Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về kháng kháng sinh

Dưới đây là những điều có thể bạn chưa biết về kháng kháng sinh:

Kháng kháng sinh là gì?

Vi sinh vật là những sinh vật có kích thước rất nhỏ, phải nhìn qua kính hiển vi như vi khuẩn, virus, một vài loại nấm, và kí sinh trùng. Có rất nhiều vi sinh vật vô hại hoặc thậm chí có lợi cho cơ thể người. Tuy nhiên, nhiều loại khác lại gây bệnh cho người, động vật và cả thực vật. Ví dụ như vi khuẩn gây viêm họng hay ngộ độc thực phẩm; virus gây cảm lạnh hoặc cúm mùa; những loại nấm gây nấm da chân hoặc bệnh nhiễm trùng nấm men; và kí sinh trùng gây bệnh sốt rét. Thuốc kháng vi sinh vật (sau đây gọi chung là kháng sinh) là các loại thuốc dùng để điều trị các bệnh viêm nhiễm gây ra bởi vi sinh vật, ví dụ như penecillin (kháng sinh diệt vi khuẩn), hay valacyclovir (thuốc chống virus), hoặc fluconazole (thuốc chống nấm).

Kháng kháng sinh là tình trạng vi sinh vật tiến hóa cho phép chúng tiếp tục sống và phát triển trong môi trường có sự hiện diện của thuốc kháng sinh. Hệ quả của tình trạng này chính là các loại thuốc trở nên kém hiệu quả hoặc thậm chí không có hiệu quả khi được sử dụng để điều trị bệnh. Và cũng có những loại nhiễm trùng khó điều trị hơn những loại khác.

Điều gì góp phần gây ra tình trạng kháng kháng sinh?

Những yếu tố sau đây đóng vai trò trong tình trạng kháng kháng sinh ngày càng tăng:

  • Bản thân việc sử dụng thuốc kháng sinh đã là một yếu tố để vi sinh vật tiến hóa và kháng lại theo tự nhiên
  • Kê đơn thuốc kháng sinh khi không cần thiết hoặc kê sai liều hoặc thời gian sử dụng, khiến vi sinh vật có thời gian để kháng lại thuốc. Ví dụ như kê thuốc kháng sinh cho những trường hợp cảm cúm do kháng sinh (antibiotic, phân biệt với thuốc kháng virus) chỉ có tác dụng với vi khuẩn chứ không có tác dụng với virus.
  • Điều trị nhiễm trùng bằng kháng sinh phổ rộng thay vì nhắm vào loại vi khuẩn cần tiêu diệt.
  • Kháng sinh thường được sử dụng trong bệnh viện, nơi có nhiều bệnh nhân mắc bệnh nặng. Tiếp xúc giữa nhân viên y tế và người bệnh là điều kiện lý tưởng cho vi sinh vật lây lan. Những bệnh nhân ốm nặng thường dễ bị nhiễm trùng và phải sử dụng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, việc sử dụng rộng rãi các loại thuốc này cộng với tiếp xúc gần giữa các bệnh nhân cũng tạo thuận lợi cho các vi sinh vật kháng thuốc dễ dàng lây lan.
  • Việc sử dụng kháng sinh trong nông nghiệp để kích thích tăng trưởng ở động vật cũng là một vấn đề lớn. Sử dụng kháng sinh ở động vật nuôi lấy thịt cũng làm gia tăng các vi khuẩn kháng thuốc. Sau đó, những vi khuẩn kháng thuốc sẽ truyền sang người khi ăn thịt từ những động vật đó.

Triệu chứng của kháng kháng sinh

Nếu tình trạng nhiễm trùng không cải thiện sau khi được điều trị với thuốc thì đó có thể là dấu hiệu của tình trạng kháng kháng sinh. Những mối đe dọa này bao gồm các dạng khác nhau của các loại bệnh như:

  • Bệnh lậu
  • Nhiễm trùng đường tiết niệu
  • Nhiễm trùng do vi khuẩn Staphylococcus aureus kháng methichillin (MRSA)
  • Bệnh lao
  • Viêm phổi
  • Sốt rét
  • Cảm cúm
  • Nhiễm nấm Candida

Nếu tình trạng kháng kháng sinh không được kiểm soát, những bệnh nhiễm trùng thông thường và vết thương nhẹ vốn vẫn có thể điều trị đơn giản có thể một lần nữa trở thành nguy hiểm chết người như khi chưa có kháng sinh.

Tình trạng kháng kháng sinh được chẩn đoán như thế nào?

Có thể tìm ra loại vi khuẩn gây ra bệnh và xác định mức độ kháng kháng sinh bằng các xét nghiệm nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, những xét nghiệm này có thể mất đến vài ngày hoặc thậm chí vài tuần để có kết quả.

Điều trị kháng kháng sinh như thế nào?

Bất cứ ai gặp phải tình trạng kháng kháng sinh khi bị nhiễm trùng đều nên đi bệnh viện càng sớm càng tốt. Bác sĩ có thể sử dụng những loại thuốc khác, sử dụng liều cao hơn, hoặc sử dụng thuốc trong thời gian dài hơn, kết hợp các loại thuốc, hoặc sử dụng những phương pháp điều trị không cần thuốc khác.

Biến chứng có thể xảy ra do tình trạng kháng kháng sinh?

Kháng kháng sinh có thể gây ra:

  • Xuất hiện những ổ nhiễm trùng nghiêm trọng hơn
  • Thời gian phục hồi lâu hơn
  • Tăng chi phí điều trị
  • Cần phải sử dụng thuốc đắt tiền hơn hoặc các phương pháp điều trị rủi ro hơn
  • Có khả năng tử vong

Phòng ngừa kháng kháng sinh như thế nào?

Việc loại bỏ hoàn toàn vi sinh vật kháng thuốc là không khả thi do vi sinh vật sẽ luôn biến đổi để thích nghi với môi trường. Tuy nhiên, điều có thể làm là hạn chế sự lây lan của vi sinh vật kháng thuốc và phát triển các phương pháp điều trị mới.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Kháng kháng sinh và cảm lạnh thông thường​

 

Bình luận
Tin mới
  • 03/09/2025

    Các bệnh tật thường gặp mùa mưa lũ và cách phòng ngừa

    Mùa mưa lũ là thời điểm thiên nhiên mang đến nhiều thách thức cho con người, không chỉ bởi những tổn thất về tài sản mà còn bởi nguy cơ gia tăng các bệnh tật. Khi nước lũ tràn về, môi trường sống bị ô nhiễm bởi vi sinh vật, chất thải và các yếu tố gây bệnh khác, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát.

  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

Xem thêm