Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Gà có thể đuổi muỗi, ngăn ngừa bệnh sốt rét?

Lần đầu tiên, một nghiên cứu mở trên tạp chí Malaria Journal các nhà khoa học chỉ ra giống muỗi lây truyền bệnh sốt rét ít đốt ở một số loài động vật nhất định, ví dụ như gà vì mùi tỏa ra từ loài động vật này. Mùi tỏa ra từ một số loài như gà có thể bảo vệ người khỏi các bệnh lây truyền qua muỗi đốt.

Các nhà nghiên cứu tại ĐH Nông nghiệp Thụy Sĩ và ĐH Addis Ababa ở Etiopia đã chỉ ra muỗi Anopheles arabiensis, một trong các giống muỗi truyền bệnh sốt rét chính ở vùng châu Phi cận Sahara, tránh loài gà khi tìm kiếm vật chủ để đốt. Như vậy, không giống người và gia súc, gà không phải vật chủ thích hợp cho A. arabiensis và muỗi có cách để phân biệt gà với các vật chủ thích hợp.

Rickard Ignell, tác giả nghiên cứu, cho biết họ rất ngạc nhiên khi thấy muỗi lây truyền sốt rét lại sợ mùi của gà. Nghiên cứu cũng chỉ ra lần đầu tiên rằng muỗi truyền bệnh sốt rét tránh hút máu một số loài nhất định, nguyên nhân do mùi của nó.

Để kiểm tra vật chủ muỗi thích nhất, nhóm nghiên cứu đã thu thập dữ liệu trên dân số và các vật nuôi ở 3 ngôi làng Etiopia, thu thập mẫu muỗi hút máu để kiểm tra nguồn máu chúng đã hút. Người sống trong khu vực nghiên cứu cũng thường sống cùng vật nuôi của họ. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra muỗi A. arabiensis đặc biệt thích máu người hơn máu động vật khi tìm vật chủ, muỗi đốt gia súc, dê, cừu ngẫu nhiên nhưng không đốt gà dù rằng có rất nhiều gà.

Vì muỗi chọn và phân biệt các vật chủ chủ yếu dựa vào mùi, các nhà nghiên cứu đã thu thập tóc, lông và len từ vật chủ tiềm tàng bệnh và không phải vật chủ, phân tích hỗn hợp mùi trong đó. Nhận thấy các hỗn hợp nhất định mà chỉ có ở lông gà, các nhà khoa học đã dùng các hỗn hợp thu được từ các loài này để kiểm tra khả năng đuổi muỗi khỏi bẫy. Bẫy được đặt ở 11 căn lều khác nhau ở 1 trong 3 ngôi làng trong 11 ngày, ở mỗi lều có một tình nguyện viên tuổi từ 27 – 36 ngủ trong màn. Người ta chỉ ra muỗi trong lều có mùi gà ít hơn rõ rệt so với các lều khác, kể cả việc đặt một con gà sống trong lồng cạnh lều cũng tạo ảnh hưởng đuổi muỗi tương tự.

Vì muỗi A. arabiensis hút máu vật chủ cả ngoài và trong nhà, khó mà kiểm soát được muỗi này bằng các biện pháp hiện nay theo các nghiên cứu trước. Kết quả của nghiên cứu lần này gợi ý đến sự kết hợp các biện pháp kiểm soát khác nhau, mùi của gà và các loài vật không phải vật chủ khác có thể hữu ích khi kiểm soát số lượng muỗi này.

Bác sỹ Ignell cho rằng người dân châu Phi đã chịu gánh nặng sốt rét quá lớn suốt một thời gian dài, và muỗi càng tăng kháng với thuốc diệt muỗi, trong khi cũng thay đổi thói quen hút máu, ví dụ, hút máu trong nhà thành ngoài nhà. Vì lí do đó, cần phát triển các phương pháp khác tiến bộ hơn để kiểm soát muỗi. Ở nghiên cứu này, có thể thấy một số hỗn hợp mùi tự nhiên có thể đuổi bớt muỗi truyền sốt rét đi tìm vật chủ và ngăn muỗi đốt người.

Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm