Các loại thuốc gây nghiện thường gặp

Thuốc gây nghiện không chỉ bao gồm những loại ma túy, các loại thuốc chữa bệnh kê đơn hoặc không kê đơn cũng có thể khiến bạn bị phụ thuộc. Tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng có thể giúp bạn tránh được việc lạm dụng thuốc.

Các loại thuốc gây nghiện thường gặp

Các thuốc an thần nhóm barbiturat

Những thuốc giảm đau an thần như phenobarbital, pentobarbital (Nembutal) và secobarbital (Seconal) có thể giúp bạn giảm lo lắng, gây ngủ và điều trị một số loại co giật. Nhưng nếu bạn uống nhiều hơn chỉ định, bạn có thể bị nghiện. Liều cao có thể gây khó thở, đặc biện nếu bạn sử dụng thuốc cùng với rượu. Nếu bạn không thể hoạt động mà không có thuốc an thần loại barbiturat, bạn sẽ cần đến gặp bác sĩ bởi lún sâu vào sự phụ thuộc thuốc rất nguy hiểm.

Benzodiazepin

Valium (diazepam) và Xanax (alprazolam) là hai thuốc điển hình thuộc nhóm benzodiazepin – một loại thuốc giảm đau an thần khác. Nó có thể giúp bạn giảm lo lắng, cắt cơn hoảng sợ và gây ngủ. Nhóm thuốc này hoạt động tốt và an toàn hơn barbiturat. Nhưng khi sử dụng quá liều cũng có thể bị phụ thuộc và gây nghiện. Những thuốc kê đơn không nên chia sẻ, chúng chỉ được sử dụng cho những người được bác sĩ chỉ định.

Thuốc ngủ

Nếu bạn khó ngủ, các thuốc như zoldipem (Ambien). Eszopiclone (Lunesta) có thể giúp bạn nghỉ ngơi khi cần. Nhưng nếu bạn sử dụng chúng trong thời gian dài hơn chỉ định của bác sĩ, bạn có thể bắt đầu cần chúng mới ngủ được. Mặc dù chúng không gây nghiện như một số loại thuốc ngủ nhưng các bác sĩ vẫn lo lắng việc bạn phụ thuộc thuốc nếu bạn không uống thuốc chỉ định.

Codein và morphin

Một số thuốc kê đơn gây nghiện thường gặp là những thuốc giảm đau, đặc biệt là nhóm opioid. Những thuốc này có tác dụng giảm đau tốt nhưng nếu được sử dụng với một liều lượng lớn có thể gây hưng phấn ở mức độ cao và nhiều tác dụng phụ nguy hiểm khác. Các bác sĩ thường kê morphin để giảm đau nặng và codein để giảm đau nhẹ hoặc giảm ho. Một số biệt dược của morphin như Avinza, Kadian và MS Contin.

OxyCotin, Percocet

Một thuốc giảm đau khác thuộc nhóm opioid là oxycodon, bao gồm các biệt dược OxyCotin, Percocet, Percodan, và Roxicodone. Những người nghiện oxycodon có thể nghiền nát nó và hít hoặc tiêm chích, làm tăng đáng kể nguy cơ quá liều. Tên đường phố bao gồm "oxy", "O.C." và "oxycotton" cho OxyContin và "percs" cho Percocet hoặc Percodan.

Vicodin, Lortab, Lorcet

Những thuốc này có chứa opioid hydrocodon và acetaminophen. Những thuốc opioid có thể gây ngủ và táo bón. Ở liều cao, thuốc có thể gây những vấn đề hô hấp nguy hiểm. Vicodin còn được gọi với các tên gọi bao gồm “vike” và “Watson-387”.

Amphetamin

Khi sử dụng theo đơn, các thuốc kích thích như amphetamin bao gồm Adderall và Dexedrin có thể điều trị bệnh tăng động giảm chú ý. Nhưng một số người sử dụng amphetamin liều cao để tăng cường năng lượng và sự tỉnh táo, hoặc để giảm cân. Bạn cũng có thể bị nghiện các chất kích thích này. Ở liều cao, thuốc có thể gây tăng nhiệt độ cơ thể ở mức độ nguy hiểm, nhịp tim không đều và thậm chí là ngừng tim.

Methylphenidate

Loại thuốc này được sử dụng để điều trị tăng động giảm chú ý, bao gồm các biệt dược Concerta, Metadate, Methylin, và Ritalin. Nếu bạn uống methylphenidate cùng với những thuốc thông mũi thường gặp có thể gây tăng huyết áp ở mức nguy hiểm hoặc nhịp tim không đều.

Dextromethorphan

Dextromethorphan là một thành phần phổ biến trong các loại thuốc không kê đơn chữa ho và cảm lạnh, bạn có thể dễ dàng tìm thấy nó trong lọ siro ho ở tủ thuốc gia đình. Nhưng ở liều lượng lớn nó có thể gây hưng phấn cao và ảo giác, nôn mửa, nhịp tim nhanh và hiếm gặp hơn là tổn thương não.

Pseudoephedrine

Pseudoephedrine có tác dụng làm thông mũi, được dùng nhiều trong các thuốc chữa cảm lạnh không kê đơn. Mặc dù nó giúp bạn hết nghẹt mũi nhưng cũng là một thành phần của metamphetamin bất hợp pháp (hay còn gọi là “meth”) – một loại ma túy tổng hợp. Để hạn chế lạm dụng meth, pháp luật của một số quốc gia trong đó có Hoa Kỳ hiện nay kiểm soát tiêu thụ các sản phẩm có chứa pseudoephedrin.

Xác định một viên thuốc nghi ngờ

Nếu bạn tìm thấy một viên thuốc ngẫu nghiên xung quanh nhà hoặc trong áo khoác của con bạn? Bạn cần mang đến một dược sĩ để xác định vì có hàng trăm các loại thuốc và hàng ngàn viên thuốc có hình dạng, màu sắc và kích thước khác nhau.

Nếu người thân bị nghiện, bạn phải làm gì?

Nếu bạn lo lắng rằng một người thân nào đó bị lạm dụng thuốc thì tốt nhất bạn nên hỏi trực tiếp họ. Đồng thời, bạn cũng nên chú ý đến các biểu hiện nghiện như thay đổi hành vi hoặc thuốc trong tủ thuốc tự nhiên biến mất.

Nhiều người cho rằng sử dụng các thuốc thường ngày trong gia đình hoặc thậm chí là các loại thuốc kê đơn an toàn hơn so với ma túy bởi chúng hợp pháp. Nhưng bạn cần phải giải thích cho họ những rủi ro có thể gặp. Bạn cũng nên làm sạch tủ thuốc của bạn bằng cách loại bỏ những thứ thuốc không cần thiết và theo dõi số lượng những thuốc còn được bảo quản để sử dụng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Nguy cơ của việc lạm dụng thuốc giảm đau

Ts Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

24/09/2022

Tự làm kem dưỡng ban đêm cho làn da tươi trẻ

Ban đêm là khoảng thời gian tốt nhất để cải thiện và phục hồi các tế bào da. Sử dụng kem dưỡng da vào thời điểm này đem lại nhiều lợi ích không thể bỏ lỡ. Dưới đây, Sức khỏe+ gợi ý bạn cách tự làm 2 loại kem dưỡng hoàn toàn tự nhiên và lành tính.
24/09/2022

Điều trị loét miệng như thế nào?

Loét miệng là tình trạng phổ biến và có thể tự khỏi sau 1 đến 2 tuần. Tuy nhiên nếu tình trạng loét miệng xảy ra quá 3 tuần, hãy đến gặp nha sỹ nhé.
23/09/2022

Ung thư dạ dày ở người trẻ

Việc gia tăng tiêu thụ đồ ngọt, đồ ăn nhẹ, đồ ăn mặn, thịt chế biến sẵn, rượu, hút thuốc và béo phì đều là những yếu tố nguy cơ quan trọng đối với bệnh nhân ung thư dạ dày, kể cả người trẻ và người lớn tuổi.
23/09/2022

Bài tập 5 phút giúp bạn thả lỏng trước giờ ngủ

Nếu những suy nghĩ bộn bề khiến bạn trằn trọc, khó vào giấc ngủ, hãy dành 5 phút trước giờ đi ngủ để thực hiện các động tác thư giãn, giảm căng thẳng sau.
23/09/2022

Những tác dụng không ngờ của bã cà phê

Bạn có thể sử dụng bã cà phê cho nhiều việc khác nhau, từ phân bón vườn, tẩy tế bào chết cho da đến các sản phẩm làm sạch và đuổi bọ chét. Bã cà phê là phần còn sót lại sau khi bạn pha cà phê. Chúng thường được coi là một sản phẩm phế thải nhưng có thể hữu ích. Tìm hiểu thêm về nhiều công dụng của bã cà phê trong bài viết này.
22/09/2022

Tại sao bạn nên ăn táo thay vì uống cà phê vào buổi sáng?

Bắt đầu một ngày mới, có rất nhiều sự lựa chọn cho mỗi người như ăn bánh, bún phở, sữa hay đơn giản chỉ là 1 cốc cà phê, 1 trái táo... tùy thuộc vào sở thích hay mục đích của mỗi người. Có người bắt đầu bằng một ly cà phê nhưng ăn một trái táo cũng hợp lý. Vậy giữa chúng, lựa chọn cái nào tốt hơn cho sức khỏe?
22/09/2022

Những điều cần biết về bệnh giang mai

Bệnh giang mai là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn lây truyền qua đường tình dục. Bệnh có thể điều trị được trong giai đoạn đầu, nhưng nếu không điều trị, nó có thể dẫn đến tàn tật, rối loạn thần kinh và thậm chí tử vong. Vi khuẩn Treponema pallidum (T. pallidum) gây bệnh giang mai. Có bốn giai đoạn của bệnh: nguyên phát, thứ phát, tiềm ẩn và giai đoạn cuối. Bệnh giang mai có thể điều trị được bằng thuốc kháng sinh, đặc biệt là trong giai đoạn đầu.
21/09/2022

Bạn có thực sự cần đi bộ 10.000 bước mỗi ngày?

Đi bộ 10.000 bước mỗi ngày là khuyến cáo về sức khỏe được duy trì suốt từ những năm 1960 tới nay. Tuy nhiên, bạn có thực sự cần đi bộ nhiều tới vậy? Lợi ích thực sự của đi bộ là gì?