Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Các phản ứng khi tiêm vắc-xin và cách khắc phục

Vắc xin được sử dụng để tạo miễn dịch cho cơ thể chống lại bệnh nhiễm trùng như bệnh bại liệt, viêm gan và ho gà,…

Các phản ứng khi tiêm vắc-xin và cách khắc phục

Nhờ có vắc-xin, một số bệnh có thể được loại trừ hoàn toàn (ví dụ: bệnh đậu mùa) hoặc làm giảm bớt tỷ lệ mắc bệnh. Tuy vậy, trước khi tiêm chủng cũng cần biết một số điều liên quan tới những phản ứng không mong muốn.

Các phản ứng không mong muốn thường gặp khi tiêm vắc-xin

Sốt

Sốt (nhiệt độ cao hơn 38,5°C) là phản ứng thường gặp nhất. Nên để trẻ nghỉ ngơi, mặc quần áo thoáng mát. Không nên lau trẻ bằng khăn lạnh vì khi đó các mạch máu co lại để giữ ấm cho cơ thể làm nhiệt độ tăng lên quá cao. Sốt là phản ứng giúp hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại nhiễm trùng, vì thế, không nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt (ví dụ paracetamol) trước khi tiêm vắc-xin. Sốt và co giật nhẹ không gây hại cho bộ não của trẻ, nhưng làm trẻ khó chịu. Nếu nhiệt độ tăng cao trên 39°C, có thể dùng paracetamol hoặc ibuprofen (cho trẻ trên 6 tháng tuổi) để hạ sốt. Nên đưa trẻ ngay đến cơ sở y tế nếu trẻ có biểu hiện sốt hơn 2 ngày hoặc có cơn co giật kéo dài hơn 5 phút.

Kiểm tra sức khỏe cho trẻ tại phòng chờ sau khi tiêm chủng. Ảnh: TM

Đỏ, sưng và đau ở vị trí tiêm

Đây là phản ứng bình thường của cơ thể khi tiêm vắc-xin, phản ứng này có thể kéo dài 3-4 ngày và có thể kéo dài hơn khi tiêm vắc-xin nhiều lần liên tiếp. Nên vệ sinh sạch sẽ chỗ tiêm để làm dịu sự khó chịu cho trẻ. Bạn có thể dùng một chiếc khăn lạnh hoặc gói một cục đá trong một chiếc khăn ướt và đặt lên vùng bị đau trong vòng khoảng 20 phút. Bạn cũng có thể dùng các thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen, nên nhớ chỉ dùng khi thật cần thiết. Nếu trẻ nổi mề đay tại chỗ chích, có thể bôi hydrocortisone 1% 2 lần một ngày. Nếu các vết đỏ càng sưng đau trầm trọng hơn sau 3 ngày, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Nhức đầu, mệt mỏi, chán ăn và buồn nôn

Nên để trẻ nghỉ ngơi, uống nhiều nước và nước trái cây. Hay gặp trường hợp trẻ buồn ngủ, điều này là bình thường, miễn là trẻ vẫn có thể thức dậy được. Các triệu chứng này là bình thường và không cần điều trị. Nhưng nếu trẻ có biểu hiện khóc dốc và mệt mỏi hơn 3 giờ, hoặc có biểu hiện khó thở, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Ngoài ra, nôn mửa, tiêu chảy, đau cơ, khớp ít xảy ra hơn.

Lưu ý khi dùng thuốc

Lưu ý, do tâm lý lo lắng khi thấy trẻ sốt hay nổi mề đay, một số cha mẹ dùng paracetamol đến quá liều. Liều dùng paracetamol trung bình cho trẻ em là 10-15mkg cân nặng, thời gian cách nhau giữa các lần dùng thuốc trong ngày từ 4-6 giờ, không nên dùng thuốc quá 4 lần/ngày, tổng liều tối đa không quá 60mg/kg/24 giờ. Quá liều paracetamol sẽ dẫn đến suy gan, hôn mê, thậm chí là tử vong.

Một số biểu hiện của dùng quá liều paracetamol như: trẻ mệt, buồn nôn, nôn, khó chịu, đau hạ sườn phải, vàng da. Ngay khi uống quá liều paracetamol, các bậc phụ huynh cần cho trẻ vào ngay bệnh viện để các bác sĩ xử trí cấp cứu.

Đối với hydrocortisone 1%, không nên bôi quá 4 lần trong 1 ngày và không nên bôi thuốc trên một vùng da rộng vì thuốc gây nhiều tác dụng không mong muốn như teo da, rạn da, xuất huyết dưới da, viêm nhiễm nấm, phát ban,...

Do những nguy hiểm nêu trên, khi dùng thuốc, cha mẹ cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, dùng thuốc đúng liều lượng, chỉ định và bảo quản thuốc tránh xa tầm tay của trẻ em.

Hầu hết các tác dụng phụ của vắc-xin là nhẹ và thường biến mất trong vòng vài ngày. Khả năng một loại vắc-xin gây nguy hiểm là cực kỳ hiếm và việc tiêm chủng ít gây hại hơn so với việc mắc bệnh. Vì vậy, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để tiêm chủng các loại vắc-xin cần thiết để bảo vệ sức khỏe của con bạn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Vắc xin và nuôi con theo kiểu tự nhiên

TS.DS. Võ Thị Hà - Phạm Thị Bích Hiền - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 09/12/2025

    10 rủi ro có thể xảy ra với người ăn kiêng quá ít calo

    Ăn kiêng cắt giảm calo giúp giảm cân nhưng ăn quá ít calo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy điều gì xảy ra khi bạn ăn kiêng quá ít calo?

  • 09/12/2025

    Những điều cần biết về sức khỏe răng miệng khi chuyển mùa

    Mùa đông đến tiềm ẩn nhiều thách thức đối với sức khỏe răng miệng. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm giảm và thói quen sinh hoạt thay đổi có thể ảnh hưởng đến răng và nướu, gây ra các vấn đề như ê buốt răng, tăng nhạy cảm răng miệng. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp duy trì nụ cười tự tin mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các vấn đề răng miệng thường gặp trong mùa đông và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

  • 08/12/2025

    4 nhóm người nên hạn chế ăn rau cải cúc

    Rau cải cúc được biết có nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, bất kỳ loại thực phẩm nào, dù tốt đến mấy, cũng có những điều cần lưu ý.

  • 08/12/2025

    Dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt – Tuyệt đối không được bỏ qua!

    Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Bạn không thể cảm nhận được khối u đang phát triển, vì vậy không có cơn đau.

  • 08/12/2025

    Chế độ ăn để giữ xương chắc khỏe suốt đời

    Khung xương nâng đỡ giúp cơ thể vững chắc, linh hoạt và bảo vệ các cơ quan quan trọng. Tuy nhiên, theo thời gian, khối lượng và mật độ xương dần suy giảm đặc biệt sau tuổi 30, khi quá trình tạo xương mới chậm lại. Đây chính là nguyên nhân khiến nguy cơ loãng xương, gãy xương tăng cao ở tuổi trung niên và người lớn tuổi. Điều thú vị là, việc xây dựng và duy trì hệ xương khỏe mạnh xảy ra trò suốt cuộc đời, các giai đoạn có liên quan chặt chẽ với nhau, cần được chăm sóc từ sớm thông qua chế độ ăn uống và lối sống phù hợp.

  • 07/12/2025

    9 nhóm thực phẩm lành mạnh giúp ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ

    Ăn uống lành mạnh là biện pháp hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch hiệu quả. Việc ưu tiên thực phẩm toàn phần giàu chất xơ, chất béo tốt là 'nhiên liệu' cho một trái tim khỏe mạnh, giảm thiểu đáng kể mối đe dọa từ bệnh tim và đột quỵ.

  • 07/12/2025

    5 lợi ích sức khỏe khi chơi quần vợt thường xuyên

    Quần vợt là một môn thể thao thú vị, nhịp độ nhanh, mang lại nhiều lợi ích về thể chất, nhận thức và xã hội. Đây cũng là môn thể thao mà bạn có thể tiếp tục chơi khi về già. Dưới đây là năm lợi ích sức khỏe của việc chơi quần vợt thường xuyên.

Xem thêm