Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ăn uống sai cách có thể làm tăng nguy cơ tái phát hen phế quản khi trời lạnh

Thời tiết chuyển lạnh là yếu tố quan trọng có thể đột ngột gây khởi phát cơn hen cấp. Do vậy, trong thời điểm hiện nay, người có tiền sử bị hen phế quản phải bảo vệ sức khoẻ, thực hiện các biện pháp dự phòng tái phát bệnh hen, trong đó có cần lưu ý chế độ ăn uống.

1. Thời tiết lạnh dễ gây tái phát bệnh hen phế quản

Theo TS. BS Phạm Thị Bích Thủy, Bệnh viện Tai Mũi Họng Trung ương, do nhạy cảm với môi trường, thời tiết, nên khi giao mùa, trời chuyển lạnh, bệnh nhân hen phế quản sẽ rất dễ đột ngột lên cơn hen cấp, rất nguy hiểm nếu không xử trí kịp thời.

Đặc biệt, thời tiết lạnh là nguyên nhân dễ mắc các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp do nhiễm vi khuẩn, virus, cảm cúm, cảm lạnh, viêm mũi họng... làm phế quản co thắt dẫn đến cơn hen cấp.

Phòng tái phát hen phế quản khi trời lạnh, nên ăn uống thế nào? - Ảnh 2.

Người bệnh hen phế quản dễ đột ngột lên cơn hen cấp khi thời tiết chuyển lạnh.

Do đó, bệnh nhân hen phế quản phải luôn phải chú ý giữ gìn sức khỏe, giữ ấm cơ thể, có chế độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý. Đối với những người có cơ địa dị ứng càng cần phải chú ý đến môi trường sống, nên tránh tiếp xúc với những chất dễ gây dị ứng như: phấn hoa, bụi bẩn, hóa chất, khói thuốc lá…

Cần chú ý ăn uống đảm bảo đủ dinh dưỡng, uống đủ nước, bổ sung thực phẩm có tác dụng chống viêm, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể để phòng và ngăn ngừa bệnh tái phát.

2. Chế độ ăn tốt cho người bị hen phế quản

Mặc dù không có loại thực phẩm cụ thể nào là tốt nhất cho bệnh nhân hen phế quản nhưng một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh sẽ góp phần kiểm soát bệnh hiệu quả.

Các nghiên cứu cho thấy, chế độ ăn chủ yếu là thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật, đặc biệt là trái cây tươi, rau xanh và ngũ cốc; hạn chế ăn nhiều sữa và thịt nhiều chất béo cũng có thể ngăn ngừa, làm chậm sự tiến triển và cải thiện các triệu chứng hen phế quản.

Những thực phẩm này rất giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hoá giúp bổ sung dinh dưỡng, có tác dụng chống viêm và tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đặc biệt là các thực phẩm giàu vitamin A, D, E… Chất chống oxy hóa có thể bảo vệ tế bào của bạn khỏi bị hư hại và hỗ trợ phổi khỏe mạnh.

Phòng tái phát hen phế quản khi trời lạnh, nên ăn uống thế nào? - Ảnh 4.

Rau xanh và trái cây tươi tốt cho bệnh nhân hen phế quản.

3. Tránh những thực phẩm có thể gây dị ứng

Nhiều nghiên cứu cho thấy, có một số loại thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm bệnh hen phế quản, đặc biệt là thực phẩm gây dị ứng.

Dị ứng thực phẩm và bệnh hen có mối liên hệ chặt chẽ. Trên thực tế, những người bị dị ứng thực phẩm có nguy cơ phát triển bệnh hen cao hơn những người không mắc bệnh. Bị hen phế quản cũng làm tăng nguy cơ bị dị ứng nghiêm trọng, bao gồm cả một phản ứng toàn thân có thể đe dọa tính mạng như sốc phản vệ.

Nguy cơ sốc phản vệ có liên quan mật thiết đến mức độ nghiêm trọng của bệnh hen phế quản. Nghiên cứu cho thấy những người hen phế quản nhẹ có nguy cơ bị sốc phản vệ cao gấp đôi so với người bình thường, trong khi những người bị hen phế quản nặng có nguy cơ cao hơn gấp ba lần. Nguy cơ thậm chí còn lớn hơn ở những người bị cả bệnh hen phế quản và dị ứng thực phẩm.

Vì vậy, bệnh nhân hen phế quản cần biết, nếu bị hen phế quản hoặc có tiền sử hen phế quản nên tránh thực phẩm dễ gây dị ứng như: một số loại hải sản, con nhộng, sữa, hạt cây… Nên theo dõi nếu đã xác định được loại thức ăn mình bị dị ứng thì tuyệt đối không ăn loại thức ăn đó nữa. Vì khi đã có tiền sử dị ứng với một loại thức ăn cụ thể thì nguy cơ bị dị ứng ở những lần tiếp theo sẽ cao hơn và mức độ có thể nghiêm trọng hơn.

Phòng tái phát hen phế quản khi trời lạnh, nên ăn uống thế nào? - Ảnh 5.

Một số loại hải sản có thể gây dị ứng.

Những thực phẩm chứa sulfite (như trái cây sấy khô, bia rượu, thực phẩm ngâm chua…) có thể gây kích ứng đường hô hấp và co thắt. Theo nghiên cứu của Đại học Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ, chất sulfite thường được sử dụng làm chất bảo quản trong một số thực phẩm như: rượu vang, một số loại bia, trái cây khô, tôm, dưa chua và đồ gia vị có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh hen phế quản đối với những người có các triệu chứng từ trung bình đến nặng.

Sulfite sẽ giải phóng chất khí sulphur dioxide, gây ra tình trạng kích ứng đường hô hấp và co thắt. Vì vậy, người có vấn đề về hô hấp mạn tính nên tránh sử dụng hoặc ít nhất là cần hạn chế các loại thực phẩm này để phòng ngừa tình trạng kích ứng có thể gây tái phát cơn hen.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên tránh các thực phẩm gây đầy hơi, chướng bụng, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm giàu chất béo, thức ăn nhanh… dễ gây tức ngực, khó thở, có thể làm tăng các triệu chứng hen phế quản.

Các chuyên gia hô hấp khuyến cáo bệnh nhân hen phế quản, ngay khi xuất hiện các dấu hiệu của cơn hen như: mệt mỏi, ngứa họng, ngứa cổ, nghẹt mũi hay chảy mũi, ho nhiều, khò khè, thở nhanh hơn bình thường, khó thở khi thở ra tăng dần, nặng ngực, lo lắng hoảng hốt… Việc cần làm đầu tiên là phải tránh xa các yếu tố có thể kích phát cơn hen như: phấn hoa, lông thú vật, mùi khói thuốc lá, hóa chất; Giữ ấm cơ thể nếu như bị nhiễm lạnh. Sau đó sử dụng thuốc cắt cơn hen, phổ biến nhất là Salbutamol dạng hít, xịt theo đúng chỉ dẫn.

Nếu tình trạng khó thở không được cải thiện, thở vẫn nhanh và khó, phải cố gắng để thở, khó nói, khó đi lại… thì cần gọi ngay cấp cứu hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí và điều trị kịp thời.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Trời trở lạnh, người bệnh hen suyễn nên ăn gì và kiêng gì để ngăn ngừa tái phát.

Theo Sức Khỏe & Đời Sống
Bình luận
Tin mới
  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 30/11/2025

    Ý nghĩa các chỉ số trong kiểm tra loãng xương

    Bệnh loãng xương thường tiến triển âm thầm và rất khó phát hiện. Đến khi phát tác, bệnh thường khó điều trị và phục hồi, để lại nhiều hậu quả nguy hiểm. Kiểm tra mật độ xương định kì được các bác sỹ khuyến cáo nhằm chẩn đoán sức khỏe xương và phát hiện sớm các nguy cơ bị loãng xương. Vậy, thực sự kết quả của đo mật độ xương có ý nghĩa gì?

Xem thêm