Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hạn chế rủi ro khi dùng thuốc giảm đau không kê đơn

Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) nằm trong số các loại thuốc không kê đơn được sử dụng phổ biến nhất. Tuy nhiên không phải mọi thuốc giảm đau OTC này đều thích hợp cho mọi đối tượng bệnh nhân. Hơn thế nữa, việc sẵn có, dễ dàng mua được mà không cần đơn của những loại thuốc giảm đau này tăng nguy cơ tiềm ẩn tác dụng phụ và tương tác bất lợi của thuốc...

Những nguy cơ tiềm ẩn

Thông thường khi bệnh nhân đi khám bệnh, bác sĩ thường ưu tiên trao đổi để tìm hiểu về diễn biến của bệnh hơn chứ ít khi hỏi trước đó bệnh nhân có dùng thuốc giảm đau hay không. Chính vì thế tình trạng bệnh nhân tự ý sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn trước khi đi khám bệnh thường dễ dàng bị bỏ qua trong quá trình khám lâm sàng của các bác sĩ.

Trên thực tế, nhiều bệnh nhân chỉ khai về các loại thuốc được kê đơn đúng theo đơn thuốc để điều trị bệnh mạn tính mà không kể về thuốc giảm đau mình tự sử dụng. Nhưng nếu bác sĩ hỏi kỹ hơn, thì rất nhiều bệnh nhân cho biết cũng đang dùng thêm các thuốc giảm đau như: naproxen, ibuprofen, acetaminophen, ibuprofen/diphenhydramine, acetaminophen/hydrocodone. Lý do các bệnh nhân không đề cập đến các loại thuốc này là bởi vì họ không xem đây là “thuốc” vì các sản phẩm này không có trong đơn thuốc và được mua dễ dàng ở hiệu thuốc... Đây chính là nguy cơ tiềm ẩn nghiêm trọng dẫn đến suy tim, suy thận mạn, đột quỵ và nhiều các nguy cơ nghiêm trọng khác khi dùng đồng thời nhiều loại thuốc không kê đơn có cùng thành phần hoặc tương tác với các loại thuốc khác khi họ không trao đổi với bác sĩ trong quá trình thăm khám bệnh.

Khai thác việc sử dụng thuốc giảm đau để tránh rủi ro

Khi các bác sĩ khai thác về quá trình sử dụng thuốc của bệnh nhân là rất quan trọng. Nhưng như vậy vẫn chưa đủ, mà cần khai thác cả các loại thuốc không kê đơn nói chung, thuốc giảm đau nói riêng và kể cả các thực phẩm chức năng, để cung cấp hướng dẫn điều trị thích hợp nhất dựa trên tiền sử sức khỏe của từng bệnh nhân và cân nhắc nguy cơ/ lợi ích. Việc không có thông tin đầy đủ có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Người bệnh thường tự ý mua thuốc giảm đau về dùng gây nhiều hệ luỵ cho sức khoẻ.

Ngay tại một quốc gia có hệ thống y tế phát triển và việc quản lý sử dụng thuốc chặt chẽ như Mỹ, thì qua một khảo sát với quy mô lớn trên toàn nước này, cho thấy có tới 94% người thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn để điều trị đau. Nhiều người trong số họ sử dụng thuốc mà không xem xét các yếu tố nguy cơ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của họ. Chẳng hạn trong một nghiên cứu, có 45% bệnh nhân không xem xét các loại thuốc kê đơn mà họ đang dùng có tác dụng gì với thuốc giảm đau không. 58% không xem xét tiền sử sức khỏe trước đó sẽ có nguy cơ ra sao khi dùng thuốc giảm đau. 65% không xem xét các loại thuốc không kê đơn khác mà họ đang dùng. 73% những người từ 60 tuổi trở lên không xem xét đến sự ảnh hưởng của tuổi tác khi sử dụng thuốc. 20% không xem xét bất kỳ yếu tố an toàn quan trọng nào.

Trong khi đó, nếu dùng thường xuyên các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch cho bệnh nhân, nhất là đối với những bệnh nhân sẵn có bệnh tim mạch. Việc sử dụng NSAIDs liên tục trên 3 tháng có liên quan đến tỷ lệ loét dạ dày từ 15-35%. Những kết quả này cho thấy yêu cầu sử dụng thận trọng các loại thuốc này.

Đối với các yếu tố nguy cơ trên gan, khi dùng thuốc acetaminophen vẫn là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy gan cấp ở Mỹ. Nghiêm trọng hơn, nhiều bệnh nhân có tiền sử bị độc tính do acetaminophen vẫn không biết rằng họ đang lạm dụng thuốc. Do vậy, bệnh nhân cần phải có kiến thức về các loại thuốc có chứa acetaminophen, cũng như liều thích hợp tối đa hàng ngày, để đảm bảo việc sử dụng thuốc hợp lý.

Chúng ta đều biết rằng thuốc giảm đau không kê đơn là phổ biến trên thị trường. Và thuốc giảm đau không kê đơn cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Các sản phẩm này thường an toàn và hiệu quả khi sử dụng theo hướng dẫn. Với việc tăng cường truyền thông và giáo dục bệnh nhân xung quanh các thuốc giảm đau không kê đơn nói riêng, các thuốc không kê đơn nói chung, kể cả các thực phẩm chức năng, sẽ giúp các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể đưa ra những quyết định đúng đắn về liệu pháp điều trị cho bệnh nhân và giúp bệnh nhân đưa ra các lựa chọn an toàn, hợp lý.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Lựa chọn thuốc giảm đau không kê đơn

DS. Nguyễn Hải Đăng - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm