Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bảo vệ răng: ăn gì và không nên ăn gì?

Khi ăn các thực phẩm chứa tinh bột hoặc đường, cơ thể bạn không những được cung cấp năng lượng mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn trong khoang miệng phát triển. Những vi khuẩn này có thể lên men carbohydrate, tạo ra axit làm ăn mòn men răng, dẫn đến sâu răng và các bệnh về nướu.

Mảng bám răng là một lớp màng sinh học mỏng, dính, gần như vô hình, bao gồm vi khuẩn và các thành phần khác, bao phủ bề mặt của tất cả các răng. Khi đường hoặc tinh bột từ thực phẩm tiếp xúc với mảng bám, vi khuẩn sẽ lên men carbohydrate và tạo ra axit. Những axit này có thể tấn công men răng ngay sau khi bạn ăn, và nếu các cuộc tấn công này lặp đi lặp lại, lớp men bảo vệ răng sẽ dần bị phá hủy, dẫn đến sâu răng.

Ngoài ra, vi khuẩn trong mảng bám còn kích thích phản ứng viêm, gây tổn thương nướu, xương và các cấu trúc nâng đỡ răng, dẫn đến bệnh nướu răng.

Một số loại thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ sâu răng, trong khi một số khác giúp giảm sự hình thành mảng bám. Dưới đây là những thực phẩm nên ưu tiên và những thực phẩm cần hạn chế để bảo vệ sức khỏe răng miệng.

Những thực phẩm có lợi cho răng miệng

1. Trái cây và rau củ giàu chất xơ

Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), thực phẩm giàu chất xơ giúp làm sạch răng và nướu, đồng thời kích thích tiết nước bọt – cơ chế bảo vệ tự nhiên quan trọng chống lại sâu răng và bệnh nướu răng. Nước bọt không chỉ trung hòa axit mà còn chứa canxi và phốt phát, giúp tái khoáng hóa men răng bị tổn thương do vi khuẩn.

2. Phô mai, sữa, sữa chua nguyên chất và các sản phẩm từ sữa

Phô mai là một thực phẩm kích thích tiết nước bọt hiệu quả. Ngoài ra, canxi và phốt phát có trong sữa, phô mai và các sản phẩm từ sữa giúp bổ sung khoáng chất, hỗ trợ quá trình tái tạo men răng, bảo vệ răng khỏi sự ăn mòn của axit.

Tìm hiểu 4 suy nghĩ sai lầm về sữa, phô mai, sữa chua cần tránh

3. Trà xanh và trà đen

Hai loại trà này chứa polyphenol có khả năng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn mảng bám, từ đó giảm thiểu quá trình sản sinh axit gây hại cho men răng. Nếu nước dùng để pha trà có chứa fluor, đây cũng là một nguồn cung cấp fluor hữu ích cho răng.

4. Thực phẩm có chứa fluor

Nước uống có fluor và các thực phẩm chế biến từ nước có fluor (như nước ép dạng bột không đường, súp khô) đều có lợi cho sức khỏe răng miệng. Một số thực phẩm chế biến sẵn, như gia cầm, hải sản và ngũ cốc dạng bột, cũng có thể cung cấp fluor giúp bảo vệ men răng.

Đọc thêm Sôcôla đen: Siêu thực phẩm cho sức khỏe răng miệng của bé

Những thực phẩm gây hại cho răng miệng

1. Kẹo và đồ ngọt dính

Các loại kẹo như caramel, kẹo que và kẹo dẻo chứa đường tinh luyện có khả năng bám dính lâu trên bề mặt răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn sản sinh axit gây sâu răng. Nếu ăn đồ ngọt, hãy ưu tiên những loại có thể tan nhanh trong miệng. Theo ADA, sô cô la – đặc biệt là sô cô la đen (70% cacao) – có thể bị rửa trôi khỏi răng nhanh hơn so với các loại kẹo khác và có một số lợi ích cho sức khỏe.

2. Thực phẩm giàu tinh bột dễ mắc kẹt trong răng

Các thực phẩm như bánh mì mềm, khoai tây chiên và bánh quy có thể bị mắc kẹt trong các kẽ răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn lên men carbohydrate và sản sinh axit, gây sâu răng.

3. Nước ngọt có ga

Nước ngọt có ga là nguồn cung cấp đường bổ sung lớn, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên. Không chỉ chứa lượng đường cao, các loại đồ uống này còn chứa axit photphoric và axit citric – hai thành phần có thể làm mòn men răng theo thời gian.

4. Các chất làm khô miệng

Rượu và một số loại thuốc có thể làm giảm tiết nước bọt, khiến khoang miệng mất đi cơ chế bảo vệ tự nhiên chống lại vi khuẩn. Nếu thuốc là nguyên nhân gây khô miệng, bạn nên tham khảo ý kiến nha sĩ về việc sử dụng nước súc miệng có fluoride hoặc gel fluoride để bảo vệ men răng.

Ăn uống để có hàm răng khỏe mạnh

Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA) khuyến nghị các thói quen ăn uống sau để giảm nguy cơ sâu răng từ thực phẩm:

  • Chỉ ăn thực phẩm có đường trong bữa ăn chính: Trong bữa ăn, cơ thể tiết ra nhiều nước bọt hơn, giúp trung hòa axit và rửa trôi các mảnh thức ăn, giảm tác động có hại của đường đối với răng.
  • Hạn chế ăn vặt giữa các bữa ăn: Nếu cần ăn vặt, hãy chọn thực phẩm bổ dưỡng. Sau đó, nhai kẹo cao su không đường để kích thích tiết nước bọt, giúp rửa sạch thức ăn và axit còn sót lại trong miệng.
  • Uống nhiều nước, đặc biệt là nước có fluoride: Nước có chứa fluoride giúp bảo vệ men răng và ngăn ngừa sâu răng. Nếu sử dụng nước đóng chai, hãy kiểm tra nhãn để đảm bảo nước có chứa fluoride.

Hãy đọc Vệ sinh răng miệng cho trẻ nhỏ

  • Duy trì thói quen chăm sóc răng miệng: Đánh răng hai lần mỗi ngày với kem đánh răng chứa fluoride. Dùng chỉ nha khoa ít nhất một lần mỗi ngày để loại bỏ mảng bám và thức ăn giữa các kẽ răng.
Trương Phan Hồng Hà - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Tổng hợp
Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm