Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tự bổ sung steroid đồng hóa - Hậu quả khó lường

Trong lĩnh vực thể hình, người ta sử dụng steroid làm tác nhân giúp họ xây dựng cơ bắp và có được vóc dáng như mong muốn.

Nhưng vấn đề là việc sử dụng steroid kéo dài có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe mà không phải ai cũng biết...

Steroid đồng hóa là gì?

Thuật ngữ “đồng hóa steroid” được sử dụng để chỉ một nhóm các chất tổng hợp có tác dụng giống hormon giới tính nam, ví dụ, testosteron. Các loại thuốc này thúc đẩy sự phát triển của cơ xương (tác dụng đồng hóa) và sự phát triển của các đặc tính tình dục nam (tác dụng androgenic).

Có nhiều loại hormon đồng hóa, nhưng đa số chúng có chức năng tương tự nhau. Khi tập luyện, chúng ta tạo ra những vết rách nhỏ trong những sợi cơ (Tiny micro - tears). Khi cơ bắp tái tạo và phục hồi sau tập luyện, nó sẽ ngày một lớn hơn và lặp lại quá trình đó theo thời gian. Đây là cách để tạo ra những khối cơ lớn cho người tập thể hình. Hormon sinh dục nam testosteron tạo điều kiện thuận lợi cho cơ bắp phát triển, hormon đồng hóa thực hiện công việc tương tự như vậy nhưng tốt hơn và nhanh hơn. Chúng đồng thời tăng tốc độ quá trình phục hồi của cơ bắp bằng việc khóa lại hormon dị hóa. Cortisol là hormon làm tăng thoái hóa protein ở tế bào và giảm sinh tổng hợp protein cho cơ bắp. Do đó, hormon đồng hóa giúp cho vận động viên giảm thời gian để đạt được mục tiêu của họ trong tập luyện.

tu-bo-sung-steroid-dong-hoa-hau-qua-kho-luong-1

Lạm dụng steroid đồng hóa dễ gây nguy cơ xấu cho sức khỏe.

Dễ bị lạm dụng?

Các chất bổ sung steroid được quảng bá dưới dạng các sản phẩm hormon hoặc các chất thay thế cho steroid đồng hóa, là những chất được cho là được chuyển đổi thành testosteron hoặc các hợp chất tương tự trong cơ thể. Nhiều trong số các sản phẩm này được bày bán trên thị trường và được dán nhãn là chất bổ sung chế độ ăn uống có thể làm tăng khối lượng và sức mạnh cơ bắp.

Tùy thuộc vào loại, steroid đồng hóa có thể được dùng bằng đường uống, tiêm bắp hoặc tiêm qua da dưới dạng gel hoặc kem. Khi được sử dụng cho mục đích y tế, steroid đồng hóa có thể được thực hiện bằng cách tiêm bắp hoặc tiêm dưới da, bằng đường uống, cấy viên dưới da hoặc bằng cách bôi lên da qua miếng dán hoặc gel. Tuy nhiên, liều lượng được sử dụng bởi những người lạm dụng steroid có thể lớn hơn nhiều so với liều dùng cho mục đích y tế hợp pháp. Khi steroid bị lạm dụng cho mục đích phi y học, chúng thường được tiêm hoặc uống.

Khi lạm dụng steroid để xây dựng cơ bắp hoặc cải thiện hiệu suất thể thao, người dùng có thể dùng liều gấp đôi thậm chí 100 lần liều điều trị thông thường theo quy định.

Theo các nhà nghiên cứu, các vận động viên sức bền thường sử dụng liều lượng thấp hơn mức thay thế 5 đến 10mg/ngày. Người chạy nước rút thường sẽ mất 1,5 đến 2 lần mức thay thế. Người tập tạ và người tập thể hình sẽ dùng liều gấp 10 đến 100 lần bình thường.

Những nguy cơ xấu cho sức khỏe

Hormon đồng hóa rất có lợi cho sự phát triển cơ bắp, các vận động viên đôi khi sử dụng chúng để nâng cao thành tích thi đấu và cải thiện thể chất của họ. Nhưng sau khi sử dụng kéo dài chúng có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ cao hơn có liên quan đến việc sử dụng cả thuốc tiêm và thuốc uống. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, nguy cơ tổn thương gan có thể xảy ra khi sử dụng hầu hết các steroid đường uống được sử dụng cho thể hình.

Tác dụng ngắn hạn: Các tác động về thể chất và tinh thần của lạm dụng steroid đối với nam và nữ có thể bao gồm:

Ở nam giới: Gây mụn trứng cá, vú to, tăng sinh tuyến tiền liệt, chảy máu (thường ở mũi), tổn thương mô da tại chỗ tiêm, co rút tinh hoàn, giảm sản xuất và khả năng vận động của tinh trùng, lượng tinh dịch giảm, cương cứng thường xuyên hoặc liên tục, huyết áp cao, tăng mức cholesterol LDL, giảm mức cholesterol HDL, giữ nước dẫn đến phù, chức năng gan bất thường...

Ở bé trai vị thành niên: Giảm tổng chiều cao đạt được, giữ nước dẫn đến phù, phát triển tình dục sớm, tăng kích thước dương vật, đau, cương dương vật kéo dài, tăng tần số cương cứng dương vật...

Ở phụ nữ: Mụn trứng cá, da dầu, hói đầu, giảm kích thước vú, giọng nói trầm, tăng trưởng cơ thể và lông mặt, mở rộng âm vật, rối loạn kinh nguyệt (hoặc không có kinh nguyệt), tổn thương mô tại chỗ tiêm, giữ nước dẫn đến phù...

Về lâu dài: Các tác động dài hạn có thể được liệt kê dưới đây như ảnh hưởng xấu đến tim mạch, rối loạn chức năng gan, khối u gan, ung thư gan, ung thư tuyến tiền liệt (chỉ dành cho nam giới)... những rủi ro tiềm ẩn khác: nhiễm trùng da, nhiễm HIV (dùng chung kim tiêm) nhiễm viêm gan...

Mặc dù steroid có khả năng mang lại sự tăng trưởng cơ bắp đáng kể cho cơ thể, nhưng vẫn cần cân nhắc các tác dụng phụ nguy hiểm của chúng. Việc kết hợp giữa dinh dưỡng và tập luyện sẽ mang lại kết quả tốt cho sức khỏe và thể lực chung của một người tập luyện thể hình.

Tại Việt Nam, việc sử dụng steroid chưa được quản lý nghiêm ngặt. Việc bán steroid đồng hóa cũng diễn ra rất nhiều và công khai trên các trang mạng xã hội với nguồn gốc không rõ ràng, nên người dùng cần cảnh giác...
DS. Trịnh Thị Khánh - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

  • 23/08/2025

    Thời điểm ăn trái cây phù hợp với người bệnh đái tháo đường

    Ăn trái cây đúng cách rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, vì cơ thể mỗi người là khác nhau nên người bệnh cần chú ý lựa chọn cách ăn phù hợp với mình.

  • 23/08/2025

    Chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách

    Sức khỏe răng miệng không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp nụ cười mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể. Một hàm răng khỏe mạnh giúp bạn nhai thức ăn dễ dàng, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch hay tiểu đường.

  • 22/08/2025

    Ăn cơm có béo hơn ăn bún, phở?

    Nhiều người lo ngại việc ăn cơm hàng ngày dễ gây tăng cân, trong khi bún, phở lại được xem là lựa chọn 'nhẹ bụng' hơn. Vậy liệu ăn cơm có thực sự dễ béo hơn bún, phở?

  • 22/08/2025

    Ung thư vú: Dấu hiệu nhận biết sớm và các phương pháp sàng lọc

    Bài viết cung cấp thông tin về dấu hiệu nhận biết sớm và các phương pháp sàng lọc ung thư vú, giúp phụ nữ hiểu rõ hơn về cách phát hiện bệnh kịp thời và nâng cao hiệu quả điều trị.

  • 21/08/2025

    Ăn thuần chay có ảnh hưởng xấu đến làn da và mái tóc?

    Một chế độ ăn thuần chay cân bằng có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe làn da và mái tóc. Chỉ khi không được thực hiện đúng cách, chế độ ăn chay có thể gây ra một số vấn đề do thiếu hụt dinh dưỡng. Từ đó, tiềm ẩn rủi ro khiến da xấu và tóc rụng...

  • 21/08/2025

    Chăm sóc và phòng ngừa bệnh tay chân miệng ở trẻ em

    Bệnh tay chân miệng là một trong những căn bệnh truyền nhiễm phổ biến ở trẻ em. Với tốc độ lây lan nhanh chóng qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp, bệnh không chỉ gây khó chịu cho trẻ mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.

Xem thêm