Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Có nên tiêm phòng vaccine ngừa bệnh đậu mùa khỉ?

Bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh nhiễm trùng do virus lây lan giữa người với người qua tiếp xúc trực tiếp da với da, và ở mức độ nhẹ hơn, lây nhiễm có thể thông qua dịch tiết đường hô hấp khi tiếp xúc lâu và gần gũi.

Mặc dù tất cả chúng ta gần đây đều được khuyến khích tiêm phòng vaccine ngừa COVID-19, thì việc tiêm phòng bệnh đậu mùa cho khỉ không có sự thúc đẩy tương tự — mặc dù số trường hợp nhiễm đang tiếp tục tăng dần.

Các triệu chứng chính của bệnh đậu mùa khỉ

Bệnh đậu mùa khỉ gây ra phát ban đặc trưng, ​​cùng với các triệu chứng toàn thân bao gồm sốt, ớn lạnh và đau cơ. Phát ban trên da thường bắt đầu trong vòng một đến bốn ngày sau khi sốt và tiếp tục trong hai đến ba tuần. Các trường hợp phát ban mà không sốt cũng đã được báo cáo. Trong khi COVID-19 đã dẫn đến nhiều trường hợp tử vong, các chuyên gia thông báo rằng trường hợp tử vong do bệnh đậu mùa ở khỉ là khá hiếm. CDC cho biết những người đang mang thai hoặc cho con bú, có hệ miễn dịch suy yếu, có tiền sử bệnh chàm hoặc dưới 8 tuổi, có nhiều nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hơn.

Ai có thể mắc bệnh đậu mùa khỉ?

Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh. Mặc dù nhiều trường hợp đang được ghi nhận ở những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới, điều đó không có nghĩa là nó không lây lan trong các quần thể khác.

Không phải tất cả mọi người đều được tiêm vaccine đậu mùa khỉ

Do nguồn cung cấp thiếu hụt và nguy cơ phơi nhiễm thấp nên hiện chỉ có một số cá nhân được lựa chọn mới được tiêm phòng vaccine. Theo chuyên gia, những người được xếp vào nhóm có nguy cơ cao bao gồm:

  • Những người có khả năng đã tiếp xúc qua quan hệ tình dục trong 14 ngày qua với một người mắc bệnh đậu mùa ở khỉ
  • Những người có quan hệ tình dục nhiều lần trong 14 ngày trước đó trong khu vực có hoạt động của bệnh đậu mùa khỉ
  • Nhân viên y tế chăm sóc người bị bệnh đậu mùa khỉ tiếp xúc với các thủ thuật có thể liên quan đến bình xịt và không đeo khẩu trang N95 hoặc thiết bị bảo vệ mắt

Những người có nguy cơ cao do công việc của họ - chẳng hạn như những người trong phòng thí nghiệm lâm sàng tiến hành thử nghiệm bệnh đậu mùa ở khỉ - cũng nên được tiêm phòng.

Làm thế nào để được tiêm phòng bệnh đậu mùa khỉ?

Tình trạng sẵn có và tính đủ điều kiện của vaccine sẽ phụ thuộc phần lớn vào nơi bạn sống và hướng dẫn của sở y tế địa phương. Những người đủ tiêu chuẩn sẽ được thông báo về các bước tiếp theo và nơi họ có thể tiêm chủng trong khu vực địa phương.

Nếu bạn không thể tiêm phòng bệnh đậu mùa khỉ, bạn có thể thực hiện các bước khác để giúp bảo vệ bản thân khỏi bị nhiễm bệnh. Ví dụ, tránh tiếp xúc gần, da kề da với những người bị phát ban trông giống như bệnh đậu mùa khỉ. Nếu bạn biết ai đó bị đậu mùa khỉ, đừng cầm hoặc chạm vào quần áo, giường hoặc khăn tắm của họ. Đừng quên sử dụng nước rửa tay (với nồng độ cồn tối thiểu là 70%) khi bạn đang di chuyển và thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước.

Một số tác dụng phụ của vaccine

Có hai loại vaccine hiện đang được sử dụng để phòng bệnh đậu mùa khỉ. Mỗi loại hoạt động để bảo vệ chống lại virus theo cách khác nhau và đi kèm với các tác dụng phụ riêng. Vaccine Jynneos là loại được ưu tiên và không chứa virus tái tạo. Các tác dụng phụ tiềm ẩn của vaccine này bao gồm phản ứng cục bộ tại chỗ tiêm (sưng, đỏ, đau) hoặc phản ứng dị ứng ở một số người. Những người bị dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào của vaccine Jynneos (gentamicin, ciprofloxacin, protein trứng) không nên tiêm phòng loại vaccine này. 

Trong khi đó, vaccine MVA chứa virus tái tạo - và do đó có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ đáng kể hơn. Ngoài các phản ứng được mô tả ở trên, vaccine MVA có thể gây ra bệnh nghiêm trọng ở những người bị suy giảm miễn dịch, đang mang thai, mắc một số bệnh tim hoặc bệnh ngoài da như chàm hoặc viêm da dị ứng. 

CDC Mỹ hiện đang theo dõi tình hình chặt chẽ và đăng các bản cập nhật thường xuyên trên trang web của mình. Mặc dù số lượng mắc bệnh đang tăng lên, tin tốt là bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh tự giới hạn và không hoàn toàn dễ lây lan như các loại virus khác. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cũng đã thông báo rằng khoảng một triệu liều vaccine nữa sẽ sớm được chuyển đến từ Đan Mạch.

Trong khi không ai có thể nói chính xác khi nào thì đợt lây nhiễm hiện tại sẽ kết thúc, các đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ quan sát được ở các nước không lưu hành dịch bệnh nên được ngăn chặn nhanh chóng, đặc biệt khi các biện pháp giảm thiểu thích hợp được thực hiện.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 11 dấu hiệu và những cấp độ bệnh đậu mùa khỉ

 

Viện Y học ứng dụng Việt Nam (tổng hợp từ Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm