Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sử dụng chất béo, muối và đường hợp lý cho bữa ăn của trẻ em

Bạn rất khó có thể ép được trẻ em ăn món này món kia. Cấm đoán cũng gặp kết quả tương tự. Khi trẻ bị cấm ăn một thứ, chúng sẽ càng thèm muốn món ăn đó hơn.

Sử dụng chất béo, muối và đường hợp lý cho bữa ăn của trẻ em

Điều quan trọng cho cả trẻ em và người lớn là cần ăn đủ các loại thực phẩm nhưng không nên ăn quá nhiều bất cứ một loại nào. Các loại đồ ăn vặt giàu chất béo và chất đường có thể tiêu thụ ở một mức vừa phải mà vẫn hợp lý.

Dưới đây là thông tin về chất béo, đường và muối và thực đơn khuyến nghị dựa trên lời khuyên của Bộ Nông nghiệp Mỹ và Bộ Sức khỏe Mỹ.

Ăn uống để có một trái tim khỏe mạnh

Thời thơ ấu là khoảng thời gian tốt nhất để bắt đầu rèn luyện một thói quen ăn uống tốt cho sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, những mục tiêu mà người lớn đặt ra để cắt giảm tổng lượng chất béo, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và cholesterol không hoàn toàn phù hợp cho trẻ dưới 2 tuổi.

Chất béo là chất dinh dưỡng thiết yếu cho trẻ em

Chất béo cung cấp năng lượng (hay calorie) mà trẻ em cần để phát triển thể chất và cho các hoạt động thể lực và không nên bị giới hạn quá nghiêm ngặt.

Mối nguy hại từ việc tiêu thụ quá nhiều chất béo

Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều chất béo đặc biệt là các chất béo bão hòa có thể gây nên các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe bao gồm cả các bệnh tim mạch khi trưởng thành. Các chất béo bão hòa thường ở dạng rắn ở nhiệt độ phòng và thường được tìm thấy trong các loại thịt mỡ (như thịt bò, thịt lợn, giăm bông, thịt bê và thịt cừu) và nhiều sản phẩm từ bơ sữa (sữa nguyên kem, pho mát và kem).

Vì lý do đó, trẻ em trên 2 tuổi chỉ nên ăn các loại thực phẩm mà chứa hàm lượng chất béo nói chung và chất béo bão hòa thấp.

Các loại thực phẩm bổ dưỡng, ít béo và ít cholesterol cho trẻ trên 2 tuổi:

  • Thịt gia cầm
  • Thịt nạc (luộc, nướng, quay; không chiên rán)
  • Margarine mềm (thay cho bơ)
  • Các sản phẩm bơ sữa ít béo
  • Dầu thực vật chứa lượng chất béo bão hòa thấp
  • Hạn chế ăn trứng

Quy tắc chung về việc tiêu thụ chất béo

Theo khuyến cáo chung, lượng chất béo không nên vượt quá 30% tổng mức năng lượng trong bữa ăn của trẻ, với ít hơn 1/3 năng lượng cung cấp từ các loại chất béo bão hòa và phần còn lại nên từ các loại chất béo không bão hòa tồn tại dưới dạng lỏng ở nhiệt độ phòng bao gồm dầu thực vật như dầu ngô, dầu cây rum, dầu hướng dương, dầu đậu nành và dầu olive.

Một số bậc phụ huynh cảm thấy khá bối rối trước thông tin về các loại chất béo. Nói chung, dầu và mỡ có nguồn gốc từ động vật thuộc loại chất béo bão hòa. Cách đơn giản nhất là giảm lượng tiêu thụ tất cả các loại chất béo trong chế độ dinh dưỡng của gia đình

Lưu ý: Sữa nguyên kem được khuyến cáo cho trẻ từ 12 – 24 tháng tuổi. Tuy nhiên, các bác sỹ khuyên nên giảm các loại sữa béo này nếu con bạn bị thừa cân hay béo phì hay tiền sử gia đình có người bị cholesterol máu cao hay mắc các bệnh tim mạch. Hãy trao đổi với bác sỹ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi quyết định đổi từ sữa nguyên kem sang sữa ít béo cho trẻ sử dụng.

Hãy tập cho trẻ ăn nhạt

Muối làm gia tăng vị ngon của nhiều món ăn. Tuy nhiên, các nhà khoa học nhận thấy có một mối quan hệ giữa lượng muối ăn trong chế độ dinh dưỡng với bệnh cao huyết áp ở một vài cá nhân và nhóm người. Bệnh cao huyết áp có ảnh hưởng đến khoảng 25% người Mỹ trưởng thành và là nguyên nhân dẫn đến các cơn đau tim và đột quỵ.

Không nên để lọ muối trên bàn ăn

Thói quen thêm muối vào các món ăn là nguyên nhân dẫn đến các căn bệnh nêu trên. Do vậy, hãy cho trẻ ăn nhạt nhiều nhất có thể. Khi nấu ăn, giảm thiểu tối đa lượng muối trong quá trình chế biến và sử dụng các loại gia vị thảo mộc khác để thay thế. Đồng thời, hãy  bỏ lọ muối khỏi bàn ăn của gia đình.

Kiểm tra lượng natri trong các thực phẩm chế biến sẵn

Các loại thực phẩm chế biến sẵn thường chứa lượng natri khá cao. Hãy kiểm tra kỹ lượng natri trên nhãn các loại thực phẩm sau đây:

  • Pho mát
  • Bánh pudding ăn liền
  • Rau đóng hộp
  • Súp đóng hộp
  • Xúc xích
  • Nước sốt salad
  • Dưa muối
  • Ngũ cốc ăn liền
  • Khoai tây chiên và đồ ăn vặt khác

Lượng đường trong chế độ dinh dưỡng của trẻ: không chỉ là chất tạo độ ngọt

Các loại chất làm ngọt cao năng lượng rất đa dạng, từ các loại đường đơn như fructose và glucose, cho tới các loại đường phổ biến khác, đường mật, mật ong và siro ngô giàu fructose. Mặc dù được sử dụng với mục đích chính là làm ngọt nhưng đường cũng có những tác dụng khác. Ví dụ, đường có thể được sử dụng để bảo quản thực phẩm, có thể làm thay đổi kết cấu của thực phẩm và tăng màu sắc cũng như mùi vị.

 
Đường cung cấp nguồn năng lượng cho cơ thể

Đường trong thực phẩm, dù là tự nhiên hay thêm vào – cũng là nguồn nguyên liệu cung cấp năng lượng cần thiết cho các hoạt động hằng ngày. Nếu được lựa chọn, hầu hết trẻ em đều sẽ yêu cầu các loại đồ ăn và đồ uống ngọt cho bữa sáng, bữa trưa và bữa tối. Các nghiên cứu đều chỉ ra rằng con người về tự nhiên đều thích những thứ có vị ngọt.

Tiêu thụ quá nhiều đường đồng nghĩa với việc cung cấp quá nhiều năng lượng

Các bậc cha mẹ nên biết rằng năng lượng từ đường có thể nhanh chóng tích lũy theo thời gian dẫn đến tăng cân, đồng thời đường cũng đóng vai trò trong sự hình thành các bệnh răng miệng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Lịch ăn uống và tập luyện giúp tăng chiều cao ở trẻ

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

Xem thêm