Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hạn chế rủi ro khi dùng thuốc giảm đau không kê đơn

Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) nằm trong số các loại thuốc không kê đơn được sử dụng phổ biến nhất. Tuy nhiên không phải mọi thuốc giảm đau OTC này đều thích hợp cho mọi đối tượng bệnh nhân. Hơn thế nữa, việc sẵn có, dễ dàng mua được mà không cần đơn của những loại thuốc giảm đau này tăng nguy cơ tiềm ẩn tác dụng phụ và tương tác bất lợi của thuốc...

Những nguy cơ tiềm ẩn

Thông thường khi bệnh nhân đi khám bệnh, bác sĩ thường ưu tiên trao đổi để tìm hiểu về diễn biến của bệnh hơn chứ ít khi hỏi trước đó bệnh nhân có dùng thuốc giảm đau hay không. Chính vì thế tình trạng bệnh nhân tự ý sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn trước khi đi khám bệnh thường dễ dàng bị bỏ qua trong quá trình khám lâm sàng của các bác sĩ.

Trên thực tế, nhiều bệnh nhân chỉ khai về các loại thuốc được kê đơn đúng theo đơn thuốc để điều trị bệnh mạn tính mà không kể về thuốc giảm đau mình tự sử dụng. Nhưng nếu bác sĩ hỏi kỹ hơn, thì rất nhiều bệnh nhân cho biết cũng đang dùng thêm các thuốc giảm đau như: naproxen, ibuprofen, acetaminophen, ibuprofen/diphenhydramine, acetaminophen/hydrocodone. Lý do các bệnh nhân không đề cập đến các loại thuốc này là bởi vì họ không xem đây là “thuốc” vì các sản phẩm này không có trong đơn thuốc và được mua dễ dàng ở hiệu thuốc... Đây chính là nguy cơ tiềm ẩn nghiêm trọng dẫn đến suy tim, suy thận mạn, đột quỵ và nhiều các nguy cơ nghiêm trọng khác khi dùng đồng thời nhiều loại thuốc không kê đơn có cùng thành phần hoặc tương tác với các loại thuốc khác khi họ không trao đổi với bác sĩ trong quá trình thăm khám bệnh.

Khai thác việc sử dụng thuốc giảm đau để tránh rủi ro

Khi các bác sĩ khai thác về quá trình sử dụng thuốc của bệnh nhân là rất quan trọng. Nhưng như vậy vẫn chưa đủ, mà cần khai thác cả các loại thuốc không kê đơn nói chung, thuốc giảm đau nói riêng và kể cả các thực phẩm chức năng, để cung cấp hướng dẫn điều trị thích hợp nhất dựa trên tiền sử sức khỏe của từng bệnh nhân và cân nhắc nguy cơ/ lợi ích. Việc không có thông tin đầy đủ có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Người bệnh thường tự ý mua thuốc giảm đau về dùng gây nhiều hệ luỵ cho sức khoẻ.

Ngay tại một quốc gia có hệ thống y tế phát triển và việc quản lý sử dụng thuốc chặt chẽ như Mỹ, thì qua một khảo sát với quy mô lớn trên toàn nước này, cho thấy có tới 94% người thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn để điều trị đau. Nhiều người trong số họ sử dụng thuốc mà không xem xét các yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của họ. Chẳng hạn trong một nghiên cứu, có 45% bệnh nhân không xem xét các loại thuốc kê đơn mà họ đang dùng có tác dụng gì với thuốc giảm đau không. 58% không xem xét tiền sử sức khỏe trước đó sẽ có nguy cơ ra sao khi dùng thuốc giảm đau. 65% không xem xét các loại thuốc không kê đơn khác mà họ đang dùng. 73% những người từ 60 tuổi trở lên không xem xét đến sự ảnh hưởng của tuổi tác khi sử dụng thuốc. 20% không xem xét bất kỳ yếu tố an toàn quan trọng nào.

Trong khi đó, nếu dùng thường xuyên các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch cho bệnh nhân, nhất là đối với những bệnh nhân sẵn có bệnh tim mạch. Việc sử dụng NSAIDs liên tục trên 3 tháng có liên quan đến tỷ lệ loét dạ dày từ 15-35%. Những kết quả này cho thấy yêu cầu sử dụng thận trọng các loại thuốc này.

Đối với các yếu tố nguy cơ trên gan, khi dùng thuốc acetaminophen vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy gan cấp ở Mỹ. Nghiêm trọng hơn, nhiều bệnh nhân có tiền sử bị độc tính do acetaminophen vẫn không biết rằng họ đang lạm dụng thuốc. Do vậy, bệnh nhân cần phải có kiến thức về các loại thuốc có chứa acetaminophen, cũng như liều thích hợp tối đa hàng ngày, để đảm bảo việc sử dụng thuốc hợp lý.

Chúng ta đều biết rằng thuốc giảm đau không kê đơn là phổ biến trên thị trường. Và thuốc giảm đau không kê đơn cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Các sản phẩm này thường an toàn và hiệu quả khi sử dụng theo hướng dẫn. Với việc tăng cường truyền thông và giáo dục bệnh nhân xung quanh các thuốc giảm đau không kê đơn nói riêng, các thuốc không kê đơn nói chung, kể cả các thực phẩm chức năng, sẽ giúp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể đưa ra những quyết định đúng đắn về liệu pháp điều trị cho bệnh nhân và giúp bệnh nhân đưa ra các lựa chọn an toàn, hợp lý.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Lựa chọn thuốc giảm đau không kê đơn

DS. Nguyễn Hải Đăng - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 04/07/2025

    Tìm hiểu về các loại bệnh võng mạc

    Có rất nhiều loại bệnh võng mạc khác nhau. Những bệnh này có thể do gen di truyền từ cha mẹ hoặc từ tổn thương võng mạc tích lũy trong suốt cuộc đời. Một số loại bệnh võng mạc phổ biến hơn các bệnh khác.

  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa giúp làm dịu triệu chứng bệnh chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

Xem thêm