Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

An cung ngưu hoàng hoàn có phòng được đột qụy?

Trong vài năm trở lại đây, người ta truyền tai nhau một loại thuốc được cho là “cải tử hoàn sinh”, dùng để phòng chữa đột quỵ rất hiệu quả, đó là thuốc An cung ngưu hoàng hoàn. Vậy thực hư ra sao? An cung ngưu hoàng hoàn là gì? Thành phần bài thuốc như thế nào? Công dụng ra sao?

Ngưu bàng - một vị thuốc trong an cungngưu hoàng hoàn.

An cung ngưu hoàng hoàn là một bài thuốc cổ truyền của Trung Hoa, không phải là một bài thuốc bí truyền mà khá thông dụng, đã được ghi trong dược điển Trung Quốc năm 1963. Bài thuốc này tuyển chọn in trong cuốn Những bài thuốc y học cổ truyền Trung Hoa do Nhà xuất bản Y học xuất bản và phát hành.

Thành phần gồm: ngưu hoàng 100g, bột sừng trâu đen 200g, thần sa 100g, hùng hoàng 100g, hoàng liên (thân rễ) 100g, hoàng cầm (rễ) 100g, chi tử (quả dành dành) 100g, uất kim (rễ) 100g, xạ hương 25g, trân châu 50g, băng phiến tổng hợp 25g. Tất cả tán bột thật mịn, dùng mật làm hoàn, mỗi hoàn 10g, lấy vàng lá làm áo, bao sáp.

Sau đây xin phân tích tác dụng một số vị chính trong bài thuốc cổ truyền này để làm sáng tỏ.

Ngưu hoàng: Ngưu hoàng thiên nhiên là sỏi mật của con trâu (hay bò) bị bệnh sỏi mật. Theo Đông y, ngưu hoàng có vị đắng, tính bình, hơi có độc, vào hai kinh tâm và can, có tác dụng thanh tâm giải độc, chữa hồi hộp, khai đởm, dùng trong bệnh nhiệt quá hóa cuồng, thần trí hôn mê, trúng phong bất tỉnh.

Bột sừng trâu: Theo Đông y, sừng trâu chữa sốt cao, phát cuồng, ho, viêm họng; sừng trâu phối hợp với các vị khác chữa liệt dương, đau ngang lưng, đi tiểu nhiều, đại tiện ra máu, băng huyết, hành kinh ra máu cục; bệnh tâm thần phân liệt, kinh phong ở trẻ em... Ngày nay người ta dùng sừng trâu để thay sừng tê giác vì qua nghiên cứu cho thấy tác dụng chữa bệnh của sừng trâu cũng tương tự như sừng tê giác.

Thần sa (và chu sa) là sulfur thủy ngân thiên nhiên. Theo Đông y, thần sa vị ngọt, hơi hàn, vào kinh tâm, có tác dụng yên hồn phách, định kinh giản, sáng mắt, giải độc, chữa các chứng gân thịt co giật và bệnh giang mai mới phát. Trong Đông y, thần sa được dùng làm thuốc trấn tĩnh, an thần, chữa hoảng hốt, mất ngủ, ngủ hay mê, giật mình hoảng sợ, trẻ con hay khóc đêm. Thần sa được dùng trong mọi bệnh của ngũ tạng, làm thông huyết mạch, hết phiền muộn, ích tinh thần, trừ độc khí trong bụng và trừ ghẻ lở.

Xạ hương là một loại xạ rất thơm, chứa trong túi xạ của con đực hươu xạ trưởng thành. Theo Đông y, xạ hương có vị cay, tính ôn, không độc, vào cả 12 đường kinh, có tác dụng thông khiếu, thông kinh lạc, làm sạch uế, đuổi tà, là thuốc hồi sinh, trừ trùng độc, dùng trong các trường hợp trúng phong hôn mê, điên cuồng, ngực đau thắt, làm thuốc trấn kinh, chữa suy nhược thần kinh, trúng phong, choáng váng, đau mắt...

Trân châu còn có tên ngọc trai, bạng châu. Theo Đông y, trân châu có vị ngọt mặn, tính hàn, vào hai kinh tâm và can, có tác dụng thanh nhiệt, tư âm, trấn tâm, an thần, giải độc, dùng chữa phiền nhiệt, giật mình...

Băng phiến tổng hợp là mai hoa băng phiến, chưng cất từ cây đại bi hay các cây có “mai hoa băng phiến” khác như cây long não... Theo Đông y, băng phiến vị cay, đắng, hơi lạnh, không độc, vào 3 kinh phế, tâm và can, có tác dụng thông các khiếu, tan uất hỏa, chữa đau ngực, ho lâu ngày...

Còn các vị khác trong bài như hùng hoàng, hoàng liên, hoàng cầm, chi tử, uất kim có tác dụng giải độc, chữa sốt, phá huyết tích...

Hình ảnh cục máu đông ở não.

Tác dụng an cung ngưu hoàng hoàn

Theo cuốn Những bài thuốc y học cổ truyền Trung Hoa an cung ngưu hoàng hoàn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giảm co giật, thúc đẩy phục hồi ý thức, dùng để chữa sốt cao kèm theo hôn mê và co giật trong bệnh viêm não, viêm màng não, bệnh chảy máu não và bệnh nhiễm khuẩn huyết. Không dùng cho người thể hàn, dương hư, tỳ vị hư hàn, bệnh nhân bị bất tỉnh do hạ thân nhiệt, không dùng cho phụ nữ có thai.

Trong phần tác dụng của thuốc, chưa thấy tài liệu nào nói có thể phòng được đột quỵ mà chỉ là chữa sau khi đã bị tai biến mạch máu não và cũng phải uống sớm, 6 giờ sau khi bị tai biến do tắc mạch (cục máu đông) thì tác dụng mới tốt. Đây là một loại thuốc của Đông y có sức công phá mãnh liệt, chứ hoàn toàn không phải là loại dược phẩm có công dụng “bồi bổ” như nhiều người lầm tưởng. Vậy nên, khi dùng nhất thiết phải được các thầy thuốc chuyên khoa thăm khám, chỉ định và hướng dẫn tỉ mỉ, tuyệt đối không được tự ý sử dụng.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại an cung ngưu hoàng hoàn khác nhau do các cơ sở sản xuất khác nhau của Trung Quốc và Hàn Quốc với giá cả cũng rất khác nhau. Vì thuốc vừa đắt tiền, vừa có nhiều tác dụng phụ, chỉ chữa được một số bệnh nhất định, không phải là thuốc “cải tử hoàn sinh”, không có tác dụng phòng bệnh nên người dùng cần thận trọng khi mua kẻo vừa tốn tiền, vừa không mang lại kết quả như mong muốn.

BS. Nguyễn Đức Kiệt - Theo SKĐS
Bình luận
Tin mới
  • 17/10/2025

    8 lý do nên ăn bông cải xanh

    Rẻ tiền nhưng rất giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đó chính là lý do không nên bỏ qua bông cải xanh trong thực đơn hằng ngày.

  • 17/10/2025

    Các bài tập thể dục đơn giản tại nhà cho người bận rộn

    Trong nhịp sống hối hả hiện nay, nhiều người bị cuốn vào công việc và các trách nhiệm gia đình, khiến việc dành thời gian cho tập luyện trở thành thách thức. Tuy nhiên, duy trì hoạt động thể chất không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn nâng cao tinh thần và năng suất làm việc.

  • 16/10/2025

    Lần đầu tiên tại Việt Nam: Phẫu thuật thành công khối phình khổng lồ động mạch thận có áp dụng ghép thận tự thân

    Hà Nội (TTXVN 16/10) Các y, bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa điều trị thành công khối phình khổng lồ của động mạch thận ở rốn thận cho một bệnh nhân nữ 37 tuổi.

  • 16/10/2025

    Sốt xuất huyết giao mùa: Cảnh giác cao độ trong thời tiết thất thường

    Trong bối cảnh thời tiết thất thường và chuyển mùa với độ ẩm cao, sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Việc thời tiết thay đổi không chỉ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của con người. Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng chống hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của sốt xuất huyết trong giai đoạn giao mùa.

  • 16/10/2025

    6 lý do ăn táo giúp bạn 'ít gặp bác sĩ'

    Táo không chỉ là một loại trái cây thơm ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe ấn tượng. Dưới đây là những lợi ích nổi bật của việc ăn táo, cùng với các mẹo nhỏ để thưởng thức chúng một cách an toàn và hiệu quả.

  • 16/10/2025

    Ngủ đủ giấc: Chìa khóa nâng cao hiệu suất học tập hàng ngày

    Trong xã hội hiện đại, nhiều học sinh tin rằng việc cắt giảm giấc ngủ để có thêm thời gian học tập là cách hiệu quả để đạt thành tích cao. Tuy nhiên, quan niệm này không chỉ sai lầm mà còn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và hiệu suất học tập. Giấc ngủ không phải là thứ có thể hy sinh mà là nền tảng quan trọng giúp học sinh duy trì sự tập trung, cải thiện trí nhớ và nâng cao khả năng sáng tạo. Bài viết này sẽ khám phá tầm quan trọng của giấc ngủ đối với học sinh và cách xây dựng thói quen ngủ khoa học để tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 15/10/2025

    3 thay đổi thói quen ăn uống giúp tránh xa đột quỵ

    Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Vậy có cách nào ngăn ngừa đột quỵ hay không?

  • 15/10/2025

    Bí quyết rạng ngời cho phụ nữ hiện đại

    Làn da rạng rỡ, căng tràn sức sống không chỉ là biểu hiện của vẻ đẹp bên ngoài mà còn phản ánh sức khỏe bên trong. Để có làn da rạng rỡ và duy trì vẻ đẹp lâu dài, phụ nữ hiện đại cần kết hợp chế độ dinh dưỡng, lối sống lành mạnh và các phương pháp chăm sóc da khoa học. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp phụ nữ luôn tự tin và làm chậm quá trình lão hóa.

Xem thêm