Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bạn biết gì về thực phẩm hỗ trợ cho gan

Thực phẩm hỗ trợ gan rất phổ biến nhưng liệu chúng có hiệu quả và có an toàn hay không? Hãy cùng Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tìm hiểu

Gan rất quan trọng để duy trì sự sống, là một trong những nội tạng lớn nhất, sản xuất mật giúp tiêu thụ những dưỡng chất tối cần thiết cho tế bào. Gan cũng đóng vai trò quan trọng thanh lọc các chất độc hại. Đặc biệt, gan tạo ra ure khi phân giải các sản phẩm có chứa ammonia. Sau đó ure được thận lọc ra khỏi máu và bài tiết ra nước tiểu. Gan cũng bài tiết bilirubin một sản phẩm phân giải hồng cầu.

Gan là một cơ quan đặc biệt vì có khả năng tái tạo sau khi bị tổn thương. Nhưng chúng cũng dễ tổn thương do nhiễm trùng hoặc mắc bệnh lý như viêm gan A, B và C có thể dẫn đến những tổn thương dài hạn hơn. Xơ gan là một tổn thương vĩnh viễn, không hồi phục ở gan do nguyên nhân nhiễm trùng hoặc thương tổn và lạm dụng rượu lâu dài.

Có nên sử dụng các sản phẩm hỗ trợ gan?

Nếu bạn lo lắng về gan của bạn thì hẳn bạn sẽ tìm hiểu về các thực phẩm hỗ trợ cho gan. Hiện nay có rất nhiều sản phẩm có nguồn gốc thảo mộc được tung ra với mục đích hỗ trợ cho gan nhưng chúng ta không chắc chúng có hiệu quả hay không?

Thực phẩm hỗ trợ cho gạn chủ yếu dựa vào việc đào thải chất độc, hạn chế việc tổn thương của gan và cải thiện dòng máu đến gan. Tuy nhiên gan là một trong những nội tạng quan trọng nhất của cơ thể để chuyển hóa đường, chất béo, cồn và thuốc, Gan có khả năng đào thải tự nhiên thông qua lọc các sản phẩm phụ của thực phẩm ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu và phân. Người khỏe mạnh không nhất thiết phải cần quá trình này.

Những thực phẩm chức năng hỗ trợ gan

Cây kế sữa

Cây kế sữa là một loại thảo mộc có hoa và gai được dùng trong một số bài thuốc, Đây là thành phần thường gặp nhất trong các thực phẩm hỗ trợ gan bới chúng có chứa các chất chống oxy hóa và viêm. Tuy phổ biến là thế nhưng công dụng thật sự của loại cây này lại không được chứng minh rõ ràng. Điển hình trong một nghiên cứu hệ thống năm 2017 chỉ ra rằng cây này không có tác dụng lâm sàng một cách rõ ràng. Các nghiên cứu về cây kế sữa sử dụng điều trị các bệnh gan do virus hoặc do rượu do thiếu các bằng chứng tin cậy.

Cây kế sữa nhìn chung là an toàn khi sử dụng đúng liều, hiếm khi gây ra dị ứng, tiêu chảy, nôn, phát ban hoặc đau đầu. Cũng có khả năng tương tác với các loại thuốc nên nếu muốn sử dụng phải tham khảo ý kiến của các bác sỹ.

Lá atiso

Khi sử dụng là thực phẩm, atiso được coi là thực phẩm giàu chất xơ, vitamin C và chất chống oxy hóa. Chiết xuất từ lá atiso đôi khi được sử dụng trong thực phẩm bổ sung vì có những tác động của chất chống oxy hóa. Người ta cũng thấy chiết xuất này có thể cải thiện được men gan ở những người bị gan nhiễm mỡ không do rượu. Gan nhiễm mỡ không do rươu, hay còn gọi là rối loạn chuyển hóa mỡ của gan là khi có nhiều mỡ tích tụ lại trong gan và làm giảm chức năng gan. Béo phì và tiểu đường typ 2 là yếu tố nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu.

Bồ công anh

Bồ công anh màu vàng và lá có hình răng cưa dễ nhẫn biết không còn là loài cỏ dại mà còn là một phương thuốc. Toàn bộ cây bồ công anh đều có thể ăn được, cung cấp rất nhiều vitamin trong đó có vitamin A,C và K. Bồ công anh cũng giàu beta-carotene, tiền chất của vitamin A tương tự như trong  cà chua, cam và cà rốt. Cây bô công canh cũng có chứa nhiều chất chống viêm và chất chống oxy hóa được cho là để bảo vệ gan.

Kẽm

Kẽm là một chất khoáng vi lượng cần cho sự phát triển của tế bào. Nhưng nồng độ của chất khoáng này thường thấp ở những bệnh nhân có bệnh gan. Do vậy, bổ sung kẽm được cho là có tác dụng duy trì chức năng gan. Nghiên cứu cho thấy điều trị kẽm ở những bệnh nhân xơ ga do rượu trong 6 tháng kết hợp với cả thuốc điều trị bệnh cho thấy kết quả điều trị tốt hơn rất nhiều so với việc chỉ điều trị bằng thuốc không.

Nghệ và curcumin

Hợp chất curcumin là hợp chất sinh học có trong nghệ, giúp nghệ có màu cam sáng thường được sử dụng rất nhiều ở nước ta và nhiều nước châu Á khác. Giống như bồ công anh, nghệ cũng có chứa nhiều chất chống oxy hóa và chất chống viêm có tác dụng bảo vệ gan. Một số nghiên cứu cho thấy sử dụng nghệ (curcumin) cho bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu giúp giảm được mỡ trong gan và kết quả xét nghiệm của gan được cải thiện hơn.

Thực phẩm bổ sung có chứa curcumin cũng chứa một hợp chất khác có tên gọi là piperine, chiết xuất từ tiêu đen cũng giúp tăng hấp thu curcumin.

Bổ sung đúng cách theo tư vấn của bác sỹ

Hiện nay chúng ta vẫn còn thiếu rất nhiều bằng chứng đáng tin cậy về tác dụng của thực phẩm bổ sung cho gan khỏe mạnh hoặc chỉ nhiều bằng chứng trên động vật chứ chưa có nhiều nghiên cứu trên người. Những chất bổ sung đó  cũng khá an toàn với con người nếu sử dụng theo lượng khuyến nghị tuy nhiên về lâu dài vẫn cần những nghiên cứu về tác động dài hạn của chúng đến sức khỏe nói chung. Và cũng vì hiện luật pháp không coi đây là thuốc nên rất khó để khuyến nghị hay kiểm duyệt tác dụng của những sản phẩm đến người tiêu dùng. Đừng cho rằng vì những sản phẩm này làm từ thực vật thì chúng sẽ lành tính hơn. Về mặt cơ bản, những chất có trong các sản phẩm bổ sung vẫn là chất hóa học, chúng vẫn đi qua gan, và gan vẫn phải làm việc để phân giải và bài tiết chúng. Trong quá trình phân giải vẫn có thể tạo ra những chất độc hại và vẫn ảnh hưởng đến gan. Vì vậy phải sử dụng trong trường hợp nào và sử dụng chất gì cho bệnh gan nào vẫn nên tuân theo sự chỉ định của bác sỹ.

Thay đổi lối sống để giúp gan khỏe mạnh

Tất nhiên là không chỉ có những thực phẩm bổ sung mới tốt cho gan, mà thay đổi lối sống cũng giúp bạn sở hữu lá gan khỏe mạnh. Dưỡng chất được cung cấp qua thực phẩm là tốt nhất. Thay vì tiêu tiền cho những thực phẩm bảo vệ gan vô thưởng vô phạt thì bạn nên thay đổi những thứ sau đây:

  • Chế độ ăn cân bằng và lành mạnh:  phối hợp nhiều nhiều rau xanh và hoa quả, ngũ cốc nguyên cám, thịt nạc, chế phẩm sữa tách béo là những nền tảng cơ bản của chế độ ăn khỏe mạnh và hỗ trợ sự khỏe mạnh của gan. Chế độ ăn lành mạnh cũng sẽ cung cấp nhiều vitamin và dưỡng chất cho cơ thể cần cho sự sửa chữa và duy trì chức năng cân bằng.
  • Tập thể dục thường xuyên:  sẽ giúp bạn giữ cân nặng ở trong mức bình thường để giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ cũng như ngăn ngừa được xơ gan.
  • Tránh việc uống rượu nhiều: rượu chuyển hóa qua gan và tạo ra những sản phẩm phụ gây độc cho gan. Theo nhiều khuyến nghị phụ nữ nên uống 1 ly tiêu chuẩn mỗi ngày và nam giới không nên uống quá hai ly mỗi ngày. Mỗi khi bạn uống thêm một ly ở ngoài khuyến nghị này thì sẽ làm tăng thêm gánh nặng cho gan cũng như làm tăng sự phụ thuộc của bạn vào rượu theo thời gian sẽ làm tăng nguy cơ xơ gan do rượu.
  • Hạn chế đồ ăn giàu chất béo và đồ ngọt: hạn chế thực phẩm chiên rán, đồ tráng miệng và đồ ăn nhanh đều giúp cho gan khỏe mạnh hơn. Để phan giải được các thực phẩm giàu chất béo gan phải làm việc vất vả hơn khi tiêu thụ chất béo lành mạnh hoặc thực phẩm ít chất béo. Tiêu thụ quá nhiều đồ ăn giàu chất béo cũng làm giảm khả năng dự trữ glucose của gan và làm tăng tỷ lệ tiểu đường typ 2.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Bị viêm gan, ăn được gì?

 

Ths. Bs. Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (health.usnews) -
Bình luận
Tin mới
  • 31/10/2025

    Có nên quay lại ăn mỡ lợn hoàn toàn?

    Thời gian gần đây, do lo ngại về dầu ăn tái chế, dầu công nghiệp không rõ nguồn gốc nên nhiều gia đình có xu hướng quay lại dùng mỡ lợn với lý do 'ăn cho yên tâm'. Điều này là có cơ sở nhưng việc quay lại ăn hoàn toàn mỡ lợn thay thế dầu thực vật có phải là giải pháp tối ưu?

  • 31/10/2025

    Nước kiềm - lợi hay hại?

    Cân bằng độ pH trong cơ thể là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Nước kiềm, với độ pH thường dao động từ 8.0 đến 9.5, được cho là có khả năng trung hòa axit dư trong cơ thể và hỗ trợ quá trình điều hòa sinh lý.

  • 30/10/2025

    5 tác dụng phụ khi ăn trứng quá nhiều

    Ăn trứng quá nhiều có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như tăng cholesterol, các vấn đề tiêu hóa. Tìm hiểu lượng trứng tiêu thụ hợp lý, an toàn để bảo vệ sức khỏe.

  • 29/10/2025

    Những thực phẩm dùng cùng cà phê dễ gây tăng cân

    Cà phê là thức uống nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, khi kết hợp cà phê với một số loại thực phẩm lại có thể làm chậm quá trình chuyển hóa năng lượng, kích thích tích mỡ và tăng cân theo thời gian.

  • 29/10/2025

    Cách xây dựng thói quen tập thể dục cho người mới bắt đầu

    Trước khi bắt đầu tập thể dục, cần đánh giá tình trạng sức khỏe, đặc biệt là đối với nam trên 45 tuổi và nữ trên 55 tuổi, để đảm bảo an toàn và xác định giới hạn cơ thể. Ngoài ra, việc đặt mục tiêu cụ thể và khả thi là rất quan trọng để duy trì động lực, hãy bắt đầu với các mục tiêu nhỏ và tăng dần. Cuối cùng, hãy chọn các bài tập phù hợp với sở thích của bạn để duy trì thói quen và biến việc tập luyện thành niềm vui. Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

  • 28/10/2025

    Liều omega-3 nào có thể gây hại cho tim?

    Mặc dù dầu cá chứa omega-3 nổi tiếng là có lợi cho tim mạch nhưng việc sử dụng liều lượng quá cao (thường là ≥4 gam/ngày) có thể dẫn đến các tác dụng phụ bất lợi, bao gồm tăng nguy cơ mắc hoặc tái phát rung nhĩ - một loại rối loạn nhịp tim.

  • 28/10/2025

    Tầm quan trọng của việc quản lý thời gian trong việc duy trì sức khỏe

    Trong nhịp sống hối hả hiện đại, thời gian không chỉ là tiền bạc mà còn là tài sản vô giá cho sức khỏe. Việc quản lý thời gian hiệu quả không chỉ giúp chúng ta làm chủ công việc mà còn là nền tảng để xây dựng một lối sống lành mạnh, giảm căng thẳng và nâng cao sức khỏe tổng thể.

  • 27/10/2025

    6 lợi ích khi uống nước chanh gừng trước khi đi ngủ

    Uống một cốc nước chanh gừng trước khi đi ngủ có thể giúp cải thiện sự tỉnh táo và bù nước. Nước chanh gừng cũng có thể làm giảm chứng khó tiêu, nghẹt mũi và một số lợi ích sức khỏe khác.

Xem thêm