Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Con đường lây truyền bí mật của Zika từ mẹ sang thai nhi

Các nhà khoa học hiện đã tìm ra con đường thích hợp nhất mà Zika dùng để truyền từ mẹ sang con.

Tuy virus Zika gây ra một số hậu quả nghiêm trọng và thậm chí là tử vong ở người lớn, nhưng chúng lại được cộng đồng thế giới chú ý vì mối liên kết với chứng bệnh đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh.

Các ổ dịch quy mô lớn ở Brazil khiến các nhà khoa học lần đầu tiên tìm thấy sự liên kết giữa virus Zika với dị tật bẩm sinh gọi là tật đầu nhỏ. Đây là thuật ngữ y tế chỉ những trường hợp có kích thước đầu nhỏ bất thường.

Tật đầu nhỏ là một dị tật bẩm sinh nghiêm trọng và không hay gặp, được các bác sĩ tin là gây ra bởi sự phát triển dưới mức bình thường của não bộ thai nhi . Trẻ bị đầu nhỏ bẩm sinh sẽ gặp nhiều vấn đề sức khỏe lâu dài về thể chất và phát triển. Trong đó, có bao gồm: động kinh, đi lại và học tập khó khăn, thị lực kém và nghe không rõ.

Phụ nữ bị nhiễm Zika sẽ lây truyền cho đứa con của họ trong khi đang mang thai. Tuy nhiên, cơ chế chính xác của quá trình này đến nay vẫn là một bí ẩn. Nhưng các nhà khoa học giờ đây đã tìm ra một cách thức tiềm năng mà Zika có thể dùng để lây truyền từ mẹ sang con.

Sơ đồ lây nhiễm virus Zika. Nguồn ảnh: forbes

Các loại flavivirus như Zika, sốt vàng da và virus Tây sông Nile rất hiếm có khả năng truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Điều này có thể được giải thích là vì nhau thai - cơ quan kết nối mẹ và thai nhi - đã tạo thành một rào chắn giữa hai cơ thể, tách riêng thành hai hệ thống tuần hoàn khép kín.

Vì vậy, làm thế nào mà Zika có thể vượt qua lớp màng bảo vệ nhau thai và gây ra chứng đầu nhỏ ở thai nhi?

Một khả năng là Zika có thể lọt qua được khoảng trống giữa hai tế bào được tạo ra bởi tổn thương hoặc vết viêm. Một giả thuyết khác là Zika có một khả năng độc đáo: nó có thể vượt qua màng bảo vệ bằng cách ẩn bên trong một tế bào chủ. Giả thuyết này được rút ra từ các báo cáo bệnh lý cho thấy rằng virus nhiễm vào các tế bào nhau thai.

Các nhà nghiên cứu tại Đại họcY Emory đã thử nghiệm ý tưởng này bằng nhau thai hiến tặng từ 5 bà mẹ khỏe mạnh sinh con bằng phương pháp mổ. Các tế bào nhau thai này được tiếp tục nuôi cấy trong phòng thí nghiệm và cho lây nhiễm chủng virus Zika bùng phát ở Puerto Rico (Brazil).

Các nhà khoa học của đại học Emory nhận thấy rằng có một sự gia tăng hoạt động của các gen sản xuất phân tử kháng virus trong hệ thống miễn dịch thai nhi. Đây là những đại thực bào giúp tiêu diệt các tế bào ngoại lai và chúng có khả năng thâm nhập trực tiếp vào mạch máu của thai nhi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các đại thực bào không thể tiêu diệt hết toàn bộ virus. Thậm chí, Zika còn có thể xâm nhập ngược lại và nhân rộng bên trong tế bào miễn dịch.

Từ đó các tế bào virus có thể đi qua nhau thai, sau đó lây nhiễm vào mô não ở thai nhi đang phát triển và cuối cùng dẫn đến chứng đầu nhỏ.

Tuy nhiên, theo Mehul Suthar, tế bào miễn dịch của một số bà mẹ nhạy cảm với virus Zika hơn những người khác. Điều này có nghĩa là không phải tất cả phụ nữ mang thai mắc Zika đều sẽ truyền cho con mình.

Phan Thanh - Theo Khám phá/ Forbes
Bình luận
Tin mới
  • 04/07/2025

    Tìm hiểu về các loại bệnh võng mạc

    Có rất nhiều loại bệnh võng mạc khác nhau. Những bệnh này có thể do gen di truyền từ cha mẹ hoặc từ tổn thương võng mạc tích lũy trong suốt cuộc đời. Một số loại bệnh võng mạc phổ biến hơn các bệnh khác.

  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa giúp làm dịu triệu chứng bệnh chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

Xem thêm