Cổ nhân cho rằng “vô tích bất thành cam” hay “tích thị cam chi mẫu” (ở một phạm vi nào đó tương ứng với bệnh suy dinh dưỡng trẻ em của Tây y); hai là chứng cam có tổn thương viêm loét, hoại tử, xuất tiết, xuất huyết da, niêm mạc mũi, miệng, lợi...ví như nha cam tẩu mã ở miệng, cam ám mục ở mắt. Cả 2 loại có thể xuất hiện riêng rẽ hoặc đồng thời trên cùng cơ thể của 1 bệnh nhi.
Mẫu thuốc cam rởm do Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) lưu giữ. Ảnh: Ngọc Quân
Tùy theo tính chất, mức độ, thể bệnh và kinh nghiệm của mỗi thầy thuốc, người ta thường dùng thuốc cam dưới 2 hình thức: thuốc uống trong (sắc uống, hoàn viên, tán thành bột mịn...) và thuốc dùng ngoài (bôi, xông, xoa, ngâm, đắp, ngậm, rửa...). Cam tích thường dùng thuốc uống trong, cam chứng ở da, niêm mạc thường dùng thuốc bên ngoài, cũng có trường hợp phải kết hợp cả hai phương thức.
Thuốc cam uống trong thường được xây dựng dựa trên sự gia giảm các bài thuốc cổ phương như Bình vị tán, Tiêu thực hoàn, Sâm linh bạch truật tán, Tiền thị khải tỳ tán, Tiêu cam lý tỳ thang, Lô hội phì nhi hoàn, Lô hội tiêu cam ẩm, Tập thành hoàn, Tứ vị phì nhi hoàn, Lương cách tán, Nhị thánh hoàn, Mã nha tiêu hoàn, Tam hòa hoàn, Sử quân tử tán, tiêu cam tán... hoặc các phương thuốc được cấu tạo theo nguyên tắc “đối pháp lập phương” (tân phương) hoặc sử dụng các kinh nghiệm dân gian, các phương thuốc gia truyền như thuốc cam Tùng Lộc, thuốc cam Lam Kiều, thuốc cam bổ tỳ Hàng Bạc, viên Cam còm, viên Phì nhi cam tích... đã được cấp phép lưu hành toàn quốc. Các vị thuốc thường được dùng là nhân sâm, bạch linh, bạch truật, liên nhục, ý dĩ, hoài sơn, cam thảo, lô hội, sử quân tử, trần bì, binh lang, mộc hương, mạch nha, sơn tra, thần khúc, kê nội kim, khiếm thực, hoàng liên, thanh đại, hồ hoàng liên, thịt cóc...
Thuốc cam dùng ngoài là các cổ phương như Tích loại tán, Nha cam tán, Ngọc thiềm tán, Tứ vật tán, Thanh ngưu tán, Thanh đại tán, Đởm phàn tán, Xạ hương tán, Ngưu bàng tử tán, Thiềm tô tán... hoặc sử dụng các tân phương, kinh nghiệm dân gian, các bài thuốc gia truyền như thuốc cam Làng Cót, thuốc cam Xanh... đã được cấp phép lưu hành toàn quốc với các vị thuốc thường dùng như bạch phàn, thanh đại, ngũ bội tử, băng phiến, nhân trung bạch, thiềm to, núc nác, xạ hương, khinh phấn, thạch khôi...
Thuốc cam có gây ngộ độc chì không?
Trong y dược học cổ truyền, có một số khoáng vật chứa chì được dùng để làm thuốc như duyên phấn (PbCO3), ô duyên (PbS), mật đà tăng (chủ yếu là PbO) và duyên đơn, còn gọi là hồng đơn, hoàng đơn, diên đơn... (là oxyt chì Pb3O4, có thể viết 2PbO.PbO2, tỷ lệ PbO2 là 34,9%). Trong các cổ phương trị liệu bệnh cam cũng có một số bài thuốc có sử dụng khoáng vật chứa chì như Ngũ bội tử tán, Đởm phàn tán, Định phấn tán và Tứ vật tán dùng hồng đơn, Lan hương tán dùng mật đà tăng. Tuy nhiên, các khoáng vật này được dùng với liều rất thấp, bào chế hết sức cẩn thận, chỉ sử dụng làm thuốc dùng ngoài với một quy trình trị liệu ngắn ngày và luôn luôn được khuyến cáo là có độc.
Nhưng trên thực tế, do thiếu hiểu biết và thiếu thận trọng, các “lang băm” và ngay cả một số ít các thầy thuốc Đông y không được đào tạo chính quy đã dùng các khoáng vật nêu trên đơn độc hoặc phối hợp với một số vị thuốc khác bào chế thành những đông dược thành phẩm dưới dạng thuốc bột, thuốc cam, thuốc viên... dùng ngoài hoặc uống trong hoặc giả nhập khẩu từ Trung Quốc theo con đường không được kiểm định với màu sắc và mẫu mã khác nhau và quảng bá là thuốc “gia truyền” để chữa bệnh một cách tùy tiện, đưa lại những hậu quả hết sức tai hại cho người bệnh.
Tình trạng ngộ độc Đông dược nói chung và thuốc cam có chứa chì nói riêng đã và đang là vấn đề cấp bách, đòi hỏi các giải pháp quyết liệt và triệt để của các cơ quan chức năng. Không thể buông xuôi với các loại thuốc cam “gia truyền” không phép. Và cũng không thể để các cơ sở sản xuất thuốc cam chân chính lâm vào tình trạng “người mua hoang mang, cửa hàng điêu đứng”. Ngoài ra, cũng phải hết sức cảnh giác với tình trạng ngộ độc chì từ không khí, nguồn nước, thực phẩm... bị ô nhiễm từ các vật dụng hàng ngày có chứa nhiều chì do công nghệ chế tạo không chuẩn... vì ngộ độc chì thường xuất hiện rất âm thầm, chỉ khi nào lượng tích tụ một lượng lớn thì triệu chứng mới rõ rệt và khi đó thì đã muộn rồi.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tương tác thuốc của các phương thuốc thảo dược
Mùa mưa lũ là thời điểm thiên nhiên mang đến nhiều thách thức cho con người, không chỉ bởi những tổn thất về tài sản mà còn bởi nguy cơ gia tăng các bệnh tật. Khi nước lũ tràn về, môi trường sống bị ô nhiễm bởi vi sinh vật, chất thải và các yếu tố gây bệnh khác, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát.
Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.
Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.
Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.
Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.
Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.
Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn
Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.