Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bạn biết gì về dậy thì trễ?

Nhiều trẻ bước vào tuổi dậy thì muộn và luôn mang tâm lý hoang mang lo lắng sao mãi mình không là người lớn.

Dậy thì là thời gian khi cơ thể bạn thay đổi để phát triển từ một đứa trẻ trở thành người lớn. Bạn sẽ biết được cơ thể mình trải qua thời kì trưởng thành khi cảm nhận được những thay đổi ở cơ thể trong một giai đoạn nhất định của cuộc đời.

Ở nữ giới, ngực, lông mu và một số bộ phận khác sẽ thay đổi. Bạn sẽ nhận thấy mình bắt đầu có chu kỳ kinh nguyệt – một dấu ấn quan trọng ở nữ giới. Nhìn chung, toàn bộ hình dạng cơ thể sẽ có sự biến đổi: hông mở rộng hơn và cơ thể dần trở nên mềm mại hơn.

Ở nam giới, hệ thống lông mu và lông mặt bắt đầu phát triển, tinh hoàn và dương vật trở lên lớn hơn. Cơ thể cũng có nhiều sự thay đổi: vai mở rộng hơn và cơ thể trở nên cơ bắp hơn.

Những thay đổi này gây ra bởi tác động của hormone giới tính (testosterone ở nam và estrogen ở nữ) đã bắt đầu tăng lên với số lượng lớn so với trước đây.

Dây thì thường kéo dài một vài năm và khoảng tuổi từ lúc bắt đầu đến lúc kết thúc thường thay đổi. Nó thường bắt đầu vào khoảng từ 7 đến 13 tuổi ở nữ giới và từ 9 đến 15 tuổi ở nam giới, có thể sớm hơn hoặc muộn hơn ở với một số người.  Việc thay đổi độ tuổi là rất bình thường. Tuy nhiên có những người đã trải qua giai đoạn này mà không có bất kỳ dấu hiệu nào của cơ thể thay đổi. Vấn đề này gọi là dậy thì trễ.

Nguyên nhân gây ra dậy thì trễ?

Dậy thì có thể bị trì hoãn bởi một vài nguyên nhân dưới đây:

Thông thường, vấn đề này chịu ảnh hưởng từ gia đình. Nam giới hoặc nữ giới có thể nhận thấy rằng cha mẹ, chú, dì, anh chị em ruột hoặc họ hàng cũng phát triển muộn hơn bình thường. Điều này gọi là sự chậm trễ thể chất (hoặc chậm nở hoa), thông thường không cần đến bất kỳ sự hỗ trợ điều trị nào. Những đứa trẻ này cuối cùng cũng sẽ phát triển, chỉ là chậm hơn so với bạn bè cùng trang lứa.

Các vấn đề về y học cũng có thể gây ra sự chậm trễ trong dậy thì. Ở một số người mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, các bệnh về thận, xơ nang hoặc thậm chí hen suyễn có thể trải qua giai đoạn dậy thì muộn hơn bởi bệnh tật làm cho cơ thể họ khó phát triển hơn so với bình thường. Việc điều trị thích hợp và kiểm soát tốt hơn những tình trạng này có thể giúp việc trì hoãn dậy thì ít có khả năng xảy ra.

Suy dinh dưỡng, không có đủ thức ăn hoặc không được bổ sung các chất dinh dưỡng thích hợp cũng có thể làm dậy thì trễ so với những người ăn một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng. Ví dụ, thanh thiếu niên bị rối loạn ăn uống, chán ăn thường giảm cân quá nhiều đến nỗi cơ thể họ không thể phát triển đúng cách. Các cô gái cực kỳ tích cực tham gia thể dục thể thao có thể phải trải qua giai đoạn dậy thì chậm trễ bởi mức độ tập thể dục sẽ khiến cho cơ thể của họ nhiều cơ. Trong khi đó cơ thể bé gái đòi hỏi một lượng chất béo nhất định trước khi đi qua tuổi dậy thì hoặc có kinh nguyệt.

Trì hoãn dậy thì cũng có thể xảy ra do các vấn đề ở tuyến yên hoặc tuyến giáp. Các tuyến này tạo ra các kích thích tố quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển của cơ thể.

Nhiễm sắc thể cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình tăng trưởng bình thường của cơ thể. Một số người không trải qua tuổi dậy thì vào thời điểm bình thường bởi gặp phải các vấn đề với nhiễm sắc thể. Hội chứng Turner là một ví dụ điển hình về rối loạn nhiễm sắc thể. Nó xảy ra khi một trong hai nhiễm sắc thể X của người phụ nữ mất đi hoặc gặp bất thường. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển của buồng trứng và sản xuất hormone giới tính. Phụ nữ có hội chứng Turner không được điều trị thường thấp hơn, khả năng sinh sản kém hơn và có nhiều gặp vấn đề y tế hơn so với bình thường.

Nam giới mắc bệnh Klinefelter sinh ra thường có thêm 1 nhiễm sắc thể X (cấu tạo XXY thay vì XY như bình thường). Vấn đề này có thể làm chậm hơn sự phát triển của hệ sinh dục.

Thông tin chi tiết tham khảo thêm tại: Nguyên nhân và hậu quả của dậy thì sớm

Ths.Lê Thanh Hà - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Kidshealth.org
Bình luận
Tin mới
  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

Xem thêm