Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tìm hiểu về hôn nhân cận huyết

Hôn nhân cận huyết thường được phim ảnh khắc họa là sẽ sinh ra những nhân vật quái dị. Vậy hôn nhân cạn huyết trong thực tế sẽ như thế nào?

Hôn nhân cận huyết là gì?

Hôn nhân cận huyết, hoặc sự giao phối của những người có quan hệ họ hàng gần, ruột thịt, giống nhau về nhiều kiểu gen. Nó đi ngược lại mục đích sinh học của giao phối, đó là sự xáo trộn của DNA. DNA của con người bao gồm 23 cặp nhiễm sắc thể. Trong mỗi nhiễm sắc thể có hàng trăm ngàn gen, giúp xác định các kiểu hình khác nhau của bạn như tóc và màu mắt, nhsom máu... cũng như các yếu tố sinh học khác. Những gen này gồm hai loại, gen trội và gen lặn. Nếu ít nhất một trong hai gen là gen trội, bạn sẽ có kiểu hình của gen trội. Nếu cả hai gen là gen lặn, kiểu hình được biểu hiện là kiểu hình của gen lặn.

Ví dụ, gen cho màu mắt nâu là gen trội, và do đó chỉ cần có một gen mắt nâu là sẽ có mắt màu nâu. Tuy nhiên, gen cho mắt xanh lá là gen lặn, vậy vậy, bạn cần phải có cả hai gen màu xanh lá để mắt biểu hiện kiểu hình màu xanh.

 
Tác động di truyền của hôn nhân cận huyết

Khi hai người có bộ gen tương tự nhau thực hiện giao phối, con cái sinh ra sẽ có mức độ đồng hợp tử cao hơn, tức là cơ hội nhận được những gen giống nhau như cha và mẹ sẽ cao hơn. Từ đây, hậu quả tiêu cực của hôn nhân cận huyết chính khiến cho các đặc điểm của gen lặn (thứ mà chúng ta không mong muốn) sẽ có cơ hội được biểu hiện ra cao hơn.

Tác động tiêu cực khác của giao phối cận huyết là làm giảm đa dạng di truyền. Sự đa dạng giúp các sinh vật sống sót sau những thay đổi của môi trường và thích nghi theo thời gian.

Tuy nhiên, hôn nhân cận huyết cũng có thể tạo ra những cá thể có hai gen trội cung cấp kiểu hình tốt “thuần chủng”. Vậy nên, trong một số trường hợp, hôn nhân thuần chủng được coi là có lợi.

Các rối loạn do giao phối cận huyết:

  • Giảm khả năng sinh sản

  • Giảm tỷ lệ sinh

  • Tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ em cao hơn

  • Giảm kích thước cơ thể khi trưởng thành

  • Giảm chức năng miễn dịch

  • Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

  • Tăng bất đối xứng khuôn mặt

  • Tăng nguy cơ rối loạn di truyền.

Một số bệnh lý dễ biểu hiện nặng từ hôn nhân cận huyết: tan máu bẩm sinh, bạch tạng, rối loạn chuyển hóa, bệnh hồng cầu liềm, các bệnh dị dạng về xương, thiểu năng trí tuệ...

Hôn nhân cận huyết và quy định của pháp luật Việt Nam

Hôn nhân cận huyết là vi phạm quy định của Việt Nam, khi thực hiện có thể sẽ bị áp dụng các chế tài để xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự. Đối với xử lý hình sự, việc kết hôn cận huyết có thể vi phạm và cấu thành tội loạn luân: “Người nào giao cấu với người mà biết rõ người đó cùng dòng máu về trực hệ, là anh chị em cùng cha mẹ, anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.” (Điều 184 Bộ luật hình sự năm 2015).

Nhìn chung, việc kết hôn cận huyết không có lợi cho cả cá nhân và xã hội, gây nên những vấn đề sức khỏe cho trẻ được sinh ra, tạo nên gánh nặng cho gia đình và xã hội, là nguyên nhân gây nghèo đói, thất học và suy giảm chất lượng cuộc sống.

Tham khảo thông tin bài viết tại: Gen – bộ gen, DNA và nhiễm sắc thể?

Việt Anh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Tổng hợp) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm