Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Động kinh và cách xử trí

Người bị chứng động kinh khi có ít nhất từ hai cơn động kinh trở lên, nếu chỉ có một cơn duy nhất thì chưa gọi là động kinh.

Bác sĩ Lê Văn Tuấn, Khoa Thần Kinh, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM cho biết cơn động kinh được định nghĩa là tình trạng bệnh lý của não, đặc trưng bởi sự phóng lực quá mức, đồng bộ và nhất thời của một nhóm các neuron trong não, biểu hiện bằng các triệu chứng tương ứng với vùng não bị kích thích.

Chứng động kinh được biểu hiện bởi các cơn động kinh tái phát. Thông thường, một người được chẩn đoán là động kinh khi có ít nhất từ hai cơn động kinh trở lên, nếu họ chỉ có một cơn duy nhất thì chưa thể gọi là động kinh.

Động kinh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, chiếm tỷ lệ khoảng 1% dân số. Khoảng 50% những trường hợp động kinh mới xảy ra ở trẻ nhỏ và thiếu niên, với tỷ lệ cao nhất trong vài tháng đầu sau sinh. Nhiều người bị động kinh ở tuổi nhỏ và thiếu niên, sau đó các cơn động kinh có thể giảm khi họ đến tuổi trưởng thành. Tỷ lệ động kinh cũng tăng ở người lớn tuổi.

Một số nguyên nhân khác có thể gây ra các cơn động kinh như sốt cao co giật ở trẻ nhỏ, bệnh nhân ngưng một số thuốc đang dùng, ngộ độc, phản ứng dị ứng, nhiễm trùng, rối loạn điện giải, hạ đường huyết... Những nguyên nhân này chỉ nhất thời và không được xem là động kinh. Một số bệnh lý như tai biến mạch máu não hay đau nửa đầu có thể nhầm lẫn với động kinh do các triệu chứng tương tự như tê, yếu nửa người, các triệu chứng thị giác như nhìn mờ, mù tạm thời...

Bác sĩ Tuấn cho biết, tùy vào loại động kinh mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc cho bệnh nhân. Do đó, quan trọng nhất là phải phân biệt được cơn động kinh thuộc loại nào.

Các cơn động kinh cục bộ: Xảy ra khi có quá nhiều hoạt động điện khu trú ở một vùng trong não. 

Cơn động kinh cục bộ đơn giản: Người bệnh có thể có cảm giác lạ, khó mô tả hay bất thường như co giật một phần của cơ thể, thị giác hay khứu giác, cảm giác lo lắng sợ sệt, khó chịu ở vùng dạ dày, chóng mặt.

Cơn động kinh cục bộ phức tạp: Người bệnh không biết được cơn động kinh đang xảy ra, trông họ lú lẫn, có thể có các hành vi vô nghĩa như đi qua đi lại, xoay đầu, xoa tay... Họ không thể nhớ được các hành vi này sau cơn động kinh.

Các cơn động kinh toàn thể: Xảy ra khi hoạt động điện trong não quá nhiều ảnh hưởng đến toàn bộ não. Có hai dạng cơn toàn thể thường gặp nhất là cơn vắng ý thức và cơn co cứng - co giật toàn thể.

Cơn vắng ý thức: Người bệnh nhìn chằm chằm, mắt có thể đảo lên trên biểu hiện bởi tình trạng mất ý thức trong khoảng 5 - 15 giây. Khi cơn động kinh chấm dứt thì người bệnh không còn nhớ những gì đã xảy ra. Cơn vắng ý thức thường xảy ra ở trẻ em và biến mất ở tuổi thiếu niên. Tình trạng này hiếm khi gặp ở người lớn.

Cơn co cứng - co giật toàn thể: Người bệnh thường phát ra tiếng kêu ngắn, mất ý thức và ngã xuống sàn (tiếng kêu này không phải do đau). Các cơ sẽ co cứng và tay chân sẽ co giật. Người bệnh có thể đái dầm.

Sau cơn động kinh, người bệnh có thể tỉnh lại ngay hoặc có thể cảm thấy mệt mỏi, lú lẫn hay rối loạn định hướng, kéo dài trong vài phút, vài giờ hoặc thậm chí vài ngày, người bệnh mới từ từ tỉnh lại.

Nếu cơn động kinh kéo dài hơn 5 phút hay có nhiều cơn động kinh liên tiếp và người bệnh không hồi phục đầy đủ giữa các cơn động kinh thì đây là một tình huống cấp cứu, cần được xử trí ngay nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng hoặc để lại di chứng lâu dài.

Khoảng 60% các trường hợp không biết được nguyên nhân của động kinh mặc dù người bệnh đã xét nghiệm, chụp hình não (chụp cắt lớp hay chụp cộng hưởng từ). Những trường hợp này được gọi là động kinh vô căn. Các trường hợp còn lại có thể do các nguyên nhân cụ thể như tổn thương não của thai nhi, chấn thương lúc sinh (do thiếu oxygen), ngộ độc, nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương, chấn thương đầu, u não, tai biến mạch máu não... Đa số động kinh không có tính di truyền. Tuy nhiên, một số người bệnh bị động kinh có khuynh hướng di truyền.

Bác sĩ Nguyễn Trần Nam, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, cho biết khi xử trí người bệnh động kinh phải giữ bình tĩnh, để người bệnh tránh xa lửa, vật nhọn, hay chỗ dễ té để tránh chấn thương. Ghi lại khoảng thời gian bị co giật. Khi hết co giật, để người bệnh nằm nghiêng một bên nhằm tránh nguy cơ tắc đường thở do dị vật như răng giả, đàm nhớt, chất ói từ dạ dày. Sau cơn co giật người bệnh thường mất ý thức, cần ở cạnh người bệnh cho đến khi họ tỉnh hẳn. Không nên để bất cứ vật gì như khăn, muỗng, vắt chanh... vào miệng người bệnh. Không giữ chặt người bệnh khi họ đang co giật.

Người bị động kinh có thể gặp một số vấn đề về tâm lý và xã hội. Họ thường được chăm sóc quá kỹ hay bị những hạn chế không cần thiết trong sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, họ còn có thể còn gặp một số vấn đề cá nhân khác như sự giận dữ, chán nản và trầm cảm. Tuy nhiên, nếu được chăm sóc và điều trị tốt, nhiều người bệnh vẫn có thể có cuộc sống, sinh hoạt và công việc như bình thường.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bệnh động kinh ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào

Bác sĩ Lê Văn Tuấn, Khoa Thần Kinh, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM - Theo Vnexpress
Bình luận
Tin mới
  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

  • 14/05/2025

    Chế độ ăn cho người bị chấy rận

    Chấy rận không chỉ gây ngứa ngáy khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn uống khoa học, giàu dinh dưỡng có thể giúp tăng cường sức đề kháng, giảm ngứa ngáy và hỗ trợ quá trình điều trị chấy rận hiệu quả hơn.

  • 14/05/2025

    Lợi ích sức khỏe của ngải cứu

    Ngải cứu là loại rau cũng như phương thuốc được dùng phổ biến trong đời sống người dân. Mặc dù ngải cứu đã được sử dụng nhiều trong y học phương Đông với nhiều công dụng tuyệt vời trong suốt chiều dài lịch sử, tuy nhiên y học hiện đại chưa chứng minh được tất cả những lợi ích cổ truyền của ngải cứu. Cùng tìm hiểu về loại cây này qua bài viết sau đây!

Xem thêm