Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Gà có thể đuổi muỗi, ngăn ngừa bệnh sốt rét?

Lần đầu tiên, một nghiên cứu mở trên tạp chí Malaria Journal các nhà khoa học chỉ ra giống muỗi lây truyền bệnh sốt rét ít đốt ở một số loài động vật nhất định, ví dụ như gà vì mùi tỏa ra từ loài động vật này. Mùi tỏa ra từ một số loài như gà có thể bảo vệ người khỏi các bệnh lây truyền qua muỗi đốt.

Các nhà nghiên cứu tại ĐH Nông nghiệp Thụy Sĩ và ĐH Addis Ababa ở Etiopia đã chỉ ra muỗi Anopheles arabiensis, một trong các giống muỗi truyền bệnh sốt rét chính ở vùng châu Phi cận Sahara, tránh loài gà khi tìm kiếm vật chủ để đốt. Như vậy, không giống người và gia súc, gà không phải vật chủ thích hợp cho A. arabiensis và muỗi có cách để phân biệt gà với các vật chủ thích hợp.

Rickard Ignell, tác giả nghiên cứu, cho biết họ rất ngạc nhiên khi thấy muỗi lây truyền sốt rét lại sợ mùi của gà. Nghiên cứu cũng chỉ ra lần đầu tiên rằng muỗi truyền bệnh sốt rét tránh hút máu một số loài nhất định, nguyên nhân do mùi của nó.

Để kiểm tra vật chủ muỗi thích nhất, nhóm nghiên cứu đã thu thập dữ liệu trên dân số và các vật nuôi ở 3 ngôi làng Etiopia, thu thập mẫu muỗi hút máu để kiểm tra nguồn máu chúng đã hút. Người sống trong khu vực nghiên cứu cũng thường sống cùng vật nuôi của họ. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra muỗi A. arabiensis đặc biệt thích máu người hơn máu động vật khi tìm vật chủ, muỗi đốt gia súc, dê, cừu ngẫu nhiên nhưng không đốt gà dù rằng có rất nhiều gà.

Vì muỗi chọn và phân biệt các vật chủ chủ yếu dựa vào mùi, các nhà nghiên cứu đã thu thập tóc, lông và len từ vật chủ tiềm tàng bệnh và không phải vật chủ, phân tích hỗn hợp mùi trong đó. Nhận thấy các hỗn hợp nhất định mà chỉ có ở lông gà, các nhà khoa học đã dùng các hỗn hợp thu được từ các loài này để kiểm tra khả năng đuổi muỗi khỏi bẫy. Bẫy được đặt ở 11 căn lều khác nhau ở 1 trong 3 ngôi làng trong 11 ngày, ở mỗi lều có một tình nguyện viên tuổi từ 27 – 36 ngủ trong màn. Người ta chỉ ra muỗi trong lều có mùi gà ít hơn rõ rệt so với các lều khác, kể cả việc đặt một con gà sống trong lồng cạnh lều cũng tạo ảnh hưởng đuổi muỗi tương tự.

Vì muỗi A. arabiensis hút máu vật chủ cả ngoài và trong nhà, khó mà kiểm soát được muỗi này bằng các biện pháp hiện nay theo các nghiên cứu trước. Kết quả của nghiên cứu lần này gợi ý đến sự kết hợp các biện pháp kiểm soát khác nhau, mùi của gà và các loài vật không phải vật chủ khác có thể hữu ích khi kiểm soát số lượng muỗi này.

Bác sỹ Ignell cho rằng người dân châu Phi đã chịu gánh nặng sốt rét quá lớn suốt một thời gian dài, và muỗi càng tăng kháng với thuốc diệt muỗi, trong khi cũng thay đổi thói quen hút máu, ví dụ, hút máu trong nhà thành ngoài nhà. Vì lí do đó, cần phát triển các phương pháp khác tiến bộ hơn để kiểm soát muỗi. Ở nghiên cứu này, có thể thấy một số hỗn hợp mùi tự nhiên có thể đuổi bớt muỗi truyền sốt rét đi tìm vật chủ và ngăn muỗi đốt người.

Bình luận
Tin mới
  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 30/11/2025

    Ý nghĩa các chỉ số trong kiểm tra loãng xương

    Bệnh loãng xương thường tiến triển âm thầm và rất khó phát hiện. Đến khi phát tác, bệnh thường khó điều trị và phục hồi, để lại nhiều hậu quả nguy hiểm. Kiểm tra mật độ xương định kì được các bác sỹ khuyến cáo nhằm chẩn đoán sức khỏe xương và phát hiện sớm các nguy cơ bị loãng xương. Vậy, thực sự kết quả của đo mật độ xương có ý nghĩa gì?

Xem thêm