Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nghiện thuốc xịt mũi có phải một vấn đề đáng lo ngại?

Các loại thuốc xịt mũi là những loại thuốc có thể dễ dàng mua được tại các hiệu thuốc tây và giúp ta cảm thấy dễ chịu hơn mỗi khi bị ngạt mũi.

Do vậy, nhiều người cho rằng họ có thể sử dụng thuốc xịt mũi một cách thoải mái mà không gặp phải vấn đề gì. Nhưng liệu điều đó có chính xác không?

Câu trả lời tùy thuộc vào loại thuốc xịt mũi họ sử dụng. Có những loại có thể sử dụng trong vài tháng một cách an toàn, tuy nhiên cũng có những loại có thể gây ra “nghiện thuốc xịt mũi” nếu sử dụng nhiều hơn vài ngày.

Sử dụng quá liều thuốc xịt mũi là điều xảy ra khá phổ biến, và dù nghiện thuốc xịt mũi không phải là “nghiện” thực sự, nhưng cũng có thể dẫn đến tổn thương các mô trong mũi. Hơn nữa, điều này còn có có thể làm sưng lớp niêm mạc trong mũi, gây ngạt mũi kéo dài và hệ quả là việc tiếp tục sử dụng thuốc xịt mũi và dẫn đến quá liều.

Vì vậy, việc hiểu về các loại thuốc xịt mũi và cách để dùng chúng an toàn chính là cách để phòng tránh vấn đề này.

Xịt mũi nước muối biển

Những loại thuốc xịt mũi nước muối biển không chứa hoạt chất thường an toàn để sử dụng cho mọi lứa tuổi.

Nước muối biển giúp làm loãng và làm lỏng chất nhầy trong mũi, cho phép thở dễ dàng hơn mỗi khi bị ngạt mũi do cảm lạnh hoặc dị ứng. Hơn nữa, cũng vì không chứa thuốc nên sẽ không có các tác dụng phụ.

Xịt mũi nước muối biển chứa một lượng nhỏ muối và nước vô trùng. Một vài loại cũng có thể có thêm chất bảo quản để ngăn chặn sự sinh sôi của nấm mốc hoặc vi khuẩn. Các công thức không chứa chất bảo quản thường được đóng trong các bình xịt khí nén để đảm bảo độ vô trùng.

Nhiều loại xịt mũi muối biển sẽ ghi rõ “muối biển” và “không chứa thuốc” trên vỏ sản phẩm. Nhưng để chắc chắn, bạn cũng có thể kiểm tra thành phần muối natri chloride và nước trên nhãn sản phẩm cũng như không có thành phần hoạt chất.

Xịt mũi muối biển có ngây nghiện không?

Không. Nước muối biển không có tác dụng phụ, và mọi người có thể sử dụng bất cứ khi nào cần.

Thuốc xịt mũi chứa steroid

Các loại thuốc xịt mũi steroid có chứa một thành phần corticoid.

Khi nghe đến steroid, mọi người thường nghĩ đến các loại steroid phổ biến ở những người tập thể hình để tăng cơ nhanh.

Tuy nhiên, corticoid không phải là loại steroid đó.

Corticoid có tác dụng làm dịu các phản ứng viêm, gây ra bởi phản ứng của hệ miễn dịch. Chất này cũng có thể được dùng để điều trị các triệu chứng như nổi mẩn, phát ban xảy ra do dị ứng, hoặc các vết côn trùng đốt, hen suyễn và viêm mũi dị ứng.

Thuốc xịt mũi chứa steroid sẽ đưa corticoid trực tiếp vào mũi để trị các triệu chứng dịu ứng như hắt xì hay sổ mũi, đặc biệt là khi bị viêm mũi dị ứng, và cũng có thể thay thế các loại thuốc dị ứng đường uống.

Loại thuốc này thường có tác dụng sau một vài ngày sử dụng và người dùng cần phải dùng hàng ngày trong thời điểm bị dị ứng để thuốc có tác dụng.

Tuy nhiên, sử dụng corticoid trong thời gian dài có thể gây ra tác dụng phụ, có thể bao gồm:

  • Chảy máu mũi
  • Vấn đề về mắt ví dụ như đục thủy tinh thể
  • Đau đầu

Một vài loại corticoid có thể gây chậm phát triển ở trẻ em, đặc biệt nếu sử dụng trong thời gian dài.

Một nghiên cứu đã cho thấy có sự suy giảm nhẹ về tăng trưởng ở những trẻ nhỏ có sử dụng thuốc xịt mũi có chứa loại corticoid gọi là fluticasone furoate.

Vì lý do đó, trẻ em chỉ nên sử dụng thuốc xịt mũi có steroid dưới sự hướng dẫn va giám sát của bác sĩ cùng bố mẹ.

Nhiều loại thuốc xịt mũi chứa steroid có thể dễ dàng mua được ở các nhà thuốc nhưng cũng có những loại thuốc cần đơn kê của bác sĩ.

Thành phần hoạt chất trên nhãn sản phẩm có thể là fluticasone propionate hoặc triamcinolone acetonide.

Thuốc xịt mũi chứa steroid có gây nghiện không?

Không. Với hầu hết mọi người thì thuốc xịt mũi có chứa steroid an toàn để sử dụng hàng ngày. Tuy nhiên, những người cần sử dụng loại thuốc xịt mũi này lâu hơn 6 tháng nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Thuốc xịt mũi chứa kháng histamin

Thuốc xịt mũi chứa kháng histamin thường được dùng để điều trị dị ứng, nhất là dị ứng thời tiết. Histamin là chất sinh ra trong quá trình dị ứng, gây ra các triệu chứng như hắt xì, ngứa ngáy và sổ mũi. Kháng histamin chính là chất chặn histamin, giúp giảm thiểu các triệu chứng dị ứng.

Thuốc xịt mũi chứa kháng histamin giúp đứa thuốc vào thẳng niêm mạc mũi và điều trị triệu chứng tận gốc. Loại thuốc xịt mũi này cũng có thể có ít tác dụng phụ hơn những loại thuốc dụ ứng đường uống.

Natri Cromolyn là một loại kháng histamin phổ biến trong thuốc xịt mũi và an toàn cho sử dụng từ 2 tuổi trở lên. Để thuốc có hiệu quả, cần sử thuốc hàng ngày và có thể mất khoảng 1 tuần để có thể thấy được tác dụng của thuốc.

Thuốc xịt mũi chứa kháng histamin có gây nghiện không?

Không. Thuốc chứa natri cromolyn không gây nghiện và có thể dùng hàng ngày trong 12 tuần. Nếu sử dụng trong thời gian dài hơn thì nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Thuốc xịt mũi giúp thông mũi (thuốc xịt mũi co mạch)

Thuốc xịt giúp thông mũi là các loại thuốc có chứa chất co mạch, giúp thu nhỏ tạm thời các mạch máu trong niêm mạc mũi. Thuốc xịt mũi dạng này có thể cải thiện tình trạng ngạt mũi nhanh chóng nhưng chỉ có tác dụng tạm thời và không có tác dụng chữa cảm lạnh hay dị ứng.

Có nhiều hãng thuốc có thuốc xịt mũi dạng này, nhưng hai loại hoạt chất phổ biến nhất là oxymetazoline và pseudoephedrine.

Thuốc xịt mũi co mạch có gây nghiện không?

Có. Thuốc xịt mũi dạng này có thể gây ra chứng “nghiện thuốc xịt mũi” ở nhiều người.

Tình trạng này thường xảy ra khi một người sử dụng loại thuốc này quá thường xuyên hoặc trong thời gian quá dài.

Thực ra, đây là tình trạng tái ngạt mũi chứ không phải là nghiện.

Khi tình trạng ngạt mũi quay trở lại, dần dần người bị ngạt mũi có thể sẽ sử dụng thuốc xịt mũi thường xuyên hơn. Mỗi lần sử dụng thuốc, các mạch máu trong niêm mạc mũi co lại, kéo theo các mô trong mũi cũng co. Sau đó, khi thuốc đã hết tác dụng, các mô mũi sẽ sưng trở lại, đôi khi còn sưng nhiều hơn ban đầu, và làm cho người bị ngạt mũi cảm thấy lại cần phải xịt mũi.

Nếu tiếp tục sử dụng thuốc xịt mũi, tình trạng sưng của các mô có thể trở nên trầm trọng và dẫn đến tổn thương mô vĩnh viễn.

Hơn nữa, sử dụng thuốc xịt kéo dài còn có nguy cơ gây nhiễm trùng và đau.

Những triệu chứng của việc phụ thuộc thuốc xịt mũi bao gồm:

  • Cảm thấy ngạt mũi trở lại chỉ trong một thời gian ngắn sau khi sử dụng thuốc
  • Cảm thấy bị nhờn thuốc
  • Cảm thấy cần phửi sử dụng thuốc thường xuyên hơn so với hướng dẫn sử dụng
  • Cần phải dùng thuốc xịt mũi để có thể hít thở bình thường.

Để tránh gặp phải tình trạng này, các chuyên gia khuyến cáo không nên sử dụng quá 2 lần/ngày và chỉ sử dụng trong vòng 3 ngày.

Những người đã sử dụng thuốc nhiều hơn khuyến cáo nên đi khám và kiểm tra nếu có tổn thương niêm mạc mũi hoặc sưng. Và thông thường, những người gặp phải trường hợp này có thể phải sử dụng một loại thuốc khác để giảm sưng, ví dụ như thuốc xịt mũi có chứa steroid.

Tóm lại

Các loại thuốc xịt mũi cũng là một loại thuốc. Vì vậy, không nên sử dụng nhiều hơn so với hướng dẫn.

Hơn nữa, những người sử dụng thuốc xịt mũi co mạch nên sử dụng một cách thận trọng để tránh làm tổn thương các niêm mạc mũi.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều cần biết khi sử dụng các thuốc xịt mũi Corticoid

 

Bình luận
Tin mới
  • 05/07/2025

    Uống bao nhiêu cà phê là quá nhiều?

    Cà phê từ lâu đã trở thành thức uống quen thuộc của hàng triệu người mỗi sáng. Tuy nhiên, uống bao nhiêu là đủ để tốt cho sức khỏe và khi nào thì trở thành quá nhiều?

  • 05/07/2025

    Những câu hỏi thường gặp về nước kiềm

    Khi nước kiềm ngày càng phổ biến, các tuyên bố xung quanh lợi ích sức khỏe và khả năng cải thiện sức khỏe tổng thể của nó cũng tăng theo. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xem xét kỹ lưỡng những khẳng định này. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu và khám phá sự thật về nước kiềm và những lợi ích thật sự của nước kiềm.

  • 05/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 04/07/2025

    Bổ sung creatine đúng cách để cải thiện sức khỏe

    Chế độ ăn uống lành mạnh không thể thiếu thực phẩm giàu creatine - hợp chất tự nhiên giúp cung cấp năng lượng cho cơ bắp, cải thiện hiệu suất tập luyện và sức khỏe não bộ.

  • 04/07/2025

    Tìm hiểu về các loại bệnh võng mạc

    Có rất nhiều loại bệnh võng mạc khác nhau. Những bệnh này có thể do gen di truyền từ cha mẹ hoặc từ tổn thương võng mạc tích lũy trong suốt cuộc đời. Một số loại bệnh võng mạc phổ biến hơn các bệnh khác.

  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

Xem thêm