Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hạn chế rủi ro khi dùng thuốc giảm đau không kê đơn

Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) nằm trong số các loại thuốc không kê đơn được sử dụng phổ biến nhất. Tuy nhiên không phải mọi thuốc giảm đau OTC này đều thích hợp cho mọi đối tượng bệnh nhân. Hơn thế nữa, việc sẵn có, dễ dàng mua được mà không cần đơn của những loại thuốc giảm đau này tăng nguy cơ tiềm ẩn tác dụng phụ và tương tác bất lợi của thuốc...

Những nguy cơ tiềm ẩn

Thông thường khi bệnh nhân đi khám bệnh, bác sĩ thường ưu tiên trao đổi để tìm hiểu về diễn biến của bệnh hơn chứ ít khi hỏi trước đó bệnh nhân có dùng thuốc giảm đau hay không. Chính vì thế tình trạng bệnh nhân tự ý sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn trước khi đi khám bệnh thường dễ dàng bị bỏ qua trong quá trình khám lâm sàng của các bác sĩ.

Trên thực tế, nhiều bệnh nhân chỉ khai về các loại thuốc được kê đơn đúng theo đơn thuốc để điều trị bệnh mạn tính mà không kể về thuốc giảm đau mình tự sử dụng. Nhưng nếu bác sĩ hỏi kỹ hơn, thì rất nhiều bệnh nhân cho biết cũng đang dùng thêm các thuốc giảm đau như: naproxen, ibuprofen, acetaminophen, ibuprofen/diphenhydramine, acetaminophen/hydrocodone. Lý do các bệnh nhân không đề cập đến các loại thuốc này là bởi vì họ không xem đây là “thuốc” vì các sản phẩm này không có trong đơn thuốc và được mua dễ dàng ở hiệu thuốc... Đây chính là nguy cơ tiềm ẩn nghiêm trọng dẫn đến suy tim, suy thận mạn, đột quỵ và nhiều các nguy cơ nghiêm trọng khác khi dùng đồng thời nhiều loại thuốc không kê đơn có cùng thành phần hoặc tương tác với các loại thuốc khác khi họ không trao đổi với bác sĩ trong quá trình thăm khám bệnh.

Khai thác việc sử dụng thuốc giảm đau để tránh rủi ro

Khi các bác sĩ khai thác về quá trình sử dụng thuốc của bệnh nhân là rất quan trọng. Nhưng như vậy vẫn chưa đủ, mà cần khai thác cả các loại thuốc không kê đơn nói chung, thuốc giảm đau nói riêng và kể cả các thực phẩm chức năng, để cung cấp hướng dẫn điều trị thích hợp nhất dựa trên tiền sử sức khỏe của từng bệnh nhân và cân nhắc nguy cơ/ lợi ích. Việc không có thông tin đầy đủ có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Người bệnh thường tự ý mua thuốc giảm đau về dùng gây nhiều hệ luỵ cho sức khoẻ.

Ngay tại một quốc gia có hệ thống y tế phát triển và việc quản lý sử dụng thuốc chặt chẽ như Mỹ, thì qua một khảo sát với quy mô lớn trên toàn nước này, cho thấy có tới 94% người thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn để điều trị đau. Nhiều người trong số họ sử dụng thuốc mà không xem xét các yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của họ. Chẳng hạn trong một nghiên cứu, có 45% bệnh nhân không xem xét các loại thuốc kê đơn mà họ đang dùng có tác dụng gì với thuốc giảm đau không. 58% không xem xét tiền sử sức khỏe trước đó sẽ có nguy cơ ra sao khi dùng thuốc giảm đau. 65% không xem xét các loại thuốc không kê đơn khác mà họ đang dùng. 73% những người từ 60 tuổi trở lên không xem xét đến sự ảnh hưởng của tuổi tác khi sử dụng thuốc. 20% không xem xét bất kỳ yếu tố an toàn quan trọng nào.

Trong khi đó, nếu dùng thường xuyên các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch cho bệnh nhân, nhất là đối với những bệnh nhân sẵn có bệnh tim mạch. Việc sử dụng NSAIDs liên tục trên 3 tháng có liên quan đến tỷ lệ loét dạ dày từ 15-35%. Những kết quả này cho thấy yêu cầu sử dụng thận trọng các loại thuốc này.

Đối với các yếu tố nguy cơ trên gan, khi dùng thuốc acetaminophen vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy gan cấp ở Mỹ. Nghiêm trọng hơn, nhiều bệnh nhân có tiền sử bị độc tính do acetaminophen vẫn không biết rằng họ đang lạm dụng thuốc. Do vậy, bệnh nhân cần phải có kiến thức về các loại thuốc có chứa acetaminophen, cũng như liều thích hợp tối đa hàng ngày, để đảm bảo việc sử dụng thuốc hợp lý.

Chúng ta đều biết rằng thuốc giảm đau không kê đơn là phổ biến trên thị trường. Và thuốc giảm đau không kê đơn cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Các sản phẩm này thường an toàn và hiệu quả khi sử dụng theo hướng dẫn. Với việc tăng cường truyền thông và giáo dục bệnh nhân xung quanh các thuốc giảm đau không kê đơn nói riêng, các thuốc không kê đơn nói chung, kể cả các thực phẩm chức năng, sẽ giúp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể đưa ra những quyết định đúng đắn về liệu pháp điều trị cho bệnh nhân và giúp bệnh nhân đưa ra các lựa chọn an toàn, hợp lý.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Lựa chọn thuốc giảm đau không kê đơn

DS. Nguyễn Hải Đăng - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm