Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Các dạng ngưng thở khi ngủ

Nếu bạn cảm thấy bản thân đang mệt mỏi và buồn ngủ trong suốt ngày dài, cho dù đã ngủ ít nhất 7 tiếng theo tiêu chuẩn, bạn có thể cần cân nhắc đến kiểm tra với bác sĩ về vấn đề ngưng thở khi ngủ.

Theo đánh giá của Hiệp hội khoa học Hoa Kỳ, ngưng thở khi ngủ là một rối loạn giấc ngủ được cho là ảnh hưởng đến gần 30 triệu người ở Hoa Kỳ hiện nay.

Thông thường tình trạng này không được chẩn đoán bởi các triệu chứng thường gặp đều xảy ra trong giấc ngủ (như ngáy, ngừng thở, thở hổn hển). Chính vì vậy nhiều người không hề biết rằng họ đang có các triệu chứng hay không.

Mỗi loại ngưng thở khi ngủ đặc trưng bởi nhiều triệu chứng giống nhau. Tuy nhiên cơ chế, nguyên nhân của ngưng thở có phần khác nhau giữa mỗi loại.

Điểm chung của các loại ngưng thở khi ngủ

Những người bị ngưng thở khi ngủ có những cơn ngưng thở liên tục. Thuật ngữ này được định nghĩa là việc ngừng thở kéo dài từ 10 giây trở lên. Những khoảnh khắc ngưng thở xảy ra nhiều lần trong giấc ngủ của người bệnh khiến cho họ thức dậy trong đêm để cố gắng thở. Người có vấn đề về ngưng thở nghiêm trọng có thể có những kích động từ giấc ngủ trong mỗi đêm.

Bởi những lần tỉnh giấc này thường rất ngắn gọn nên nhiều người thậm chí còn không nhận thức được rằng họ đang trải qua giấc ngủ bị gián đoạn. Tuy nhiên, việc này sẽ tàn phá giấc ngủ của bạn, ngăn chặn những bệnh nhân này đến các giai đoạn ngủ sâu và yên tĩnh. Đó là lý do tại sao những người bị ngưng thở khi ngủ có thể bị kiệt sức và buồn ngủ vào ngày hôm sau mặc dù họ đã ngủ đủ giấc đêm trước đó.

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA)

Đây là dạng phổ biến nhất của ngưng thở khi ngủ, xảy ra do đường hô hấp trên bị tắc nghẽn một phần hay toàn phần trong khi ngủ (do lưỡi, các mô ở thành sau họng quá to hay xương hàm bất thường). Khi đường thở bị chặn, người bệnh có thể bắt đầu ngáy. Điều đáng chú ý là những người ngáy khi ngủ không phải tất cả đều có ngưng thở.

Khi não bạn cảm thấy không nhận đủ oxy, nó sẽ báo hiệu cơ thể thức dậy để mở lại đường hô hấp. Nói một cách đơn giản, ngưng thở khi ngủ là không đủ không khí đi vào phổi ban đêm, và não bạn sẽ đánh thức bạn thở lại.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các trường hợp ngưng tắc nghẽn khi ngủ đang tăng lên đáng kể trong hai thập kỷ qua. Điều này có thể do hai yếu tố chính: Béo phì và kiến thức chẩn đoán của bác sĩ tăng lên.

Ngưng thở khi ngủ được điều trị bằng các thiết bị để giữ cho đường thở của bạn mở ra, ví dụ như máy đẩy áp suất không khí vào phổi. Bác sĩ cũng khuyên bạn nên giảm cân và tránh nằm ngửa khi ngủ để ngăn chặn lực đẩy của lưỡi, amidan và các mô mềm khác trong cổ họng vào đường hô hấp.

Ngưng thở khi ngủ do nguyên nhân trung ương

Trường hợp này ít phổ biến hơn và phức tạp hơn khi chẩn đoán cũng như điều trị. Không giống như ngưng thở tắc nghẽn gây ra bởi vấn đề cơ học làm tắc nghẽn đường hô hấp, ngưng thở do nguyên nhân trung ương xảy ra khi não không gửi được thông điệp đến các cơ quan kiểm soát hơi thở. Bệnh lý này do nguyên nhân thần kinh gây ra.

Trong ngưng thở khi ngủ do nguyên nhân trung ương, nhiều triệu chứng sẽ xảy ra hơn: các đợt ngừng thở, thức giấc liên tục trong đêm và buồn ngủ cực độ vào ban ngày. Các bệnh thông thường liên quan đến ngưng thở khi ngủ trung tâm bao gồm: béo phì mức độ nặng, bệnh nhân Parkinson , đột quỵ và suy tim mạn tính . Một số loại thuốc, chẳng hạn như opioid hoặc benzodiazepines có thể đóng một vai trò quan trọng trong ngưng thở khi ngủ do nguyên nhân trung tâm. 

Các bác sĩ sẽ kết hợp với các chuyên gia về tim mạch để yêu cầu bạn thực hiện những kiểm tra bệnh lý về tim nhằm loại trừ các căn bệnh khác. Điều trị ngưng thở do nguyên nhân trung ương thường là giải quyết các vấn đề gây ra cơn ngưng thở. Ví dụ điều trị các vấn đề về tim sẽ cải thiện các triệu chứng  ngưng thở khi ngủ ở trung tâm.

Ngưng thở khi ngủ hỗn hợp

Các bác sĩ gần đây đã xác định một loại ngưng thở khi ngủ thứ ba được gọi là ngưng thở khi ngủ hỗn hợp bởi nó là sự kết hợp của hai dạng ở trên. Những bệnh nhân này đầu tiên có thể nhận thấy các triệu chứng của ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn nhưng vấn đề là các bệnh nhân này không đáp ứng hoàn toàn khi điều trị CPAP (một phương pháp đặc hiệu điều trị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn).

Đối với bệnh nhân mắc hội chứng này, các vấn đề ngưng thở vẫn xảy ra ngay cả khi tắc nghẽn đường thở được xử lý. Điều này có nghĩa là còn một nguyên nhân nào đó cũng góp phần vào ngưng thở.

Vấn đề này hiện đang gặp nhiều tranh luận giữa những chuyên gia về vấn đề giấc ngủ bởi họ vẫn chưa thể xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ bị ngưng thở khi ngủ hỗn hợp. Các nghiên cứu bổ sung vẫn cần thiết để tìm hiểu thêm về các phương pháp điều trị có hiệu quả cho căn bệnh này.

Thông tin chi tiết tham khảo thêm tại: Tại sao ngưng thở khi ngủ tăng nguy cơ tử vong?

Thanh Hà - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo everydayhealth)
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm