Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh zona và những điều cần biết

Theo ước tính của Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ - CDC, mỗi năm tại Mỹ có khoảng 1 triệu ca bị mắc zona. Bất cứ những ai đã từng mắc thủy đậu đều khá nhạy cảm với căn bệnh này, nguy cơ mắc bệnh cũng tăng lên theo tuổi với khoảng một nửa số ca mắc bệnh xảy ra ở những người trên 60 tuổi.

Bệnh zona và những điều cần biết

Bệnh zona gây ra bởi virus varicella-zoster (cũng là loại virus gây bệnh thủy đậu) thực sự là một căn bệnh đáng quan tâm của y học. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin cơ bản về căn bệnh quen thuộc nhưng không phải ai cũng biết này.

Cứ 3 người thì có 1 người sẽ bị mắc bệnh zona ở một thời điểm nào đó trong cuộc đời

Theo ước tính của Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ - CDC, mỗi năm tại Mỹ có khoảng 1 triệu ca bị mắc zona. Bất cứ những ai đã từng mắc thủy đậu đều khá nhạy cảm với căn bệnh này, nguy cơ mắc bệnh cũng tăng lên theo tuổi với khoảng một nửa số ca mắc bệnh xảy ra ở những người trên 60 tuổi.

Bạn sẽ dễ có nguy cơ mắc bệnh nếu bạn bị suy giảm miễn dịch như nhiễm HIV và mắc một số bệnh ung thư như ung thư máu và u lympho, hay đang sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch như steroid và thuốc chống thải ghép. Stress cũng đóng vai trò gây khởi phát bệnh nhưng yếu tố này còn gây khá nhiều tranh cãi. Theo các chuyên gia, vấn đề quan trọng ở đây là chúng ta vẫn chưa thực sự hiểu rõ được yếu tố nào là nguyên nhân kích thích gây nên căn bệnh này. Tuy nhiên, bất cứ căn bệnh nào có tác động đến hệ miễn dịch, đặc biệt là miễn dịch tế bào, sẽ làm tăng nguy cơ tái nhiễm bệnh.

Bệnh zona có ảnh hưởng đến hệ thần kinh và biểu hiện các triệu chứng trên da

Hầu hết những người mắc zona đều sẽ bị đau, ngứa, xuất hiện mụn nước và ban đỏ ở một bên cơ thể, dọc theo những dây thần kinh bị viêm. Ví dụ như nếu virus zona tấn công các dây thần kinh ở lồng ngực, các ban đỏ có thể xuất hiện dưới dạng vệt hoặc dải ở phần thân bên phải hoặc bên trái. Nếu bệnh zona có liên quan đến dây thần kinh sinh ba ở trên mặt, ban đỏ sẽ xuất hiện ở xung quanh một mắt hay một bên mặt hoặc cổ.

Đây là căn bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn

Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, virus không hoàn toàn bị tiêu diệt mà sẽ tồn tại dưới trạng thái ngủ trong các mô thần kinh. Bạn không bao giờ có thể loại bỏ hoàn toàn virus khỏi cơ thể. Tuy nhiên, khi virus hoạt động trở lại, bạn có thể sử dụng các thuốc kháng virus để bệnh khỏi nhanh hơn, đặc biệt nếu sử dụng ở giai đoạn sớm.

Căn bệnh này thường gây đau đớn

 
Những người đã từng mắc căn bệnh này thường than phiền rằng họ cảm thấy đau rát dữ dội và ngứa, từng đợt đau nhói và thậm chí có cảm giác như có thứ gì đang bò dưới da. Một bệnh nhân nói rằng ông có cảm giác như có một hàng rào dây điện đang phóng ra những xung điện giật ở một bên cơ thể với tần xuất 4-5 lần/phút.

Triệu chứng đau có thể khá dữ dội và thường không đáp ứng tốt với các thuốc giảm đau thông thường. Vào năm 2009, FDA đã chấp thuận đưa vào sử dụng một miếng dán có chứa nồng độ cao của capsaicin là một hoạt chất có hoạt tính trong tiêu đen. Thử nghiệm lâm sàng cho thấy, 40% những người tham gia sử dụng miếng dán trong vòng 1 giờ đã báo cáo lại rằng hiệu quả giảm đau kéo dài tới khoảng 12 tuần.

Cơn đau có thể kéo dài ngay cả sau khi triệu chứng phát ban và các mụn nước đã biến mất

Khoảng từ 10-20% bệnh nhân mắc bệnh zona sẽ trải qua một giai đoạn gọi là đau dây thần kinh hậu zona (PHN), đây là một hội chứng đau mạn tính, thường nặng nề khó trị và đôi khi rất nghiêm trọng, xảy ra  sau một đợt zona cấp tính do tình trạng viêm và tổn thương tiếp diễn của các dây thần kinh. Nguy cơ mắc PHN – biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh zona - thường tăng theo độ tuổi, với 80% những ca bệnh xảy ra ở những người trên 50 tuổi. Đau do hội chứng PHN thường rất nghiêm trọng và gây suy nhược cơ thể người bệnh, nó có thể kéo dài từ vài tuần tới vài tháng, thậm chí có người còn bị đau dai dẳng tới vài năm.

Hiện đã có vaccin phòng bệnh zona

Một loai vaccin phòng zona có tên là Zostavax, được giới thiệu vào năm 2006, và trong một nghiên cứu trên 38,000 người trưởng thành nó đã chứng minh có hiệu quả trong giảm tới hơn một nửa tỷ lệ mắc zona ở những người trên 60 tuổi. Loại vaccin này có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc zona, thậm chí nó còn hiệu quả hơn trong việc làm giảm những cơn đau mãn tính. Tuy nhiên theo số liệu của CDC, chỉ khoảng 25% những người trưởng thành được tiêm vaccin này mỗi năm.

Zona không phải là một bệnh lây… trừ khi bạn chưa bao giờ bị thủy đậu

Do thủ phạm gây ra cả hai căn bệnh này là virus varicella-zoster nên một bệnh nhân mắc bệnh zona cũng sẽ có khả năng lây bệnh thủy đậu cho người khác nếu người đó chưa bao giờ mắc thủy đậu trong đời. Thủy đậu là một căn bệnh rất nguy hiểm khi xảy ra ở người lớn. Khác với thủy đậu ở trẻ em thường chỉ phát ban và sốt trong một vài ngày, người lớn khi bị mắc thủy đậu cần được chăm sóc đặc biệt hơn. Virus có thể di chuyển toàn cơ thể và tới các cơ quan, bao gồm cả phổi.

Hệ miễn dịch khỏe mạnh là biện pháp phòng bệnh tốt nhất

Nếu bạn đã trên 60 tuổi, thì vaccin phòng zona sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ hình thành nên những tổn thương gây đau đớn do zona.

Khi bạn trên 60 tuổi và đã từng bị mắc thủy đậu khi còn nhỏ, việc duy trì một lối sống lành mạnh là điều đặc biệt quan trọng để phòng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm: ngủ đủ giấc, chế độ dinh dưỡng cân bằng, tập thể dục thường xuyên và có những biện pháp giúp đương đầu với stress… Nếu có bất kỳ biện pháp nào có thể giúp cải thiện hệ miễn dịch một cách tích cực, hãy đừng ngần ngại mà áp dụng nó.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những dấu hiệu sớm của bệnh zona thần kinh thường bị bỏ qua

Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm