Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Con đường lây truyền bí mật của Zika từ mẹ sang thai nhi

Các nhà khoa học hiện đã tìm ra con đường thích hợp nhất mà Zika dùng để truyền từ mẹ sang con.

Tuy virus Zika gây ra một số hậu quả nghiêm trọng và thậm chí là tử vong ở người lớn, nhưng chúng lại được cộng đồng thế giới chú ý vì mối liên kết với chứng bệnh đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh.

Các ổ dịch quy mô lớn ở Brazil khiến các nhà khoa học lần đầu tiên tìm thấy sự liên kết giữa virus Zika với dị tật bẩm sinh gọi là tật đầu nhỏ. Đây là thuật ngữ y tế chỉ những trường hợp có kích thước đầu nhỏ bất thường.

Tật đầu nhỏ là một dị tật bẩm sinh nghiêm trọng và không hay gặp, được các bác sĩ tin là gây ra bởi sự phát triển dưới mức bình thường của não bộ thai nhi . Trẻ bị đầu nhỏ bẩm sinh sẽ gặp nhiều vấn đề sức khỏe lâu dài về thể chất và phát triển. Trong đó, có bao gồm: động kinh, đi lại và học tập khó khăn, thị lực kém và nghe không rõ.

Phụ nữ bị nhiễm Zika sẽ lây truyền cho đứa con của họ trong khi đang mang thai. Tuy nhiên, cơ chế chính xác của quá trình này đến nay vẫn là một bí ẩn. Nhưng các nhà khoa học giờ đây đã tìm ra một cách thức tiềm năng mà Zika có thể dùng để lây truyền từ mẹ sang con.

Sơ đồ lây nhiễm virus Zika. Nguồn ảnh: forbes

Các loại flavivirus như Zika, sốt vàng da và virus Tây sông Nile rất hiếm có khả năng truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Điều này có thể được giải thích là vì nhau thai - cơ quan kết nối mẹ và thai nhi - đã tạo thành một rào chắn giữa hai cơ thể, tách riêng thành hai hệ thống tuần hoàn khép kín.

Vì vậy, làm thế nào mà Zika có thể vượt qua lớp màng bảo vệ nhau thai và gây ra chứng đầu nhỏ ở thai nhi?

Một khả năng là Zika có thể lọt qua được khoảng trống giữa hai tế bào được tạo ra bởi tổn thương hoặc vết viêm. Một giả thuyết khác là Zika có một khả năng độc đáo: nó có thể vượt qua màng bảo vệ bằng cách ẩn bên trong một tế bào chủ. Giả thuyết này được rút ra từ các báo cáo bệnh lý cho thấy rằng virus nhiễm vào các tế bào nhau thai.

Các nhà nghiên cứu tại Đại họcY Emory đã thử nghiệm ý tưởng này bằng nhau thai hiến tặng từ 5 bà mẹ khỏe mạnh sinh con bằng phương pháp mổ. Các tế bào nhau thai này được tiếp tục nuôi cấy trong phòng thí nghiệm và cho lây nhiễm chủng virus Zika bùng phát ở Puerto Rico (Brazil).

Các nhà khoa học của đại học Emory nhận thấy rằng có một sự gia tăng hoạt động của các gen sản xuất phân tử kháng virus trong hệ thống miễn dịch thai nhi. Đây là những đại thực bào giúp tiêu diệt các tế bào ngoại lai và chúng có khả năng thâm nhập trực tiếp vào mạch máu của thai nhi. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các đại thực bào không thể tiêu diệt hết toàn bộ virus. Thậm chí, Zika còn có thể xâm nhập ngược lại và nhân rộng bên trong tế bào miễn dịch.

Từ đó các tế bào virus có thể đi qua nhau thai, sau đó lây nhiễm vào mô não ở thai nhi đang phát triển và cuối cùng dẫn đến chứng đầu nhỏ.

Tuy nhiên, theo Mehul Suthar, tế bào miễn dịch của một số bà mẹ nhạy cảm với virus Zika hơn những người khác. Điều này có nghĩa là không phải tất cả phụ nữ mang thai mắc Zika đều sẽ truyền cho con mình.

Phan Thanh - Theo Khám phá/ Forbes
Bình luận
Tin mới
  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

Xem thêm