Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bảo vệ răng: ăn gì và không nên ăn gì?

Khi ăn các thực phẩm chứa tinh bột hoặc đường, cơ thể bạn không những được cung cấp năng lượng mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn trong khoang miệng phát triển. Những vi khuẩn này có thể lên men carbohydrate, tạo ra axit làm ăn mòn men răng, dẫn đến sâu răng và các bệnh về nướu.

Mảng bám răng là một lớp màng sinh học mỏng, dính, gần như vô hình, bao gồm vi khuẩn và các thành phần khác, bao phủ bề mặt của tất cả các răng. Khi đường hoặc tinh bột từ thực phẩm tiếp xúc với mảng bám, vi khuẩn sẽ lên men carbohydrate và tạo ra axit. Những axit này có thể tấn công men răng ngay sau khi bạn ăn, và nếu các cuộc tấn công này lặp đi lặp lại, lớp men bảo vệ răng sẽ dần bị phá hủy, dẫn đến sâu răng.

Ngoài ra, vi khuẩn trong mảng bám còn kích thích phản ứng viêm, gây tổn thương nướu, xương và các cấu trúc nâng đỡ răng, dẫn đến bệnh nướu răng.

Một số loại thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ sâu răng, trong khi một số khác giúp giảm sự hình thành mảng bám. Dưới đây là những thực phẩm nên ưu tiên và những thực phẩm cần hạn chế để bảo vệ sức khỏe răng miệng.

Những thực phẩm có lợi cho răng miệng

1. Trái cây và rau củ giàu chất xơ

Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), thực phẩm giàu chất xơ giúp làm sạch răng và nướu, đồng thời kích thích tiết nước bọt – cơ chế bảo vệ tự nhiên quan trọng chống lại sâu răng và bệnh nướu răng. Nước bọt không chỉ trung hòa axit mà còn chứa canxi và phốt phát, giúp tái khoáng hóa men răng bị tổn thương do vi khuẩn.

2. Phô mai, sữa, sữa chua nguyên chất và các sản phẩm từ sữa

Phô mai là một thực phẩm kích thích tiết nước bọt hiệu quả. Ngoài ra, canxi và phốt phát có trong sữa, phô mai và các sản phẩm từ sữa giúp bổ sung khoáng chất, hỗ trợ quá trình tái tạo men răng, bảo vệ răng khỏi sự ăn mòn của axit.

Tìm hiểu 4 suy nghĩ sai lầm về sữa, phô mai, sữa chua cần tránh

3. Trà xanh và trà đen

Hai loại trà này chứa polyphenol có khả năng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn mảng bám, từ đó giảm thiểu quá trình sản sinh axit gây hại cho men răng. Nếu nước dùng để pha trà có chứa fluor, đây cũng là một nguồn cung cấp fluor hữu ích cho răng.

4. Thực phẩm có chứa fluor

Nước uống có fluor và các thực phẩm chế biến từ nước có fluor (như nước ép dạng bột không đường, súp khô) đều có lợi cho sức khỏe răng miệng. Một số thực phẩm chế biến sẵn, như gia cầm, hải sản và ngũ cốc dạng bột, cũng có thể cung cấp fluor giúp bảo vệ men răng.

Đọc thêm Sôcôla đen: Siêu thực phẩm cho sức khỏe răng miệng của bé

Những thực phẩm gây hại cho răng miệng

1. Kẹo và đồ ngọt dính

Các loại kẹo như caramel, kẹo que và kẹo dẻo chứa đường tinh luyện có khả năng bám dính lâu trên bề mặt răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn sản sinh axit gây sâu răng. Nếu ăn đồ ngọt, hãy ưu tiên những loại có thể tan nhanh trong miệng. Theo ADA, sô cô la – đặc biệt là sô cô la đen (70% cacao) – có thể bị rửa trôi khỏi răng nhanh hơn so với các loại kẹo khác và có một số lợi ích cho sức khỏe.

2. Thực phẩm giàu tinh bột dễ mắc kẹt trong răng

Các thực phẩm như bánh mì mềm, khoai tây chiên và bánh quy có thể bị mắc kẹt trong các kẽ răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn lên men carbohydrate và sản sinh axit, gây sâu răng.

3. Nước ngọt có ga

Nước ngọt có ga là nguồn cung cấp đường bổ sung lớn, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên. Không chỉ chứa lượng đường cao, các loại đồ uống này còn chứa axit photphoric và axit citric – hai thành phần có thể làm mòn men răng theo thời gian.

4. Các chất làm khô miệng

Rượu và một số loại thuốc có thể làm giảm tiết nước bọt, khiến khoang miệng mất đi cơ chế bảo vệ tự nhiên chống lại vi khuẩn. Nếu thuốc là nguyên nhân gây khô miệng, bạn nên tham khảo ý kiến nha sĩ về việc sử dụng nước súc miệng có fluoride hoặc gel fluoride để bảo vệ men răng.

Ăn uống để có hàm răng khỏe mạnh

Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA) khuyến nghị các thói quen ăn uống sau để giảm nguy cơ sâu răng từ thực phẩm:

  • Chỉ ăn thực phẩm có đường trong bữa ăn chính: Trong bữa ăn, cơ thể tiết ra nhiều nước bọt hơn, giúp trung hòa axit và rửa trôi các mảnh thức ăn, giảm tác động có hại của đường đối với răng.
  • Hạn chế ăn vặt giữa các bữa ăn: Nếu cần ăn vặt, hãy chọn thực phẩm bổ dưỡng. Sau đó, nhai kẹo cao su không đường để kích thích tiết nước bọt, giúp rửa sạch thức ăn và axit còn sót lại trong miệng.
  • Uống nhiều nước, đặc biệt là nước có fluoride: Nước có chứa fluoride giúp bảo vệ men răng và ngăn ngừa sâu răng. Nếu sử dụng nước đóng chai, hãy kiểm tra nhãn để đảm bảo nước có chứa fluoride.

Hãy đọc Vệ sinh răng miệng cho trẻ nhỏ

  • Duy trì thói quen chăm sóc răng miệng: Đánh răng hai lần mỗi ngày với kem đánh răng chứa fluoride. Dùng chỉ nha khoa ít nhất một lần mỗi ngày để loại bỏ mảng bám và thức ăn giữa các kẽ răng.
Trương Phan Hồng Hà - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Tổng hợp
Bình luận
Tin mới
  • 15/10/2025

    3 thay đổi thói quen ăn uống giúp tránh xa đột quỵ

    Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Vậy có cách nào ngăn ngừa đột quỵ hay không?

  • 15/10/2025

    Bí quyết rạng ngời cho phụ nữ hiện đại

    Làn da rạng rỡ, căng tràn sức sống không chỉ là biểu hiện của vẻ đẹp bên ngoài mà còn phản ánh sức khỏe bên trong. Để có làn da rạng rỡ và duy trì vẻ đẹp lâu dài, phụ nữ hiện đại cần kết hợp chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh và các phương pháp chăm sóc da khoa học. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp phụ nữ luôn tự tin và làm chậm quá trình lão hóa.

  • 15/10/2025

    6 công thức nước ép lựu giúp eo thon, da đẹp tự nhiên

    Nước ép lựu giàu chất chống oxy hóa và vitamin nuôi dưỡng cơ thể. Tham khảo 6 công thức nước ép lựu giúp eo thon gọn và làn da rạng rỡ.

  • 15/10/2025

    Cách để chống đói, khát trong điều kiện thiếu thốn về thức ăn, nước uống. Người dân cần làm gì để cầm cự?

    Trong khủng hoảng thiếu lương thực và nước do thiên tai, mưa bão, lũ lụt,... Việc người dân cần có nguồn nước sạch và thực phẩm cứu trợ là ưu tiên hàng đầu. Bài viết dưới đây sẽ tập trung vào những điều cần lưu ý để người dân tiết kiệm nước uống, ăn khẩu phần tối ưu (năng lượng cao), bảo toàn sức khỏe và năng lượng, và tổ chức các hoạt động cộng đồng để phân phối, hỗ trợ những người hoàn cảnh khó khăn.

  • 15/10/2025

    Cân bằng cuộc sống và công việc: Bí quyết cho mẹ luôn tươi trẻ và tràn đầy năng lượng

    Trong cuộc sống hiện đại, người mẹ không chỉ đảm nhận vai trò chăm sóc gia đình mà còn phải đối mặt với áp lực từ công việc và trách nhiệm xã hội. Việc tìm kiếm sự cân bằng cuộc sống giữa những vai trò này là một thách thức lớn, nhưng cũng là chìa khóa để duy trì sức khỏe, sự tươi trẻ và năng lượng tích cực.

  • 14/10/2025

    Tại sao bạn muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn?

    Cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn có thể là do phản ứng bình thường ở ruột già gọi là phản xạ dạ dày-đại tràng. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên có cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn, cùng với các triệu chứng như đau quặn bụng, đầy hơi hoặc tiêu chảy, thì hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc bệnh viêm ruột (IBD) có thể là nguyên nhân.

  • 13/10/2025

    Workshop “Giải mã biếng ăn ở trẻ, có nên bổ sung kẽm?

    Biếng ăn là một trong những vấn đề thường gặp nhất ở trẻ nhỏ – đặc biệt trong giai đoạn tăng trưởng. Không ít cha mẹ cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kẽm, từ đó tự ý mua sản phẩm bổ sung mà không có chỉ định của chuyên gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy biếng ăn không chỉ đến từ thiếu vi chất, mà là kết quả của nhiều yếu tố phối hợp: tâm lý, hành vi ăn uống, chế độ dinh dưỡng, sức khỏe tiêu hóa và mức độ hấp thu vi chất của từng trẻ.

  • 13/10/2025

    7 thực phẩm ít calo, giàu protein giúp giảm cân hiệu quả

    Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò then chốt trong quá trình giảm cân. Bổ sung 7 loại thực phẩm ít calo nhưng giàu protein là bí quyết giúp giảm cân hiệu quả.

Xem thêm