Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chậm phát triển thể chất ở trẻ em do đâu?

Cha mẹ có thể là người nhận ra tình trạng chậm phát triển thể chất ở trẻ hoặc khi đưa trẻ đi khám kiểm tra sức khỏe tổng thể.

Chậm phát triển thể chất ở trẻ em do đâu?

Tình trạng chậm phát triển xảy ra khi đứa trẻ không tăng trưởng ở tốc độ bình thường tương ứng với lứa tuổi của chúng. Cha mẹ có thể là người nhận ra tình trạng này ở trẻ hoặc khi đưa trẻ đi khám kiểm tra sức khỏe tổng thể.

Theo Tổ chức Magic (một tổ chức phi chính phủ với vai trò hỗ trợ cho những gia đình có con cái gặp những rối loạn về tăng trưởng), sự gia tăng hạn chế về chiều cao dưới 6.35 cm mỗi năm được coi là dấu hiệu cảnh báo sớm cho thấy trẻ có thể đang bị chậm phát triển (Magic Foundation, 2011)

Nguyên nhân gây hiện tượng chậm phát triển

Chậm phát triển có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau:

  • Dinh dưỡng nghèo nàn
  • Thiếu hormon tăng trưởng
  • Mất cân bằng nội tiết tố (ví dụ như lượng thyroxin thấp do mắc bệnh suy giáp)
  • Hội chứng Turner (một hội chứng rối loạn di truyền ở nữ giới do mất 1 nhiễm sắc thể giới tính (NST X))
  • Hội chứng Down (rối loạn về di truyền trong đó bộ NST có 47 NST thay vì 46 NST)
  • Tiền sử gia đình có người bị chậm phát triển
  • Có khối u tuyến yên
  • Suy dinh dưỡng bào thai và nhẹ cân khi sinh
  • Mắc các bệnh về thận, tim mạch, tiêu hóa và hô hấp
  • Căng thẳng thần kinh
  • Do người mẹ khi mang thai sử dụng một loại thuốc nào đó lâu dài
  • Trẻ mắc bệnh thiếu máu như bệnh hồng cầu lưỡi liềm (JOPON, 2011)

Nhận biết các dấu hiệu chậm phát triển ở trẻ em

Nếu con bạn có vẻ ngoài thấp bé hơn những trẻ em ở cùng độ tuổi, trẻ có thể đang gặp phải vấn đề chậm phát triển. Điển hình là nếu trẻ có chiều cao và cân nặng chỉ tương đương với những trẻ nhỏ hơn từ 2 tuổi trở lên thì đây được coi là vấn đề bệnh lý.

Kích thước tay, chân của trẻ có thể không tỷ lệ với kích thước của thân người, nhất là khi trẻ bị mắc hội chứng lùn.

Những triệu chứng khác phụ thuộc vào nguyên nhân gây nên tình trạng chậm phát triển.

Mất cân bằng nội tiết tố có thể gây nên những triệu chứng khác bên cạnh những bất thường về kích thước cơ thể. Ví dụ như thyroxin là một hormon quan trọng của tuyến giáp có vai trò điều hòa quá trình chuyển hóa trong tế bào. Nồng độ thyroxin quá thấp có thể dẫn tới chậm phát triển thể chất, đồng thời cũng làm cơ thể luôn thiếu năng lượng, táo bón, khô da, khô tóc và luôn có cảm giác lạnh. Thiếu hormon tăng trưởng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển trên khuôn mặt, khiến cho trẻ em có vẻ ngoài bất thường.

Những trẻ bị chậm phát triển do mắc một số bệnh đường tiêu hóa cũng thường bị đầy hơi, tiêu chảy, táo bón, buồn nôn, nôn mửa và khó tăng cân.

Chẩn đoán tình trạng chậm phát triển ở trẻ em

Bác sỹ chẩn đoán dựa vào hỏi tiền sử bệnh của trẻ, quá trình mang thai của người mẹ, chiều dài và cân nặng khi sinh, chiều cao của các thành viên khác trong gia đình và thông tin về những thành viên cũng bị chậm phát triển (nếu có).

Bác sỹ cũng có thể đề nghị tiếp tục theo dõi quá trình tăng trưởng của trẻ trong vòng từ 6 tháng đến 1 năm để xác định xem đó có phải là tình trạng bệnh lý hay không.

Một số xét nghiệm khác cũng giúp chẩn đoán tình trạng này:

  • Chụp X quang bàn tay và cổ tay có thể cung cấp những thông tin quan trọng cho thấy tình trạng phát triển của xương có liên quan đến độ tuổi của trẻ.
  • Các xét nghiệm máu có thể phát hiện ra những vấn đề liên quan đến sự sản sinh của nội tiết tố hoặc phát hiện các bệnh ở dạ dày, ruột, thận và xương.
  • Trong một số trường hợp, bác sỹ có thể đề nghị trẻ ở lại bệnh viện qua đêm để lấy mẫu máu do khoảng 2/3 lượng hormon tăng trưởng được tiết ra vào ban đêm khi trẻ ngủ.

Điều trị tình trạng chậm phát triển ở trẻ em

Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây nên tình trạng chậm phát triển. Trẻ thiếu hormon tăng trưởng sẽ được tiêm bổ sung hormon tăng trưởng tại nhà với liều khoảng 3 mũi tiêm/tuần hoặc hàng ngày tùy theo chỉ định của bác sỹ. Việc điều trị sẽ kéo dài trong vòng vài năm cho tới khi trẻ đạt tới chiều cao của một người trưởng thành.

Nếu xét nghiệm phát hiện thấy trẻ mắc một số bệnh về tiêu hóa, tiết niệu, suy dinh dưỡng hoặc u tuyến yên, điều trị khỏi những bệnh này có thể giúp trẻ phát triển với tốc độ bình thường.

Trong một số trường hợp, chậm phát triển chiều cao và cân nặng có thể là một phần triệu chứng của trẻ mắc phải hội chứng Down hay hội chứng Turner. Theo Tổ chức của những bệnh nhân mắc hội chứng Down ở Los Angeles, nam giới trưởng thành mắc hội chứng Down có chiều cao trung bình khoảng 157,48 cm trong khi nữ giới sẽ cao trung bình khoảng 137,16 cm.

Triển vọng điều trị cho những trẻ bị chậm phát triển

Tiên lượng điều trị phụ thuộc chủ yếu vào nguyên nhân gây bệnh. Những trẻ bị chậm phát triển do mắc phải một căn bệnh nào đó có thể đạt tới chiều cao bình thường hoặc gần bình thường nếu việc điều trị được bắt đầu ngay sau khi bệnh lý đã được chẩn đoán. Trì hoãn việc điều trị có thể làm cho tình trạng trở nên ngày một trầm trọng hơn, nhất là đối với những trẻ bị thiếu hụt hormon tăng trưởng. Một khi các đĩa sụn đầu xương đã được cốt hóa gần hoàn chỉnh thì trẻ sẽ khó có thể cao thêm được nữa.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Cha mẹ béo phì sẽ khiến trẻ chậm phát triển?

Bình luận
Tin mới
  • 21/11/2024

    Trị bệnh Parkinson bằng Đông y có hiệu quả không?

    Do các loại thuốc Tây y điều trị bệnh Parkinson thường đi kèm với tác dụng phụ và nguy cơ “nhờn thuốc” khi dùng lâu dài, nhiều người tìm tới các phương pháp Đông y với hy vọng các loại thảo dược tự nhiên sẽ an toàn hơn với cơ thể.

  • 21/11/2024

    Tăng cường sức khỏe xương khớp cho người cao tuổi trong mùa đông

    Khi bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể con người trải qua nhiều thay đổi sinh lý, suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp và dễ mắc phải các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là trong mùa đông lạnh

  • 21/11/2024

    Tức giận - Kẻ thù thầm lặng của sức khỏe

    Tức giận là một cảm xúc bình thường mà ai cũng sẽ trải qua, bởi hiếm ai có thể giữ được bình tĩnh khi bị tấn công, xúc phạm, phản bội hay thất bại... Tuy nhiên, tức giận quá thường xuyên hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe.

  • 21/11/2024

    Bệnh hô hấp và cách bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh

    Mùa đông đến đi kèm với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, không khí hanh khô và độ ẩm giảm. Những yếu tố này gây nên các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Các bệnh lý đường hô hấp không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

  • 20/11/2024

    9 cách chữa đau chân tại nhà hiệu quả

    Đau chân là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Cùng tìm hiểu 9 phương pháp đơn giản, hiệu quả để chữa đau chân tại nhà. Áp dụng đúng cách, bạn có thể giảm đau, cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức khỏe cho đôi chân của mình.

  • 19/11/2024

    Các phương pháp điều trị bênh tiêu chảy tự nhiên khi bạn đang cho con bú

    Thật khó khăn khi bạn phải đối mặt với bệnh tiêu chảy, nhất là khi bạn đang phải cho con bú. Trong bài viết này, Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ một số biện pháp khắc phục tự nhiên để điều trị bệnh tiêu chảy cho các bà mẹ vẫn đang trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ.

  • 18/11/2024

    Tại sao người đái tháo đường nên ăn rau đầu tiên?

    Ăn rau đầu tiên trong bữa ăn có tác dụng thế nào với người bệnh đái tháo đường? Thứ tự các ăn các món trong bữa ăn của người bệnh đái tháo đường có gì đặc biệt? Nhân Ngày thế giới phòng chống đái tháo đường 14/11, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

  • 18/11/2024

    Ngày Trẻ em Thế giới: Bồi dưỡng sức khỏe thể chất và tinh thần cho trẻ

    Ngày Trẻ em Thế giới là dịp để chúng ta cùng nhau tôn vinh và bảo vệ thế hệ tương lai của đất nước. Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với nhiều thay đổi, việc chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ em càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Xem thêm