Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh đau đầu ở thanh, thiếu niên

Nhức đầu ở thanh, thiếu niên khá phổ biến và thường không nghiêm trọng. Giống như người lớn, thanh,thiếu niên có thể phát triển chứng đau nửa đầu, nhức đầu mãn tính hàng ngày.

Bệnh đau đầu ở thanh, thiếu niên

Cơn đau đầu do tình trạng căng thẳng mức độ từ nhẹ đến trung bình là một trong những vấn đề hay gặp ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Tình trạng nhức đầu do căng thẳng thường là do quá tải trong học hành tạo ra một áp lực cho cả hai phía của đầu và lan xuống cổ., tạo nên cơn đâu đầu thường xuyên và có thể trở nên mãn tính.

Cơn đau migraine, xuất hiện ở khoảng 10% thanh thiếu niên, đặc biệt là các bạn nữ, được đặc trưng bởi các cơn đau nửa đầu dữ dội.  Khi một người bị một cơn đau như búa bổ ở một bên của hộp sọ, xuất hiện sau khi bị suy giảm thị lực, đây gọi là cơn migraine có tiền triệu ( cơn aura). Theo bác sỹ nhãn khoa Harold Koller, người bệnh sẽ nhìn thấy những ánh sáng lấp lánh, những vòng sáng dạng bánh răng hay những đường zigzag. Ông cũng nói thêm rằng các bậc phụ huynh thường nhầm lẫn tình trạng ảo giác quang học và chứng đau đầu với tình trạng căng mỏi mắt.

Cơn migraine có tiền triệu - Aura có thể hết trong vòng vài phút hoặc kéo dài trung bình trong vài giờ. Cơn migraine không có tiền triệu thường xảy ra bất chợt và kéo dài từ 3 giờ cho tới vài ngày. Nói chung cơn đau nửa đầu migraine có thể xảy ra khá thường xuyên, thường vài lần một tuần, hay hiếm hơn là khoảng vài lần trong một năm.

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra cơn migraine, bao gồm tình trạng căng thẳng, stress, do thực phẩm, do tình trạng co thắt của các mạch máu phần đầu và cổ làm giảm tuần hoàn tới não.

Vào năm 2000, các nhà khoa học tại Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ đã khám phá ra một nguyên nhân khác: do sự kém hoạt động ở phần sau của não. Một kích thích đã khuấy động các tế bào não hoạt động một cách hưng phấn bất thường và bắn ra các xung điện nhỏ. Các điện tích ảnh hưởng đến não và cuống não, kích thích các thụ thể gây đau dọc theo trục chuyển động của chúng. Và kết quả là, con đau nửa đầu xuất hiện!

Các triệu chứng của cơn đau đầu

Đau đầu do căng thẳng

  • Đau liên tục âm ỉ ở hai bên trán
  • Cảm giác thắt chặt phần đầu, lan tỏa xuống cổ

Cơn đau migraine

  • Migraine có tiền triệu (aura)
  • Các biểu hiện rối loạn thị giác gọi là aura: người bệnh sẽ nhìn thấy những ánh sáng lấp lánh, những vòng sáng dạng bánh răng hay những đường zigzag. Các biểu hiện này thường xuất hiện khoảng 15 đến 30 phút trước khicác biểu hiện khác xuất hiện.
  • Mạch đập vùng thái dương, đau dữ dội bắt đầu từ một bên đầu và đôi khi lan sang phía còn lại
  • Buồn ngủ, ngủ lơ mơ
  • Migraine không có tiền triệu (aura)
  • Mạch đập vùng thái dương, đau dữ dội ở một bên đầu
  • Tinh thần kém minh mẫn
  • Ủ rũ
  • Mệt mỏi
  • Nhạy cảm ánh sáng
  • Tiêu chảy
  • Buồn nôn và nôn
  • Buồn ngủ, ngủ lơ mơ

Nguyên nhân gây đau đầu

Đau đầu thường kèm theo các bệnh khác như nhiễm virus, viêm họng, dị ứng viêm xoang và nhiễm trùng tiết niệu. Các nguyên nhân phổ biến khác bao gồm:

  • Tình trạng thiếu dinh dưỡng trầm trọng, cực kỳ đói hay khát
  • Không ngủ đầy đủ kéo dài
  • Một số loại đồ ăn và thức uống như sô cô la, pho mát, pizza, sữa chua, các loại quả hạch, đậu tây, thịt hộp, một số loại quả và nước trái cây
  • Các loại phụ gia thực phẩm (monosodium glutamate, nitrate, nitrite)
  • Lạm dụng một số loại thực phẩm chức năng và thuốc không kê đơn và các loại thuốc kê đơn (thuốc tránh thai, tetracycline, quá liều vitamin A)
  • Sử dụng quá mức các sản phẩm thực phẩm chứa caffeine (soda, cà phê, sô cô la)
  • Lạm dụng đồ uống chứa cồn, cocain và các chất cấm
  • Tình trạng mệt mỏi quá mức của cơ thể như: mắt căng và mỏ, căng thẳng, chán nản, lo lắng, tức giận hay phấn khích quá độ.
  • Những ảnh hưởng quá mức của môi trường như: thay đổi thời tiế, môi trường ồn ào, nóng bức, ngột ngạt, hoặc quá nhiều ánh sáng đèn nhấp nháy hay quá chói.
  • Thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt
  • Các tình trạng bệnh lý như: viêm răng hay áp xe răng, chấn thương đầu

Chẩn đoán chứng đau đầu

Để chẩn đoán bệnh, bác sỹ sẽ tiến hành nhiều việc như:

Kiểm tra toàn thân và hỏi tiền sử

- Các xét nghiệm chẩn đoán như: chụp CT não, chụp cộng hưởng từ hạt nhân MRI, chọc ống sống thắt lưng sẽ được thực hiện nếu nghi ngờ bệnh nặng

Điều trị

Đau đầu thường đáp ứng tốt với điều trị khi ở giai đoạn sớm. Nếu con bạn bị đau đầu do căng thẳng, hãy khuyên trẻ nằm nghỉ và thư giãn với phần đầu nâng nhẹ lên một chút. Tắm nước nóng có thể giúp giảm nhẹ cơn đau, hoặc bạn có thể đặt một miếng gạc ấm hoặc lạnh lên cổ của trẻ.

Đối với trẻ bị cơn đau nửa đầu migraine, bạn cần loại bỏ những tác nhân có thể gây kích thích: Tắt đèn trong phòng, kéo rèm kín, yêu cầu mọi người trong gia đình không gây ra tiếng động ồn ào… Một túi chườm lạnh có thể có tác dụng nhưng lưu ý không nên chườm nóng do có thể làm tình trạng đau nặng hơn.

Điều trị bằng thuốc

Đau đầu do căng thẳng và cơn đau nửa đầu migraine thường đáp ứng khá tốt với một liều duy nhất của các thuốc giảm như paracetamol hay ibuprofen. Paracetamol có tác dụng nhanh hơn nhưng ibuprofen lại cho tác dụng giảm đau khá mạnh.

Nếu các triệu chứng tái phát, các bác sỹ thường kê một thuốc thuộc nhóm “triptan” như: sumatriptan, zolmitriptan, naratriptan, rizatriptan. Nhóm thuốc này có thể làm giảm 2 trên 3 trường hợp bị đau migraine do cơ chế chặn hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh serotonin. Do các thuốc thuộc nhóm triptan không gây buồn ngủ nên trẻ có thể dễ dàng quay trở lại lớp học hay tham gia vào các hoạt động khác nhanh hơn.

Chúng ta không bao giờ muốn bị quá liều thuốc, tuy nhiên nỗi lo ngại về việc tái phát chứng đau đầu lại luôn hiện hữu. Hiện tượng này được khám phá ra vào những năm 1980. Rõ ràng việc sử dụng thuốc giảm đau hàng ngày hay cách ngày có thể ảnh hưởng đến khả năng chịu đựng cơn đau của não. Qua thời gian trẻ bắt đầu phải chịu đựng nhiều cơn đau đầu hơn giữa các lần sử dụng thuốc. Hơn thế nữa, các thuốc đã từng được cho là có hiệu quả trước đây lại không còn có tác dụng nữa.

Chú ý đến các yếu tố kích thích

Bác sỹ nhi có thể yêu cầu bạn ghi lại thành một quyển nhật ký để giúp tìm ra nguyên nhân gây đau đầu cho con bạn dựa trên các thông tin sau đây:

  • Cơn đau bắt đầu khi nào
  • Cơn đau kéo dài bao lâu
  • Khi cơn đau xuất hiện thì trẻ đang làm gì
  • Các loại thực phẩm ăn vào hôm đó
  • Thời gian ngủ của trẻ vào đêm hôm trước
  • Quan sát về bất cứ các hiện tượng khiến cho cơn đau đầu khá hơn hoặc tệ hơn

Nhận biết và loại bỏ những yếu tố có thể gây cơn migraine: thực phẩm, thuốc hay sự vật nào đó cũng có thể làm giảm đáng kể bệnh. Một số yếu tố kích thích có thể không tránh khỏi như tình trạng căng thẳng tại trường học nhưng rất cần để chú ý giảm thiểu.

Các bài tập luyện thư giãn được hướng dẫn bởi bác sỹ nhi khoa hay chuyên gia tâm lý có thể giúp trẻ đối phó với stress một cách linh động hơn. Một phương pháp khác với tên gọi liệu pháp phản hồi sinh học (biofeedback) cũng chứng minh được hiệu quả trong giảm cả tần số và thời gian diễn ra cơn đau đầu. Liệu pháp tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng trong điều trị cơn migraine.

Các biện pháp hỗ trợ cho trẻ để giảm đau đầu

Các mẹo nhỏ dưới đây có thể giúp con bạn tránh được tình trạng đau đầu của trẻ em:

  • Ngủ đủ giấc
  • Ăn đủ bữa chính, ngoài ra có thể ăn thêm các bữa phụ
  • Tập thể dục thường xuyên
  • Chú ý về các đặc điểm của chứng đau đầu có thể giúp nhận biết các tác nhân gây đau

Thanh thiếu niên bị nhiều hơn 3 cơn migraine trong một tháng có thể được điều trị dự phòng như thuốc chống trầm cảm (amitriptyline), các thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc chẹn kênh canxi hay thuốc chống động kinh. 

Tham khảo thêmthông tin tại bài viết: Phương pháp tự nhiên giảm chứng đau đầu mãn tính ở trẻ em

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm