Bù nước điện giải cho trẻ tốt nhưng cần phải đúng cách
Nguy hiểm do bù nước sai cách
Trẻ bị tiêu chảy, mất nước, nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây rối loạn các chức năng của cơ thể, thậm chí đe dọa tính mạng. Oresol với thành phần là muối, đường, khi được pha đúng, uống đúng sẽ bù lại lượng nước đã mất giúp trẻ phục hồi.
BS Đại tá Bùi Thanh Tiến – Phó Chủ nhiệm Khoa Hồi sức cấp cứu (Bệnh viện Quân y 103) cho biết, oresol có tác dụng bù nước rất tốt, vì ngoài nước cất, còn cung cấp một lượng muối khoáng rất quan trọng. Nó được khuyên dùng trong trường hợp người bị mất nước và chất điện giải do tiêu chảy, nôn, sốt cao… Tuy nhiên, điều quan trọng là sử dụng nó phải đúng cách, pha đúng nồng độ quy định. Nếu pha thuốc đặc hơn so với khuyến cáo, hàm lượng muối trong máu của bệnh nhân sẽ tăng lên, gây tình trạng ưu trương, áp lực thẩm thấu trong máu cao hơn bình thường, sẽ “hút” nước từ tế bào ra khoảng kẽ, khiến tế bào bị mất nước và “teo” lại. Lúc này, trẻ có biểu hiện da nhăn, khô, mắt trũng. Tế bào não bị “teo” khiến trẻ bị co giật, sốt cao, vật vã, có thể hôn mê. Nếu không được cấp cứu kịp thời, trẻ rất dễ bị tử vong.
Bù nước điện giải cho trẻ tốt nhưng cần phải đúng cách
Trên thị trường hiện có hai loại oresol: Loại gói nhỏ được chỉ định pha với 200ml nước; Loại gói to pha đủ với 1 lít nước sôi để nguội. Nhưng vẫn có nhiều phụ huynh “sáng tạo” trong việc pha oresol gây nguy hiểm cho trẻ. Do có trẻ không thích uống oresol, sợ con uống ít không đủ bù nước, cha mẹ liền pha cả gói với vài thìa nước. Sự “sáng tạo” này vô tình gây nguy hiểm cho trẻ. Khi uống oresol với nồng độ quá đặc, có thể bổ sung ít nước nhưng lại làm hàm lượng muối trong máu tăng lên khiến áp lực thẩm thấu trong máu cao hơn bình thường dẫn đến tình trạng trẻ bị co giật, sốt cao, vật vã, kích thích, hôn mê. Nếu không được cấp cứu kịp thời có thể đe dọa tính mạng trẻ. Ngược lại, pha loãng lại không có tác dụng bù nước, giá trị cung cấp điện giải sẽ kém đi.
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai) cũng cho biết, việc pha oresol không đúng quy định sẽ càng gây rối loạn nước và điện giải, tình trạng tiêu chảy càng nặng hơn, thậm chí trẻ có thể tử vong.
Một trong những cách pha sai lầm hay gặp là nhiều người chia nhỏ gói oresol uống thành nhiều lần, trong khi đáng lẽ phải hòa tan hết 1 gói oresol trong 200ml nước mới đảm bảo nồng độ các chất, bù nước cho cơ thể bị mất. Có người lại cắt 1/2 hoặc 1/3, 1/4 gói thuốc rồi nhẩm tính số nước tương ứng giảm đi so với yêu cầu chuẩn. Các cách này dễ khiến trẻ bị ngộ độc muối.
Tốt nhất, phụ huynh pha theo chỉ dẫn trên bao bì, bảo đảm đúng tỷ lệ và cho trẻ uống từng ngụm nhỏ nhiều lần. Thực tế đã có trường hợp cháu bé bị tiêu chảy nhưng người thân đã cho cháu uống hơn 3 gói oresol bằng cách pha từng phần ra chén và cho uống liên tục vì thấy bé vẫn khát. Lượng muối quá đậm đặc đã khiến trẻ tử vong vì phù não cấp tính.
Lưu ý khi dùng thuốc bù nước điện giải cho trẻ
– Sử dụng đúng liều lượng quy định.
– Chỉ dùng dung dịch đã pha trong 24 tiếng, bảo quản kỹ, tránh nhiễm bẩn.
– Không chia nhỏ gói thuốc để sử dụng. Điều đó khiến các thành phần không đồng nhất và gây nhầm lẫn thể tích khi pha.
– Không đun sôi dung dịch đã pha, có thể làm mất các phẩm chất của thuốc, bay hơi, tăng độ thẩm thấu.
– Không pha với nước khoáng, làm sai lệch nồng độ, chỉ nên dùng nước lọc đun sôi, để nguội.
– Theo dõi các triệu chứng của trẻ như phát hiện mất nước, khả năng đáp ứng thuốc… Khi xuất hiện dấu hiệu nặng, bất thường cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.
Tùy vào từng trường hợp mất nước mà có cách uống phù hợp
Cách uống
Tùy từng trường hợp mất nước mà ta phải có cách uống thích hợp, nếu sử dụng cách uống sai thì sẽ không có tác dụng mà thậm chí còn có tác dụng ngược lại nữa.
– Trong trường hợp ra nhiều mồ hôi: có thể uống như uống nước bình thường, nhưng để có kết quả nhanh nhất thì có thể uống từng ngụm nhỏ, giữ lại hơi lâu hơn bình thường 1 chút ở khoang miệng rồi mới nuốt.
– Trong trường hợp tiêu chảy, nôn : phải uống từng thìa nhỏ để lượng nước vào miệng ít nhất, chỉ đủ để láng ướt khoang miệng, làm nước và điện giải được hấp thu ngay tại khoang miệng, ko có khả năng (hoặc rất ít) chui xuống dạ dày. Nếu uống như cách thứ 1 thì toàn bộ dung dịch uống vào sẽ nằm trong dạ dày. Khi đó, dạ dày bị kích thích, nên hoặc sẽ tống dung dịch xuống ruột -> đi ngoài tiếp (nếu bị tiêu chảy) hoặc sẽ tống ngược lên -> gây nôn (nếu bị nôn) —> vừa mất cả chì (Oresol) lẫn chài (mất thêm nước và điện giải của cơ thể)
Liều lượng
– Trẻ <1 tuổi: uống 50-100ml>
– Trẻ >1 tuổi: uống 150-200ml/1 lần nôn, tiêu chảy
Làm gì khi trẻ sốt?
Một sai lầm khác trong cách bù nước, hạ sốt cho trẻ mà nhiều phụ huynh đang làm là truyền dịch. Họ cho rằng, mọi thứ sốt, thậm chí sốt ác tính chỉ cần truyền một chai dịch cũng giảm ngay mà không có hại đối với trẻ nhỏ. Song bản chất truyền dịch không phải cắt sốt, hạ sốt. Việc tự ý truyền dịch sẽ vô cùng nguy hại đến sức khỏe, chỉ khi sốt kéo dài bác sĩ mới chỉ định truyền dịch.
“Truyền dịch không bù nước nhanh cho cơ thể. Ngoài các nguy cơ sốc dẫn đến tử vong, khi truyền dịch sát khuẩn không tốt có thể dẫn đến lây nhiễm các bệnh nhiễm trùng như viêm gan siêu vi. Nếu cháu bé bị sốt do viêm phổi, việc truyền dịch còn làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh. Thậm chí, nếu lượng dịch truyền quá nhiều so với tình trạng bệnh sẽ gây phù phổi, suy tim. Do đó, chỉ trường hợp thật sự cần thiết, các bác sĩ mới chỉ định truyền dịch để bù nước”, PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng khuyến cáo.
Tuyệt đối không truyền dịch khi trẻ bị sốt
Cha mẹ cần lưu ý khi trẻ sốt trên 38,5 độ C. Cho trẻ nằm ở nơi thoáng mát, mặc quần áo mỏng, lau nước ấm, đồng thời cho trẻ uống nước đầy đủ theo nhu cầu để bù lại lượng nước đã mất. Trẻ bị sốt cao thường ra nhiều mồ hôi nên dễ bị mất nước, vì vậy cần cho bé uống nhiều nước, sữa, nước trái cây, cháo, súp… để bù mất nước. Tuyệt đối không cho trẻ uống nước ngọt và nước có ga. Cần theo dõi phản ứng của trẻ. Nếu đã bù oresol đường uống đúng cách mà trẻ vẫn nôn quá nhiều, có dấu hiệu mất nước như mệt, kêu khát nước, tiểu ít… nên đưa trẻ đến viện để bác sĩ điều trị, phòng nguy cơ mất nước rất nguy hiểm.
Để phòng tránh trẻ sốt cần cho trẻ ăn đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng. Cho trẻ mặc quần áo phù hợp với thời tiết để tránh bị cảm sốt hay sốt do thân nhiệt tăng do quần áo quá dày. Uống đủ nước hàng ngày. Điều đặc biệt cần lưu ý là tiêm vaccine phòng bệnh do virus như sởi, quai bị…
Bù nước điện giải không chỉ cung cấp lượng nước và ion đã mất mà còn giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn. Tuy nhiên, phải sử dụng đúng cách thì mới mang lại hiệu quả, pha oresol không đúng cách có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn. Bên cạnh đó, cần nâng cao sức khỏe cho bé qua chế độ dinh dưỡng, chăm sóc mỗi ngày.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những thực phẩm bổ sung chất điện giải cho cơ thể
Mùa đông lạnh thường mang đến cảm giác cô đơn và trầm lắng, đặc biệt là đối với người cao tuổi. Sự thay đổi thời tiết, cùng với những hạn chế về sức khỏe và khả năng vận động khiến người già dễ rơi vào tình trạng cô lập, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và thể chất.
Với tỷ lệ mắc cao ở người cao tuổi, loãng xương là mối đe dọa tiềm tàng dẫn đến gãy xương và suy giảm chất lượng cuộc sống. Cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu các biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả để đối phó với căn bệnh này!
Nghệ không chỉ là loại gia vị tốt mà còn có tác dụng hỗ trợ chữa một số bệnh. Dưới đây là 4 lợi ích sức khỏe khi sử dụng nghệ trong mùa đông.
Tuy không phải là yếu tố quyết định nhưng dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến quá trình dậy thì ở nữ giới. Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng, hạn chế các thực phẩm không lành mạnh sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện và giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến dậy thì sớm.
Trẻ em ngày nay có xu hướng dậy thì sớm. Dinh dưỡng cũng là một trong những yếu tố góp phần gây dậy thì sớm ở trẻ.
Da của chúng ta là cơ quan lớn nhất của cơ thể và nhiều tình trạng da có cả biểu hiện bên trong và bên ngoài. Chỉ có một số ít nghiên cứu đã xem xét cách chế độ ăn uống có thể tác động đến một số tình trạng da liễu nhất định. Bài viết dưới đây sẽ liệt kê danh sách các tình trạng da phổ biến và cách chế độ ăn uống có thể giúp ích hoặc gây hại cho làn da của bạn.
Sự thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ tuổi mãn kinh không chỉ dẫn đến các triệu chứng được nhiều người biết đến như bốc hoả, thay đổi tâm trạng,…mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe xương, tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương.
Xu hướng dậy thì sớm ngày càng gia tăng. Một số ít có thể là biểu hiện của bệnh lý, cần được điều trị đặc biệt.