Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Trẻ bị viêm da do kiến ba khoang gia tăng

Thời gian này, mỗi ngày phòng khám Da liễu Bệnh viện nhi Trung ương tiếp nhận khoảng 10 - 20 bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang, gia tăng đáng kể so với trước đây.

Kiến ba khoang hay kiến khoang là một loài côn trùng có thân mình thon dài, hai màu đỏ và đen tạo thành các khoang đen- vàng cam xen kẽ, nhìn giống con kiến. Trong dân gian, chúng có rất nhiều tên gọi khác nhau: kiến lác, kiến gạo, cằm cặp, kiến nhốt, kiến cong đít.
Loài kiến này thường sống ở các ruộng lúa, vườn cây, cỏ mục, bãi rác thải, công trình đang xây dựng... Kiến ba khoang xuất hiện nhiều vào đầu mùa mưa và rất thích ánh sáng đèn ban đêm. Sau những cơn mưa, do nước ngập không còn nơi cư trú, chúng bay vào trong nhà theo ánh đèn, đậu vào khăn mặt, quần áo, giường chiếu chăn màn.
Khi tiếp xúc với da, loài côn trùng này gây tổn thương da, chuyên môn gọi là viêm da tiếp xúc do côn trùng, người dân gọi là bệnh “giời leo”.
Biểu hiện lâm sàng
  • Viêm da thường xuất hiện ở vùng hở như: mặt, cổ, ngực, vai, gáy, tay.
  • Tổn thương cơ bản có dạng dát đỏ, thành vệt, thành đám, theo chiều tay quệt, nền hơi cộm, trên có mụn nước hoặc mụn mủ nhỏ li ti ở giữa, có vùng hơi lõm màu vàng nâu, hình hình tròn hoặc bầu dục.
  • Thương tổn tiếp tục xuất hiện mặc dù không còn sự hiện diện của kiến ba khoang nếu trẻ tiếp tục quệt ra vùng da lành, đặc biệt là các vùng nếp gấp (kissing lesion).
  • Bệnh nhi có cảm giác rát bỏng tại chỗ, nếu thương tổn trên diện rộng trẻ có thể sốt nhẹ, nổi hạch lân cận. 
Tổn thương dạng hôn (kissing lesion). 
 
Tiến triển
  • Sau tiếp xúc: cảm giác râm ran.
  • 6-8 giờ sau: xuất hiện ban đỏ, dát đỏ.
  • 12-24 giờ tiếp theo: xuất hiện thương tổn điển hình.
  • Sau 3 ngày: thương tổn bắt đầu đỡ rát bỏng, bong vảy.
  • Sau 5-7 ngày: vảy bong hết nhưng để lại dát thâm lâu mất.
Phân biệt
Viêm da tiếp xúc do côn trùng có thể bị nhầm với một số bệnh ngoài da, đặc biệt là bệnh Zona. Zona thường gặp ở những người đã từng bị thuỷ đậu, với các dấu hiệu báo trước như đau nhức dọc theo dây thần kinh ở nửa người, nơi vùng da chuẩn bị nổi thương tổn. Tổn thương cơ bản là các mụn nước lõm ở giữa, mọc thành chùm ở một bên cơ thể.
Xử trí
Nếu phát hiện được kiến ba khoang ngay sau khi tiếp xúc:
  • Loại bỏ côn trùng, không dùng tay trần để bắt, giết, miết.
  • Rửa vùng tiếp xúc bằng nước sạch và xà phòng, sau đó dùng thuốc sát trùng nhẹ.
Khi thương tổn đã phỏng rộp, tùy vào mức độ tổn thương mà bác sĩ chỉ định thuốc phù hợp:
  • Nhẹ: chỉ cần sát trùng, bệnh tự giới hạn.
  • Trung bình và nặng: Bôi thuốc dịu da, corticosteroid bôi, uống kháng Histamin, uống kháng sinh khi có dấu hiệu bội nhiễm .
  Phòng bệnh
  • Đề phòng côn trùng bay vào nhà (hạn chế mở cửa nhiều, nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng..)
  • Tránh đứng dưới bóng đèn sáng nơi công cộng, chú ý khi làm việc dưới ánh đèn vì kiến ba khoang rất hay xuất hiện ở nơi có đèn sáng.
  • Giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng.
  • Không dùng tay trần để bắt, giết, miết kiến ba khoang
  • Khi bắt đầu thấy rát ở một vùng da có thể rửa vùng đó bằng nước muối loãng, xà phòng... 
Ths.Bs. Phạm Thị Mai Hương - Theo Bv Nhi TW
Từ khóa:
Bình luận
Tin mới
  • 21/11/2025

    Uống matcha có giúp giảm cân không?

    Matcha, loại trà xanh siêu mịn đang trở thành 'ngôi sao' trong thế giới thực phẩm lành mạnh. Không chỉ được yêu thích vì hương vị thanh mát, matcha còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có hỗ trợ giảm cân. Vậy uống matcha có thực sự giúp giảm cân không?

  • 21/11/2025

    Sự khác nhau giữa đau tim và trụy tim

    Mặc dù cả hai căn bệnh đều cùng xuất phát từ tim nhưng đây là hai căn bệnh khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ cho bạn một cái nhìn chi tiết và toàn diện, giúp bạn phân biệt rõ ràng hai khái niệm này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách xử trí ban đầu cho đến hậu quả của chúng.

  • 20/11/2025

    Mùa đông ăn gì giúp da mặt sáng mịn?

    Mùa đông không chỉ khiến không khí lạnh giá mà còn làm làn da trở nên khô ráp, xỉn màu và thiếu sức sống. Gió lạnh cùng độ ẩm thấp khiến da mất nước nhanh, trong khi thói quen ăn đồ chiên rán hoặc thức ăn nhanh lại làm tăng nguy cơ nổi mụn và viêm da...

  • 20/11/2025

    Vì sao bạn thèm đồ ăn mặn?

    Cơ thể con người cần muối (dưới dạng natri ) để tồn tại. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều nạp đủ muối trong chế độ ăn hàng ngày. Nếu bạn không mắc bệnh lý tiềm ẩn gây ra cảm giác thèm muối, hãy cân nhắc giải quyết các yếu tố lối sống để đảm bảo bạn không nạp quá nhiều khoáng chất này.

  • 19/11/2025

    Nên uống nước ép bưởi hay ăn bưởi nguyên múi?

    Nên thưởng thức bưởi nguyên múi hay chế biến thành nước ép để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe là câu hỏi khiến không ít người băn khoăn.

  • 19/11/2025

    11 lời khuyên "Nên - Không nên" khi bạn bị đau đầu gối

    Đau gối là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những ai thường xuyên vận động mạnh.

  • 18/11/2025

    Cách uống hạt chia có lợi cho sức khỏe

    Hạt chia rất nhỏ nhưng chứa nhiều dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng hạt chia để mang lại những giá trị vượt trội.

  • 18/11/2025

    6 dấu hiệu cảnh báo loãng xương dễ bị bỏ qua

    Loãng xương được mệnh danh là “kẻ thù thầm lặng”, bởi bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là gãy xương và biến dạng cột sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo Loãng xương là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Xem thêm