.  Đặc biệt việc thiếu hụt vitamin A và kẽm cũng có liên quan đến nguy cơ cao mắc bệnh nhiễm trùng cũng như có vai trò trong việc cấu tạo , tham gia vào chức năng của não bộ. Trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Hoa Kỳ  đã đưa suy dinh dưỡng và nhiễm hóa chất độc hại là hai trong 3 yếu tố  nguy cơ gây ra bệnh chứng đầu nhỏ. Yếu tố thứ ba là nhiễm khuẩn khi mang thai bao gồm rubela, cytomega virus, toxoplas và nhiều virus, vi khuẩn khác.

 Thông tin thêm về virus Zika tại bài viết: 10 điều cần biết về virus Zika

Bs.Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Mercola
Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm