Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ðể viêm da cơ địa không thành vòng xoắn

Viêm da cơ địa (Atopic Dermatitis - AD) hay còn gọi là bệnh chàm thể tạng, eczema, sẩn ngứa Besnier, liken đơn dạng mạn tính... là bệnh lý biểu hiện cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính. Một đặc điểm quan trọng của bệnh là hay tái phát.

Bệnh thường gặp ở tuổi ấu thơ với triệu chứng điển hình là các thương tổn da khô kèm theo ngứa. Do ngứa gãi nhiều mà da bị dày, bệnh nhân càng ngứa và gãi, gây nên vòng bệnh lý “ngứa - gãi” làm cho bệnh nặng hơn và có nguy cơ bị bội nhiễm vi khuẩn.

Ai dễ bị viêm da cơ địa?

Có tới 60% trẻ viêm da cơ địa phát bệnh trong những năm đầu đời (thường gặp nhất trong 2 tháng đầu), 30% trong 5 năm đầu và chỉ có 10% phát bệnh từ 6 - 20 tuổi. Rất hiếm bệnh nhân phát bệnh khi trưởng thành. Theo một vài nghiên cứu thì nam có tỷ lệ mắc bệnh nhiều hơn nữ.

Bệnh có yếu tố di truyền, gia đình (60% người bị viêm da cơđịa có con cũng bị bệnh này; nếu cả bố mẹ đều bị viêm da cơ địa thì có tới 80% con bị bệnh) và hay xuất hiện ở những người có bệnh dị ứng khác như hen, viêm mũi dị ứng. Có tới 35% trẻ viêm da cơ địa có biểu hiện hen trong cuộc đời. 

Viêm da cơ địa ở trẻ em.

Viêm da cơ địa tại các nếp gấp chi ở trẻ em.

Những biểu hiện khi mắc bệnh

Giai đoạn cấp tính: Biểu hiện bệnh khi cấp tính là đám da đỏ ranh giới không rõ, các sẩn và đám sẩn, mụn nước tiết dịch, không có vẩy da. Da bị phù nề, chảy dịch, đóng vảy tiết. Các vết xước do gãi tạo vết trợt, bội nhiễm tụ cầu tạo các mụn mủ và vẩy tiết vàng. Bệnh thường khu trú ở trán, má, cằm, nặng hơn có thể lan ra tay, thân mình.

Giai đoạn mạn tính: Da dày thâm, ranh giới rõ, liken hóa,các vết nứt đau; đây là hậu quả của việc bệnh nhân ngứa gãi nhiều. Thương tổn hay gặp ở các nếp gấp lớn, lòng bàn tay, bàn chân, các ngón, cổ, gáy, cổ tay,cẳng chân.

Triệu chứng bệnh: khô da, ban đỏ - ngứa tạo thành vòng xoắn bệnh lý: ngứa - gãi - ban đỏ - ngứa... Ngoài ra, người bệnh còn có các triệu chứng khác như viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc mắt và viêm ngứa họng, hen. Các biểu hiện bệnh lý như chứng vẽ nổi (dermographism), bệnh vẩy cá thông thường, dày sừng nang lông... có thể gặp trên bệnh nhân viêm da cơ địa.

Vị trí hay gặp mặt, trán, mặt gấp các chi, gáy, mi mắt, cổtay, mu tay, mu chân, trường hợp nặng có thể lan toàn thân.

Yếu tố nguy cơ làm bệnh khởi phát

Các dị nguyên trong không khí như các chất thải của rệp nhà, len dạ... Ngoại độc tố của tụ cầu vàng (Staphylococus aureus) đóng vai trò siêu kháng nguyên kích thích hoạt hóa limpho T và đại thực bào. Dị ứng nguyên nội sinh (endogenous antigens): trong huyết thanh bệnh nhân có kháng thể IgE có thể kích thích IgE hoặc limpho T đáp ứng viêm. Thức ăn: Một số thức ăn cũng có thể làm vượng bệnh như trứng, sữa, lạc, đậu tương, cá, bột mỳ... ngoài ra, giảm chức năng hàng rào bảo vệ của da cùng với giảm lớp ceramic trên bề mặt da làm cho da dễ bị mất nước gây khô da. Mùa hay bị bệnh (thường nặng hơn vào mùa thuđông, nhẹ vào mùa hè).

Phát hiện bệnh bằng cách nào?

Chẩn đoán bệnh không khó khăn, dựa trên các triệu chứng lâm sàng, nồng độ IgE  trong máu thường tăng cao. Để chẩn đoán viêm da cơ địa, cần có các tiêu chuẩn sau:

Có 4 tiêu chuẩn chính: Ngứa da, viêm da mạn tính và tái phát, vị trí thương tổn điển hình (ở trẻ em: chàm khu trú ở mặt, vùng duỗi. Đốivới trẻ lớn và người lớn: dày da, lichen vùng nếp gấp); tiền sử cá nhân hay gia đình có bệnh cơ địa dị ứng (như hen, viêm mũi dị ứng, viêm da cơ địa).

Các tiêu chuẩn phụ: khô da; viêm môi; đục thủy tinh thể;viêm kết mạc mắt và kích thích ở mắt tái phát; mặt đỏ, tái; dị ứng thức ăn;chàm ở bàn tay; dễ bị nhiễm khuẩn da và hay tái phát; ngứa khi ra mồ hôi; quầng thâm quanh mắt; vẩy phấn trắng; giác mạc hình chóp; các thương tổn khác giống dày sừng nang lông...

 Điều trị tùy giai đoạn của bệnh

Nếu không được điều trị, bệnh tiến triển trong nhiều tháng,nhiều năm. Khoảng gần 50% bệnh khỏi khi ở tuổi thiếu niên, nhưng cũng nhiều trường hợp bệnh tồn tại lâu trong nhiều năm cho đến tuổi trưởng thành. Nhiều bệnh nhân bị hen hoặc các bệnh dị ứng khác.

Khi bị viêm da cơ địa, tuyệt đối tránh chà xát, gãi. Đồng thời bôi thuốc và dùng thuốc uống chống ngứa cho bệnh nhân. Bôi kem dưỡng ẩm rất cần thiết vừa có tác dụng chống khô da vừa có tác dụng tránh ngứa, hạn chế tái phát. Kem dưỡng ẩm phải được sử dụng hằng ngày và dùng lâu dài sau khi triệu chứng đã được cải thiện. Loại trừ và tránh các chất gây dị ứng như đề cập ở trên. Không dùng đồ len dạ trực tiếp vào da của trẻ. Bố mẹ và những người chăm sóc trẻ cũng cần tránh dùng đồ len dạ khi tiếp xúc với trẻ.

Điều trị viêm da cơ địa cần rất cẩn trọng, có sự hợp tác rất chặt chẽ giữa thầy thuốc và người bệnh, đối với trẻ nhỏ là bố mẹ bệnh nhân. Tùy theo giai đoạn bệnh cấp tính, bán cấp hay mạn tính mà cho thuốc bôi phù hợp.   

Nguyên tắc điều trị bệnh viêm da cơ địa

- Chống khô da bằng các thuốc dưỡng ẩm.

- Ðiều trị bằng bôi corticosteroid trong thời gian ngắn, sauđó duy trì bôi tacrolimus + dưỡng ẩm thời gian dài để tránh tái phát bệnh.

- Chống nhiễm tụ cầu bằng thuốc kháng sinh bôi hoặc uống.

-Kháng histamin chống ngứa.

PGS.TS.BS. Nguyễn Duy Hưng - Theo SKĐS/(Bệnh viện Da liễu TW)
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm