Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Các thuốc trị đau mạn tính

Đau là triệu chứng của rất nhiều bệnh khác nhau. Có những trường hợp đau mà những thuốc giảm đau thông thường không cải thiện được triệu chứng này...

Đau là triệu chứng của rất nhiều bệnh khác nhau. Có những trường hợp đau mà những thuốc giảm đau thông thường không cải thiện được triệu chứng này, được gọi là đau mạn tính. Bệnh nhân cần phải sử dụng thuốc trong bệnh này ra sao?

Một số nguyên nhân gây đau mạn tính

Có thể liệt kê một số nguyên nhân, làm kéo dài và trầm trọng mức độ đau của bệnh nhân, đó là: đau bởi các bệnh lý như ung thư, viêm khớp, đau nửa đầu, đau xơ cơ và bệnh nhân đau do đái tháo đường...; cơn đau thần kinh của những bệnh nhân đã từng bị Herpes (zona); đau sau chấn thương; do tình trạng tâm lý của bệnh nhân, yếu tố này có thể làm những cơn đau thêm trầm trọng hơn và kéo dài hơn.

Thuốc nào để điều trị?

Một số nhóm thuốc đã được sử dụng điều trị cho các trường hợp đau mạn tính:

Thuốc chống trầm cảm: Các thuốc chống trầm cảm 3 vòng tỏ ra rất hữu ích trong xử trí bệnh nhân đau mạn tính, mặc dù ban đầu mục đích sử dụng của các thuốc thuộc nhóm này là điều trị chứng trầm cảm. Tuy chưa thể giải thích rõ được cơ chế của nhóm thuốc này nhưng tác dụng giảm đau của các thuốc này có khởi đầu nhanh. Hơn nữa, thực nghiệm điều trị đã cho thấy, bệnh nhân đau mạn tính mà không bị trầm cảm khi dùng thuốc chống trầm cảm thì sẽ làm giảm cơn đau. Ngoài ra cũng có một số nghiên cứu chỉ ra rằng các thuốc chống trầm cảm làm tăng tác dụng của các thuốc giảm đau có chứa thuốc phiện. Việc kết hợp giữa thuốc chống trầm cảm cùng với các thuốc giảm đau có chứa thuốc phiện rất có hiệu quả trong những trường hợp đau dữ dội, dai dẳng như ung thư.Viêm khớp

Viêm khớp gây ra các cơn đau mạn tính, khi dùng thuốc cần phải theo chỉ  định của bác sĩ.

Ngoài ra, các thuốc chống trầm cảm ba vòng đặc biệt có giá trị trong xử trí đau do bệnh thần kinh như trong bệnh thần kinh do đái tháo đường và đau dây thần kinh sau Herpes. Đây là lựa chọn tốt nhất để điều trị đau trong 2 trường hợp bệnh lý trên.

Các thuốc chống trầm cảm hay được sử dụng hiện nay đó là amitriptyline, clomipramine, desipramin, imipramine, maprotilin và paroxetine. Tuy nhiên, việc sử dụng các thuốc trong nhóm này cần có sự tư vấn kỹ của bác sĩ do một số các tác dụng phụ có thể gặp như giảm huyết áp tư thế đứng hay loạn nhịp tim...

Thuốc chống co giật và thuốc chống loạn nhịp: Các thuốc chống co giật đáng chú ý trong nhóm này đó là carbamazepin, phenytoin, valproate, clonazepam, baclofen, gabapentin. Những thuốc này chủ yếu hữu ích cho bệnh nhân đau do bệnh thần kinh. Phenytoin và carbmazepin đều đã được chứng minh có tác dụng giảm đau với dây thần kinh sinh ba với tính chất đặc trưng của cơn đau là ngắn, đột ngột và giống như bị điện giật. Trên thực tế, các thuốc chống co giật đều tỏ ra hữu hiệu cho những loại tính chất đau như vậy.

Lưu ý là cần kiểm tra định kỳ huyết học và chức năng gan khi sử dụng những thuốc này, nhất là khi dùng carbamazepine và valproate.

Thuốc có chứa thuốc phiện dùng dài ngàyMặc dù đây là thuốc hạn chế được kê đơn, nhưng được chấp nhận sử dụng cho bệnh nhân bị đau do bệnh ác tính. Hiện nay vẫn đang còn tranh cãi sử dụng những thuốc này cho những trường hợp bệnh lý đau không có nguồn gốc ác tính. Tuy nhiên, đối với tình trạng đau quá nặng nề không thể cải thiện được bằng bất kỳ phương cách nào khác thì nhóm thuốc này là lựa chọn cuối cùng cho bệnh nhân. Điều này hoàn toàn có thể hiểu được vì các chất giống thuốc phiện là những chất mạnh nhất và có phạm vi công hiệu rộng nhất trong các nhóm thuốc giảm đau.

Đối với những bệnh nhân sử dụng thuốc này lần đầu ít khi xảy ra nghiện nhưng nếu dùng dài ngày sẽ có tình trạng dung nạp và phụ thuộc thuốc. Do đó, khi sử dụng nhóm thuốc này cần được cân nhắc kỹ và phải được giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ điều trị.

Một số thuốc thông dụng của nhóm này đó là: codein, oxycodone, morphin...

Táo bón là một tác dụng phụ phổ biến của nhóm thuốc này gây ra cần được chú ý và nên đề phòng điều trị.

Các nhóm thuốc trên đây là những nhóm thuốc được cân nhắc và áp dụng điều trị trong những trường hợp đau mạn tính khi mà các phương pháp khác tỏ ra không hiệu quả, giúp bệnh nhân giảm bớt đi phần nào những cơn đau đang hành hạ bản thân họ. Tuy nhiên, mỗi nhóm thuốc trên đều có những tác dụng phụ và có thể xảy ra tương tác thuốc nguy hiểm khi sử dụng chung với những thuốc khác. Chính vì vậy, người bệnh không nên tự ý mua và sử dụng mà cần có sự tư vấn kỹ của bác sĩ điều trị. Khi gặp bất kỳ một triệu chứng bất thường nào cần ngưng ngay thuốc và báo cho bác sĩ.

BS. Vũ Hữu Dũng - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

  • 28/06/2025

    Thói quen sử dụng dầu mỡ trong chế độ ăn hiện nay của người Việt Nam

    Nhịp sống hiện đại cũng dần làm thay đổi chế độ ăn uống của con người, khi thời gian đôi lúc được coi là ưu tiên số 1. Việt Nam cũng không ngoại lệ trong tiến trình này. Từ những bữa ăn truyền thống giản dị vừa phải, ngày nay, các món ăn nhanh, nhiều dầu mỡ dường như đã trở thành một phần không thể thiếu, hiện diện đậm nét trong hầu hết các bữa cơm gia đình đến các bữa tiệc bên ngoài. Không nằm ngoài quy luật đó, sự dịch chuyển của xu hướng tiêu thụ dầu mỡ trong chế độ ăn cũng thể hiện rõ nét, bao gồm sự tăng vọt về số lượng và sự ưu tiên thiên lệch ngày càng rõ rệt đối với một số loại chất béo nhất định.

Xem thêm