Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Các phản ứng khi tiêm vắc-xin và cách khắc phục

Vắc xin được sử dụng để tạo miễn dịch cho cơ thể chống lại bệnh nhiễm trùng như bệnh bại liệt, viêm gan và ho gà,…

Các phản ứng khi tiêm vắc-xin và cách khắc phục

Nhờ có vắc-xin, một số bệnh có thể được loại trừ hoàn toàn (ví dụ: bệnh đậu mùa) hoặc làm giảm bớt tỷ lệ mắc bệnh. Tuy vậy, trước khi tiêm chủng cũng cần biết một số điều liên quan tới những phản ứng không mong muốn.

Các phản ứng không mong muốn thường gặp khi tiêm vắc-xin

Sốt

Sốt (nhiệt độ cao hơn 38,5°C) là phản ứng thường gặp nhất. Nên để trẻ nghỉ ngơi, mặc quần áo thoáng mát. Không nên lau trẻ bằng khăn lạnh vì khi đó các mạch máu co lại để giữ ấm cho cơ thể làm nhiệt độ tăng lên quá cao. Sốt là phản ứng giúp hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại nhiễm trùng, vì thế, không nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt (ví dụ paracetamol) trước khi tiêm vắc-xin. Sốt và co giật nhẹ không gây hại cho bộ não của trẻ, nhưng làm trẻ khó chịu. Nếu nhiệt độ tăng cao trên 39°C, có thể dùng paracetamol hoặc ibuprofen (cho trẻ trên 6 tháng tuổi) để hạ sốt. Nên đưa trẻ ngay đến cơ sở y tế nếu trẻ có biểu hiện sốt hơn 2 ngày hoặc có cơn co giật kéo dài hơn 5 phút.

Kiểm tra sức khỏe cho trẻ tại phòng chờ sau khi tiêm chủng. Ảnh: TM

Đỏ, sưng và đau ở vị trí tiêm

Đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi tiêm vắc-xin, phản ứng này có thể kéo dài 3-4 ngày và có thể kéo dài hơn khi tiêm vắc-xin nhiều lần liên tiếp. Nên vệ sinh sạch sẽ chỗ tiêm để làm dịu sự khó chịu cho trẻ. Bạn có thể dùng một chiếc khăn lạnh hoặc gói một cục đá trong một chiếc khăn ướt và đặt lên vùng bị đau trong vòng khoảng 20 phút. Bạn cũng có thể dùng các thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen, nên nhớ chỉ dùng khi thật cần thiết. Nếu trẻ nổi mề đay tại chỗ chích, có thể bôi hydrocortisone 1% 2 lần một ngày. Nếu các vết đỏ càng sưng đau trầm trọng hơn sau 3 ngày, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Nhức đầu, mệt mỏi, chán ăn và buồn nôn

Nên để trẻ nghỉ ngơi, uống nhiều nước và nước trái cây. Hay gặp trường hợp trẻ buồn ngủ, điều này là bình thường, miễn là trẻ vẫn có thể thức dậy được. Các triệu chứng này là bình thường và không cần điều trị. Nhưng nếu trẻ có biểu hiện khóc dốc và mệt mỏi hơn 3 giờ, hoặc có biểu hiện khó thở, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, nôn mửa, tiêu chảy, đau cơ, khớp ít xảy ra hơn.

Lưu ý khi dùng thuốc

Lưu ý, do tâm lý lo lắng khi thấy trẻ sốt hay nổi mề đay, một số cha mẹ dùng paracetamol đến quá liều. Liều dùng paracetamol trung bình cho trẻ em là 10-15mkg cân nặng, thời gian cách nhau giữa các lần dùng thuốc trong ngày từ 4-6 giờ, không nên dùng thuốc quá 4 lần/ngày, tổng liều tối đa không quá 60mg/kg/24 giờ. Quá liều paracetamol sẽ dẫn đến suy gan, hôn mê, thậm chí là tử vong.

Một số biểu hiện của dùng quá liều paracetamol như: trẻ mệt, buồn nôn, nôn, khó chịu, đau hạ sườn phải, vàng da. Ngay khi uống quá liều paracetamol, các bậc phụ huynh cần cho trẻ vào ngay bệnh viện để các bác sĩ xử trí cấp cứu.

Đối với hydrocortisone 1%, không nên bôi quá 4 lần trong 1 ngày và không nên bôi thuốc trên một vùng da rộng vì thuốc gây nhiều tác dụng không mong muốn như teo da, rạn da, xuất huyết dưới da, viêm nhiễm nấm, phát ban,...

Do những nguy hiểm nêu trên, khi dùng thuốc, cha mẹ cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, dùng thuốc đúng liều lượng, chỉ định và bảo quản thuốc tránh xa tầm tay của trẻ em.

Hầu hết các tác dụng phụ của vắc-xin là nhẹ và thường biến mất trong vòng vài ngày. Khả năng một loại vắc-xin gây nguy hiểm là cực kỳ hiếm và việc tiêm chủng ít gây hại hơn so với việc mắc bệnh. Vì vậy, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để tiêm chủng các loại vắc-xin cần thiết để bảo vệ sức khỏe của con bạn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Vắc xin và nuôi con theo kiểu tự nhiên

TS.DS. Võ Thị Hà - Phạm Thị Bích Hiền - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 19/11/2025

    11 lời khuyên "Nên - Không nên" khi bạn bị đau đầu gối

    Đau gối là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những ai thường xuyên vận động mạnh.

  • 18/11/2025

    Cách uống hạt chia có lợi cho sức khỏe

    Hạt chia rất nhỏ nhưng chứa nhiều dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng hạt chia để mang lại những giá trị vượt trội.

  • 18/11/2025

    6 dấu hiệu cảnh báo loãng xương dễ bị bỏ qua

    Loãng xương được mệnh danh là “kẻ thù thầm lặng”, bởi bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là gãy xương và biến dạng cột sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo Loãng xương là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

  • 18/11/2025

    Ngủ ngon hơn trong đêm thu: Bí quyết cho giấc ngủ sâu và trọn vẹn

    Mùa thu với không khí se lạnh và những ngày ngắn hơn có thể mang lại cảm giác dễ chịu, nhưng cũng dễ làm gián đoạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Một giấc ngủ ngon không chỉ giúp bạn sảng khoái mà còn hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ việc điều chỉnh môi trường ngủ đến xây dựng thói quen lành mạnh, để mỗi đêm đều là một trải nghiệm nghỉ ngơi trọn vẹn.

  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

Xem thêm