Bệnh Zona

Bệnh zona (Herpes zoster) là nhiễm vi rút da do tái hoạt tính các vi rút trong cơ thể của bệnh thuỷ đậu mắc từ trước.

Dịch tễ học: có tới gần 70% người bị zona trên 50 tuổi, tuy nhiên cũng có gần 5% trường hợp trẻ dưới 15 tuổi. Thông thường, khi mắc zona thường chỉ bị một lần nhưng cũng có một số người bị tái phát. Nguy cơ mắc bệnh cao hơn ở những người có suy giảm miễn dịch như nhiễm HIV, hoặc do sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch như thuốc chống ung thư, thuốc chống thải mảnh ghép, corticoid...

Biểu hiện bệnh ban đầu là đau dây thần kinh hoặc dị cảm trước khi xuất hiện thương tổn 2-3 tuần. Biểu hiện đau trước khi mọc mụn nước có thể là đau nhức, cảm giác bỏng rát, ngứa, đôi khi thấy bứt dứt khó chịu ở vùng da sẽ bị mọc mụn nước. Đau trong giai đoạn này có thể nhầm với đau nửa đầu, thiên đầu thống, đau do bệnh lý tim, đau bụng ngoại khoa.

Tại vùng thương tổn khởi đầu là dát đỏ, sau đó vài ngày mụn nước xuất hiện và tồn tại trong 3-5 ngày, sau đó đóng vẩy tiết rồi bong vẩy trong vài ngày đến 2-3 tuần. Giai đoạn mọc mụn nước gọi là giai đoạn hoạt tính của bệnh. Các mụn nước mọc thành chùm, liên kết với nhau thành bọng nước và có ngứa nhưng không đau. Các mụn nước này mọc trong khoảng 1 tuần và chỉ ở một bên của cơ thể theo đường giữa. Vị trí mọc thương tổn vùng lưng ngực khoảng 50%, vùng mặt cổ khoảng 10-20% và thắt lưng cùng 10-20%. Niêm mạc cũng có thể có mụn nước. Hạch vùng lân cận cũng to và đau nhẹ. Trong giai đoạn trước và trong khi mọc mụn nước, người bệnh có thể có triệu chứng toàn thân như cúm: nhức đầu, mệt mỏi và sốt.

Tiến triển của bệnh thường lành tính, khỏi sau vài tuần. Triệu chứng đau sau zona thường khỏi sau 2-6 tháng, chỉ có khoảng 1-2% số người bệnh còn đau kéo dài và có khi đến hàng năm. Giai đoạn đau sau zona người bệnh thường bị trầm cảm. Một số bệnh nhân có biến chứng bội nhiễm các thương tổn da, viêm não-màng não, viêm gan, thận...

Chẩn đoán bệnh zona khi đã xuất hiện mụn nước, bọng nước rất dễ dàng, nhưng chẩn đoán sớm khi mới có triệu chứng đau thì dễ bị nhầm với các bệnh lý đau khác theo khu vực zona khư trú.

Điều trị: mục đích của điều trị là chống bội nhiễm thương tổn da, chống đau dây thần kinh, chống vi rút, phòng tránh các biến chứng nặng và đau sau zona. Acyclovir là thuốc chống vi rút có hiệu quả làm giảm bệnh, giảm đau sau zona nhưng cần dùng sớm khi có tiền triệu hoặc ít nhất 72h sau khi mọc mụn nước. Liều dùng 3,2-4g/ngày trong 7-10 ngày. Trường hợp nặng có thể phối hợp với interferon để trách các biến chứng nặng. Bệnh nhân cũng cần dùng các thuốc giảm đau, nghỉ tĩnh dưỡng trong thời gian điều trị. Điều trị đau sau zona cần được các bác sĩ chuyên khoa chỉ định và tư vấn cẩn thận.

PGS.TS. Nguyễn Duy Hưng - Theo Da liễu

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

03/12/2025

Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?
03/12/2025

Viêm xoang trong mùa đông

Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.
02/12/2025

Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.
02/12/2025

4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.
02/12/2025

Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.
01/12/2025

4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.
01/12/2025

Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.
30/11/2025

5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.