Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự khác biệt giữa hoại tử khô và hoại tử ướt là gì?

Sự khác biệt chính giữa hoại tử khô và hoại tử ướt là hoại tử khô là kết quả của việc giảm hoặc tắc nghẽn lưu lượng máu động mạch, nhưng hoại tử ướt chủ yếu là do tắc nghẽn tĩnh mạch liên quan đến nhiễm trùng. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa 2 loại hoại tử thường gặp này.

Sự khác biệt giữa hoại tử khô và hoại tử ướt là gì?

Sự khác biệt chính giữa hoại tử khô và hoại tử ướt là hoại tử khô là kết quả của việc giảm hoặc tắc nghẽn lưu lượng máu động mạch do tiểu đường, xơ cứng động mạch, vết tửơng, tê cóng, chấn thương hoặc nghiện thuốc lá, nhưng hoại tử ướt chủ yếu là do tắc nghẽn tĩnh mạch liên quan đến nhiễm trùng. Hơn nữa, hoại tử khô không quá mức nguy hiểm, trong khi hoại tử ướt lại nguy hiểm vì nó dễ dàng phát triển nhiễm trùng huyết và gây tử vong sau vài ngày.

Tóm lại, hoại tử khô và ướt là hai loại của hoại tử - một loại hoại tử mô do thiếu nguồn cung cấp máu. Đáng chú ý, các triệu chứng phổ biến của chúng bao gồm sự thay đổi màu da sang đỏ hoặc đen, tê, sưng, đau, nứt da và lạnh.

Hoại tử là gì?

Chứng hoại tử là một tình trạng nguy hiểm và có khả năng gây tử vong do thiếu lưu lượng máu đến một vùng mô rộng lớn. Tình trạng này dẫn đến sự phá vỡ mô và cuối cùng là tử vong. Mặc dù thường gặp ở ngón chân, ngón tay, cẳng chân và bàn tay, nằm cách xa tim nhưng chứng hoại tử cũng có thể xảy ra ở các cơ quan nội tạng. Khi không được điều trị, chứng hoại tử có thể lan khắp cơ thể, dẫn đến sốc và có thể đe dọa tính mạng.

Hơn nữa, việc có tiền sử mắc một số bệnh lý bao gồm nhiễm trùng, chấn thương, vết thương chậm lành và các bệnh như xơ vữa động mạch ở chân và tay, tiểu đường, bệnh Raynaud, viêm ruột thừa, thoát vị,... có thể dẫn đến hoại tử. Thông thường, người ta chỉ có thể nhận biết chứng hoại tử qua sự thay đổi màu sắc ở một vùng cục bộ - nghĩa là màu da ở vùng đó chuyển sang màu đỏ, xanh hoặc đen và trở nên tê hoặc đau đớn.

Ngoài ra còn có một số loại hoại tử khác nhau như hoại tử khô, hoại tử ướt, hoại tử khí, hoại tử Fournier,... Trong số này, hoại tử khí xảy ra do sự tích tụ khí do nhiễm vi khuẩn. Ngoài ra, nó còn gây đau dữ dội, sốt và da sẽ phồng rộp như bọc bong bóng khi ấn vào. Chứng hoại tử Fournier thì ảnh hưởng đến bộ phận sinh dục và háng. Ngoài ra, nó còn ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng như ruột và túi mật. Điều quan trọng là bệnh nhân mắc loại hoại tử này có thể bị bệnh rất nặng, bệnh nhân thường bị sốt, huyết áp thấp và đau dữ dội.

Đọc thêm tại bài viết: Hoại tử vô khuẩn là gì?

Chứng hoại tử khô là gì?

Chứng hoại tử khô là một loại hoại tử với các mô chết cục bộ và cuối cùng bị bong ra. Đáng kể, nguyên nhân chính gây ra chứng hoại tử khô bao gồm bệnh tiểu đường, xơ vữa động mạch và hút thuốc lá, dẫn đến tắc nghẽn động mạch. Việc này tạo ra các phần phụ mát, khô và đổi màu mà không có dịch hoặc mủ chảy ra nên được gọi là chứng hoại tử khô. Thông thường, phẫu thuật có thể giúp loại bỏ chứng hoại tử khô cùng với một đợt điều trị bằng kháng sinh và thuốc chống đông máu.

Chứng hoại tử ướt là gì?

Chứng hoại tử ướt là một loại hoại tử khác, đây là loại nguy hiểm nhất do sự phát triển của nhiễm trùng huyết và cuối cùng là tử vong trong vòng vài ngày. Ở đây, nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra dẫn đến tắc nghẽn tĩnh mạch, gây sưng mô và sản sinh ra khí và độc tố vi khuẩn trong các mô. Nó thường tạo ra chất lỏng hoặc mủ chảy ra và do đó có thuật ngữ “ướt”. Ngoài ra, các triệu chứng của giai đoạn đầu của chứng hoại tử ướt bao gồm đau đớn kèm theo sưng tấy, xuất hiện màu đỏ hoặc trắng bệch, sờ vào cảm giác lạnh, loét và cảm giác nứt nẻ. Điều quan trọng là chứng hoại tử ướt cần được điều trị và nhập viện ngay lập tức, sau khi cắt bỏ vết thương tại chỗ.

Điểm tương đồng giữa chứng hoại tử khô và ướt

  • Chứng hoại tử khô và ướt đều xảy ra do thiếu nguồn cung cấp máu.
  • Cả hai đều là loại chết mô ở tay và chân.
  • Các triệu chứng chính của chúng bao gồm thay đổi màu da sang đỏ hoặc đen, tê, sưng, đau, rách da và sờ thấy mát.
  • Phẫu thuật, điều trị nội khoa, chăm sóc y tế tại vị trí bị cắt bỏ và đôi khi phục hồi chức năng là những hình thức điều trị chính cho cả hai loại hoại tử.

Đọc thêm tại bài viết: Loại vi khuẩn gây viêm hoại tử hiếm gặp

Sự khác biệt giữa chứng hoại tử khô và ướt

  • Định nghĩa

Chứng hoại tử khô phát triển khi có tắc nghẽn động mạch, tạo ra tình trạng khô cục bộ rõ rệt của mô chết. Trong khi đó, hoại tử ướt là loại hoại tử do nhiễm vi khuẩn ở mô bị ảnh hưởng.

  • Cơ chế

Tắc động mạch là cơ chế chính của hoại tử khô, trong khi tắc nghẽn tĩnh mạch là cơ chế của hoại tử ướt.

  • Đặc tính

Đặc điểm của hoại tử khô bao gồm khô, co rút và mô chết có màu đen, được phân chia rõ ràng với mô lân cận bằng một đường viêm. Mặt khác, đặc điểm của hoại tử ướt bao gồm mềm, sưng tấy, phồng rộp, thối, ướt và sẫm màu.

  • Thối rữa

Sự thối rữa được hạn chế ở chứng hoại tử khô do nguồn cung cấp máu rất ít, nhưng sự thối rữa được thể hiện rõ rệt ở chứng hoại tử ướt do các cơ quan bị tắc nghẽn bởi máu.

  • Đường ranh giới

Có một đường ranh giới ở điểm nối giữa phần khỏe mạnh và phần hoại tử trong chứng hoại tử khô, nhưng không có ranh giới rõ ràng giữa phần khỏe mạnh và phần hoại tử trong chứng hoại tử ướt.

  • Sự sống sót của vi khuẩn

Vi khuẩn không thể tồn tại trong hoại tử khô, nhưng ngược lại, rất nhiều vi khuẩn có mặt trong hoại tử ướt.

  • Điều trị

Chứng hoại tử khô có thể được điều trị bằng phẫu thuật, còn chứng hoại tử ướt cần được điều trị ngay lập tức vì nó có thể gây tử vong sau vài ngày.

  • Tiên lượng

Tiên lượng tốt hơn ở hoại tử khô do nhiễm trùng huyết ít, nhưng tiên lượng xấu ở hoại tử ướt do nhiễm trùng huyết nặng.

Bác sĩ Đoàn Hồng - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Pediaa
Bình luận
Tin mới
  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

Xem thêm