Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tự bổ sung steroid đồng hóa - Hậu quả khó lường

Trong lĩnh vực thể hình, người ta sử dụng steroid làm tác nhân giúp họ xây dựng cơ bắp và có được vóc dáng như mong muốn.

Nhưng vấn đề là việc sử dụng steroid kéo dài có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe mà không phải ai cũng biết...

Steroid đồng hóa là gì?

Thuật ngữ “đồng hóa steroid” được sử dụng để chỉ một nhóm các chất tổng hợp có tác dụng giống hormon giới tính nam, ví dụ, testosteron. Các loại thuốc này thúc đẩy sự phát triển của cơ xương (tác dụng đồng hóa) và sự phát triển của các đặc tính tình dục nam (tác dụng androgenic).

Có nhiều loại hormon đồng hóa, nhưng đa số chúng có chức năng tương tự nhau. Khi tập luyện, chúng ta tạo ra những vết rách nhỏ trong những sợi cơ (Tiny micro - tears). Khi cơ bắp tái tạo và phục hồi sau tập luyện, nó sẽ ngày một lớn hơn và lặp lại quá trình đó theo thời gian. Đây là cách để tạo ra những khối cơ lớn cho người tập thể hình. Hormon sinh dục nam testosteron tạo điều kiện thuận lợi cho cơ bắp phát triển, hormon đồng hóa thực hiện công việc tương tự như vậy nhưng tốt hơn và nhanh hơn. Chúng đồng thời tăng tốc độ quá trình phục hồi của cơ bắp bằng việc khóa lại hormon dị hóa. Cortisol là hormon làm tăng thoái hóa protein ở tế bào và giảm sinh tổng hợp protein cho cơ bắp. Do đó, hormon đồng hóa giúp cho vận động viên giảm thời gian để đạt được mục tiêu của họ trong tập luyện.

tu-bo-sung-steroid-dong-hoa-hau-qua-kho-luong-1

Lạm dụng steroid đồng hóa dễ gây nguy cơ xấu cho sức khỏe.

Dễ bị lạm dụng?

Các chất bổ sung steroid được quảng bá dưới dạng các sản phẩm hormon hoặc các chất thay thế cho steroid đồng hóa, là những chất được cho là được chuyển đổi thành testosteron hoặc các hợp chất tương tự trong cơ thể. Nhiều trong số các sản phẩm này được bày bán trên thị trường và được dán nhãn là chất bổ sung chế độ ăn uống có thể làm tăng khối lượng và sức mạnh cơ bắp.

Tùy thuộc vào loại, steroid đồng hóa có thể được dùng bằng đường uống, tiêm bắp hoặc tiêm qua da dưới dạng gel hoặc kem. Khi được sử dụng cho mục đích y tế, steroid đồng hóa có thể được thực hiện bằng cách tiêm bắp hoặc tiêm dưới da, bằng đường uống, cấy viên dưới da hoặc bằng cách bôi lên da qua miếng dán hoặc gel. Tuy nhiên, liều lượng được sử dụng bởi những người lạm dụng steroid có thể lớn hơn nhiều so với liều dùng cho mục đích y tế hợp pháp. Khi steroid bị lạm dụng cho mục đích phi y học, chúng thường được tiêm hoặc uống.

Khi lạm dụng steroid để xây dựng cơ bắp hoặc cải thiện hiệu suất thể thao, người dùng có thể dùng liều gấp đôi thậm chí 100 lần liều điều trị thông thường theo quy định.

Theo các nhà nghiên cứu, các vận động viên sức bền thường sử dụng liều lượng thấp hơn mức thay thế 5 đến 10mg/ngày. Người chạy nước rút thường sẽ mất 1,5 đến 2 lần mức thay thế. Người tập tạ và người tập thể hình sẽ dùng liều gấp 10 đến 100 lần bình thường.

Những nguy cơ xấu cho sức khỏe

Hormon đồng hóa rất có lợi cho sự phát triển cơ bắp, các vận động viên đôi khi sử dụng chúng để nâng cao thành tích thi đấu và cải thiện thể chất của họ. Nhưng sau khi sử dụng kéo dài chúng có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ cao hơn có liên quan đến việc sử dụng cả thuốc tiêm và thuốc uống. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, nguy cơ tổn thương gan có thể xảy ra khi sử dụng hầu hết các steroid đường uống được sử dụng cho thể hình.

Tác dụng ngắn hạn: Các tác động về thể chất và tinh thần của lạm dụng steroid đối với nam và nữ có thể bao gồm:

Ở nam giới: Gây mụn trứng cá, vú to, tăng sinh tuyến tiền liệt, chảy máu (thường ở mũi), tổn thương mô da tại chỗ tiêm, co rút tinh hoàn, giảm sản xuất và khả năng vận động của tinh trùng, lượng tinh dịch giảm, cương cứng thường xuyên hoặc liên tục, huyết áp cao, tăng mức cholesterol LDL, giảm mức cholesterol HDL, giữ nước dẫn đến phù, chức năng gan bất thường...

Ở bé trai vị thành niên: Giảm tổng chiều cao đạt được, giữ nước dẫn đến phù, phát triển tình dục sớm, tăng kích thước dương vật, đau, cương dương vật kéo dài, tăng tần số cương cứng dương vật...

Ở phụ nữ: Mụn trứng cá, da dầu, hói đầu, giảm kích thước vú, giọng nói trầm, tăng trưởng cơ thể và lông mặt, mở rộng âm vật, rối loạn kinh nguyệt (hoặc không có kinh nguyệt), tổn thương mô tại chỗ tiêm, giữ nước dẫn đến phù...

Về lâu dài: Các tác động dài hạn có thể được liệt kê dưới đây như ảnh hưởng xấu đến tim mạch, rối loạn chức năng gan, khối u gan, ung thư gan, ung thư tuyến tiền liệt (chỉ dành cho nam giới)... những rủi ro tiềm ẩn khác: nhiễm trùng da, nhiễm HIV (dùng chung kim tiêm) nhiễm viêm gan...

Mặc dù steroid có khả năng mang lại sự tăng trưởng cơ bắp đáng kể cho cơ thể, nhưng vẫn cần cân nhắc các tác dụng phụ nguy hiểm của chúng. Việc kết hợp giữa dinh dưỡng và tập luyện sẽ mang lại kết quả tốt cho sức khỏe và thể lực chung của một người tập luyện thể hình.

Tại Việt Nam, việc sử dụng steroid chưa được quản lý nghiêm ngặt. Việc bán steroid đồng hóa cũng diễn ra rất nhiều và công khai trên các trang mạng xã hội với nguồn gốc không rõ ràng, nên người dùng cần cảnh giác...
DS. Trịnh Thị Khánh - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

  • 16/12/2025

    7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

    Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.

  • 15/12/2025

    Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?

    Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?

  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân - Làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

Xem thêm